زنگ خطر کاهش نرخ موالید به صدا درآمده است/ «پیری جمعیت» تهدید جدی آینده ایران

به گزارش پایداری ملی و به نقل از روابط عمومی و امور بین الملل سازمان پدافند غیرعامل کشور، کمیته پدافند غیرعامل سازمان ثبت احوال کشور با حضور رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور، رئیس سازمان ثبت احوال کشور و جمعی از معاونین و مسئولان این دو سازمان و همچنین مدیران استانی سازمان ثبت احوال کشور به صورت ویدیو کنفرانس برگزار شد. 

سردار دکتر غلامرضا جلالی در این نشست؛ اظهار داشت: در پدافند غیرعامل ما چند موضوع اساسی شناخت دارایی ها، شناخت تهدیدات، شناخت اثر تهدید و شناخت آسیب پذیری ها و پیامدهای تهدید بر دارایی ها را در دستور کار داریم.

وی با بیان اینکه با توجه به رشد فناوری‌ و نقش آنها در ارائه خدمات به مردم، شاهد تغییر و تحول در ماهیت دارایی‌های ملی هستیم، افزود: در حالیکه ما در گذشته به دارایی فیزیکی (ساختمان و ابینه) و غیرفیزیکی (جمعیت) متکی بودیم امروز با نوع جدیدی از دارایی ها سروکارداریم و آن دارایی‌های سایبری است. 

سردار دکتر جلالی نمونه بارز این تحولات را در تغییر شکل پول عنوان کرد و توضیح داد: در یک دهه گذشته، پول ما از شکل فیزیکی به پول دیجیتالی تبدیل شده است و لذا صیانت از آنهم متفاوت از گذشته است.

به گفته سردار دکتر جلالی، سایبری شدن دارایی‌ها چند ویژگی دارد. نخست اینکه دارایی‌ها سیستمی می‌شوند. این قابلیت دارای برخی محاسن و معایب است. یکی از محاسن این است که تمام سیستم را می‌توان کنترل و پایش کرد. در عین حال ارتباطات سیستمی چند عیب را پدید می آورد که یکی از مهمترین آنها وابستگی متقابل بین سیستم‌هاست. 

وی با اشاره به اینکه یکی از نمونه سیستمی شدن دارایی‌ها در همین سازمان ثبت احوال قابل مشاهده است، توضیح داد: بخشی زیادی از سامانه‌ها متصل به ثبت احوال هستند و خود ثبت احوال نیز به تعدادی زیادی از سامانه‌ها متصل است. در واقع درجه پایداری این سازمان به این برمی‌گردد که چه مقدار وابستگی متقابل زیرساختی قابل قبول و کنترل است.

سردار دکتر جلالی با بیان اینکه وقتی می‌خواهیم در مورد مفهوم پدافند غیرعامل در یک سازمان صحبت کنیم در واقع باید میزان وابستگی این زیرساخت را به زیرساخت‌های متصل به آن بشناسیم، تصریح کرد: باید بدانیم در صورت از دست رفتن یکی از این زیرساخت‌ها چگونه می‌توان پایداری دیگر زیرساخت‌ها را تعیین کرد.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور ویژگی دیگر دارایی‌های سایبری را هوشمندی دانست و توضیح داد: هوشمندی یعنی از قابلیت برنامه‌ریزی برخوردار بودن. در واقع بین اجزا قابلیت ارتباطی وجود دارد، اجزا به هم وابسته هستند و دسترسی و کنترل از راه دور مقدور است. همچنین امکان دستکاری اطلاعات نیز وجود دارد. 

سردار دکتر جلالی با بیان اینکه هرچه هوشمندی سیستم افزایش یابد، آسیب پذیری‌های آن نیز افزایش خواهد یافت، تصریح کرد: مقوله بعدی تهدیدات است که به دو دسته تقسیم می‌شود. یکی انسان ساخت و دیگری طبیعی. تفاوت تهدیدات انسان ساخت با طبیعی نخست این است که انسان عامل آن است و از همین رو خصومت جزء ذات این تهدیدات محسوب می شود. ماهیت دانشی و تکنولوژیکی نیز دیگر تفاوت آن است. بنابراین تهدیدات دیگر ثابت نبوده و سیال است.

به گفته رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با توجه به تغییر ماهیت فناوری‌ها با تغییر ماهیت تهدیدات نیز مواجهیم که به آن تهدیدات غیرنظامی گفته می‌شود. 

وی با بیان اینکه تهدیدات در سازمان ثبت احوال نیز بیشتر از جنس تهدیدات غیرنظامی است، خاطرنشان کرد: در تهدیدات غیرنظامی چند ویژگی وجود دارد اولین ویژگی ماهیت فناورانه آن است. یعنی اگر می‌خواهید به دنبال تهدید بگردید باید به دنبال تهدیدی از جنس فناوری باشید.

سردار دکتر جلالی ادامه داد: تهدید در ذات فناوری نهفته است و هر فناوری اختلاطی از تهدید و فرصت است. این یعنی نه باید همه آنچه در فناوری را تهدید دانست و نه اینکه آن را دست کم گرفت. 

سردار دکتر جلالی با بیان اینکه سازمان ثبت احوال هم از دارایی‌های سایبری و هم هویت ملی ما صیانت می‌کند گفت: بنابراین تهدیدات این سازمان نیز در این دو حوزه تعریف می‌شود. 

وی با بیان اینکه در برخی مواقع شاهد استفاده از فناوری‌های خارج پایه در سامانه‌ها و زیرساخت‌ها هستیم، تصریح کرد: در سامانه و زیرساخت‌هایی که حیاتی است صرفا باید از فناوری‌های ایرانی و بومی استفاده کرد. جایی هم که مجبور به استفاده از فناوری خارجی هستیم باید تمهیدات خاص و الزامات ویژه ای را در استفاده از آن به‌کار ببریم.

به گفته سردار دکتر جلالی براساس معیارهای پدافند غیرعامل، میزان و درجه اهمیت مسئله در سه سطح حیاتی، حساس و مهم طبقه‌بندی می‌شود. وقتی موضوعی حیاتی است از دست رفتن آن حیات، امنیت و موجودیت کشور را به خطر می‌اندازد. بنابراین این بخش باید 100% امن بوده و الزاماتی برای آن در این سیستم بوجود بیاید. اگر موضوعی حیاتی تشخیص داده شد به کار بردن سیستم عامل و نرم افزارهای خارجی در آن کاملا ممنوع می‌شود.

وی ادامه داد: موضوع دیگر هویت دیجیتال است. وقتی مبنای خدمات رسانی در کل کشور بر اساس احراز هویت است و احراز هویت دیجیتال مبتنی بر احراز هویت واقعی و فیزیکی است می توان از این منظر موضوع را مورد توجه قرار داد.

سردار دکتر جلالی مهمترین رویکرد پدافند غیرعامل برای سازمان ثبت احوال را در ابتدا پدافند سایبری و محافظت از پایگاه داده‌های هویت ملی کشور دانست و تصریح کرد: اگر اتصال این شبکه در سامانه به سایر شبکه‌ها صورت بگیرد با توجه به ماهیت آن که شبکه احراز هویت ملی است سطح اهمیت فراتر می‌رود و به سطوح حساس‌تری انتقال پیدا می‌کند زیرا بر دیگر سامانه‌ها نیز اثری جدی دارد. 

سردار دکتر جلالی با تاکید بر اینکه ما باید به طور مستمر روند کاهش آسیب پذیری را با هدف برطرف کردن آسیب ها در دستور کار قرار دهیم، گفت: به طور معمول روند نظارت و کنترل، پایش و تامین امنیت در مورد مراکز با اهمیت بالا صورت می‌گیرد. 

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در بخش دیگری از اظهاراتش با بیان اینکه هویت ملی و جمعیت مسئله مهمی است که با قدرت ملی نسبت مستقیمی دارد، خاطرنشان کرد: امروز جمعیت ما به سمت کاهش نرخ باروری هدایت شده است که نتیجه آن پیر شدن جمعیت است که بر قدرت ملی ما تاثیر می‌گذارد. این در حالیست که سیاست‌های غرب دقیقا برعکس نسخه‌هایی است که برای ما می‌نویسند.

وی توضیح داد: اروپا در ده سال اخیر متوجه نزولی شدن نرخ رشد جمعیت بود و از همین رو برای جبران آن از طریق مهاجرت، پشتیبانی از فرزندآوری و سیاست‎های بالادستی مشوق زاد و ولد، به نرخ رشد خود افزودند. این در حالیست که در کشور ما با وجود توصیه‌های مقام معظم رهبری برای رشد جمعیت و نرخ زاد و ولد، هنوز هم سمن هایی هستند که برای کاهش و کنترل جمعیت مشغول فعالیت هستند.

سردار جلالی با تاکید بر اینکه زنگ هشدار کاهش نرخ موالید در کشور به صدا در آمده است، اما متاسفانه برخی از مسئولان همچنان بی توجهی می‌کنند، افزود: اینکه صرفا بگوییم این کاهش نرخ موالید ناشی از بحث‌های فرهنگی است موضوع درستی نیست و مسئولان به ویژه در دولت و مجلس شورای اسلامی باید بسترهای اقتصادی و اجتماعی جهت کمک به رشد نرخ موالید را فراهم آورند اما متاسفانه گاهی عکس این جهت‌گیری در سیاست‌گذاری ها دیده می‌شود.

رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با اشاره به اینکه در گام اول و دوم انقلاب موتور محرکه به سمت پیشرفت و توسعه جوانان بوده و هستند، ادامه داد: جمعیت پیر و سالخورده هم از نظر سیاسی و امنیتی، هم از نظر اقتصادی و اجتماعی کشور را در آینده دچار چالش های جدی می‌کند.

وی هشدار داد: اگر ما سی سال آینده را با این وضعیت پیش برویم جمعیت ما جمعیتی پیر، سالخورده و غیرکارا خواهد بود این در حالیست که در حال حاضر یکی از مولفه‌های قدرت ما همین منابع انسانی جوان است. 

سردار دکتر جلالی ابراز امیدواری کرد: مراکزی که در حوزه اصلاح سیاست‌های جمعیتی کار می‌کنند قوانین محدود کننده را اصلاح و سیاست‌های مشوق رشد جمعیت را تدوین و ابلاغ کنند تا خانواده‌هایی با جمعیت بالا مورد حمایت قرار گیرند.