فروش نفت ایران در بورس شانگهای برای مقابله با تحریم‌های نفتی

به گزارش پایداری ملی، دوشنبه دوم اردیبهشت ماه بود که آمریکا رسما اعلام کرد که دیگر خبری از معافیت تحریم‌های نفتی ایران نیست آمریکا با این تصمیم به دنبال صفر کردن صادرات نفت ایران است  تا ایران از همه درآمدهای نفتی محروم شود. در این راستا آمریکا می خواهد کشورهایی که خریدار نفت ایران در این شرایط هستند را تحریم کند.

در ابتدای گزارش خوب است نگاهی به وضعیت صادرات نفت ایران در دوران تحریم های اول و دوم بیاندازیم.

این آمار براساس گزارش ردگیری نفتکشهای ایران که توسط بلومبرگ انجام شده تهیه شده است

با این حال همانطور که ملاحظه می شود در اوایل فروردین ماه و اواخر اسفند ماه ایران روزانه حدود یک میلیون و 700 هزار بشکه نفت صادر می کرد که این نفت بین 6 کشور جهان تقسیم می شد.

این آمار براساس اطلاعات منتشر شده در رویترز بدست آمده است

هرچه از تاریخ دوم اردیبهشت ماه دور تر می شویم اعداد و ارقام مختلفی به گوش می رسد به طوریکه برخی از رسانه های بین المللی از جمله رویترز معتقدند صادرات نفت ایران به 1.1 میلیون بشکه رسیده و برخی دیگر نیز می گویند صادرات نفت ایران حتی از تحریم اول نفت ایران نیز کمتر شده است.

این آمارها نشان می دهد که اگرچه بیژن زنگنه معتقد است یک سال است که در وزارت نفت آرایش جنگی گرفته است اما ظاهرا باید این آرایش خود را تغییر دهد زیرا با این روش احتمال کاهش فروش نفت ایران در روزهای آتی وجود دارد و به تبع بخشی از درآمدهای نفتی ایران از دست خواهد رفت.

هرچند در پیش‌بینی‌های کارشناسان و موسسات مختلف بین‌المللی به این نکته اشاره شده است که در نیمه نخست سال ۲۰۱۹ در بدترین حالت، احتمالا صادرات نفت خام ایران با کاهشی ۸۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه‌ای همراه خواهد شد اما می‌توان راه کارهایی را در معرفی کرد که این راه کارها می تواند تا حد زیادی مانع از تحقق این هدف آمریکا و اروپا شود.

عرضه نفت در بورس شانگهای

عرضه نفت خام ایران در بورس شانگهای و معامله آن به «یوآن» یکی از راه‌حل‌هایی است که طی هفته‌های گذشته از سوی کارشناسان به آن اشاره ‌شده است. پس از خروج آمریکا از برجام، معاملات نفت خام در بورس شانگهای با رشدی چشمگیر همراه شد. بر اساس گزارشی که رویترز حدود یک هفته پس از خروج آمریکا از برجام منتشر کرد، حجم معاملات نفت خام در بورس شانگهای با ثبت رکورد، به ۲۵۰ هزار لات رسید که در مقایسه با معاملات روز قبل از آن رشدی دو برابری را نشان می‌داد.

با تکیه به همین نشانه‌ها، این خبرگزاری به احتمال عرضه نفت خام ایران در بورس شانگهای به‌عنوان روشی برای مقابله با تحریم‌های آمریکا اشاره کرد. 

به عقیده کارشناسان اگرچه معامله نفت خام ایران در بورس شانگهای و بر اساس یوآن هم می‌تواند به سود این بورس تازه پا گرفته باشد و هم فروش نفت ایران، اما از سویی دومین اقتصاد بزرگ دنیا قصد ندارد به شکلی علنی به بی‌تاثیر کردن تحریم‌های آمریکا بپردازد. این موضوع در حالی مورد اشاره قرار می‌گیرد که وزارت خارجه چین مخالفت خود با خروج آمریکا از برجام را اعلام کرده و مقامات این کشور به توقف یا کاهش خرید نفت خام ایران از سوی ایران نیز اشاره‌ای نکرده‌اند.

در عین حال به نظر می‌رسد بزرگ‌ترین‌ خریدار نفت خام ایران جانب احتیاط را به خصوص در معاملات بورسی که ساز و کاری شفاف دارد، رعایت کند.  از طرفی قراردادهای آتی جدید برای معامله نفت خام در بورس بین‌المللی شانگهای با برخی محدودیت‌ها همراه است که به «دخالت دولت چین در روند معاملات آتی نفت خام به یوآن، به واسطه مقررات دولتی» بازمی‌گردد.

ایمان ناصری، مشاور ارشد و مدیرکل خاورمیانه شرکت اف جی‌ای (Facts Global Energ) اخیرا اظهار کرده است: «بورس شانگهای که به تازگی فعالیت خود را در زمینه معامله نفت آغاز کرده و هدفش تجارت و قیمت‌گذاری نفت خام با واحد پولی یوآن چین است، راه درازی تا رسیدن به موفقیت و اثرگذاری در معاملات جهانی دارد.»

با این حال معامله نفت خام ایران در بورس شانگهای و به یوآن که نه بانک‌های آمریکایی در آن دخالتی دارند و نه واحد پولی دلار در آن اثرگذار است، از سوی برخی کارشناسان ایرانی روشی مناسب در شرایط سیاسی فعلی ارزیابی می‌شود.

حمید حسینی، عضو هیات‌مدیره انجمن صادرکنندگان نفت ایران نیز عقیده دارد در شرایط فعلی که مشکل نقل و انتقال پول بار دیگر بر اقتصاد ایران سایه افکنده، معامله نفت خام ایران به یوآن می‌تواند راهکاری مناسب باشد. اما مشکلی که در این میان وجود دارد این است که به‌‌رغم صدور مجوز واردات نفت خام از سوی شرکت‌های خصوصی در چین و امکان خرید و فروش آن در بورس شانگهای، سیاست‌های دولتی ایران اجازه فروش نفت خام به شرکت‌های خصوصی را نمی‌دهد.

به گزارش فارس ناگفته نماند که سال گذشته برخی از شرکت های خصوصی نفتی چین از دولت این کشور مجوز خرید مستقیم نفت از ایران را اخذ کردند که برخی از مسئولان داخلی صنعت نفت اعلام کرده اند که این شرکت ها با همراهی جوینت های ایرانی به دنبال خرید نفت از طریق بورس ایران هستند.

که براین اساس می توان اعلام کرد این روش یعنی فروش نفت به شرکت های کوچک که امکان خرید نفت در حجم های کوچک را دارند به عنوان یک راهکار مکمل باید در دستور کار وزارت نفت قرار گیرد.