هشدار وزیر نیرو؛ احتمال طغیان رودخانه های شرق کشور/ بارش ۱۹ برابر شد

به گزارش پایداری ملی، رضا اردکانیان در برنامه نگاه یک افزود: طبق گزارشات ارسالی ساعاتی قبل رودخانه‌های روستای کلاته در استان خراسان رضوی طغیان کرده این طغیان براثر 28 میلیمتر بارندگی بوده تا این لحظه گزارش دقیق از خسارات احتمالی دریافت نشده است.

او در قالب مثالی بر حجم بارش‌ها و اندوخته سازی آبی سد‌ها اشاره کرد و ادامه داد: سال قبل با اینکه سال کم آبی و کم بارشی بود در نیمه اول فروردین 97 حدود 3 میلیمتر بارش را تجربه کردیم، ­امسال این رقم در مدت مشابه به 57 میلیمتر رسیده یعنی امسال 19 برابر سال قبل و 3 برابر میانگین 50 ­ساله اخیر کشور بارش صورت گرفته.

اردکانیان گفت: تا این لحظه می‌توان سال 98 را پربارش‌ترین سال در 50 سال اخیر عنوان کرد، از سوی دیگر امسال نسبت به سال قبل حدود 174 درصد بیشتر باران باریده است.

وزیر نیرو افزود: حجم آب‌های ورودی به سد‌های کشور طی 20 روز اول فروردین امسال 38 درصد کل آورد سال آبی 98-97 است یعنی 40 درصد کل ظرفیت سد‌های ما در 20 روز اخیر تامین و آبگیری شده با این اتفاق حاکی از آنست که این 51­ میلیارد متر مکعب آب ورودی به سد‌ها در سال آبی 98-97­ در 3­ هفته نخست­ فروردین امسال حاصل شده است.

او بزرگی حادثه سیل اخیر در استان خوزستان را با مثالی از سد دز بیان کرد و تصریح کرد:­ وقتی می‌گوییم عمر مفید یک سد 30 یا 50 سال است به معنای مستهلک شدن یا ترک برداشتن پس از 50 سال نیست، بلکه بعد از گذشت عمر مفید سد‌ها از رسوب پُر می‌شوند. عمر مفید سد با میزان رسوب پشت هر سد سنجیده می‌شود. در بسیاری از مواقع ساخت یک سد بسیار ارزان‌تر از رسوب برداری و لایروبی سد‌ها تمام می‌شود. سد دز با حدود 50 سال عمر و با حجمی برابر با 2/6 میلیارد متر مکعب توانست در برابر سیلاب‌های 20 روز اخیر حدود 9 میلیارد متر مکعب آب ورودی را مدیریت کند یعنی 3 برابر حجم خودش خروجی داشته است. سد کرخه هم توانست با حجم ورودی 8­ هزار متر مکعب آب ورودی در ثانیه مواجه و دوام بیاورد در حوزه کارون بزرگ حدود 52 برابر سال قبل بارش داشته ایم همه این‌ها بیانگر بارش کم نظیر اخیر است.

وزیر نیرو ­ادامه داد:­ فعالیت‌های وزارت نیرو­ در بخش برق، در مقابل خسارات وارده بر 2 هزار روستا ناشی از سیلاب‌های اخیر بگونه‌ای بوده که در حال حاضر فقط 35 روستا یعنی 1/5 درصد از تعداد کل از نعمت ­برق بی بهره هستند که البته عمده مشکل این روستا‌ها وجود معبر و عدم دسترسی می‌باشد. برخی روستا‌ها هم کلاً­ از بین رفته اند. این اقدام موثر وزارت نیرو با کمک نمایندگان مجلس هر استان و استانداران و فرمانداران و سایر ارگان‌ها میسر شده است و شاخص موفقیت بسیار خوبی بجا گذاشته است، گفتنی است حدود 650 میلیارد تومان هم هزینه چنین عملیاتی شده است.

اردکانیان در ادامه ارائه گزارشات عملکرد این وزارتخانه از قطع آب مصرفی 380 روستا­در روز‌های اول سیل زدگی خبر داد و افزود: طبق آخرین آمار تا ساعاتی قبل از این تعداد فقط 52 روستا فاقد آب مصرفی ­هستند بی شک ظرف 3 هفته گذشته عملکرد وزارت نیرو به میزان 98 درصد مثبت در خصوص پاسخگویی به نیاز‌های حادثه دیدگان بوده است گفتنی است خسارات وارده در بخش آب و برق مناطق سیل زده حدود 1200 میلیارد تومان بوده که به این رقم باید 250 میلیارد تومان خسارات تاسیسات آب و برق منطقه‌ای را هم اضافه کرد کل خسارات آب و برق را می‌توان 2100 میلیارد تومان بیان کرد.

وزیر نیرو در مورد ذخایر برفی ­کشور گفت: حجم ذخایر برفی ­کشور دقیقاً برآورد و محاسبه نشد، اما در ارتفاعات مشرف به رود کرخه حدود 6 هزار کیلومتر مربع برف داریم. در حوزه کارون بزرگ هم 9 هزار کیلومتر مربع برف داریم که رقمی حدود 1/9 میلیارد متر مکعب آب را تامین خواهد کرد.

اردکانیان ادامه داد: خط قرمز ما آب مصرفی مردم است و در تلاش هستیم که آب با کیفیت در اختیار مردم بگذاریم که حداقل در معرض بیماری‌های عفونی و میکروبی قرار نگیرند تا کنون هم موردی گزارش نشده است.

او افزود: تا این لحظه هیچ گونه کمبود تجهیزات و امکانات و تاسیسات امداد رسانی و تامین آب مصرفی مناسب وجود ندارد و تقریباً بهترین تجهیزات استان‌های بزرگ کشور در قالب معین در خدمت استان‌های آسیب دیده هستند.

وزیر نیرو گفت: همه سد‌های کشور کاملاً پایدار هستند و جای هیچ گونه نگرانی نیست.

رضا اردکانیان با بیان اینکه همه سد‌ها به ویژه در استان خوزستان شبانه روز پایش می‌شوند افزود: 1300 ابزار دقیق و بیش از 200 تراوش سنج در سد کرخه همه این سد را تحت کنترل دارند.

وی گفت: کل ورودی آب به سد‌های بوستان، گلستان و وشمگیر، استان گلستان در سال آبی 96 - 97، 81 میلیون مترمکعب بود، اما از ابتدای مهر 97 تا 20 فروردین امسال 439 میلیون مترمکعب و بیش از پنج برابر میزان سال گذشته آب وارد سد‌های این استان شده است.

اردکانیان با بیان اینکه ظرفیت مخازن آب کشور از مسائل مهم در پیشگیری از سیلاب هاست، افزود: اگر وارد سال‌های ترسالی شده باشیم باید برای ساخت مخازن آب، مناطق جدید را بررسی کنیم.

وی گفت: اگر در استان لرستان به اندازه کافی سد ساخته بودیم این اتفاقات در این استان نمی‌افتاد.

وزیر نیرو با اشاره به اینکه بروز خسارات سیل دلایل متعددی دارد افزود: در سیل میزان بارندگی‌ها نیز نکته قابل توجه است.

اردکانیان گفت: گروه‌های مرجع در جامعه نباید مسأله چندبعدی آب را یک بخشی ببینند، زیرا این موجب بروز مشکل می‌شود.

وی افزود: سیل‌هایی که در خوزستان و گلستان روی داد مربوط به سیلاب‌های 200 ساله است که احتمال وقوع آن‌ها در هر سال نیم درصد است.

اردکانیان گفت: از افتخار‌های جمهوری اسلامی ایران؛ ساخت سد‌های متعدد است که به عنوان نمونه از 11 سد استان خوزستان فقط دو سد مربوط به پیش از انقلاب اسلامی است.

وی افزود: اگر این سد‌ها نبود میلیون‌ها مترمکعب آب خوزستان را برده بود.

وزیر نیرو گفت: اکنون در سد کرخه شش میلیارد مترمکعب، در سد دز دو و نیم میلیارد مترمکعب، سد گتوند 4.4 میلیارد مترمکعب، سد شهید عباسپور 2.4 میلیارد مترمکعب و کارون سه 2.6 میلیارد مترمکعب آب ذخیره شده است.

اردکانیان با بیان اینکه تعیین پهنای بستر و حریم رودخانه‌ها و تخلیه آن از موانع و اماکن بر اساس قانون بر عهده وزارت نیرو است افزود: طول رودخانه‌های کشور شامل رودخانه‌های فصلی و دائمی 146 هزار کیلومتر است.

وی گفت: از 75 هزار کیلومتر رودخانه دائمی کشور 53 هزار کیلومتر تعیین پهنای بستر و حریم شده است.

اردکانیان افزود: تا پایان برنامه ششم و تا سال 1400 رودخانه‌های دائمی کشور تعیین بستر و حریم می‌شوند.

وی با بیان اینکه به جد در پی آزادسازی حریم و بستر رودخانه‌ها هستیم، گفت: به عنوان نمونه در اوایل دهه 80 دریاچه‌های سد لتیان و کرج در معرض آلوده کننده‌ها بودند و در آن زمان برخی دستگاه‌های حاکمیتی نیز در این مسأله شریک بودند، اما همه آن‌ها تخریب شد.

وزیر نیرو افزود: مسأله سیل دروازه قرآن شیراز مربوط به شهرداری این شهر و استانداری فارس است و ما نیز منتظر گزارش آن‌ها هستیم.

اردکانیان گفت: با توجه به خشکسالی‌های اخیر کشور حتی در رویا هم نمی‌دیدیم که تالاب‌های ما این چنین پر آب شوند.

وی افزود: در سال گذشته 340 شهر برای تأمین آب تحت تنش بودند، اما اکنون 44 تالاب کشور از 40 تا 100 درصد پر شده اند.

اردکانیان با بیان اینکه دریاچه هامون بیش از 10 درصد آب گیری شده است، گفت: آب دریاچه ارومیه 45 سانتیمتر افزایش تراز در مقایسه با سال گذشته دارد.

وی افزود: حجم آب ذخیره شده در سد‌های کشور در مقایسه با سال گذشته 62 درصد افزایش یافته و 76 درصد مخازن آبی کشور پر شده است.

وزیر نیرو گفت: البته ظرفیت برخی از سد‌ها را به دلیل احتمال وقوع سیلاب‌های جدید خالی گذاشته ایم.

اردکانیان افزود: سال گذشته 4 تا 5 هزار مگاوات کمبود تولید برق آبی در استان خوزستان داشتیم، اما امسال این نیروگاه‌ها با ظرفیت کامل کار می‌کنند.

وی گفت: سیلاب‌های اخیر موجب آب گیری تالاب‌ها و جلوگیری از بروز مشکل ریزگرد‌هایی که منشأ داخلی دارند شده است.

اردکانیان افزود: برای پایدارسازی منابع آب برنامه ریزی می‌کنیم و بر مدیریت مصرف مانند گذشته تأکید داریم.

وی گفت: در سال 97 برای طرح‌های صنعت آب و برق 16 هزار و 206 میلیارد تومان سرمایه گذاری و بر این اساس سد‌هایی با ظرفیت 540 میلیون مترمکعب ساخته شد.

وزیر نیرو افزود: با این سرمایه گذاری 56 هزار هکتار شبکه زه کشی آبرسانی و 40 تصفیه خانه آب و فاضلاب ساخته و 1511 روستا دارای شبکه آبرسانی شده و تعدادی نیروگاه به مدار آمده است.

اردکانیان با بیان اینکه سال گذشته بیش از 10 هزار میلیارد تومان از بدهی‌های وزارت نیرو به بخش خصوصی و طلبکاران این وزارتخانه پرداخت شد، گفت: صادرات برق کشور افزایش یافته است و قرارداد خوبی برای مشارکت در بازسازی صنعت برق عراق امضا شد.

وی افزود: در سال‌های 96 و 97، 350 کیلومتر عملیات لایروبی در رودخانه‌ها انجام شد که بیشتر مربوط به مصب رودخانه‌ها می‌شد.

اردکانیان گفت: تا کنون 1665 کیلومتر از رودخانه‌های کشور لایروبی شده و تا سال 1400 این میزان به 1970 کیلومتر خواهد رسید.

وی افزود: برای رفع مشکل گذر آب در مناطق شهری همکاری نزدیکی با شهرداری‌ها داریم و 2400 نقطه را شناسایی کرده ایم که تا کنون 60 نقطه رفع مشکل شده است.

وزیر نیرو گفت: با سازمان ثبت اسناد و املاک نیز همکاری داریم و با ایجاد سامانه مشترک، 30 هزار کیلومتر از رودخانه‌ها را در این سامانه ثبت کرده ایم.