ویژه‌نامه تحلیلی تبیینی عماد
۰۱ دی ۱۴۰۳ - ۱۷:۴۲
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفت: افزایش ۵۰ تا ۷۰ درصدی میزان نزولات آسمانی در مهر ۱۴۰۲ نسبت به میانگین ۱۰ سال گذشته را پیش‌بینی می‌کنیم و تلاش ما برای هوشمندسازی سازمان مدیریت بحران به دلیل چنین موضوعاتی است؛ اگرچه اکنون این فرایند در مرحله اجرا قرار دارد.
به گزارش پایداری ملی به نقل از ایرنا ، سازمان مدیریت بحران کشور اهدافی همچون ارتقای توانمندی جامعه در امور پیش‌بینی و پیشگیری، کاهش خطر و آسیب‌پذیری، پاسخ به مخاطرات طبیعی، حوادث و بحران‌ها، تقویت تاب‌آوری اجتماعی، ساماندهی و بازسازی مناطق آسیب‌دیده و نظارت بر فعالیت دستگاه‌های ذیربط در حوزه حوادث و سوانح و کمک به توسعه پایدار را به عهده دارد.
با توجه به رسالت‌های سازمان مدیریت بحران هنگام وقوع حوادث و سوانح طبیعی و غیرطبیعی، آمادگی و پیشگیری از بحران‌ها، کمک به آسیب‌دیدگان احتمالی و ساماندهی و بازسازی مناطق آسیب‌دیده، گفت‌و گوی اختصاصی ایرنا با محمدحسن نامی رییس سازمان مدیریت بحران کشور با حضور در خبرگزاری جمهوری اسلامی انجام شد که این گفت و گو در ۲ بخش منتشر خواهد شد.
بررسی چالش‌های مهم در جهان و طرح سه چالش تغییر اقلیم، کم شدن آب و بیابان‌زدایی، قرار گرفتن برخی از دشت‌های ایران در وضعیت خط قرمز، ضرورت ایجاد سدهای زیرزمینی، تلاش برای هوشمندسازی سازمان مدیریت بحران و پیش‌بینی افزایش میزان نزولات آسمانی در مهر سال جاری از مهمترین اظهارات رئیس سازمان مدیریت بحران کشور در این گفت و گو بود.
Pla
هوشمندسازی مدیریت بحران در مرحله اجرا است
محمدحسن نامی اظهارداشت: اکنون هوشمندسازی سازمان مدیریت بحران کشور در مرحله اجرا است البته مشکلی در این زمینه وجود دارد. ما یک ستاد هستیم و در ماده ۱۴ قانون مدیریت بحران مصوبه سال ۱۳۹۸ مجلس شورای اسلامی، به همه وزارتخانه‌ها ماموریت داده شده در زمان نیاز و برای انجام بهتر این فعالیت، همگی وارد عمل شوند.
وی به وجود ۲۴۳ کشور در جهان اشاره کرد که ۱۹۳ کشور آن عضو سازمان ملل متحد هستند و درباره شرایط اقلیمی گفت: ۴۴ کشور به دلیل محصوریت به خشکی راهی به آب ندارند اما ۶۷ کشور دارای سازمان‌های مستقل در بحران مانند کشور چین و روسیه با ایجاد وزارت شرایط اضطراری فعالیت‌های خود در زمان بحران را انجام می‌دهند؛ یعنی همه امکانات شامل ناوگان ترابری، هوایی و گروه‌های مهندسی سنگین را در اختیار دارند اما ایران چنین امکاناتی ندارد و در زمان بحران باید با اطلاع‌رسانی به نهادهای دیگر خدمات‌رسانی در حین بحران داشته باشد.
نامی افزود: حدود ۲۷ کشور فعالیت حوزه بحران در اختیار نیروهای مسلح و ۱۴ کشور جهان نیز در سطح معاون رئیس جمهوری است. در هر صورت با توجه به سختی این فعالیت، اگر هماهنگی حاصل نشود کار به خوبی پیش نخواهد رفت اما در مورد ایران؛ با وجود همه این موارد در بحران‌های گذشته به ویژه در دولت سیزدهم، خوب عمل کردیم و وظیفه خود را انجام داده‌ایم.
ضرورت هوشمندسازی مدیریت بحران
سازمان مدیریت بحران کشور راهی جزء هوشمندسازی ندارد و برای این موضوع نیاز به همکاری ۷۲ دستگاه دیگر است
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با تاکید بر ضرورت هوشمندسازی مدیریت بحران، گفت: سازمان مدیریت بحران کشور راهی جزء هوشمندسازی ندارد و برای این موضوع نیاز به همکاری ۷۲ دستگاه دیگر است. پس از آن هوشمندسازی تحت پشتیبانی هوش مصنوعی قرار می‌گیرد زیرا هر اقدامی که بشر انجام می‌دهد در عرصه جغرافیا باید انجام شود و امروز نقشه‌های جغرافیایی به صورت صفر، یک و دیجیتال وجود دارد و امروزه این امکان وجود دارد تا ۲۷۲ لایه بارگزاری کند.
وی اضافه کرد: یکی از سازمان‌های همکار برای هوشمندسازی سازمان مدیریت بحران، سازمان هواشناسی است و این سازمان باید به رادارهای پیشرفته مجهز باشد و از ماهواره‌های مجهز برای میزان بارندگی و اعلام میزان نزولات بهره‌برداری کند تا به صورت نقطه‌ای بگوید که در هر نقطه چه میزان بارندگی خواهیم داشت؛ بنابراین سامانه هوشمند براساس اطلاعات ورودی، موضوع را شبیه‌سازی کرده و ما را از هر اتفاقی آگاه می‌کند.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفت: هرچه جلوتر می‌رویم به دلیل اینکه بشر دائما اقلیم، فضای جغرافیایی و فضای ماورای جو را دستکاری می‌کند در حقیقت با بحران‌های بیشتری روبه‌رو خواهیم شد. اکنون بحران یک موضوع بسیار مهم برای آینده جهان است زیرا دنیا با ۳۴ چالش بسیار جدی مواجه است که سه مساله مهم آن تغییر اقلیم، کم‌شدن آب به ویژه آب شیرین سالم و بیابان‌زایی است. اگر دنیا بخواهد آن را کُند کند، حتما باید اقدامات موثر انجام دهد.
در ایران عمده سطح جغرافیایی کشور در منطقه خشک، نیمه‌خشک و صحرایی قرار دارد؛ بنابراین باید محیط زیست و فضای سبز موجود را مراقبت و از کاهش آن جلوگیری کرد و هرساله به میزان قابل ملاحظه‌ای حداقل ۷۰۰ تا ۷۵۰ هکتار به فضای سبز کشور اضافه شود. اگر این کارها صورت نگیرد باید انتظار رانش جمعیت از مناطق خشک به نیمه‌خشک و صحرایی در نهایت مرطوب کشور را داشته باشیم.
برخی از دشت‌ها از خط قرمز عبور کرده است
از منابع آبی در کشور بسیار بیشتر از حد انتظار و بیش از روند خشکسالی حاکم بر جهان استفاده شده به همین دلیل برخی از دشت‌ها از خط قرمز عبور کرده است
نامی به موضوع آبخیزداری به عنوان یکی از ماموریت‌های مهم برای توسعه فضای سبز اشاره کرد و افزود: براساس آمارها تاکنون ۲۳ میلیون هکتار آبخیزداری شده و ۹۳ میلیون دیگر باقیمانده است. در این راستا، تاکید وزارت کشور بر انجام این طرح به صورت استانی و آزمایشی در ۲ استان کشور ظرف مدت ۲ سال است زیرا اگر همانند روند سال‌های گذشته ادامه داشته باشد، سال‌های سال طول می‌کشد.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور تصریح کرد: اهمیت آبخیزداری جلوگیری از خسارت به ویژه خسارت پنهان است. عموما آبخیزداری در بالادست، آبخوان‌داری در بخش میانی و زیرمجموعه آبخوان‌داری پخش سیلاب و احداث چاه برای انتقال آب بیشتر به سفره‌های زیرزمینی است.
وی با اشاره به اینکه اکنون برخی از دشت‌ها از خط قرمز عبور کرده است، اظهار داشت: با توجه به اینکه از منابع آبی در کشور بسیار بیشتر از حد انتظار و بیش از روند خشکسالی حاکم بر جهان استفاده شده به همین دلیل برخی از دشت‌ها از خط قرمز عبور کرده است. برخی از کشورها پس از گذشت یک دهه، احداث سدهای زیرزمینی را در دستور کار دارند تا از این طریق ضمن جلوگیری از تبخیر آب، انتقال آب بیشتر به سفره‌های زیرزمینی صورت گیرد.
نامی ادامه داد: اکنون پنج سد تهران شامل لتیان، امیرکبیر، ماملو، طالقان و لار، آب آشامیدنی تهران را تغذیه می‌کنند که آب این سدها نزدیک به چهار ماه سال از ۱۵ خرداد تا ۱۵ مهر تبخیر می‌شود؛ به همین دلیل باید به سمت ایجاد سدهای زیرزمینی حرکت کنیم.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با اشاره به موضوع سیل به عنوان یک مورد از خسارات پنهان، یادآور شد: به عنوان نمونه سیل مرداد سال گذشته، ۱۷۹ هزار هکتار از باغات و زمین‌های مزروعی، ۳۹ هزار خانه، هشت هزار کیلومتر شبکه‌های راه، سازه‌های تقاطعی، گاز و برق و سه هزار و ۷۰۰ استخر پرورش ماهی را تخریب کرد. در این سیل ۶۶ هزار نفر اسکان داده شدند و ۸۲ نفر از هموطنان جان خود را از دست د ادند.
وی ادامه داد: به همین منظور باید با استفاده از آبخیزداری از این خسارات پنهان جلوگیری کرد زیرا برای جایگزین شدن یک سانتیمتر یا یک مترمکعب خاک به زمانی بیش از ۸۰۰ سال یا بالاتر نیاز داریم. اکنون کشورهایی که عموما میزان درصد خاک آنها پایین است مانند کره جنوبی ۶۹ درصد سنگ و ۳۱ درصد خاک دارد اما در ایران ۵۹ درصد سنگ و ۴۱ درصد خاک است. خاک از این جهت دارای اهمیت است که به زودی قابل جبران و جایگزین نیست و رهبر معظم انقلاب در این زمینه فرمودند، احتمال اینکه آب را وارد کنیم وجود دارد اما احتمال اینکه خاک را از کشوری دیگر وارد کنیم، امکان ندارد.
نامی اضافه کرد: در ایران سدهایی وجود دارد که یک سوم آن را گل‌ولای گرفته است و آب ندارد و برای جایگزینی یک سوم باید هزینه‌های بیشتری را پرداخت کنیم. این موارد بیشتر به این موضوع برمی‌گردد که در مدیریت بحران باید در مقابل مخاطرات و سوانح انسان‌ساز مدیریت کنیم تا ابتدا جان انسان‌ها و سپس دارایی مردم را حفظ کنیم که این موضوع هم مساله مهمی است که در این مسیر در حال حرکت هستیم.
شباهت آب و هوای سه استان کشور مانند اروپای غربی
نامی اضافه کرد: از مجموعه مساحت کشور با یک میلیون و ۸۷۳ هزار و ۹۵۹ کیلومتر، فقط سه استان شمالی به دلیل ارتفاعات البرز و یال عمود به ارتفاعات البرز با داشتن یک ماموریت مهم برای به دام انداختن ابرها، در رتبه‌بندی آب و هوایی منطقه، کشور و جهان در رتبه مرطوب مانند اروپای غربی قرار دارند همچنین ارتفاعات زاگرس نقش بسیار مهمی در تنظیم آب و هوای کشور و منطقه دارد.
وی افزود: رهبر معظم انقلاب در سال جاری فرمودند هر سال باید ۲۵۰ میلیون اصله نهال کاشته تا در چهار سال یک میلیون نهال کاشت شود البته برخی از کشورها با انجام این فعالیت در سال‌های گذشته در راستای توسعه فضای سبز منطقه خود برنامه‌ریزی مناسبی انجام دادند. حال با توجه به اینکه تحدید جمعیت و تهدید فضای سبز به عنوان یک موضوع مهم را داریم، راهبرد ژئوپلیتیکی در دوران پساکرونا که تبدیل به یک دوران شد، باید براساس حفظ و توسعه فضای سبز شکل گیرد.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفت: اکنون وزارت جهادکشاورزی با استفاده از یک نوع فناوری جدید از یک درخت چندین درخت ایجاد می‌کند تا از این طریق بتوانیم با جدیت موضوع را پیگیری و ۲۵۰ میلیون درخت را مشاهده کنیم. نباید مانند سال‌های گذشته فقط کاشت تعدادی درخت در عدد و رقم باشد. در همین راستا رهبر معظم انقلاب فرمودند که باید درخت‌های مثمر و منطبق با جغرافیا و محیط منطقه کاشته شود.
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاه‌های اجرایی را چه می دانید؟!