شبکه‌های اجتماعی، جنگ رسانه‌ای و امنیت ملی

به گزارش پایداری ملی، محمد اسکندری کارشناس رسانه در یادداشتی یا عنوان «شبکه‌های اجتماعی، جنگ رسانه‌ای و امنیت ملی» در ماهنامه «صیانت پایدار» نوشت: امروز شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌های موبایلی به عنوان نسل‌های نوین رسانه‌ای، نه تنها مرزهای رسانه‌های سنتی را در نوردیده‌اند بلکه در حال ایجاد یک «جهان جدید» هستند. جهان جدید مبتنی بر رسانه‌های اجتماعی، ماهیت مجازی دارد اما در بسیاری از بخش‌های واقعی زندگی بشری اثرگذار است. این رسانه‌ها با توجه به تاثیر‌گذاری شگرفشان بر ذهنیت، ادراک و رفتار انسان‌ها چه در بعد فردی و چه در بعد اجتماعی جهان انسانی را دگرگون ساخته‌اند.

هم اکنون 4.021 میلیارد نفر از مردم جهان از اینترنت استفاده می کنند و این روند با نرخ رشد 7درصد در تداوم است. در سال 2018 تعداد کاربران رسانه ‌های اجتماعی با نرخ رشد 13درصد به 3.196 میلیارد نفر رسیده است. کاربران گوشی های تلفن همراه با نرخ رشد سالانه 4درصد از مرز 5 میلیارد نفر عبور کرده اند. نفوذ تلفن همراه در جهان به 68 درصد رسیده است و فراتر میزان شهرنشینی در جهان است. شمال، غرب و جنوب اروپا و آمریکای شمالی بالاترین میزان نفوذ اینترنت را دارند بطوری که 74 تا 94 درصد جمعیت مناطق مذکور کاربر اینترنت هستند. کشورهای بسیاری در حال تکاپو هستند تا از این قافله عقب نمانند به عنوان نمونه بیشترین میزان رشد استفاده از رسانه‌هایی اجتماعی در سال 2017 مربوط به کشور عربستان بوده است. شبکه فیسبوک با بیش از 2 میلیارد نفر کاربر متداول‌ترین شبکه اجتماعی با بالاترین میزان رشد است. در رده‌های بعدی رسانه‌های اجتماعی یوتیوب، واتساپ، فیسبوک مسنجر، وی چت، کیوکیو، اینستاگرام، تامبلر، کیوزون، سینا وبیو، توئیتر، اسکایپ، لینکدین، وایبر، اسنپ چت، لاین و پینترست قرار دارند.

به زعم ما همان‌طور که کشف آتش، ساخت سلاح سرد، ماشین چاپ و یا موتور بخار زندگی بشر را دچار تحول و دگرگونی کرد، رسانه‌های اجتماعی نیز یکی از نقاط عطف زندگی انسانی هستند. این عرصه پر از فرصت‌هایی است که شناخت و بهره‌گیری از آنها می‌تواند مسیر توسعه را کوتاه‌تر کند. با این‌حال همچون بسیاری دیگر از مخلوقات انسان، این فناوری‌ نیز دارای دو بعد فرصت و تهدید درکنار هم است. بسیاری از دستگاه‌ها در کشور مسئولیت بهره‌گیری از فضاهای خدمت‌محور و فرصت‌محور این نوع فناوری‌ها هستند. سازمان پدافند غیرعامل کشور نیز حسب اسناد بالادستی مسئولیت شناسایی و مقابله با تهدیدهای فناوری‌های نوظهور را دارد.

ما معتقدیم رسانه‌های اجتماعی در کنار فرصت‌های بی‌بدیلی که در اختیار کشور قرار می‌دهند حسب برخی ملاحظات می‌توانند تبدیل به یک مخاطره جدی علیه یکی از مهمترین دارایی‌های حیاتی کشور یعنی «افکار عمومی» شوند. ضمن آنکه از منظر امنیتی و اطلاعاتی نیز این شبکه‌ها می‌توانند تبدیل به بستری برای شناخت دقیق وضعیت کشور از سوی دشمن گردند به نحوی که تاکنون هیچ دستگاه اطلاعاتی و جاسوسی دشمن به آن دست نیافته است. از سوی دیگر با تلفیق این رسانه‌ها با ابعاد اقتصادی، این احتمال وجود دارد که در آینده این رسانه‌ها بتوانند نظم و امنیت اقتصادی کشور را نیز دچار چالش و مخاطره کنند. به تعبیری این رسانه‌ها در حال تشکیل حکومت‌های خودمختار در دل حاکمیت نظام جمهوری اسلامی هستند و اگر چاره‌ای برای آنها اندیشیده نشود عملا حاکمیت کشور در ابعاد مختلف مخدوش می‌گردد.

اهم تهدیدات جدی شبکه‌های اجتماعی

• · امکان سلب حاکمیت سیاسی، امنیتی، اقتصادی و قضایی کشور بر شهروندان
• · امکان تشکیل Big Data ایرانیان در خارج از کشور برای سنجش دقیق اوضاع فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی
• · امکان استفاده گروه‌های تروریستی، معاند و ضد انقلاب از پوشش امنیتی شبکه‌های اجتماعی جهت راهبری عملیات‌های میدانی
• · امکان راهبری افکار عمومی و تغییر هویت و ارزش‌های جامعه اسلامی ایرانی
• · امکان ترویج مفاسد اخلاقی، الگوهای مصرف، ترویج سبک زندگی غربی
• · امکان اختلال در فرایند اطلاع‌رسانی عمومی و رسمی کشور با انتشار اخبار کذب، محرمانه و ...
• · امکان پیاده‌سازی عملیات‌های روانی، ترویج یاس و ناکارآمدی نظام در سطح عموم جامعه
• · امکان معرفی ارز‌های دیجیتال داخلی و تسهیل پولشویی و حمایت مالی از جرایم سازمان‌یافته و تروریستی
• · امکان راهبری و مدیریت شورش‌های شهری و استانی همچون دی 96
• · امکان تشدید درگیری‌های قومی، اختلافات استانی بر سر مسائلی همچون آب و ... با نفوذ خبری
• · امکان نقض توانایی حاکمیت برای در اختیار داشتن انحصار پخش صوت و تصویر