ویژه‌نامه تحلیلی تبیینی عماد
۰۱ دی ۱۴۰۳ - ۱۷:۴۲
بندر شهید رجایی درراستای اهمیت اقتصاد دریا محور به عنوان دروازه طلایی تجارت ایران با جهان محسوب می‌شوداین بندربا داشتن مبادله کالا با ۸۰ بندر بین‌المللی نیمی از تجارت ایران را برعهده دارد.
به گزارش پایداری ملی مهر، رهبر معظم انقلاب در سخنان خود با اهمیت بر اقتصاد دریا محور اظهار کردند: «دریاها و خصوصاً دریاهای آزاد و اقیانوس‌ها از مواهب الهی و ذخایر و منابع سرشاری برای زمینه‌سازی رشد علم و فناوری، افزایش کار و ثروت، تأمین نیازهای حیاتی و تولید اقتدار و بستر مناسبی برای تمدن‌سازی می‌باشند. ایران با موقعیت ممتاز جغرافیایی و قرار داشتن بین دو دریا و برخورداری از هزاران کیلومتر سواحل و نیز جزایر و ظرفیت‌های فراوان بر زمین مانده، لازم است با حضور مؤثر در ساحل، فراساحل، دریا و اقیانوس و بهره‌گیری از آن به عنوان یک پیشران و محور توسعه کشور، برای احراز جایگاه شایسته منطقه‌ای و جهانی در بهره‌گیری از دریا اقدام کند.»
مبحث توجه به ظرفیت‌های دریایی کشور، بیش از سه دهه است که توسط رهبر معظم انقلاب مورد توجه واقع شده و ایشان در بیانات متعددی به زوایای مختلف این بحث پرداخته‌اند و دستیابی به سیادت دریایی و تمدن دریایی را به‌عنوان چشم‌انداز تحقق این سیاست‌ها مدنظر قرار داده‌اند.
اقتصاد دریا محور در تمام کشورهای جهان حائز اهمیت است و اگر روزی تجارت، حمل و نقل کالای دریا دچار مشکل و موانع شود بیش‌از نیمی از مردم جهان به علت فقر و گرسنگی از بین خواهند رفت و نیم‌دیگر دچار سرما زدگی خواهد شد. به طور مثال اتفاقی که طی یک سال گذشته در کانال سوئز افتاد و انسدادی که پیش‌آمد موجب توقف کشتی‌ها شد که در نتیجه موجب توقف حمل و نقل دریایی شد.
بندر شهید رجایی دروازه طلایی تجارت "ایران"
در ادامه این گزارش با توجه به اهمیت اقتصاد دریا محور می‌توان به منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی به عنوان دروازه طلایی تجارت کشور نگاه کرد که بنادر عمده جهان و با موقعیت منحصر به فرد جغرافیایی و امکان دسترسی به آب‌های آزاد، در مرکز کریدور ترانزیتی شمال به جنوب و در مجاورت صنایع مادر و قطب‌های اقتصادی کشور قرار دارد، متصل می‌کند.بندر شهید رجایی از سال (۱۳۴۹) بر اساس تصویب‌نامه شورای عالی وقت در راستای صنایع بزرگ برای توسعه تجارت و نقش ایران در سپهر دنیا تصویب و احداث شد.
این بندر دارای بزرگترین بندر کانتینری کشور و پیشرفته‌ترین پایانه‌های کانتینری با ظرفیت بیش از ۶ میلیون (TEU) در سال و هدف‌گذاری ارتقای ظرفیت کانتینری به ۲۰ میلیون (TEU) تا سال ۲۰۴۰ است. این بندر با ظرفیت سالیانه جابجایی ۹۰ میلیون تن انواع کالا و ظرفیت سالانه پذیرش بیش از ۴ هزار کشتی در انواع کشتی‌های فله بر، کانتینری و نفتکش، بیش از ۵۳ درصد از عملیات تخلیه و بارگیری کالا در بنادر کشور را به خود اختصاص داده است.
منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی در ۲۳ کیلومتری غرب بندرعباس در شمال جزیره قشم و تنگه هرمز واقع شده است و با داشتن روابط دریایی و مبادله کالا با ۸۰ بندر معروف بین‌المللی تقریباً نیمی از تجارت ایران را بر عهده دارد. بندر شهید رجایی ۲۴۰۰ هکتار پس‌کرانه دارد، ۲۷۰۰ هکتار هم به زودی به پس کرانه شهید رجایی اضافه می‌شود. مساحت بندر شهید جایی ۵۷۰۰ هکتار است، در این بندر از نظر تجاری ۵.۵ میلیون (TEU) ظرفیت وجود دارد.
منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی در مرکز کریدور ترانزیتی جنوب به شمال قرار دارد که یکی از مهمترین کریدورهای ترانزیتی بین‌المللی در دنیاست. این کریدور اقیانوس هند و خلیج فارس را از طریق ایران به دریای خزر و سپس از طریق روسیه به سن پترزبورگ و شمال اروپا متصل می‌کند.
موقعیت ممتاز جغرافیایی، دسترسی به آب‌های آزاد جهان از طریق خلیج فارس، اتصال به شبکه بین‌المللی راه آهن و جاده ابریشم، برخورداری از تجهیزات و امکانات مدرن، نزدیکی به مناطق آزاد کیش و قشم و بنادر حوزه خلیج فارس این مجتمع بندری را به پایگاه راهبردی و منحصر به فرد تبدیل کرده است.
قرارداد سرمایه‌گذاری ۳۵ هزار میلیارد تومانی در بنادر هرمزگان
حسین عباس‌نژاد مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان گفت: این استان دارای ۲ هزار و ۲۲۷ کیلومتر مرز آبی و ۱۴ جزیره استراتژیک و ۷۲ بندر کوچک و بزرگ حاکمیتی و غیر حاکمیتی است که بندر آفتاب ۱۰۰ درصد خصوصی است. در سال ۱۴۰۱ بالغ ۷۶ میلیون تن کالاهای نفتی و غیر نفتی در بنادر شهید رجایی تخلیه و بارگیری شده که نسبت به سال قبل از آن ۴ درصد رشد داشته است و در هفت ماهه سال ۱۴۰۲ نیز بالغ بر ۴۸ میلیون تن کالا در این بندر تخلیه و بارگیری شده است.
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان در ادامه تاکید کرد: ۳۱ میلیون تن کالای نفتی و ۲۰ میلیون تن کالای غیرنفتی جابه‌جا و یک میلیون و ۴۰۲ هزار (TEU) کانتینر نیز تخلیه و بارگیری شده است. ۱۰ میلیون مسافر در ۷ ماهه نخست سال جاری جا به جا شدند و بیش‌از ۹۵ درصد از مسافرت دریایی کشور در استان هرمزگان انجام می‌شود و سال گذشته بیش از ۲۴ میلیون مسافر دریایی از بنادر استان به مقاصد مختلف تردد داشتند.
وی ادامه داد: قرارداد سرمایه‌گذاری جدید به صورت (BOT - گونه‌ای از قرارداد اقتصادی است که معمولاً بین دولت‌ها و سازمان‌های متولی اقتصاد از یک طرف و شرکت‌های بخش خصوصی از طرف دیگر منعقد می‌شود.)به ارزش بیش از ۳۵ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در اواخر آذرماه منعقد می‌شود. از جمله مهمترین آنها می‌توان به خطوط لوله نفتی بندر خلیج فارس، مجتمع گردشگری دریایی شهید حقانی، هرمز و نخل‌ناخدا و پایانه مکانیزه مواد معدنی اشاره کرد.
عباس‌نژاد تصریح کرد: در دوران دولت سیزدهم بندر خمیر که مدت‌ها بلاتکلیف مانده بود راه‌اندازی شده است که تا پایان سال گذشته عملکرد ۲ میلیون تنی به ثبت رسانده است و تلاش می‌شود این رکورد را تا پایان سال جاری نیز تکرار کند. پس از اینکه سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان دبیرخانه این طرح معرفی شد، با مدیریت استاندار اولین کارگروه توسعه دریا محور کار خود را شروع کرد که ابتدا سعی بر تمرکز بر متن سیاست‌های ابلاغی بود تا به تدوین پروژه‌ها برسیم.
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان با اشاره تاکید مقام معظم رهبری مبنی بر راهبرد مردمی‌سازی اقتصاد گفت: موج‌شکن فاز یک بندر نخل ناخدا با اعتبار ۳۵ میلیارد تومان نهایی شده است و بیش از ۴۲۰۰ شناور به ثبت رسیدند. همچنین ۲۶۰۰ فروند دیگر نیز مورد بازرسی قرار گرفتند و برای همین تعداد مجوز صیادی صادر شده است.
وی با استفاده از تسهیلات وجوه اداره شده سازمان بنادر و دریانوردی در راستای توسعه ناوگان دریایی کشور اظهار کرد: ساخت ۵۰ فروند شناور مسافری جدید در دستورکار قرار دارد که امیدواریم با تعریف مسیرهای جدید داخلی و خارجی با این شناورها کیفیت تازه‌ای از سفر دریایی را به هموطنان ارائه کنیم.
رسوب کالا و کالای متروکه یکی از اساسی‌ترین چالش‌های بندر شهید رجایی
عباس‌نژاد با اشاره به موضوع رسوب کالا در بنادر هرمزگان، گفت: یکی از چالش‌های اساسی این بندر وجود کالای متروکه و رسوب کالا بود که به جز سازمان بنادر، سازمان‌های دیگری ازجمله گمرک و اموال تملیکی هم درگیر این موضوع بودند. برای مدتی ظرفیت‌های بندری، شرایط تجهیزات یا نحوه تعرفه‌گذاری در بندر شرایطی را ایجاب می‌کرد که ماندگاری کالا در بندر رجایی زیاد شود.
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاه‌های اجرایی را چه می دانید؟!