وی در این نشست اظهار داشت برای رسیدن به این هدف باید «همکاری ها به طور خودکار تقویت شود، به گونه ای که اگر کشوری مورد حمله قرار گرفت یک همبستگی واقعی برای دخالت ایجاد شود.
این اظهارات مکرون درحالی بیان می شود که دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا از ناتو دوری جسته است. با این حال، رئیس جمهوری فرانسه گفته که سخنانش به منزله تلاشی برای تضعیف ناتو نیست و این پیمان «همچنان یک اتحاد مهم و راهبردی باقی می ماند».
فرانسه که بعد از انگلیس دومین ارتش را در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا دارد، از تشکیل یک گروه واکنش سریع اروپایی حمایت کرده است.
آلمان نیز خواستار تقویت همگرایی دفاعی در اروپا شده است. «هایکو ماس» وزیر خارجه آلمان هفته گذشته در یادداشتی بر تقویت همکاری های نظامی و «ایجاد وزنه ای» در مقابل آمریکا تاکید کرد.
۹ کشور اروپایی از جمله انگلیس در ماه ژوئن از طرح فرانسه برای تشکیل یک گروه مداخله گر نظامی حمایت کردند. اتحادیه اروپا در ماه می اعلام کرد که از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۷ حدود ۲۰ میلیارد یورو به مسائل دفاعی اختصاص می دهد. این بودجه صرف توسعه فناوری های جدید نظامی می شود.
اما آیا اروپا اساسا قادر هست به لحاظ امنیتی مستقل از آمریکا باشد؟ اگر چنین است آینده ناتو به چه صورتی خواهد بود؟
در این راستا با پروفسور «جفری کارلینر» استاد دانشگاه بوستون آمریکا انجام داده که در ادامه می آید.
*صحبتهای ماکرون رییس جمهور فرانسه درباره اینکه اروپا نباید دیگر به لحاظ امنیتی متکی به آمریکا باشد را چگونه ارزیابی می کنید؟
اروپایی ها، از جمله ماکرون و مرکل، از دشمنی ترامپ با متحدان سنتی ایالات متحده و حملات او به ناتو به طور واضح ناراحت هستند. با این حال، ترامپ برای همیشه و حتی شاید تا سال ۲۰۲۱ رئیس جمهور نخواهد بود. حتی اکنون وزیر دفاع او ماتیس گفته است که ایالات متحده آمریکا ۱۰۰ درصد به ناتو متعهد است.
وزیر امور خارجه امریکا «مایک پومپئو» نیز گفته است: در حال حاضر وجود ناتو بیشتر از هر زمان دیگری ضروری است. بسیاری از سیاستمداران جمهوری خواه و دموکرات نیز تاکید کرده اند که ایالات متحده همچنان از ناتو حمایت می کند.
گرچه ترامپ رئیس جمهور آمریکا است، اما اظهارات او نباید به عنوان تغییر اساسی در سیاست آمریکا مد نظر قرار گیرد. ایالات متحده قطعا اگر روسیه یا کشور دیگری به یک عضو ناتو حمله کند با نیروی نظامی پاسخ خواهد داد.
*با روی کار آمدن ترامپ و انتقاد او به کشورهای اروپایی در خصوص سهم بندی ناتو، اروپا تلاشهایی برای تشکیل ارتش مشترک اروپایی را آغاز کرده است. با توجه به صحبتهای ماکرون به نظر می رسد تشکیل ارتش مشترک اروپایی جدیت بیشتری به خود بگیرد. نظر شما چیست؟
برخی از کشورهای اروپایی جهت تشکیل ارتش مشترک در طی سالیان متمادی با یکدیگر بحث کرده اند. اما موانع جدی بر سر این راه وجود دارد. انگلیس و فرانسه دارای نیروهای نظامی قوی هستند و در حال حاضر باید گفت که انگلیس قطعا اتحادیه اروپا را ترک خواهد کرد.
بعید است که آلمان ارتش خود را تحت کنترل مشترک با فرانسه قرار دهد. مخالفت با ادغام سیاسی و اقتصادی بیشتر، اما همگرایی نظامی کمتر، در ایتالیا، لهستان، مجارستان و برخی کشورهای دیگر بسیار قوی است. متقاعد کردن همه این کشورها برای پیوستن به یک ارتش اروپایی بعید به نظر می رسد.
*آیا اروپا اساسا قادر هست به لحاظ امنیتی مستقل از آمریکا باشد؟ اگر چنین است آینده ناتو به چه صورتی خواهد بود؟
در سال ۲۰۱۷ ایالات متحده آمریکا ۶۱۰ میلیارد دلار برای ارتش خود هزینه کرد، در حالی که فرانسه، انگلیس، آلمان و ایتالیا با هم ۱۷۸ میلیارد دلار هزینه کردند. ایالات متحده آمریکا در طی سالهای اخیر هواپیماهای جنگنده، حامل های هواپیما، تانک ها و زیردریایی های بیشتر از کشورهای اروپایی ساخته است.
هزینه های نظامی کشورهای اروپایی برای سال های متمادی به طور چشمگیری باید افزایش یابد قبل از اینکه ارتش مشترکی داشته باشند تا نزدیک به قدرت ارتش آمریکا باشند.
*برخی تحلیل گران سخنان اخیر ماکرون را نظم جدید غربی تعبیر کردند. آیا غرب وارد دوره ای نوین از نظم و مستقل از آمریکا خواهد شد؟
در کوتاه مدت اروپا احتمالا قادر به شکست دادن حمله روسیه به کشورهای بالتیک بدون کمک ایالات متحده نخواهد بود. بدون ایالات متحده آمریکا، اروپا قادر نخواهد بود فرآورده های نفتی خود از خلیج فارس را حفظ کند؛ اگر ایران سعی کند تنگه هرمز را ببندد.
اروپا بدون کمک امریکا در سرنگونی قذافی در لیبی مشکلات بسیار زیادی داشت. اروپا برای سالهای متمادی جهت دفاع از خود به کمک ایالات متحده امریکا وابسته خواهد بود. حتی در دراز مدت، به احتمال زیاد کشورهای اروپایی متمایل به پرداخت هزینه یک ارتش مستقل نخواهند بود.
*ماکرون در سخنان خود گفته روسیه نیز باید در مسایل امنیتی اروپا مشارکت داشته باشه باشد. این موضع را چطور ارزیابی می کنید؟
البته روسیه باید در مسائل امنیتی اروپا دخالت کند. اروپا، روسیه و ایالات متحده امریکا باید با هم کار کنند تا تنش ها را کاهش داده و سعی کنند اختلافات را حل کنند. شاید حتی مذاکراتی در مورد برخی مسائل میان اروپا و روسیه وجود داشته باشد که شامل ایالات متحده نشود.
این بدان معنا نیست که روسیه جایگزین ایالات متحده امریکا به عنوان متحد نزدیک اروپا خواهد شد. هر چند اختلافات میان ایالات متحده امریکا و کشورهای اروپایی در مورد مسائلی مانند قرارداد هسته ای ایران، حمله به عراق در سال ۲۰۰۳، تجارت و میزان هزینه های نظامی همچنان ادامه خواهد داشت.