صلح در شبه‌جزیره؛ ترامپ در فکر «برجام کُره‌ای» است؟

به گزارش پایداری ملی، پس از چند هفته انتظار و گمانه زنی درباره دیدار رهبران کره شمالی و کره جنوبی بالاخره «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی و «مون جائه این» رئیس جمهور کره جنوبی با یکدیگر دیدار کردند.

فارغ از اینکه این رویداد به خودی خود تاریخی و در روابط میان دو کشور و حتی در سطح منطقه یک نقطه عطف بود این دیدار پر از نکات جالب، غیرمنتظره و بی بدیل بود که توسط صدها دوربین از رسانه‌های معتبر جهان ثبت شد و برای مردم مختلف جهان مخابره شد.

دیدار رهبران دو کره درحالی برنامه ریزی شد که تا همین چند هفته پیش تنشهای لفظی میان دو طرف و همچنین تهدیدهای آمریکا و کره شمالی علیه یکدیگر نشان می‌داد که شبه جزیره کره به سمت یک جنگ تمام عیار پیش می‌رود نه یک دیدار تاریخی برای تقویت صلح و دوستی.

به همین دلایل، روز جمعه شبه جزیره کره در صدر اخبار جهان بود، جاییکه رهبر کره شمالی برای اولین بار از زمان تقسیم کره در سال 1945 از مرز رد شد و وارد خاک کره جنوبی شد. اما تنها این لحظه تاریخی نبود که مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت؛ اقدام غیرمنتطره و از پیش برنامه ریزی نشده مارشال کیم جونگ اون که رئیس جمهور کره جنوبی را به خاک خود برد و در آنجا نیز با یکدیگر دست دادند بارها و بارها توسط رسانه ها نمایش داده شد.

این حرکت کیم جونگ اون از سوی تحلیلگران به عنوان عزم وی برای تنش زدایی در روابط دو طرف تعبیر شد. رهبران دو کشور سپس در اقدامی کم سابقه در فضای سبز اطراف کاخ صلح قدم زدند و به صورت خصوصی با یکدیگر صحبت کردند.

در پایان مداکرات چند ساعته دو طرف یک اعلامیه مشترک (بیانیه پانمونجوم) به امضای رهبران دو کشور رسید. در این اعلامیه پیونگ یانگ و سئول بر لزوم کاهش تسلیحات نظامی تا زمان پایان کامل تنشهای نظامی تاکید کردند.

همچنین قرار شد مذاکرات دو طرف برای پیشبرد این موضوع از ماه آینده در سطوح عالی نظامی آغاز شود. دو طرف توافق کردند تا از اقدامات خصومت آمیز علیه یکدیگر خودداری کنند، دیدار میان خانواده های جدا افتاده از هم دوباره برقرار شود، منطقه حائل نظامی میان دو کشور به منطقه حائل صلح تغییر یابد و جاده ها و خطوط آهن مرزی توسعه و به یکدیگر متصل شود.

از دیگر محورهای مورد توافق دو کشور، کاهش تدریجی تسلیحات نظامی در صورت برداشته شدن تنش‌های نظامی و برقراری اعتماد بود.


در «بیانیه پانمونجوم» کره جنوبی و شمالی همچنین بر تعهد دو کشور برای غیرهسته‌ای شدن کامل شبه‌جزیره کره تأکید کردند.

در این بیانیه تأکید شده که هم کره جنوبی و شمالی هر دو معتقدند ابتکار عمل کره شمالی برای غیرهسته‌ای شدن شبه‌ جزیره کره بسیار مهم و حیاتی است و هر دو کشور معتقدند هر یک باید به مسئولیت‌های خود در این زمینه عمل کنند.

دیدار روز جمعه رهبران عالی دو کره به دلیل اقدامات سمبلیک و فضای گرمی که در آن برقرار بود و همچنین به خاطر توافقاتی که در آن حاصل شد سروصدای زیادی به پا کرده؛ بنابراین انتظارها و امیدهای زیادی برای کاهش تنشها در شبه جزیره کره به وجود آورده است.

با این حال بسیاری از تحلیلگران با نتایج این دیدار با احتیاط زیاد برخورد می‌کنند.


این احتیاط از این نظر مهم است که بدانیم این اولین بار نیست که چنین دیداری برگزار می‌شود و اولین بار هم نیست که توافقاتی اینچنینی میان دو کشور حاصل میشود. رهبران دو کشور دوبار در سالهای 2000 و 2007 با یکدیگر دیدار کردند و بر روی مفادی مشابه بندهای اعلامیه مشترک روز جمعه توافق کرده بودند اما به دلایل مختلف این توافقات یا مسکوت ماند یا پس از مدتی اجرای آن متوقف شد. نمونه آن توقف دیدار خانواده های جدا افتاده و یا تعطیل شدن منطقه صنعتی مشترک میان دو کشور و... است.

کیم جونگ اون در مذاکراتش با رئیس جمهور کره جنوبی گفت: ما امروز در نقطه آغاز هستیم، جایی که تاریخ نوینی از صلح، رفاه و مناسبات دو کره رقم می‌خورد.

با این وجود، ناپایدار ماندن توافقات قبلی باعث شد رهبر کره شمالی خطاب به مون جائه این تاکید کند که ما باید تلاش کنیم تا توافقات صورت گرفته تنها بر روی کاغذ نماند!

دلایل زیادی برای این بدبینی نسبت به آینده شبه جزیره وجود دارد. یکی از مهمترین این دلایل وابستگی کره جنوبی به ایالات متحده آمریکاست. در واقع این فقط تصمیمات و توافقات میان دو کره نیست که آینده را تضمین میکند بلکه تصمیمات، دیدگاه‌ها و مداخلات آمریکا نیز بر روابط میان کره شمالی و کره جنوبی تاثیر گذار خواهد بود.

دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در واکنش به دیدار رهبران دو کره با احتیاط گفت؛ اتفاقات خوبی در حال رخ دادن است اما زمان همه چیز را روشن خواهد کرد.


علاوه بر اینها باید به این نکته نیز اشاره کرد که رهبران دو کشور به ویژه در زمینه خلع سلاح اتمی شبه جزیره به صورت کلی تعهداتی را بیان کردند اما مشخص نیست که پیونگ یانگ در ازای خلع سلاح اتمی که بقای این کشور با آن گره خورده است چه چیزهایی طلب خواهد کرد. و مشخص نیست که آیا آمریکا و کره جنوبی هم با خواسته های کره شمالی موافقت خواهند کرد یا نه.

خبرگزاری آسوشیتدپرس در این زمینه نوشت: رهبران دو کره بر لزوم خلع سلاح هسته‌ای شبه جزیره کره تاکید کردند اما «مثل قبل» هیچ اقدام عملی و تدابیر خاصی برای اجرایی شدن آن اعلام نکردند.

آینده قابل پیش بینی نیست، ممکن است رهبران جدید کره شمالی و کره جنوبی برای دستیابی به صلحی پایدار در شبه جزیره کره عزمی راسخ داشته باشند اما طبق تجربیات گذشته و وجود کشوری مثل آمریکا که به هیچ وجه در توافقات بین‌المللی قابل اعتماد نیست و در برجام نیز آن را  مشاهده می‌کنیم باید به این مساله با دیده تردید نگریست.