تقابل آمریکا و ایران در خاورمیانه آینده

موسسه امریکن اینترپرایز در گزارشی به به رقابت ایران و آمریکا بر سر آینده خاورمیانه پرداخته است. این گزارش توسط دو تن از استراتژیست‌های مشهور آمریکایی به نام‌های دانیال پلتکا و فردریک کاگان تدوین شده است.

نویسندگان اعتراف کرده‌اند که تفاوت‌های ایران و آمریکا بر اساس ارزیابی راهبردهای قدرت نرم آن دو در منطقه خاورمیانه و آفریقا در این است که ایران برای پیشبرد اهدافش دارای یک راهبرد منسجم (ولو در برخی مواقع بی‌اثر) است اما آمریکا فاقد چنین انسجامی است.

این گزارش با بررسی اجمالی فعالیت‌های ایران در حوزه‌هایی که دارای نفوذ است، شروع می‌شود. نویسندگان گزارش موسسه امریکن اینترپرایز ادعا کرده‌اند که ایران با هدف افزایش نفوذ خود و کاهش نفوذ آمریکا و رقبای عرب، اقدام به سرمایه‌گذاری مداوم در حوزه‌های قدرت نرم و سخت از خلیج فارس تا سواحل مدیترانه کرده است.

کاگان و پلتکا معتقدند سیاست‌های دولت آمریکا در خاورمیانه مجموعه‌ای از سیاست‌های نامنسجم، بی‌اثر و نامرتبط است. این گزارش، خروج نظامیان آمریکایی از عراق را اشتباه می‌داند زیرا با اقدامات جایگزینی همچون افزایش حضور دیپلماتیک، سیاسی و اقتصادی همراه نشد و نادیده گرفتن قدرت عراق، سبب بازگشت القاعده و گروه‌های تروریستی به این کشور شد.

گزارش موسسه امریکن اینترپرایز با ذکر سوریه به عنوان یکی از مهمترین متحدان ایران در جهان، دولت آمریکا را بابت عدم استفاده مناسب از فرصت شورش‌ها در سوریه شماتت می‌کند. نویسندگان معتقدند که عدم حمله نظامی اوباما به سوریه به روابط آمریکا با متحدانش در منطقه، آسیب زده است.

موسسه امریکن اینترپرایز معتقد است تمرکز سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه بر مصر، فلسطین و اردن است که در این حوزه‌ها کمترین رقابت و مواجهه‌ای میان آمریکا و ایران وجود دارد. نویسندگان از خریدهای هنگفت تسلیحات آمریکایی از سوی عربستان و امارات خبر داده‌اند اما اعتراف می‌کنند که به علت کوتاهی‌های آمریکا این خریدها به ایجاد یک ائتلاف قدرت باثبات در برابر ایران در منطقه، منجر نشده است که این فرصت‌سوزی‌های آمریکا احتمالا ناشی از عدم هماهنگی میان نهادهای داخلی دولت آمریکا است.

موسسه امریکن اینترپرایز سیاست‌های ایران در بحرین، یمن و عربستان را هوشمندانه توصیف کرده است. نویسندگان گزارش معتقدند راهبرد ایران صرفا بر توسعه انرژی هسته‌ای منحصر نیست، بلکه این کشور یک راهبرد پیچیده و چند بعدی در حوزه‌های قدرت نرم و سخت را در خاورمیانه دنبال می‌کند و آمریکا نیز باید همین راه را دنبال کند.

موسسه امریکن اینترپرایز، کشورهای محوری برای قدرت ایران در آینده خاورمیانه را سوریه،‌لبنان و عراق معرفی کرده و به طور مفصل به میزان نفوذ ایران در این کشورها و مقایسه آن با نفوذ آمریکا پرداخته است. مصر، کرانه باختری و نوار غزه، افغانستان، و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، مناطقی هستند که به ادعای امریکن اینترپرایز، ایران قصد دارد گستره نفوذ و قدرت خود را در آنها افزایش دهد.

مشرق