پشت‌پرده فشار و لابی مافیای واردات "محصولات تراریخته پرخطر" چیست

به گزارش پایداری ملی، دکتر آزاد عمرانی درباره چرایی مخالفت صریح چهره‌های اصلی واردکننده محصولات تراریخته با مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه 1397 مبنی بر ممنوعیت واردات هرگونه محصولات تراریخته بدون مجوزهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و جهاد کشاورزی، سازمان‌های حفاظت محیط زیست و سازمان پدافند غیرعامل اظهار کرد:  متاسفانه شاهدیم جریان و چهره‌هایی که تا دیروز سنگ تولید ملی محصولات تراریخته را به سینه می‌زدند و فریاد وامصیبتا سر می‌دادند که "سالهاست میلیاردها دلار واردات تراریخته انجام می‌دهیم و چرا نباید تولید ملی داشته باشیم،" به یک باره از ادعای تولید  به سنگر واردات تراریخته‌ها تغییر کاربری داده‌اند!

وی افزود: حقیقت این است که از ابتدا عده‌ای انگشت‌شمار دانشمند‌نما، تولید را مستمسک قرار داده بودند تا مسیر پرسود تجارت محصولات تراریخته شامل واردات محصول، بذر، علفکش‌ها و سایر نهاده‌های مرتبط با محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی را هموار کنند اما خوشبختانه نقاب از چهره این جماعت اندک برداشته شد و حقیقت و ماهیت این معدود افراد برای ملت ایران و نمایندگان محترم مجلس افشا شد.

وی تصریح کرد: بیش از یک دهه است که محصولات تراریخته بدون رعایت برچسب‌گذاری و اطلاع‌رسانی به مصرف‌کنندگان ایرانی، به‌طور مستقیم و غیر‌مستقیم وارد سفره مردم کشورمان شده‌ است؛ بدیهی است که وقتی نظارت واقعی بر واردات محصولات تراریخته وجود نداشته باشد، واردکنندگان و بازرگانان در بازار جهانی به سراغ محصولات ارزانتر خواهند رفت؛ بعضاً حتی شاهدیم برخی از بازرگانان و واردکنندگان، فرق محصول طبیعی و دستکاری شده ژنتیکی را نمی‌دانند! اینکه معدود افرادی در درون حاکمیت بیایند تراریخته‌ها را تشویق و تبلیغ کنند جای سئوال دارد!

واردات سالانه 5 میلیارد دلار کالای مصرفی تراریخته از امریکا و حیات خلوت‌های آن

عضو هیئت رئیسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی متذکر شد: واردات سالانه بیش از 5 میلیارد دلار کالای مصرفی مانند ذرت، سویا و کلزای تراریخته از امریکا و حیات خلوت‌های امریکا، سود هنگفتی را در اختیار کشورهای امریکایی قرار داده است بنابراین در درجه اول جریان‌هایی که بازرگانان کشور را به سمت واردات محصولات تراریخته از امریکا سوق داده‌اند باید مورد شناسایی قرار گیرند.

عمرانی به تبیین محصولات تراریخته و واردات آن پرداخت و تصریح کرد: برای مثال واردات تراریخته  بیشتر محدود به واردات ذرت، سویا و کلزا می‌شود و اگر بنا بر خودکفایی باشد باید تولید دانه‌های روغنی و خوراک دام مورد توجه قرار گیرد اما شاهدیم صحبت از تولید برنج تراریخته می‌‌شود و این دو با هم رابطه‌ای ندارند بنابراین این عده به‌دنبال تسهیل کردن صدور مجوزها و تسریع در قانون‌زدایی بوده‌اند و به ‌نوعی حجم واردات تراریخته‌ها را مستمسک قرار داده‌اند تا مقررات و الزامات ارزیابی دراز‌مدت و مورد به مورد محصولات دستکاری شده ژنتیکی به بهانه بازدارندگی و عقب‌ماندگی از تولید، لغو شود؛ در واقع فرایند واردات و تولید تراریخته‌ها با هم تسهیل و تسریع شده‌اند!

وی توضیح داد: حال که مجلس شورای اسلامی و کمیسیون تلفیق به خواسته آنها تمکین نکرده است و واردات محصولات تراریخته با هدف حمایت از تولید داخلی و تغذیه سالم و ارگانیک، محدود شده، این عده به سنگر واردات نقل مکان کرده‌اند.

چرایی وابستگی نهاده‌های دامی به محصولات تراریخته

عضو هیئت رئیسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی افزود: اولاً باید پرسید چرا نیاز کالری کشور باید تا 50 درصد وابسته به واردات باشد و چرا نهاده‌های دامی باید وابسته به وادرات محصولات تراریخته باشد؟!

عمرانی خاطر‌نشان کرد: اگر آمار نامه وزارت کشاورزی از سال 56 تا 92 مطالعه شود، می‌بینیم که در اوایل دهه 60 شمسی، تنوع تولید محصولات کشاورزی ما به گونه‌ای بود که یک بخش کوچکی از ظرفیت کشاورزی کشور به تولید میوه، سبزی، صیفی و محصولات جالیزی اختصاص داده شده بود و قسمت اعظم ظرفیتهای این بخش به تولید محصولات زراعی، خوراک دام و حبوبات تخصیص داده شده بود.

وجود سوء مدیریت در تولیدات محصولات کشاورزی

وی یادآور شد: متاسفانه در دهه 90 می‌بینیم که حدود 40 درصد از ظرفیت‌های کشاورزی کشور صرف تولید میوه، سبزی، صیفی و محصولات جالیزی شده است که اولویت ثانویه به حساب می‌آید و در نقطه مقابل تولید محصولات زراعی، نهاده‌های دامی، حبوبات و دانه‌های روغنی سهم کمتری را به خود اختصاص داده‌اند؛ این رویکرد نشان‌دهنده یک سوء مدیریت کلان در عرصه مدیریت تولید محصولات کشاورزی در کشور است، چنانچه افزایش تولید محصولات باغی میانگین ذخیره منابع آبی کشور را 30 میلیارد متر مکعب کاهش داده‌اند؛ متاسفانه مدیریت کلان کشاورزی کشور طی سه دهه اخیر به جای پاسخگویی به سوء‌مدیریت‌های تولید کالری مورد نیاز کشور، به تولید و وارادات محصولات دستکاری شده ژنتیکی یا تراریخته دل خوش کرده است.

مغفول ماندن تامین نیاز کالری کشور در کشاورزی

عضو هیئت رئیسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی توضیح داد: با توجه به محدودیت منابع آبی و محدودیت اراضی قابل کشت باید اینگونه مدیریت می‌شد که تامین کالری مورد نیاز کشور با خودکفایی در تولید حبوبات، دانه‌های روغنی و خوراک دام محقق شود و به اندازه نیاز داخلی و ظرفیت‌های صادراتی میوه و سبزی تولید می‌شد؛ متاسفانه این رویکرد به‌صورت بر عکس شده و ظرفیت بالایی از اراضی ما صرف  تولید محصولات باغی و محصولات آب‌بَر شده و تامین نیاز کالری کشور مغفول مانده است؛ تصور کنید که اگر دولت امریکا کشورهای کانادا، برزیل و آرژانتین را از فروش ذرت، کلزا و سویا به ایران منع کند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ بنابراین مصوبه کمیسیون تلفیق در محدودیت واردات محصلات تراریخته، کاملا در جهت تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی بوده و در دراز‌مدت به نفع کشور خواهد بود.

عمرانی تصریح کرد: بنابراین ابتدا بحث تراریخته‌ها مطرح نیست، بلکه سوء‌مدیریتی که در بازه زمانی سه دهه اخیر سیاستگذاران کشاورزی، اولویتهای کشاورزی را نتوانستند مدیریت کنند و ما وابستگی شدیدی به واردات نهاده‌های دامی و دانه‌های روغنی یافتیم؛ حال آیا وقت آن نرسیده که این چرخه معیوب مدیریت شود؟

چرا واردکنندگان به سراغ واردات محصولات تراریخته می‌روند؟!

وی اظهار کرد: پرسش دوم این است، اگر ضرورتی بر واردات داریم چرا باید محصولات مناقشه‌برانگیز تراریخته وارد کشور شود در حالی که بیش از 70 درصد ذرت و کلزایی که در دنیا تولید می‌شود طبیعی و غیر تراریخته است؛ چرا واردکنندگان ما با بهره‌گیری از ارز مبادله‌ای و حمایتهای دولتی همیشه به کشورهای حیات خلوت امریکا مثل آرژانتین و برزیل هدایت می‌شوند و دنبال محصولات شبهه‌ناک تراریخته می‌گردند؟ این رویکردهای واردات تراریخته‌ها در صورتی است که قیمت محصولات طبیعی وغیر تراریخته فقط 10 الی 15 درصد گرانتر است! البته وقتی با ارز مبادله‌ای خریدها انجام می‌شود موضوع بازهم متفاوت است.

عضو هیئت رئیسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی خاطرنشان کرد: بزریل، آرژانتین، اوکراین، قزاقستان، چین، هند، کنیا، افریقای جنوبی، استرالیا، روسیه و بسیاری کشورهای دیگر، ذرت طبیعی و غیر تراریخته هم تولید می‌کنند، اما چرا ما باید فقط محصولات تراریخته را وارد کنیم؟

عمرانی گفت: چرا بدون ارزیابی مخاطرات، تراریخته‌ها بدون برچسب‌گذاری و رعایت آزمایشهای ایمنی زیستی وارد کشور می‌شود؟ چرا اجرای قانون برنامه ششم کشور برای ارزیابی مخاطرات محصولات دستکاری شده ژنتیکی مغفول مانده است؟

آیا قشر ضعیف محکوم به مصرف غذای مشکوک است

وی به برخی صحبتهای حامیان واردات محصولات تراریخته اشاره کرد و گفت: استدلال دیگر موافقان واردات محصولات تراریخته این است که: "اگر تعرفه واردات این محصولات بالا رود، قشر ضعیف و آسیب‌پذیر با مشکلاتی مواجه خواهد شد". اما پرسش ما این است که "آیا قشر ضغیف محکوم به مصرف غذای مشکوک و خطرناک برای سلامتی است؟ آیا یک کارگر محکوم به خریداری و مصرف محصولات تراریخته یا تولیدات دامی تراریخته است؟ افزایش قدرت خرید و دسترسی مردم به تغذیه سالم یک وظیفه حکومتی است نه اینکه صورت مسئله پاک شود و به جای فقرزدایی جامعه را دوقطبی کنیم، به طوریکه اقشار کم‌درآمد محکوم به مصرف غذای مشکوک باشند و متمولان محصولات سالم و ارگانیک مصرف کنند.

عضو هیئت رئیسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی تصریح کرد: دسترسی به تغذیه سالم یک حق شهروندی است؛ باید این حق از طرف حکومت محترم شمرده شود و برای تحقق آن برنامه‌ریزی و تدبیر صورت گیرد نه اینکه مردم را به بهانه کمبود درآمد، به خرید و مصرف تراریخته‌ها مجبور کنیم!

عمرانی با بیان اینکه اتخاذ مکانیزم تعرفه‌ای، آزمون خود را در کشور و برای واردات روغن پالم هم پس داده است، تصریح کرد: اگر خاطرتان باشد وزیر بهداشت اعلام کرد که پالم مضراتی در پی دارد و باید مصرف آن محدود شود. خوشبختانه دولت توانست با همان مکانیزم تعرفه‌ای واردات پالم را به نصف کاهش دهد، بنابراین در صورت عزم جدی دولت و مجلس و مقابله با کارشکنی‌های پیش‌رو، این مکانیزم برای محدودیت واردات تراریخته‌ها و هدایت واردکنندگان به تامین محصولات طبیعی و غیرتراریخته اثرگذار خواهد بود.

راهکار وارد کردن محصولات غیر تراریخته برای بازرگانان

وی افزود: بازرگانان، واردکنندگان و تعاونی‌ها باید دقت کنند، زمانی که  70 درصد کلزا و ذرت دنیا، غیر تراریخته است پس به جای اینکه 40 درصد عوارض گمرکی پرداخت کنند، می‌توانند محصولات با کیفیت‌تر طبیعی را اگر چه 5 تا  15 درصد گرانتر است، خریداری کنند.

عضو هیئت رئیسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ادامه داد: اگر دولت بنا را بر اجرای این مصوبه کمیسیون تلفیق بگذارد، خواهد توانست با رفع انحصارهای وارداتی موجود و تخصیص ارز مبادله‌ای به همه شرکت‌های وارد‌کننده یا تعاونی‌ها، فضا را رقابتی کند و در این صورت حتی کاهش قیمت‌ها هم دور از انتظار نخواهد بود! از طرفی دیگر وقتی سرانه سالانه مصرف روغن در ایران 60 درصد از متوسط جهانی بالاتر است، دولت باید در راستای سلامت مردم، آگاهی‌های لازم را برای کاهش مصرف روغن‌های خوراکی در اولو یت قرار دهد؛ 60 درصد کاهش مصرف روغن توسط مردم کشورمان، واردات ذرت، کلزا و سویای تراریخته را به‌شدت کاهش خواهد داد.

فواید محصولات طبیعی و غیر تراریخته برای سلامت مردم

عمرانی توضیح داد: ضمن اینکه باید هزینه فرصت محاسبه شود؛ به عنوان مثال باید ببینیم سهم خوراک دام در هزینه نهایی تولید گوشت چقدر است؟ اگر با واردات محصولات طبیعی و غیرتراریخته، 5 تا 10 درصد بهای تمام شده تولید گوشت یا روغن خوراکی افزایش یابد اما محصول سالم‌تر با کیفیت و کم خطرتر وارد سفره مردم شود، تاثیر مثبت خود را در سلامت مصرف‌کنندگان و حتی کاهش مرگ و میر دام‌ها خواهد گذاشت و چندین برابر تاثیر مثبت را به دنبال دارد.

صراحت فرهنگستان علوم پزشکی بر ابهام‌آمیز بودن تراریخته‌ها

وی به اظهار نظر چندی قبل فرهنگستان علوم پزشکی ایران در مورد محصولات تراریخته اشاره کرد و گفت: این فرهنگستان در گزارش دو هفته قبل خود صراحتاً اعلام کرده که محصولات دستکاری شده ژنتیکی دارای ابهاماتی است؛ بنابراین با توجه به این نظریه همچنین گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، پیشنهاد  کمیسیون تلفیق می‌تواند مناسب باشد و جلوی واردات بی‌ضابطه محصولات ترایخته گرفته شود ضمن اینکه مصوبه کمیسیون تلفیق در راستای حمایت از تولید داخلی است.

عضو هیئت رئیسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ادامه داد: در‌آمد ناشی از افرایش تعرفه واردات محصولات تراریخته، به صورت هدفمند در راستای حمایت از تولید داخلی و توسعه کشاورزی ارگانیک مصرف می‌شود.

ترویج کشاورزی ارگانیک در بسیاری از کشورهای اروپایی و امریکایی

عمرانی توضیح داد: در حال حاضر بسیاری از کشورهای دنیا برای کم کردن هزینه‌های درمانی، بر روی بهبود سلامت تغذیه متمرکز شده‌اند و با این سرمایه‌گذاری، بسیاری از هزینه‌های جاری و درمانی کشور خود را کاهش می‌دهند؛ چنانچه بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی، توسعه و ترویچ کشاورزی ارگانیک را در اولویت قرار داده‌اند.

چرا حامیان تراریخته‌ خانواده خود را در معرض این محصولات قرار نمی‌دهند!

وی افزود: در بسیاری از کشورهای دنیا، کشاورزی ارگانیک در مهدکود‌ک‌ها و مدارس به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود اما متاسفانه در ایران شاهدیم برخی افراد برخلاف نظر مقام معظم رهبری در بند 1 ماده 8 ابلاغیه سیاست‌های کلی محیط زیست، عکس این مسائل عمل می‌کنند و به خاطر منافع کلان و انتفاع شرکتهای خودشان، اینگونه وانمود می‌کنند که محصولات تراریخته از محصولات ارگانیک و طبیعی سالم‌تر است!! یا محصولات ارگانیک خطراتی در پی دارد! چرا این افراد خود و خانواده‌شان را در معرض مصرف محصولات دستکاری‌شده ژنتیکی قرار نمی‌دهند و برای اقشار کم‌درآمد و عامه مردم ایران تراریخته‌ها را توصیه می‌کنند؟!

شناسایی چهره‌های منفعت‌طلب حامیان تراریخته

عضو هیئت رئیسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ادامه داد: شاید این قبیل اظهاراتی که برخی افراد در پشت چهره علمی، دانشگاهی و عضویت در انجمن‌های به ظاهر علمی مطرح می‌کنند، در سالهای گذشته که نظام به این افراد اعتماد می‌کرد، خریدار داشت اما در حال حاضر، نظام و مردم، چهره واقعی منفعت‌طلب و واردات‌محور این جماعت انگشت‌شمار را تشخیص داده و بعید به نظر می‌رسد که حرفهای این آقایان تاثیری در تصمیمات نظام و نمایندگان مردم داشته باشد.

عمرانی با اشاره به دقت‌نظر مردم و مسئولان نسبت به رویکرد حامیان تراریخته گفت: امیدواریم این مصوبه کمیسیون تلفیق مجلس درباره ممنوعیت واردات تراریخته‌ها از سال 97 که یک مطالبه عمومی بوده و برخورداری از تغذیه سالم که یک حق شهروندی محسوب می‌شود، با رای قاطع مجلس همراه شود.

عدم سازگاری محصولات تراریخته داخلی با اقتصاد مقاومتی

وی همچنین به برخی اظهارات صورت گرفته از سوی مدعیان تراریخته مبنی بر تولید داخلی تراریخته‌ها افزود: حتی محصولات ترایخته‌ای که ادعای تولید داخلی می‌شود، عملاً متعلق به کشور نیست چرا که تولید داخلی و به‌ویژه اقتصاد مقاومتی به درون‌زایی دانش تاکید دارد و ما آثاری از دستاوردهای بومی نمی‌بینیم و برعکس همه آن محصولات مورد تاکید این آقایان به بسته‌های ژنی، علف‌کش‌های انحصاری و تجیهزات وابسته است و با اقتصاد مقامتی سازگاری ندارد.

عضو هیئت رئیسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی افزود: در طی بیش از یک دهه، عدم آگاهی‌رسانی به جامعه و مسئولان، موجب ترویج و ورود محصولات تراریخته به سفره ایرانیان شده‌ اما در حال حاضر این روند تغییر یافته و دستهای این جریانات حامی تراریخته برای مردم و مسئولان افشا شده است.

مصوبه کمیسیون تلفیق در راستای حمایت از تولید ملی محصولات سالم

عمرانی ادامه داد: اگر این جریان حامی تراریخته‌ها واقعا خیر‌خواه مردم بود، اینگونه شان اقشار کم‌درآمد را به پایین نمی‌آورد و در برابر این مصوبه مجلس  موضع نمی‌گرفت چرا که مصوبه کمیسیون تلفیق به صورت صریح با محدود کردن واردات محصولات تراریخته به حمایت از تولید ملی محصولات سالم و ارگانیک می‌پردازد.

وی تصریح کرد: اگر برای این قانون مدیریت صحیحی اعمال شود، قیمت‌ها تغییر چندانی نمی‌یابد و مردم هم از سلامت غذا مطمئن خواهند بود اما اگر با سوء‌مدیریت و عدم عزم جدی دولت همراه باشد، افزایش  قیمت را به دنبال خواهد داشت زیرا خود قانون و اجرای صحیح آن در صورتی که با ایجاد فضای رقابتی و حذف رانت‌های وارداتی همراه شود، تغییر چشمگیری در قیمت نخواهد داشت؛ فقط سوء‌مدیریت و کارشکنی افراد موجب شکست این طرح خواهد شد.

لزوم کمک بازرگانان به دولت برای واردات محصولات طبیعی و غیر تراریخته

عضو هیئت رئیسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی توضیح داد: دولت باید در این زمینه هوشیار باشد و انحصارهای موجود را بشکند و از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های اتاق بازرگانی و اتاق تعاون کمک بگیرد؛ ضمن اینکه وارد‌کنندگان محصولات کشاورزی نیز باید با بسیج تجربیات بازرگانی و تجارت بین‌المللی، در کوتاه‌مدت در واردات محصولات طبیعی و غیر تراریخته به دولت کمک‌رسانی کنند.

عمرانی افزود: ثانیا باید در دراز مدت برای  خودکفایی و تغییر الگوی کشاورزی و مدیریت کالری کشور تدبیر کنیم؛ قطعاً روند فعلی تولید مازاد میوه، سبزی و صیفی‌جات باید تغییر کند و به سوی افزایش  تولید حبوبات، خوراک دام و دانه‌های روغنی کشیده شود.

وی همچنین درباره مصوبه اخیر هیئت دولت درباره لزوم ترویج و تبلیغ محصولات تراریخته در داخل کشور گفت: اینکه چنین مصوبه‌ای در زمانی به تصویب رسید که تمرکز کشور بر روی مسائلی نظیر بحران‌های زلزله، کسری بودجه، کشتی نفت‌کش سانچی و... بود، قابل تامل و مشکوک است در حالیکه چنین مسئله‌ مهمی نیاز به پشتوانه کارشناسی قویی داشت.

عضو هیئت رئیسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی افزود: باید کم و کیف و زمان تصویب این مصوبه را بررسی کرد، ضمن اینکه به‌دلیل شتابزدگی، حتی غلط املایی نیز در مصوبه‌ها مشاهده می‌شود!

مغایرت مصوبه اخیر هیئت دولت با قانون ایمنی زیستی

عمرانی تصریح کرد: ضمن اینکه این مصوبه مغایر با قانون ایمنی زیستی است زیرا ماده 2 این قانون بحث تولید و واردات و امور مرتبط با این مسئله را از بخش دولتی سلب می‌کند و به بخش غیر دولتی واگذار می‌کند یعنی دولت باید قانونگذار باشد نه اینکه در جهت تبلبغ و ترویج تراریخته‌ها ورود یابد.

وی افزود: دولت باید قانون را به درستی اعمال کند و آیین نامه‌ها را ابلاغ کند و بر اجرا نظارت داشته باشد نه اینکه مصوبه‌ای بنویسد که تشویق و ترویج تراریخته شود!

عضو هیئت رئیسه اتحادیه ملی محصولات کشاورزی اظهار کرد: در مورد تبلیغ محصولی که مخاطرات احتمالی دارد، آیا دولت تضمین می‌دهد که خطر و ضرری وجود نداشته باشد و اگر ضررهای تراریخته‌ها همانند دیگر کشورها مشخص شد، دولت چه جوابی برای این مصوبه دارد ضمن اینکه در شان دولت نیست که نسبت به کالا یا محصول اینچنینی ورود کند و قانون برنامه ششم تکلیف را مشخص کرده است.