جانکری وزیر خارجه آمریکا دیروز ضمن یادداشتی در واشنگتنپست اعتمادسازی ۶ ماه گذشته ایران را به هیچ انگاشت و نوشت: همچنان بین آنچه ایران میگوید نیتش از برنامه اتمی است و آنچه در واقع محتوای برنامه اتمیاش را تا به امروز شامل میشود، اختلاف وجود دارد. اختلاف میان آنچه ایران میگوید و آنچه انجام داده، اهمیت این را نشان میدهد که چرا جامعه بینالمللی برای اعمال تحریمها علیه ایران متحد شد.
کری میافزاید: فرصت مذاکره با ایران رو به پایان است. اگر ایران آماده نباشد، تحریمها سختتر و انزوا عمیقتر میشود. مذاکرهکنندگان ما از هم اکنون تا ۲۰ ژوئیه به طور مرتب در وین کار خواهند کرد. ممکن است برای اضافه کردن زمان بیشتر (به ساعت) فشار باشد. اما تمدید (مدت مذاکرات) ممکن نیست مگر اینکه همه طرفها با آن موافقت کنند و آمریکا و دیگر شرکای ما به صرف اینکه مذاکرات ادامه یابد، به تمدید زمان آن رضایت نمیدهند. ایران باید در فرصت باقیمانده نشان دهد که به طور واقعی تمایل دارد که به نگرانیها پاسخ دهد.
کری در این یادداشت اذعان کرد: «درجریان گفتوگوها مذاکرهکنندگان ایران جدی بودهاند. ایران با عمل به تعهداتش در طرح اقدام مشترک فراتر از انتظارات برخیها ظاهر شد و زمان و فضا برای ادامه مذاکرات جامع اتمی را فراهم کرد. ایران، به طور خاص، در حال از بین بردن ذخایر اورانیوم با غنای بالای خود است، از طریق عدم نصب و یا عدم آغاز فعالیت سانتریفیوژهای اضافی قابلیت غنیسازی را محدود کرده، از پیشروی بیشتر در تاسیسات غنیسازی و راکتور آب سنگین خودداری کرده و اجازه بازرسیهای بیشتری را داده است.
در عوض، درحالی که معماری تحریمهای بینالمللی و بیشتر خود تحریمها به صورت پایدار پابرجا است، اتحادیه اروپا و گروه ۵+۱ فراغت مالی محدودی را برای ایران فراهم کردند». با این وجود کری ادعا کرد: اکنون ایران باید تصمیمگیری کند. در زمان مذاکرات جامع اتمی، دنیا به دنبال چیزی جز اینکه ایران حرفهایش را با اقدامات اساسی و قابل تصدیق و تایید ثابت کند، نبوده است. ما طی چندین ماه گذشته یک رشته اقدامات منطقی و قابل تایید که به آسانی قابل دستیابی است را پیشنهاد کردیم که اطمینان میدهد ایران نخواهد توانست به سلاح اتمی دست یابد و برنامه اتمیاش به اهداف صلحآمیز محدود خواهد بود. در عوض به ایران تضمین داده میشود که به طور مرحلهای از تحریمهای مرتبط با فعالیت اتمی خلاص شود.
وی مینویسد: ایران چه انتخابی خواهد کرد؟ بهرغم ماهها گفتوگو، هنوز نمیدانیم. ما میدانیم که فاصلههای جدی هنوز میان آنچه مذاکرهکنندگان ایران میگویند حاضر هستند انجام دهند، با آنچه باید برای رسیدن به توافق جامع اتمی انجام دهند، وجود دارد. ما همچنین میدانیم که خوشبینی آنها در مورد نتیجه احتمالی این مذاکرات، تابه امروز، با مواضعی که در مذاکرات بیان کردهاند، همخوانی نداشته است.
معنای اظهارات کری این است که اعتمادسازی، راهی یکطرفه و بیانتهاست که صرفاً باید از سوی ایران پیموده شود. کری یک ساعت پس از امضای توافق ژنو نیز در جمع خبرنگاران تصریح کرد؛ ساختار تحریمها پا برجا میماند و هدف ما از مذاکرات، برچیدن برنامه هستهای ایران است.
در حالی که طرف ایرانی براساس توافق ژنو طیفی از تعلیقها و توقفها برای غنیسازی ۲۰ درصد در فردو، نصب ماشینهای سانتریفیوژ جدید، تکمیل رآکتور آب سنگین اراک و… را پذیرفت، اکنون طرف غربی- آمریکایی مدعی است هیچ کدام این اقدامات به خودی خود اهمیت ندارد بلکه موضوع مهم که اصل غنیسازی و تعداد سانتریفیوژهاست. آنها میگویند ایران باید بین ۳۰۰ تا ۳۰۰۰ سانتریفیوژ داشته باشد که به مفهوم تعطیلی غنیسازی صنعتی در ایران است. از سوی دیگر طرف غربی مدعی لغو تدریجی تحریمها ظرف ۱۰ تا ۲۵ سال میباشد که به مفهوم وعده سر خرمن و اخذ امتیازات هنگفت و نقد در برابر وعده نسیه است.
کیهان