سید عباس عراقچی معاون وزیر امورخارجه در گفتوگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در پاسخ به این سوال که مشخص نبودن تاریخ و نحوه اجرای SPV این احساس را بوجود آورده است که این سازوکار مالی به زودی برای کشورمان قابل بهره برداری نخواهد بود، عنوان کرد:به عقیده من اراده سیاسی کشورهای اروپایی برای اینکه درمقابله با تحریم های آمریکا به ایران کمک کنند امری واضح و روشن است، سابقه ندارد اروپا به عنوان نزدیک ترین متحد واشنگتن وارد چنین اقداماتی شده باشد و به کشوری به خصوص ایران برای ایستادگی در برابر تحریم های ایالات متحده کمک کند.
وی ادامه داد: اراده اروپاییان برای همکاری با ما در مقاطع مختلف ابراز شده است، آخرین بار در اجلاس وزاری خارجه برجام( ایران و 1+4) که در نیویورک برگزار شد،کشورهای عضو برجام از جمله اروپایی ها صرحتا در بیانیه ای اذعان کردند که بقای برجام منوط به تحقق خواسته های اقتصادی ایران از برجام است، آنها مصمم به ادامه برجام هستند، با تهران همکاری داشته باشند و برای تحقق آن سازوکار ویژه مالی تدارک دیده اند که البته پیچیدگی ها و ابعاد حقوقی زیادی دارد.
عراقچی خاطرنشان کرد: متاسفانه به دلیل سیطره ای که دلار و سیستم مالی آمریکا برنهاد های اروپایی دارد، ایجاد مکانیزمی که با این سیطره دلار سروکار نداشته باشد و آمریکایی ها نتوانند آنرا در چمبره تحریم های خود قرار بدهند کار آسانی نیست، با این حال بر روی آن کار می کنند.
معاون وزیر امورخارجه گفت: همانطور که شاهد بودیم جمعه گذشته سه وزیر خارجه اروپایی و موگرینی به همراه سه وزیر دارایی انگلیس ، فرانسه و آلمان امضا کردند. این هم اتفاق نادری است که وزرای دارایی این کشورها برای امضا یک بیانیه به وزرای خارجه کشورشان ملحق شوند. در این بیانیه اعلام کردند که بر روی SPV کارمی کنند، اقدامات کارشناسی همچنان ادامه دارد.
وی در رابطه با روند کارشناسی سازو کار ویژه مالی اتحادیه اروپا عنوان کرد: چهارشنبه 16 آبان ماه کارشناسان ما در وین با کارشناسان سه کشور(فرانسه،انگلیس و آلمان) و اتحادیه اروپا جلسه داشتند.این رایزنی ها در ادامه جلساتی است که در گذشته داشتیم و در این نشست ابعاد مختلف این ساز و کار (SPV)بررسی شد.
عراقچی با بیان اینکه لازم است ساز و کار مشابه SPV در ایران هم فراهم شود تا بتواند با اروپایی تعامل داشته باشیم، افزود:سازوکار ویژه مالی اروپا از نظر فنی، مالی و حقوق جزئیاتی دارد که رسیدن به آنها زمان بر است.
معاون وزیر خارجه گفت: امیدورا هستیم در آینده بسیار نزدیک این سازوکار اعلام و در اروپا رسما ثبت شود و بعد از آن به تدریج عملیاتی خواهد شد، البته اینکه اروپایی ها بسیار آهسته تر از تصور ما حرکت کردند یک واقعیت است، همچنین اینکه مواضع سیاسی آنها بسیار خوب بوده هم یک واقعیت است و موضوع دیگر به این بازمی گردد که هنوز به راهکار های عملیاتی نرسیده اند و انتظارات ما را برآورده نکرده اند.
وی در پاسخ به این سوال که چرا طرف های اروپایی هنوز برای زمان عملیاتی شدن سازوکار ویژه مالی تاریخی مشخصی را تعیین نکرده اند، عنوان کرد: باتوجه به اینکه این سازوکار پیچیدگی های بسیاری دارد هنوز تاریخی برای آن اعلام نشده و فعلا روی آن کار می شود، امیدواریم به زودی این برنامه انجام شود.
عراقچی همچنین در پاسخ به این سوال که چرا تاریخ 13 آبان یا 4 نوامبر را برای آغاز به کار SPV اعلام شده بود؟ توضیح داد:4 نوامبر تاریخیی بود که تحریم های آمریکا رسما اعمال می شد، البته تحریم ها به خاطر بعد روانی که داشت زودتر از این تاریخ اعمال شد، درنتیجه هیچ اتفاق خاصی رخ نداد. تحریم ها قبلا در آن ظرفیتی که می توانست اعمال بشود، پیش تر اعمال شده بود.اروپایی ها هم خود را آماده کرده بودن همزمان با رسمی شدن تحریم های آمریکا آن ها هم صراحتا و رسما این سازو کار ویژه مالی را اعلام کنند. انشالله همین روزها این سازوکار اعلام خواهد شد.
معاون وزیر خارجه در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه وزیر امورخارجه آمریکا درمورد از سر گیری فعالیت های هسته ای ایران موضع گیری داشته است، او اینطور ادعا کرده است که ایران به شرایط هسته ای خود در پیش از برجام بازنخواهد گشت، ارزیابی شما از این صحبت های پمپئو و اطمینان خاطرش درباره این موضوع چیست؟توضیح داد: اگر او اطمینان خاطر دارد که ما به برنامه های هسته ای قبل از برجام باز نمی گردیم شاید از این جهت است که می داند که کماکان برجام به نفع جمهوری اسلامی ایران است، آمریکایی ها مدعی هستند که در برجام ضرر زیادی کردند و به همین دلیل هم تصمیم گرفتند که از آن خارج شوند.
وی ادامه داد: برنامه هسته ای ما هیچ گاه تعطیل نشده است که بخواهد دوباره از سر گرفته شود و همچنان با قوت ادامه دارد. در برخی حوزه های خاص ما سرعت خود را کمتر کردیم وگرنه هیچ حوزه ای در برنامه هسته ای ما تعطیل نشده که فعالیت آن بخواهد از سر گرفته شود، در تمام حوزه ها آمادگی داریم مجدداد به سرعت گذشته یا حتی سرعت جدید تری برگردیم و با سرعت بیشتری برنامه خود را ادامه بدهیم .درحال حاضر در بخش هسته ای شرایطی بهتر نسبت به پیش از برجام را داریم. بخش تحقیق و توسعه ما در این سال ها به نحوی پیشرفت کرده است که اگر قبل از برجام روی ماشین های IR1کار می کردیم ،امروز روی ماشین های IR8کار می کنیم که نسل بسیار پیشرفته است و نسبت به ماشین های قبل از برجام 20 برابر قدرتمند تر هستند.
ادیپلمات کشورمان افزود: کیک زرد ما با 370 تن که بعد از برجام وارد کشور شد الان به مراتب بیش از گذشته است و حدود 900 مهندس و تکنسین ما روی رآکتور آب سنگین اراک کار می کننند خیلی راحت می توانیم برنامه های هسته ای خود را با سرعتی به مراتب بیشتر از گذشته به نقطه ای که برنامه جمهوری اسلامی ایران است برسانیم. ولی اینکه ما چگونه حرکت می کنیم براساس منافع خودمان و تشخیصی است که از صلاح و مصلحت کشور است انجام می دهیم.
عراقچی با اشاره به اظهارات اخیر پمپئو در رابطه با برنامه هسته ای ایران، گفت: ما گرفتار تحریکات و پمپئو دیگران نخواهیم شد.جمهوری اسلامی ایران تا امروز حرکت بسیار هوشمنوانه و خرمندانه ای داشته است بدون آنکه دچار احساسات شویم پیش رفته ایم.
وی ادامه داد: مقام معظم رهبری هم فرمودند تا زمانی در برجام می مانیم که برای ما منافعی به دنبال داشته باشد و آن زمان که منافع برجام برای ما کمتر از حد انتظار باشد برای خروج از آن لحظه ای تردید نخواهیم کرد، این یک اصل کاملا مشخص است، آمادگی، اراده و تواناهایی های لازم را در این زمینه داریم و پمپئو مطمن باشد که ما براساس منافع خودمان تصمیم گیری می کنیم نه براساس توهمات ایشان و همفکرانشان.
معاون وزیر خارجه در ادامه در پاسخ به این سوال که مقام معظم رهبری پس از خروج آمریکا از برجام خواسته بودند زیر ساخت هایی فراهم شود که ما هر لحظه لازم بود به شرایطی که پیش از برجام در زمینه هسته ای داشتیم و حتی بیشتر از آن، بتوانیم بازگردیم . آیا ما در فراهم کردن زیر ساخت این سازوکار پیشرفت های لازم را داشته ایم؟ تاکید کرد: کاملا اینطور است، ما آمادگی لازم را برای هر شرایطی داریم .وضعیت برنامه هسته ای ما به مراتب بیشتر از گذشته است؛ چرا که برجام به هیچ وجه به بحث تحقیق و توسعه و تکنولوژی ما خدشه ای واردنشده است.
وی ادامه داد: امروز بر روی ماشین های پیشرفته تری کار می کنیم و منابع اولیه ما پیشرفته تر از گذشته است، همچنین دانشمندان ما در وضعیت بهتری هستند و زیر ساخت های لازم برای توسعه سریع برنامه آماده شده است . علاوه براین باید بگویم که برنامه غنی سازی ما هیچ گاه تعطیل نشده است، ولی طبق برجام با ظرفیت محدودی حرکت می کنیم که این طرفیت بلافاصله قابل گسترش است از این جهت هیچ نگرانی وجود ندارد.
عراقچی درپایان خاطرنشان کرد:توانایی و ظرفیت بازگشت به فعالیت های هسته ای پیش از برجام وجود دارد و منوط به اراده سیاسی است و این اراده سیاسی وقتی اتخاذ خواهد شد که منافع کشور اقتضا کند، اینکه تا چه زمانی در برجام بمانیم و به تعهدات خودت عمل کنیم به این امر بازمی گردد که چه زمانی به این نتیجه برسیم که منافع کشور در عدم اجرای تعهدات است و آن زمان لحظه ای درنگ نخواهیم کرد.