همایش "نقش پدافند اقتصادی در اقتصاد مقاومتی"

همایش تخصصی"نقش پدافند اقتصادی در اقتصاد مقاومتی" با حضور رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور،صبح امروز در دانشگاه جامع امام حسین(ع) برگزار گردید.

این همایش با توجه به ضرورت تولید محتوا ، تبیین و ترویج مفاهیم پدافند اقتصادی، قرارگاه پدافند اقتصادی کشور با همکاری دانشگاه امام حسین علیه السلام ، در قالب 5 محور ؛الف)دفاع اقتصادی در اندیشه های علمای اسلامی ، رهبران و منابع دینی ب)ادبیات علمی دفاع اقتصادی و تجارب جهانی پ)تولید و استخراج اصول و مبانی و مفاهیم پدافند غیرعامل در حوزه اقتصادی ج)نقش دفاع اقتصادی در سیاست های ابلاغی اقتصاد مقاومتی چ)فرهنگ سازی در حوزه دفاع اقتصادیو با حضور صاحب نظران ،پژوهشگران ، اساتید و مسئولان عرصه اقتصادی کشور برگزار شد.

در ابتدای جلسه دکتر علی یوسفی نژاد، استادیار دانشگاه جامع امام حسین(علیه السلام) با اشاره به مقاله نقش دفاع اقتصادی در سیاستهای ابلاغی اقتصاد مقاومتی گفت:اقتصاد مقاومتی، اقتصادی است که بتواند ضمن قوامیت برای جامعه، هرگونه فشار و بحران های داخلی و بیرونی را به سادگی پشت سر بگذارد و با قدرت، اقتصاد پویا وشکوفایی را به نمایش بگذارد و با مقابله با هر بحرانی اجازه ندهد استقلال جامعه با خطر مواجه شود.

وی افزود:علیرغم اعمال تحریم های ویران کننده از طرف نظام سلطه، اقتصاد ایران دارای بخش ها و ظرفیت های اقتصادی بالقوه ای است که نیازمند یک برنامه بلند مدت و همه جانبه در بهره گیری از این ظرفیت ها، موهبت های الهی و منابع انسانی کارآمد است تا با تخصیص بهینه این منابع، آینده اقتصادی ایمن تر و پر رونق تری را برای نسل های بعدی رقم بزند. در حالی که ابلاغ سیاست های اقتصاد مقاومتی می تواند ابعاد دفاع اقتصادی را مشخص نماید، تبیین و تشریح و چگونگی عملیاتی نمودن دفاع اقتصادی با تاکید بر کالاهای اساسی و استراتژیک، از اهداف اصلی این پژوهش می باشد.
یوسفی نژاد گفت:این مقاله با محوریت بررسی سیاست های ابلاغی مورد نظر رهبر معظم انقلاب در خصوص اقتصاد مقاومتی و به عنوان سند راهبردی حرکت کشور و با استفاده از روش تحلیل محتوا به تشریح سیاست های کلی ابلاغی در خصوص چگونگی تأمین و ذخیره سازی نیازهای اساسی از جمله غذا و دارو و درمان به هنگام مواجهه با شرایط مخاطره آمیز، تدوین شده است.

در ادامه محمد حسین رجبی دوانی استادیار دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام) در خصوص مقاله ای مبنی بر مبانی و سیاست های دفاع اقتصادی در سیره تاریخی پیامبر اعظم(ص) ، علمای عصر صفوی و در گفتمان دفاعی-اقتصادی امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبی(مدظله العالی) توضیح داد و گفت:دفاع از مبانی اساسی و واجبات شرع مبین اسلام بوده و ابعاد و گستره وسیعی را شامل می شود.

وی با بیان اینکه یکی از ابعاد مهم دفاع، دفاع اقتصادی است گفت: ما در این مقاله که به روش توصیفی صورت گرفته است، مولفه دفاع اقتصادی را در سه دوره یعنی دوران پیامبر(ٌ)، دوران صفویه، و دوران حاضر را به ترتیب تازیخی مورد بررسی قرار می دهیم. با بررسی سیر تاریخی- از زمان پیامبر گرامی اسلام(ص) تا عصر حاضر- دریافتیم که مولفه ی دفاع از بعد اقتصادی در دیدگاه ایشان از اهمیت و جایگاه بسیار بالایی برخوردار بوده است. لذا هرکدام از ایشان بنا به شرایط زمانی راهکارها و سیاسته های مشخصی جهت تحقق امر دفاع اقتصادی بکار می گرفته اند.

سومین سخنران جلسه حسین دری نو گورانی استاد یار دانشگاه جامع امام حسین (ع)،بود که نظریه دفاع اقتصادی و کاربرد آن؛ راهکارهای مبنایی برای دفاع اقتصادی از جمهوری اسلامی ایران را مطرح کرد .

و افزود:بنا بر رویکرد متعارف، گرایش و اقدام به سلب امنیت یک کشور، دفاع آن کشور را ضروری می کند. برای دفاع ، باید امنیت که تامین آن ، موضوع دفاع قرار می گیرد، به خوبی شناخته شود. در یک رویکرد عمیق علمی، امنیت فرموله شده ، تابعی دارد که در آن، امنیت به عنوان متغیر تابع و برخی عناصر به عنوان متغیر مستقل ( دخیل و تعیین کننده) قرار می گیرد. براساس ادبیات علمی موجود و با ساده سازی متناسب برای فرموله کردن متغیر های اصلی این تابع عبارتند از: "قدرت"، "مخاطره"، " محیط استقرار و تعامل" و سایر عوامل. قدرت ناشی از دو جزء اصلی توان و خواست(عزم) است. مخاطره به دو صورت تهدید و تعرض بروز ظاهری می یابد که در اوج خود به جنگ می انجامد. تهدید نیز حاصل ضرب توان در قصد است.

وی ادامه داد:وقتی امنیت به صورت جامع در نظر گرفته و سلب آن با ابزار اقتصادی پیگیری می شود، دفاع اقتصادی مورد می یابد. دفاع اقتصادی با ملاحظه ی ویژگی ها و سطوح و مراحل دفاع- اعم از عامل و غیرعامل- و با توجه به ابزار های سخت و نرم اقتصادی، موضوعی پیچیده است که باید به این پیچیدگی توجه خاص شود.

استاد یار دانشگاه جامع امام حسین (ع) گفت:جنگ تمام عیار اقتصادی آمریکا و متحدینش علیه جمهوری اسلامی ایران، دفاع کارآمد و اثر بخش اقتصادی را ضروری تر از گذشته در دستور کار قرار داده است. این دفاع باید با توجه به همه ی ملاحظات مبنایی و علمی و تجربه ی بومی شده ی سایر کشورها سامان یابد. در میان راهکارهای مبنایی دفاع اقتصادی از جمهوری اسلامی ایران، اموری از قبیل ضابطه مداری مبنای اسلامی بویژه در باب دفاع، ملاحظه ی تفصیلی تابع امنیت ملی و عناصر اصلی آن، حرکت به سوی تحقق اقتصاد مقاومتی که جلوه ی عملیاتی همان مبانی اسلامی است، استفاده از تجربه ی تاریخی ویژگی های موفقیت/ عدم توفیق تحریم های اقتصادی، ملاحظه و کاربرد اصول بومی جنگ و بهره گیری موثر از اصول دفاع غیر عامل می توانند کارگشا و جهت دهنده مناسبی جهت طراحی راهکارهای اجرایی و عملیاتی باشند.

سپس دکتر حجت الله عبدالملکی استاد یار دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق علیه السلام به تبیین جایگاه عنصر فرهنگی در عملیات دفاع اقتصادی و مروری بر مولفه های اساسی فرهنگ سازی در اقتصاد مقاومتی پرداخت و گفت:در چارچوب اقتصاد مقاومتی به عنوان یک رهیافت اقتصادی جدید، حوزه های سخت و نرم اقتصاد کشور تحت تاثیر قرار می گیرد. این تغییرات (و گاهی تحولات) با عنوان نظام سازی مورد بررسی قرار می گیرد. اما در این جریان دو شکل از برنامه ریزی ضرروت می یابد: الف. برنامه ریزی اقتصادی (در معنای متعارف) و ب. برنامه ریزی فرهنگی. در واقع وجه مقوم نظریه ی اقتصادی (که یکی از عوامل اصلی تفاوت آن با سایر الگوهای مدیریت اقتصادی نیز هست) توجه جدی آن به ابعاد فرهنگی در هدایت گری اقتصادی است. بر همین اساس پژوهش حاضر در پاسخ به این پرسش انجام شد که: جایگاه عنصر فرهنگی در دفاع اقتصادی چیست و مولفه های اساسی الگوی فرهنگ سازی در حوزه دفاع اقتصادی (اقتصاد مقاومتی) کدامند؟

وی ادامه داد:یافته های تحقیق علاوه بر تاکید بر جایگاه مهم عنصر فرهنگ در روش شناسی طراحی و اجرای نظام اقتصاد مقاومتی ( که جدای از مبانی فلسفی آن در مقدمه و بندهای سیاست های کلی نیز متجلی شده است)، مولفه های اساسی الگو فرهنگ سازی در این حوزه را در دو موضوع کلی بدین شرح تبیین می نماید: موضوع اول: تولید محتوای فرهنگ مناسب است (که در آن لازم است به نقش های عملگرها توجه شود) و موضوع دوم: نحوه توزیع محتوای فرهنگی تولید شده ( که در آن دو مبحث کلی گستره رسانه ها- شامل رسانه های متعارف از جمله صدا و سیما، مطبوعات و... و سایر رسانه ها از جمله مسجد، روحانیت، دانشگاه، نخبگان و...- و شیوه های توزیع- شامل آموزش و ابزار هنر- مورد بحث قرار می گیرد).

آخرین سخنران دکتر غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشورو فرمانده قرارگاه پدافند اقتصادی کشور گفت:امروز در همایش "نقش دافند غیرعامل در اقتصاد مقاومتی "با بیان اینکه مبنای پدافند غیرعامل این است که دفاع در برابر تهدیدها شکل بگیرد اظهار داشت: با توجه به اینکه این تهدید در چارچوب‌های علمی و فناورانه است کار را پیچیده‌تر و سخت‌تر می‌کند.

وی ادامه داد: نوع سوم جنگ‌ها که از طریق حمله با ابزارهای اقتصادی به مؤلفه‌های اقتصادی کشور طرف مقابل به وجود می‌‌آید در واقع جنگ اقتصادی با ابزار و اهداف اقتصادی است.

فرمانده قرارگاه پدافند اقتصادی کشوربا بیان اینکه دانش، فناوری و اقتصاد از مؤلفه‌های اصلی این جنگ است گفت: از اثرات این تحریم‌ها می‌توان به تضعیف پول ملی و تحریم سیستم بانکی اشاره کرد؛ بُعد دیگر آن اثر روانی است که از طریق رسانه‌ها الگوی مصرف کالای وارداتی شکل می‌گیرد و سطح رضایتمندی و توقع در بین افراد مختلف جامعه بر اثر این تبلیغات رشد می‌کند.

وی افزود: اگر اقدامات مناسبی در جهت مقابله با جنگ اقتصادی طراحی نشود فرصت از بین رفته و به تهدید تبدیل خواهد شد. کشور دارای نیروی انسانی، مجرب و تحصیلکرده‌ای است و منابع طبیعی فراوانی هم وجود دارد بنابراین امکان عبور از این مرحله وجود دارد.

سردار جلالی تصریح کرد: الگو و فرهنگ مصرف در اقتصاد مقاومتی برای مردم باید تعریف شود و همچنین ذخایر اطمینان‌بخش تا حدود یک سال برای کالاهای مورد نیاز و استراتژیک داشته باشیم تا اگر بازاری دچار اختلال شود به سرعت مورد کنترل قرار گیرد.