مروری بر تاریخچه اقدامات گوگل علیه ایران

به گزارش پایداری ملی به نقل از خبرگزاری مهر، شرکت‌های بزرگ فناوری آمریکایی از جمله گوگل هربار برای کاربران ایرانی محدودیت‌های جدیدی ایجاد می‌کنند و به دلیل ضعف کشور در حوزه حکمرانی بر فضای مجازی، کاربران ناچار به سکوت و انفعال در برابر این تصمیمات هستند.

جدیدترین اقدام گوگل در محدودیت کاربران ایرانی، مربوط به حذف اپلیکیشن روبیکا و موتور جستجوی ذره بین از بازار اپلیکیشن‌های گوگل (گوگل پلی) است.

این اقدام گوگل پس از ماجرای ساخت صفحات جعلی در اپلیکیشن روبیکا اتفاق افتاده و این‌طور وانمود شده که تصمیم گوگل برای حذف این اپلیکیشن به دلیل گزارش‌هایی بوده که کاربران بابت نقض قوانین کپی رایت توسط این برنامه به ثبت رسانده‌اند اما حذف موتور جستجوی ذره بین از گوگل در کنار روبیکا نشان می‌دهد که فرضیه مذکور نادرست بوده و رفتار استعماری و ضد آزادی عمومی گوگل به هیچ وجه در جهت منافع کاربران ایرانی نیست.

در انتقاد به این اقدام گوگل، بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی توئیتر و اینستاگرام تاکید کرده‌اند که «حتی اگر تخلفی در روبیکا صورت گرفته، مربوط به رسیدگی در مراجع داخلی است و ارتباطی با گوگل ندارد که بخواهد بدون اعلام قبلی، این اپ را از گوگل پلی حذف کند. کما اینکه روال معمول نیز این است که این سرویس دهنده، اپلیکیشن‌های دارای بیش از ۱۰ هزار فالوئر را بدون مکاتبه و نامه نگاری قبلی از گوگل پلی حذف نمی‌کند اما در مورد روبیکا که گفته می‌شود ۳۰ میلیون کاربر دارد سیاست دیگری را پیش گرفته و به راحتی و بدون طی روال قانونی، اقدام به حذف این برنامه ایرانی می‌کند.»

اقدامات گوگل علیه ایران و کاربران ایرانی تنها به این مورد ختم نمی‌شود و به تازگی این سرویس دهنده با حذف چند حساب کاربری یوتیوب دست به اقدامی علیه ایران زده و مدعی شده که این حساب‌های کاربری مشکوک در عملیات هماهنگ برای اثرگذاری بر رسانه‌های اجتماعی نقش داشته‌اند و به زبان عربی مطالبی را درباره بیماری کرونا در آمریکا و روابط آمریکا و عربستان منتشر کرده‌اند.

سابقه دستبرد به حقوق و حریم شخصی کاربران ایرانی توسط سرویس دهنده‌های آمریکایی به سال ۹۶ باز می‌گردد که پس از اپل، گوگل نیز حذف اپلیکیشن‌های ایرانی را از گوگل پلی آغاز کرد؛ در آن زمان به دلیل تحریم‌های ایالت متحده تعدادی از اپلیکیشن‌های ایرانی از جمله بزرگترین ارائه‌دهندگان خدمات تاکسی آنلاین در ایران از بازار گوگل حذف شدند.

حذف ناگهانی و بدون اطلاع پیام رسان های تلگرام طلایی و هاتگرام از گوشی‌های کاربران نیز از دیگر اقدامات گوگل است که در سال ۹۸ و به بهانه ناامن بودن این اپلیکیشن‌ها و عدم امنیت اطلاعات کاربران صورت گرفت.

تحریم کاربران ایرانی توسط گوگل تنها به این موارد ختم نمی‌شود و فروردین ماه امسال نیز ارائه برخی سرویس‌های گوگل برای کاربران ایرانی از سوی این سرویس دهنده متوقف شد؛ گوگل IP کاربران ایرانی که از VPN برای دسترسی به سرویس‌هایی مانند یوتیوب، ویز ، اسپاتیفای و گوگل آنالیتیکس استفاده می‌کردند را شناسایی و دسترسی آنها را قطع کرد و در مورد آن نیز توضیحی نداد.

اعمال سیاست‌های تحریمی گوگل علیه کاربران ایرانی در حالی ادامه می‌یابد که مطابق با آمارهایی که پیش از این از سوی دبیر شورای عالی فضای مجازی ارائه شده است، گوگل سالانه صدها میلیارد تومان در ایران درآمد دارد اما عملاً ۴۴ درصد از کلیه خدمات این سرویس دهنده برای کشور ما مسدود است و در این بین ۱۰۰ درصد از خدماتی که مورد نیاز توسعه دهندگان و کسب و کارها است، در ایران قابل دسترسی نیست.

گفته شده است که در حوزه سیستم‌عامل ۶۳ درصد، در حوزه تبلیغات کسب و کار ۶۳ درصد و در حوزه آمار تحلیلی ۳۸ درصد از خدمات گوگل در دسترس مردم ایران قرار ندارد.

بررسی کارشناسان نیز نشان می‌دهد که کاربران ایرانی در بیش از ۹۹ درصد خدمات پایه کاربردی به API گوگل وابستگی دارند و حذف اپلیکیشن‌های ایرانی و محدودیت دسترسی به آنها زنگ خطری برای کسب و کارهای ایرانی و از کار انداختن توسعه فناوری‌های فضای مجازی محسوب می‌شود که باید برای آن فکری کرد.

به نظر می‌رسد تنها راه قطع این وابستگی، ایجاد استقلال در لایه خدمات پایه کاربردی در زیرساخت شبکه ملی اطلاعات است؛ موضوعی که در سند طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات بر آن تاکید شده است.