در گزارش ۳۰ نوامبر این آژانس خبری، نقشه پوشش دقیق شبکههای پروپاگاندای ایران منتشر شده است. کشف این شبکه به تازگی و به لطف کارشناسان امنیت سایبری از جمله کارشناسان صهیونیست صورت پذیرفته است. به گزارش FireEye و ClearSky سایتهای ایرانی منتشر کننده اخبار جعلی، از سال ۲۰۱۲ تا کنون وجود داشتهاند. آنها مانند پورتالهای رسمی خبری هستند، اما تنها دو سایت از این مجموعه آشکارا ارتباط خود با ایران را میپذیرد.
«احد زایدنبرگ»، محقق اصلی شرکت اسرائیلی ClearSky، مدعی شد که محتوای متنوع این نوع سایتها به منظور دستکاری افکار عمومی و تأثیر بر روی نظرات و ادراک کاربران آنها است که نه تنها شهروندان عادی، بلکه از تصمیم گیرندگان نیز هستند.
رویترز ادعا کرد که مشخص است که همه سایتها به نحوی با ایران از طریق یک آژانس آنلاین به نام اتحادیه بین المللی مطبوعات مجازی (IUVM)، که دفتر مرکزی آن در تهران واقع شده است در ارتباط هستند. این اتحادیه بین المللی مطبوعات مجازی است که داستان ها، فیلمها و کارتونها را برای وب سایتهای ایران فراهم میکند. در وب سایت IUVM آمده است که یکی از وظایف آن «مبارزه با استکبار دولتهای غربی و فعالیت صهیونیستی است».
بر اساس این گزارش، تمام سایتهای این شبکه آشکارا سیاست حکومت ایران را مورد حمایت قرار داده و دشمنان ایران یعنی رژیم صهیونیستی، عربستان سعودی و ایالات متحده را مورد انتقاد و تمسخر قرار دادند.
بنابر ادعای «رویترز»، برای مخاطبین روس زبان نیز یک سایت به نام Realnie Novosti، همراه با نرمافزار موبایل طراحی شده بود. اما همه اخبار این سایت نادرست نبود. در این سایت، پیامهای واقعی با کارتونها و سخنرانیهای آیت الله خامنهای رهبر انقلاب اسلامی ایران، که از منابع دیگر به سرقت رفته اند، با هم در آمیخته شدهاند.
رویترز مدعی است که اخبار سایتهای جعلی ایران را بیش از نیم میلیون نفر در طول یک ماه مطالعه نمودند، اما اسپوتنیک ایران بر اساس دادههای یک سایت پیشرو در آمار به نام Similarweb، اوج بازدید از سایت Realnie novosti، را ۲۲۰۰ نفر در ماه اعلام کرد. همچنین بر طبق دادههای سایت Alexa، رتبه جهانی این پروژه ۴۴۷۸۶۵۷ است که نشان دهنده بازدید تقریبا صفر از این سایت است. علاوه بر این، آخرین اخبار در این سایت خبری روسی در اواخر سپتامبر منتشر شده است.
خبرگزاری «اسپوتنیک» برای روشن شدن این موضوع با نمایندگان اصحاب رسانه ایران به گفتگو نشسته است.
عماد آبشناس، رئیس انجمن خبرنگاران آزاد ایران وانجمن گزارشگران ایرانی بدون مرز در پاسخ به این سوال که ایران تا چه حد وارد جنگ رسانهای شده و این گزارش رویترز تا چه حد معتبر است، گفت:
همانطور که شما اشاره کردید این گزارش به تحقیقات اسرائیل و آمریکا مستند شده است و بیشتر این تحقیق به اسرائیل متکی است. میدانیم که اسرائیل از هیچ وسیلهای برای جنگ رسانهای علیه ایران دریغ نمیکند و رویترز نیز در این زمینه آپارتاید زیادی با اسرائیل داشته است و طبیعتا این تحقیقات یک تحقیقات دروغ است و اینها تلاش دارند که وجهه ایران را در سطح بینالمللی تخریب کنند. ایران امروزه با یک جنگ تمام عیار رسانهای مواجه است و این هم بخشی از این جنگ در سطح جهانی محسوب میشود.
ایرانیها انقدر زرنگ هستند که اگر بخواهند سایتی را راهاندازی کنند و یا خبری را منتشر کنند اینطور نیست که بخواهند مدرکی را دست اسرائیل، آمریکا و دیگران بدهند تا آنها بتوانند ایران را به سخره بگیرند، تمامی کتابچه را بصورت کامل میخوانند و مانند همپیمانان آمریکا و اسرائیل نیستند که تنها صفحه آخر را مطالعه کنند و بروند آقای خاشقجی را به قتل برسانند.
اسپوتنیک: آیا ایران تحت فشارهای اقتصادی و سیاسی موجود وارد جنگ رسانهای شده است؟
آبشناس: در زمینه جنگ رسانهای، ایران تمام توان خود را برای مقابله با جنگ رسانهای که بر علیه ایران آغاز شده است را بکار میگیرد. طبیعتا نمیتوان توانمندی رسانهای ایران را با آمریکا و یا اسرائیل مقایسه کنیم، زیرا که آنها دست برتر را دارند، اما این بدین معنا نیست که ایران کنار بکشد و تسلیم شود. اما اگر منظور بحث جنگ اطلاعاتی و امنیتی است، ایران نشان داده است که در این زمینه اگر نگوییم که دست برتر را دارد، حداقل در حد سازمانهای اطلاعاتی و امنیتی آمریکا و اسرائیل انقدر توان دارد تا از خود دفاع کند.
اسپوتنیک: بر اساس ادعای رویترز برای مخاطبین روس زبان نیز سایتی توسط ایران راهاندازی شده است، آیا شما این ادعا را در جهت برهم زدن روابط دو کشور ایران و روسیه نمیدانید؟
آبشناس: این ماجرا خود نشانهای بر کذب بودن ادعای رویترز است، زیرا که ایران و روسیه امروزه در بهترین شرایط خود از نظر روابط سیاسی قرار دارند و به هیچ وجه دلیلی وجود ندارد که ایران بخواهد بر علیه روسیه کار رسانهای انجام دهد. از سوی دیگر این سایتی که رویترز مدعی شده است که پانصدهزار بیننده دارد، بیش از هزار بیننده ندارد و این خبرگزاری نیست که بتوان روی آن حساب باز کرد. از سوی دیگر بعلت روابط استراتژیکی که امروزه بین دو کشور ایران و روسیه بخصوص در مورد مسئله سوریه وجود دارد، آمریکا و اسرائیل تلاش دارند از هر وسیلهای برای مخدوش کردن این روابط استفاده کنند و من فکر نمیکنم که مسئولان ایرانی و یا روس انقدر ساده باشند که یک خبر جعلی را باور کرده و روی روابط دو کشور این امر تاثیر گذار باشد بلکه باعث میشود تا مسئولان دو کشور متوجه شوند چقدر همکاریشان تاثیر گذار است.
در ادامه «اسپوتنیک» با آقای محمد قادری، مدیر مسئول روزنامه معتبر انگلیسی زبان Tehran times در مورد دلایل و اهداف این گزارش رویترز علیه ایران و روسیه همکلام شد:
دولت آقای ترامپ بصورت همزمان چند جبهه را علیه رقبای خود در جهان ایجاد کرده است. این جبههها علیه ایران، روسیه، چین و ترکیه در حوزههای جنگ تجاری و جنگ رسانهای ایجاد نموده است. طبیعتا استفاده از چنین ابزاری با دو هدف صورت میگیرد: ۱- افکار عمومی دو کشور ایران و روسیه را نسبت به هم بدبین کنند، زیرا که با این اتفاق، به همپیمانی و اتحاد استراتژیک میان دو کشور خدشه وارد میشود. ۲- افکار عمومی دنیا را به این سمت پیش ببرند که جبهه مقابل ایالات متحده یک جبهه دروغ پرداز است تا بتوانند عملیاتهای آینده خود را نزد افکار عمومی توجیه کنند؛ زیرا که هر بار آمریکا اقدام به یک عملیات نظامی یا عملیات سیاسی نموده است مجبور بوده است افکار عمومی دنیا را با خود همراه کند.
به عنوان مثال در شب گذشته در جلسه شورای امنیت مطرح شد که آزمایش موشکهای بالستیک ایران بر خلاف قطعنامه ۲۲۳۱ است و این در حالی است که متن این قطعنامه هیچ اشارهای به منع آزمایشهای موشکی ایران ندارد و این یک فضا سازی است که خانم نیکی هیلی هم در جلسه شورای امنیت روی آن مانور داده و رسانههای اسرائیلی و غربی نیز آنرا پوشش دادند.
اسپوتنیک: با توجه به جنگ تمام عیاری آمریکا علیه ایران، رسانههای ایرانی برای مقابله با این فشار از چه اهرمی استفاده میکنند؟
قادری: مهمترین کاری که رسانههای ایران میتوانند انجام دهند، شفاف سازی فضا است، زیرا که فضا بسیار پیچیده و پوشیده از دروغ پردازیهای رسانههای غربی است. وظیفه دیگر رسانهها اینست که رفتار ضد حقوق بشری غرب و رژیم صهیونیستی را بر ملا کنیم. بعنوان مثال نشست استکهلم با موضوع صلح در یمن در حال برگزاری است، ولی کشورهای مانند انگلیس و فرانسه که مستقیما در حال فروش سلاح کشتار جمعی به ائتلاف سعودی هستند، به نوعی فضا سازی میکنند که گویی این کشورها بدنبال صلح در یمن هستند، در حالی که ما میدانیم این کشورها همچنان در حال فروش سلاح با علم به این هستند که این سلاحها برای کشتار کودک و زنان یمنی بکار میرود؛ بنابراین ما در رسانههای خود اولا در مورد رفتارهای ضد بشری غرب، شفاف سازی مینماییم و هم باید مراقب باشیم تا در بازی رسانهای غرب گرفتار نشویم، زیرا این رسانهها همواره در حال پردازش اخبار دروغ و غیرواقعی هستند. بعنوان مثال در حمله دو هفته پیش ائتلاف آمریکایی به حلب توسط نیروهای معارض سوریه از سلاح شیمیایی استفاده شد، ولی آمریکاییها بلافاصله در رسانههای خود اعلام کردند که ارتش سوریه از سلاح شیمیایی استفاده نموده است. وظیفه ما اینست که این رفتار غیر واقعی و غیر انسانی غرب را به افکار عمومی نشان دهیم.
لازم به ذکر است که «رویترز» در گزارش خود اشاره کرد که سایت مصری Nile Net Online، به خوانندگان خود قول «اخبار واقعی» را به خاطر «افزایش آزادی بیان در جهان عرب» داد، اما اگر رسانههای رسمی مصری از رابطه فوق العاده میان دولت ایالات متحده آمریکا، دونالد ترامپ، و دولت مصر به خوانندگان خود خبرمیدادند، این سایت بطور متداوم به تمسخر ترامپ پرداخته و پس از سخنرانی ضد ایرانی او در سازمان ملل، وی را «بازیگر سطح پایینی که آمریکا را مسخره کرد» نامیدند.
بنابر ادعاهای «رویترز»، تا همین اواخر، Nile Net Online، بیش از ۱۱۵۰۰۰ فالور در فیس بوک، توییتر و اینستاگرام داشت. اما شمارههای تماس این سایت، از جمله شماره ۰۱۲۳۴۵۶۷۸۹، کار نمیکند. در نقشه فیس بوک این سایت، تنها نام یک خیابان بدون ساختمان با شماره مشخص وجود دارد و در این خیابان نیز کسی از هیئت تحریریه این سایت تابهحال چیزی نشنیده است. زیرا که در واقع محل واقعی این هیئت تحریریه در مصر نیست. این سایت بخشی از شبکههای پروپاگاندای مستقر در تهران است که شامل بیش از ۷۰ سایت در ۱۵ کشور است و هدف آن همراهی افکار عمومی خارجی در راستای منافع ایران است.
آقای دکتر حسین رویوران، کارشناس روابط بین الملل و تحلیل گر امور سیاسی مسائل جهان عرب و منطقه خاور میانه و مدیر سابق دفتر منطقهای صدا وسیما در بیروت و مدیر شبکه العالم (در سالهای۱۳۷۹-۱۳۸۰) در این خصوص نیز اظهار نظر کرد. وی به اسپوتنیک در این ارتباط گفت:
از آنجایی که سرورهای فضای مجازی عمدتا در آمریکا قرار دارد، بسیاری از صفحات توسط آمریکا حذف میشود و سیاستهای آمریکا بر تمام شبکهها تحمیل میشود. عملا آمریکا بزرگترین فعال این عرصه است. بعنوان مثال بصورت روزانه صدها عنوان مرتبط با فلسطین در فیس بوک حذف میشوند و این یعنی اعمال نظر آمریکا در فضای مجازی. درست است که فضای مجازی یک فضای باز است، اما آمریکا به دلیل انحصار طلبی در بحث سرورها سعی میکند نوعی خفقان و استبداد فکری را در این عرصه تحمیل کند.