پس‌لرزه‌های بحران انرژی اروپا در کشور‌های در حال توسعه

به گزارش پایداری ملی به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو (پاون)، روز دوشنبه هفته گذشته یک اختلال بزرگ در شبکه ملی برق پاکستان سبب شد، این کشور با قطعی سراسری برق رو‌به‌رو شود؛ اتفاقی خسارت‌بار که کلانشهر‌های پاکستان را نیز دربر گرفت و اکنون انتقادات فراوانی را متوجه دولتمردان این کشور کرده است.

وب‌سایت تخصصی «اویل پرایس»، درباره قطع سراسری شبکه برق در کشور پاکستان و ابعاد مختلف آن ضمن اشاره به مشکلات شدید اقتصادی در این کشور مانند تورم و نرخ بالای ارز اضافه کرد؛ به دنبال اختلال بزرگ در شبکه ملی برق پاکستان میلیون‌ها شهروند در این کشور حداقل برای ۱۲ ساعت بدون برق و آب ماندند.

بر اساس گزارش این پایگاه خبری، یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که صنعت انرژی و به ویژه صنعت برق پاکستان را تهدید می‌کند و اجازه نوسازی و رفع ایرادات آن را نمی‌دهد، معوقات بالای انرژی است که به واسطه عدم پرداخت‌های به موقع و متناسب از سوی شهروندان و سازمان‌های مختلف به وجود آمده است.

در واقع دلیل اصلی بروز این اختلال بزرگ این بود که شرکت برق پاکستان به ناچار و برای کاهش هزینه‌های تولید برق به سمت کاهش مصرف از طریق خاموشی‌های مقطعی حرکت کرد و در این برنامه‌ها دچار خطا و اشتباه محاسباتی شد.

توضیح بیشتر اینکه مدیران صنعت برق پاکستان تصور کردند می‌توانند با قطع برق در ساعات پایانی شب که میزان مصرف کمتر است و راه اندازی دوباره شبکه در اوایل صبح هزینه‌های تولید را کاهش دهند، اما هنگامی که صبح دوشنبه تکنسین‌ها برای راه اندازی شبکه اقدام کردند، متوجه شدند که زیرساخت‌های موجود قادر به راه اندازی کل شبکه آن هم به صورت سراسری نیست!

نتیجه آن شد که شهر‌های بزرگ از جمله اسلام آباد پایتخت و همچنین شهر‌ها و شهر‌های کوچکتر در سراسر کشور روز دوشنبه به مدت ۱۵ ساعت در تاریکی قرار گرفتند.

در همین رابطه خرم دستگیر خان وزیر انرژی پاکستان به رسانه‌های محلی گفت: «به عنوان یک اقدام اقتصادی، ما به طور موقت سیستم‌های تولید برق خود را تعطیل کردیم.»

وی در ادامه توضیح داد: زمانی که مهندسان ما سعی کردند سیستم‌ها را دوباره روشن کنند، "نوسان ولتاژ" رخ داد و "مهندسین را مجبور کرد که شبکه برق را به طور کلی خاموش کنند".

خاموشی سراسری و قطع برق در کشور پاکستان خسارت‌های دامنه داری را به این کشور تحمیل کرد که از جمله آن‌ها می‌توان به خاموش شدن پمپ‌های آب و در نتیجه عدم دسترسی میلیون‌ها نفر در این کشور به آب بهداشتی برای شرب و استحمام اشاره کرد.

این بحران یک روزه به قدری جدی شد که نه تنها بسیاری از بیمارستان‌ها، مدارس و ادارات را به تعطیلی کشاند که سبب شد تا دولت پاکستان برای تأمین امنیت بیشتر تعداد پلیس‌های حاضر در خیابان‌ها را چند برابر کند و حالت اضطراری در این کشور اعلام شود.

آنطور که «آسوشیتدپرس»، اشاره کرده است خاموشی هفته پیش در کشور پاکستان مسبوق به سابقه بود و پیش از این هم و در ژانویه ۲۰۲۱ به دنبال یک نقص فنی شبکه سراسری برق این کشور با خاموشی رو به رو شد.

مستند به این گزارش جدا از معوقات بالای انرژی در پاکستان، یکی دیگر از عوامل اصلی بحرانی بودن وضعیت انرژی در این کشور به کمبود قابل توجه انرژی در پاکستان و وابستگی شدید به سوخت‌های فسیلی وارداتی مرتبط است.

وضعیتی که سبب شده است تا نرخ انرژی در این کشور به شدت از قیمت جهانی که متأثر از جنگ روسیه و اوکراین افزایشی شد، تأثیر بپذیرد. توضیح بیشتر اینکه به گفته بانک توسعه آسیایی، پاکستان "نزدیک به یک سوم منابع انرژی خود را به شکل نفت، زغال سنگ و گاز طبیعی مایع (LNG) وارد می‌کند. وضعیت بحرانی انرژی در این کشور سبب شده است تا صندوق بین المللی پول (IMF) نیز به این بحران ورود کند و در صدد اتخاذ سیاست‌های حمایتی برای کاهش آسیب‌های روزافزون این بحران در کشور پاکستان باشد.

در همین راستا قرار است صندوق بین‌المللی پول کمک ۶ میلیارد دلاری در اختیار پاکستان قرار دهد، اما مسئولان این کشور چندان تمایلی برای دریافت این حمایت ندارند و علت آن را تأثیر فزاینده آن بر نرخ تورم در کشورشان عنوان می‌کنند.

«اویل پرس» در بخش انتهایی گزارش اشاره کرده است که پاکستان و مشکل بزرگی که برای این کشور در هفته گذشته رخ داد به خوبی نشان می‌دهد که قربانی واقعی بحران انرژی کشور‌های اروپایی نبودند و کشور‌های وابسته در این حوزه انرژی که فقیرتر هستند، در این شرایط با آسیب‌های به مراتب بیشتری رو به رو شدند.

در همین رابطه آژانس بین‌المللی انرژی نیز مدعی شده است در حالی که کشور‌های اروپایی تا حدودی توانستند بحران انرژی زمستان امسال را مدیریت کنند، بحران برای کشور‌های در حال توسعه که وارد کننده انرژی هستند تازه شروع شده است و بسیاری از کشور‌های وارد کننده انرژی در آینده نزدیک از این محل آسیب خواهند دید.