ضرورت وجود رگولاتور مشخص و مستقل برای حوزه اعتباری

به گزارش پایداری ملی به نقل از اداره کل ارتباطات شرکت ارتباطات سیار ایران، هشتمین نمایشگاه تراکنش ایران در حالی دیروز چهارشنبه ۲۸ دی ۱۴۰۱ وارد سومین و آخرین روز از برگزاری خود شد که میزبان پنل تخصصی «مکانیزم‌های اعتباردهی در BNPL» با تعدادی از بازیگران اصلی این حوزه از جمله مصطفی درجزی، مدیرعامل شرکت همراه کسب و کار‌های هوشمند بود.

این پنل که با مدیریت امین هاشمی معاون محصول شرکت همراه کسب و کار‌های هوشمند برگزار شد، میزبان محمدمهدی تقی پور مدیرعامل شرکت یاس ارغوانی، هومن امینی مدیرعامل دیجی پی و محمدحسین کاشی مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک سداد بود تا ضمن تشریح تفاوت‌های اعتبار با سایر تسهیلات رایج مانند انواع وام‌های ارائه شده توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی، به واکاوی مدل‌های اعتباری رایج در دنیای امروز بپردازد و راه حل‌های مواجهه با موانع پیش روی کسب و کار اعتباردهی را احصاء کند.

«خرید اعتباری» یا BNPL که مخففی بر عبارت «الآن بخر، بعداً پرداخت کن» است به تأمین مالی کوتاه مدت اشاره دارد و به مشتریان اجازه می‌دهد که بر مبنای اعتبار مالی خود اقدام به خرید و پرداخت در آینده کنند؛ به عبارت دیگر پلتفرم ارائه دهنده BNPL از طرف خریدار، اقدام به تسویه حساب می‌کند و خریدار برای بازپرداخت در آینده با اعتباردهنده مواجه است.

براساس این مدل فناورانه، پای بازیگران بسیاری علاوه بر بانک‌ها به حوزه اعتباردهی باز می‌شود که می‌توانند مانند الگوی سنتی «پرداخت قسطی یا نسیه» اقدام به پیاده سازی این طرح به شکل دیجیتال کنند.

مصطفی درجزی، مدیرعامل شرکت همراه کسب و کار‌های هوشمند از جمله پنلیست‌هایی بود که با تأکید بر ضرورت حضور «رگولاتور» برای حوزه اعتباری مخصوصاً در شرایطی که رفتار دیجیتال کاربران ایرانی همچنان به بلوغ نرسیده و نمی‌توان به دیتا‌های آن بسنده کرد، گفت: در این حوزه و برای اعتبارسنجی نیازمند دو موتور «توسعه» و «اعتبار» هستیم و همزمان باید به فکر فرهنگسازی و تولید محتوا برای آگاهی جامعه نسبت به این مقوله به نسبت جدید باشیم.

وی با تأکید بر اینکه آموزش‌های مردمی در کنار ایجاد این دو موتور منجر به تحقق آینده اعتباری می‌شود، اظهار کرد: طبیعتاً در کوتاه مدت نباید توقع سودآوری از BNPL داشته باشیم و این می‌تواند سمی مهلک باشد؛ در حال حاضر بیش از هر چیز نیازمند ابزار‌ها و هماهنگی بازیگران این بخش جهت پایدارسازی هستیم.

درجزی در باب اهمیت پیاده سازی مدل BNPL تصریح کرد: بانک‌های کشور سال‌ها وام بانکی دادند، اما به جز حوزه B۲B که اعتبارسنجی صورت می‌گرفت، در مواجهه با حوزه B۲C رویه چندان موفقی در پیش گرفته نشده بود. حال قرار است مدل اعتبارسنجی در دنیای دیجیتال و براساس رفتار مشترکان در این محیط اجرایی شود و بر اساس نمره اعتباری که هر کاربر کسب می‌کند، تا سقف مشخصی اعتبار خرید دریافت کند.

مدیرعامل شرکت همراه کسب و کار‌های هوشمند با بیان اینکه بیشترین تعداد مشترکان دائمی را همراه اول در کشور دارد که این منبع خوبی جهت اعتباردهی است، عنوان کرد: قطعاً اعتباردهی بدون دیتای حوزه دیجیتال ناممکن است؛ همراه اول با این تعداد مشترک دائمی که در اختیار دارد نه تنها می‌تواند مکانیزم اعتباردهی را به راحتی پیاده سازی کند بلکه می‌تواند در صورت سوءاستفاده مشترکان از این امکان، با ابزار‌هایی نظیر یکطرفه کردن خطوط و… مانعی بر شکل گیری مطالبات اعتباری شود.

درجزی در پاسخ به این انتقاد که «اکنون کشور سامانه‌ها هستیم و دیتای بسیاری از سمت مشترکان در سامانه‌های مختلف داریم، اما پلان تجمیع دیتا نداریم؛ در این شرایط که قادر به تعریف سرویس‌هایی خوب نیستیم، نگاه مان به مقوله اعتباری نباید کاریکاتوری باشد» نیز گفت: برای شفاف شدن بحث، بهتر است نگاهی به دوره بروز و ظهور چک صیادی داشته باشیم که اعتبار آن در سیستم بانکی بسیار تأثیرگذار بود؛ حتی چک‌های صیادی را براساس مدل نظارتی که بانک‌ها چیده اند، می‌توان به عنوان «تضمین» پذیرفت و همین رویه قابل پیاده سازی در بخش اعتباری نیز هست.

وی ادامه داد: نگاه ما در شرکت کسب و کار‌های هوشمند به سمت سیستم Open Loop است تا تجربه استفاده از اعتبار داده شده به مشتریان در نزدیکترین مکان‌های فروشگاهی به محل زندگی شأن را فراهم کنیم. تعامل با سایر بازیگران اکوسیستم در حوزه داده‌های رفتار اعتباری، فرآیند تغییر رفتار دیجیتال کاربران ایرانی را تسهیل خواهد کرد.

مدیرعامل شرکت همراه کسب و کار‌های هوشمند در مواجهه با این سوال که چرا تأکید بر شکل نگرفتن رفتار دیجیتال کاربران است؟، عنوان کرد: آمار‌ها نشان می‌دهد که رفتار دیجیتالی در کشور ما مطابق با میانگین جهانی شکل نگرفته است که شاید یکی از دلایلش این باشد، سرویس خوبی وجود نداشته و منجر به تحریک رفتار مصرف کنندگان نشده است.

«گذر از مفاهیم اولیه BNPL و آمادگی برای ورود به مراحل بعدی»، «امکان افزایش تولید و رشد اقتصادی با مدیریت صحیح اعتبار»، «تقویت اکوسیستم اعتبار توسط بازیگران آن»، «نیاز به ورود شرکت‌های حاکمیتی برای اعتباردهی»، «بردن کالا‌های ضروری روی مدل BNPL»، «بازار ۱۵۰ میلیارد دلاری BNPL در دنیا»، «ضرورت اشتراک امتیاز‌های اعتباری بین بازیگران»، «نادیده نگرفتن شبکه آفلاین»، «نقش دیتا به عنوان قلب اعتبارسنجی»، «استفاده از هوش مصنوعی و Machine learning جهت کشف رفتار اعتباری کاربران» و «ضرورت قبول توثیق سیمکارت‌های دائمی به عنوان یکی از مهم‌ترین و کاراترین وثایق» از جمله مهم‌ترین مباحث مطرح شده در این پنل تخصصی بود.

گفتنی است هشتمین نمایشگاه تراکنش ایران از دوشنبه ۲۶ دی در مرکز آفرینش‌های کانون و هتل لاله با مشارکت و حمایت همراه اول کسب و کار و با محوریت اقتصاد دیجیتالی - کسب و کار دانش بنیان آغاز به کار کرد و امروز ۲۸ دی به کار خود پایان داد.

نخستین و بزرگترین اپراتور تلفن همراه کشور که طی سال‌های اخیر فعالیت و نوآوری‌های ویژه‌ای در حوزه «تلکوبانک» و «خدمات پرداخت» داشته است در بزرگترین رویداد فناوری‌های مالی حضور یافت تا تجارب حاصل از توسعه محصولات و خدمات مالی و پرداختی خود را با اهالی این حوزه به اشتراک گذارد.

در این رویداد بزرگ فناوری‌های مالی، «کیف پول فراگیر همراه اول» و «اوانو» که در آینده‌ای نزدیک خدمات مالی اش را بر بستر بلاکچین عرضه خواهد کرد در برابر جوانان و نوآوران، فعالان بخش خصوصی، مدیران سازمان‌ها و دستگاه‌ها، ارائه دهندگان محصولات و خدمات در حوزه فناوری‌های مالی که تشکیل دهنده اضلاع و ابعاد این اکوسیستم هستند، ارائه شد.

گفتنی است در نمایشگاه تراکنش ایران که نمایشگاهی تخصصی در حوزه‌های مالی B۲B و B۲G است، کارگروه‌های دوازده گانه تحول دیجیتال در صنایع مالی، آینده صنعت پرداخت، تلکو بانک‌ها و فین تک ها، تأمین مالی زنجیره تأمین، بیمه گری دیجیتال و تلکو بیمه‌ها، نئوبانک‌ها و خدمات اعتباری، بلاکچین و رمزارزها، آینده کسب و کار‌های اینترنتی در ایران، پیام رسان‌ها و چالش‌های کسب و کاری، متاورس و شهر هوشمند، امنیت سایبری و روند‌های صنعت بورس و بازار سرمایه فعال بودند.