نباید اجازه داد اوباما به تنهایی تحریم‌های ایران را لغو کند

یک اندیشکده آمریکایی نزدیک به لابی صهیونیستی معتقد است نباید اجازه داد اوباما بدون تأیید کنگره نظام تحریم‌ها را متزلزل کند یا باید لایحه‌ای تصویب شود تا هرزمان ایران تعهداتش را انجام نداد، تحریم‌ها را به وضع اول برگرداند.

به گزارش روابط عمومی قرارگاه پدافند اقتصادی به نقل از اشراف ؛ اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی در یادداشتی به قلم کلیفورد مِی، رئیس این مؤسسه نوشت: قرار است مذاکرات با ایران روز دوشنبه به پایان برسد. چه شرطی می‌بندید که این مذاکرات با موافقت حاکمان ایران با برچیدن برنامۀ غیرمجاز تسلیحات هسته‌ای‌شان به شکل قابل‌اثبات به پایان می‌رسد؟ من صد به یک شرط می‌بندم که این طور نمی‌شود-اما شک دارم کسی باشد که جایزۀ من را بپردازد.

■چه گزینه‌های دیگری وجود دارد؟■

اگر توافق خوب نشدنی است، پس چه گزینه‌های دیگری وجود دارد؟ اولین گزینه "توافقی نهایی” است که در چهارچوب آن در ازای هیچ، امتیازهای زیادی به ایران داده می‌شود و رئیس‌جمهور اوباما از آن به‌عنوان موفقیت دیپلماسی یاد خواهد کرد.

گزینۀ محتمل‌تر "توافق چهارچوبی” است؛ تعیین اصولی که خود می‌تواند موضوع چند دور گفت‌وگو باشد. چنین توافقی حامل امتیاز دیگری برای ایران است-به‌عبارت دیگر، میلیاردها دلار به شکل تعلیق تحریم‌ها که نصیب ایران خواهد شد.

اوباما چندی پیش سوگند خورد هر کاری لازم باشد-ازجمله استفاده از گزینۀ نظامی- انجام می‌دهد تا اجازه ندهد جمهوری اسلامی، به قابلیت هسته‌ای دست یابد. این جملۀ رئیس‌جمهور آمریکا برای همه معروف است که گفت: "من بلوف نمی‌زنم.” وی همچنین اضافه کرد: "وقتی آمریکا می‌گوید قابل‌قبول نیست که ایران سلاح هسته‌ای داشته باشد، منظورمان روشن است.” حاکمان ایران هیچ‌وقت به آن دسترسی پیدا نمی‌کنند.

■ آیا جنگ اقتصادی به‌تنهایی می‌تواند تعیین‌کننده باشد؟■

آیا جنگ اقتصادی به‌تنهایی می‌تواند تعیین‌کننده باشد؟ برای حکومت ایران هیچ‌چیز مهم‌تر از بقا نیست. وقتی تحت‌فشار تحریم‌ها- که کنگره با حمایت دو حزب و برخلاف میل آقای اوباما آن‌ها را اعمال کرد- نرخ تورم به ۴۰ درصد (یا شاید دو برابر آن) رسید، پول رایج ایران سقوط کرد و رکود شدید به ایرانی‌ها یادآوری می‌کرد که بقای حکومت در معرض خطر قرار گرفت. در این شرایط بود که حاکمان ایران به پای میز مذاکره آمدند.

پس از آن، مذاکره‌کنندگان آمریکا سال گذشته در ژنو در ازای طرح اقدام مشترک با کاهش فشار اقتصادی موافقت کردند؛ اقتصاد ایران خیلی زود از رکود خارج شد و روند بهبود را در پیش گرفت. از آن زمان تاکنون، حاکمان ایران هیچ امتیاز معناداری به طرف مقابل خود نداده است. برعکس، آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر معظم، یک سری "خطوط قرمز” وضع کرد-موضوعاتی که قرار نیست نمایندگانش حتی آن‌ها را مطرح کنند و مذاکره‌کنندگان آمریکا هم رضایت دادند.

■ ایران به هویچ بهتر از چماق جواب می‌دهد■

چرا؟ ظاهراً اوباما معتقد است که ایران به هویچ بهتر از چماق جواب می‌دهد- که تهدید بی‌فایده است اما دورنمای مزایای اقتصادی ناشی از تجدید رابطه با آمریکا رهبر معظم را به چشم‌پوشی از سلاح هسته‌ای وادار خواهد کرد. آیت‌الله خامنه‌ای، مثل آیت‌الله روح‌الله خمینی، عمیقاً معتقد است که انقلاب ۱۹۷۹ ناشی از "بیداری معنوی” بود، به‌خاطر رهبری جهان اسلام در جهادی تاریخی و الهی بود که سرانجام به شکست "شیطان بزرگ” و دیگر "صلیبیون و صهیونیست‌ها” منجر خواهد شد.

■اشتباهات وندی شرمن مذاکره‌کنندۀ ارشد اوباما ■

مذاکره‌کنندۀ ارشد اوباما، وندی شرمن، معاون وزیر خارجۀ آمریکاست. وی باتجربه است و مذاکره‌کنندۀ اصلی در زمان ریاست جمهوری کلینتون در مذاکرات با کرۀ شمالی بود. آن‌طور که همکارم کلودیا روزت یادآوری می‌کند، در آن گفت‌وگوها، خانم شرمن مذاکرات را خوب زیر نظر داشت و آن چیزی را می‌دید که دلخواهش بود. وی در اکتبر ۲۰۰۰ اعلام کرد که کیم جونگ-ایلِ دیکتاتور "صریحاً” اعلام کرده است که قصد "بهبود روابط با ما” را دارد. او کاملاً در اشتباه بود. درواقع، کیم پیش‌تر چهارچوب توافقی ۱۹۹۴ را نقض کرده بود، توافقی که هدفش متوقف کردن برنامۀ غیرمجاز تسلیحات هسته‌ای کره بود.

کرۀ شمالی در سال ۲۰۰۶ نخستین آزمایش هسته‌ای خود را انجام داد. در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۳ نیز آزمایش‌های دیگری انجام داد. این کار هیچ پیامد جدی برای کرۀ شمالی نداشت- و فقط از افراد مسئول در شکست مذاکراتی که به ظهور این خطر آشکار و مسلم منجر شد، تقدیر و قدردانی شد. ظاهراً از خطرات کاهش فشار اقتصادی بر حکومت سنگدلی که در عوض، فقط امتیازهای هسته‌ای قابل‌برگشت می‌دهد، درس نگرفته‌اند.

بسیاری از اعضای کنگره این را می‌دانند. مارک کریک، سناتورِ جمهوری‌خواه از الینویز و رابرت منندز، سناتور دموکرات از نیوجرسی هفتۀ گذشته بیانه‌ای صادر کردند با این مضمون که "توافق خوب توافقی است که برنامۀ هسته‌ای غیرمجاز ایران را نه فقط توقف کند که آن را کلاً از بین ببرد و از تبدیل‌شدن ایران به کشور دارای سلاح هسته‌ای جلوگیری کند.” آن‌ها به همراه همکاران هم‌مسلک خود سوگند یاد کردند که "قاطعانه وارد عمل می‌شوند” تا نگذارند مادامی که حاکمان ایران از قبول اقدامات پیشگیرانه برای "گریز اتمی” و "پنهان‌کاری هسته‌ای” در جهت دستیابی به توان ساخت تسلیحات هسته‌ای سرباز می‌زنند، رئیس‌جمهور تحریم‌ها را کاهش دهد.

■نباید اجازه داد اوباما به تنهایی دست به کار شود■

لایحه‌ای در دست بررسی است که مستلزم رأی‌گیری مستقیم در مورد توافق است. اگر رئیس‌جمهور تصمیم بگیرید کنگره را نادیده بگیرد، بودجۀ لازم برای اجرای توافق را در اختیارش قرار نخواهد گرفت.

گزینه محتمل دیگر این است که "دیوار آتش” قانونی ایجاد شود و اجازه ندهد رئیس‌جمهور با بهره‌گیری از دستورات اجرایی و حق لغو بدون اجازۀ کنگره نظام تحریم‌ها را متزلزل کند یا لایحه‌ای تصویب شود تا هرزمان ایران دربارۀ تعهداتش شروع به گربه‌رقصانی کرد-که کار همیشگی‌اش در ۲۰ سال گذشته بوده است- تحریم‌ها را به وضع اول برگرداند.

■ اگر توافق جدیدی در کار باشد ایرانی‌ها به آن هم پایبند نخواهند بود■

درست همین الان، حاکمان ایران از ورود بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به سایت‌های نظامی و تحقیقاتی خود، که شاید محل ساخت تسلیحات هسته‌ای باشد، خودداری می‌کنند و اجازه نمی‌دهند با دانشمندان هسته‌ای این کشور، که تصور می‌شود در تحقیقات تسلیحات هسته‌ای دست داشته‌اند، مصاحبه کنند. یوکیا آمانو، دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اخیراً گفت که این تحقیقات در تمام مدت مذاکرات جریان خواهد داشت-حتی با وجودی‌که رهبران ایران همواره اصرار داشتند که هیچ‌وقت برنامۀ تسلیحات هسته‌ای نداشته‌اند، نیاز ندارند داشته باشند و نمی‌خواهند داشته باشند.

اگر توافق جدیدی در کار باشد-نهایی یا چهارچوبی- ایرانی‌ها به آن هم پایبند نخواهند بود. حاضرم ۱۰۰ به یک روی این موضوع شرط ببندم. اما باز هم، شک دارم کسی را پیدا کنم که جایزۀ شرط‌بندی من را بپردازد.