سیاست‌های غلط توسعه مهمترین تهدید برای تنوع زیستی ایران

به گزارش پایداری ملی، حمید ظهرابی در همایش روز جهانی تنوع زیستی که امروز در سازمان حفاظت محیط زیست با حضور عیسی کلانتری - رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، مسعود پزشکیان - نائب رئیس مجلس شورای اسلامی و احمدعلی کیخا - عضو شورای عالی آب و نماینده مجلس شورای اسلامی - برگزار شد، اظهار کرد: بر اساس کنوانسیون حفاظت از تنوع زیستی، تنوع زیستی به معنای تمایز و  گوناگونی حیات در بخش‌های مختلف کره زمین است و به قابلیت تمایز بین موجودات زنده تنوع زیستی گفته می‌شود. تنوع زیستی در سه سطح گونه، ژن و اکوسیستم تعریف می‌شود.

وی با اشاره به اینکه ۲۰ کشور دنیا دارای بیشترین تنوع زیستی هستند، گفت: این ۲۰ کشور بالغ بر ۱۲ درصد مساحت دنیا را تشکیل می‌دهند. جالب توجه این است که ۷۰ درصد تنوع زیستی در همین ۱۲ درصد متمرکز شده است. ۴۵ درصد جمعیت جهان نیز در همین بخش‌ها مستقر هستند.

معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه ایران جزو ۲۰ کشوری است که تنوع زیستی بالایی دارد،‌ گفت: تنوع اکوسیستم‌ها و تنوع اقلیمی باعث تنوع زیستی بالا در ایران شده است. در خاک کشور ما ۸۶۲۸ گونه گیاهی وجود دارد که ۱۸۱۰ گونه آن اندنیک ایران است همچنین ۱۱۱۵ گونه مهره‌دار در ایران وجود دارد که از این تعداد ۵۴۰ گونه پرنده، ۲۴۱ گونه خزنده، ۱۶۳ گونه ماهی آب شیرین، ۱۹۷ گونه پستاندار، ۹۲ گونه دو زیست هستند.

به گفته ظهرابی در کشور ما ۳۰ پارک ملی، ۳۷ اثر طبیعی ملی، ۱۷۰ منطقه حفاظت شده، ۴۵ پناهگاه حیات وحش وجود دارد همچنین از بین تالاب‌های متعدد موجود در ایران ۲۴ تالاب اهمیت بین‌المللی دارند و با ثبت ۱۲ ذخیره‌گاه زیست کره در یونسکو جزو کشورهای پیشتاز در این زمینه هستیم همچنین ۲۰۳ منطقه شکارممنوع در ایران وجود دارد که تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست است.

معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به سابقه تشکیل کنوانسیون تنوع زیستی اظهار کرد: در سال ۱۹۷۲ اجلاس استکهلم برگزار شده است و مقامات کشورهای مختلف در صدد اجرای برنامه‌هایی به منظور حفظ محیط زیست برآمدند. در سال ۱۹۹۲ اجلاس دیگری برگزار شد که کشورها متعهد به سه کنوانسیون تغییر اقلیم، مقابله با بیابان‌زایی و تنوع زیستی شدند. از سال ۱۹۹۳ کنوانسیون تنوع زیستی لازم الاجرا شد و در حال حاضر ۱۹۶ کشور عضو این کنوانسیون هستند. در ایران هم از سال ۹۳ مجلس شورای اسلامی الحاق به کنوانسیون تنوع زیستی را به تصویب رساند.

ظهرابی با اشاره به اهداف کنوانسیون تنوع زیستی تصریح کرد: استفاده پایدار از اجزای تنوع زیست، دستیابی به منابع ژنتیک و تقسیم عادلانه منافع ناشی از تنوع زیستی اهداف کنوانسیون تنوع زیستی هستند.

وی با بیان اینکه برای اجرای اهداف کنوانسیون تنوع زیستی قوانینی مصوب شده است،‌ گفت: اجرای مفاد کنوانسیون در سطح ملی، اجرای مصوبات کنفرانس اعضای متعاهد، تدوین راهبردها و برنامه‌های اقدام ملی تنوع زیستی و اجرای آن، تعهدات کشورها به کنوانسیون تنوع زیستی است.

معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه با اشاره به مهمترین اقدامات این سازمان در اجرای تعهدات کنوانسیون تنوع زیستی اظهار کرد: تدوین و تصویب دو راهبرد و برنامه اقدام ملی تنوع زیستی کشور مهمترین اقدام سازمان حفاظت محیط زیست در این زمینه است. برنامه دوم اقدام ملی تنوع زیستی شامل چهار بخش جریان‌سازی تنوع زیستی بین مردم و دولت، ایجاد سیستم جامع پایش، کاهش فشار بر تنوع زیستی و حفاظت یکپارچه از تنوع زیستی است.

وی افزود: تا کنون سازمان حفاظت محیط زیست پنج گزارش ملی تنوع زیستی را به دبیرخانه کنوانسیون تنوع زیستی ارسال کرده است. ششمین گزارش تنوع زیستی نیز در حال آماده شدن است.

ظهرابی با بیان اینکه متاسفانه هنوز آمایش سرزمین برای کشور نداریم، گفت: آنچه ما را تا کنون پیش برده توسعه‌گران و سرمایه گذاران صنعتی بوده که مشکلات جدی برای کشور ایجاد کرده است. در شرایط حاضر با اینکه با محدودیت شدید آبی روبرو هستیم، هنوز برخی دنبال توسعه کشاورزی هستند. بخش عمده آب کشور در حوزه کشاورزی مصرف می‌شود و متاسفانه مصرف آب به شکلی نادرست و غیرخردمندانه است بنابراین سیاست‌های نادرست توسعه مهمترین عامل تهدید تنوع زیستی است.

ظهرابی تاکید کرد: تغییر اقلیم و پیامدهای ناشی از آن عامل مهم دیگری است که تنوع زیستی را تهدید می‌کند. همانطور که شاهدیم به دلیل خشکسالی امنیت غذایی حیات وحش تحت تاثیر قرار گرفته است.

وی با اشاره به اینکه  آگاهی ناکافی مردم و مسئولان از ارزش‌های محیط زیست و تنوع زیستی تهدید دیگر تنوع زیستی به حساب می‌آید، گفت: تغییر کاربری اراضی و اشغال زیستگاه‌ها و چرای بی‌رویه از دیگر عوامل مهم تهدید تنوع زیستی است.

معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در پایان با بیان اینکه با وجود تمام مشکلات روزنه‌های امیدی در حوزه تنوع زیستی وجود دارد،اظهارکرد: خوشبختانه رویکرد تصمیم‌گیران کلان نسبت به محیط زیست امیدوار کننده است. افزون بر این گسترش همکاری‌ها با سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای همسایه، ارتقای آگاهی، آگاهی‌رسانی محیط زیستی و وجود سمن‌های محیط زیستی در کنار مسئولان از جمله عواملی است که در حفاظت از تنوع زیستی وضعیت را امیدوارکننده‌تر می‌کند.

به گزارش ایسنا، شعار امسال روز جهانی تنوع زیستی، «۲۵ سال حفاظت از حیات کره زمین» است.