شبکه‌های اجتماعی بستر شکل گیری تمدن‌های مجازی هستند

به گزارش پایداری ملی به نقل از خبرگزاری مهر، مهندس محمدمهدی حبیبی در نشست فعالان فضای مجازی پاک (مهافمپ) با طرح این سوال که چرا ما روی شبکه‌های اجتماعی حساسیت ویژه‌ای داریم گفت: شبکه‌های اجتماعی محل تجمیع و اجتماع مردم در فضای مجازی است و از سوی دیگر کاربران را به خود محتاج می‌کند. در شبکه‌های اجتماعی ما شاهد تشکیل تمدن‌های مجازی هستیم و در اینجاست که قملرو حاکمیت شکل می‌گیرد.

محمدمهدی حبیبی در محفل هم افزایی فعالان فضای مجازی پاک که با موضوع «چیستی و اهمیت حاکمیت فضای مجازی» برگزار شد در خصوص حکمرانی فضای مجازی بیان کرد: حاکمیت به مجموعه‌ای از موجودات گفته می‌شود که در محل اختلافات متصور میان هویت‌های موجود در یک جامعه مشخص حدود و تکالیف هر موجودیت را مشخص می‌کند.

وی با بیان اینکه منظور از حاکمیت یک مجموعه است نه یک فرد خاص اظهار کرد: در عصر فضای مجازی اشیا و ابزار هوشمند نیز می‌توانند بخشی از حاکمیت باشند و در حال حاضر نیز برخی خدمات دولتی را سرویس‌های هوشمند مدیریت می‌کنند.

مدیرعامل جمعیت توسعه گران فضای مجازی پاک با بیان اینکه ممکن است حاکمیت در خصوص اختلافاتی که ممکن است رخ دهد پیش دستی کند، خاطرنشان کرد: علت وجودی حاکمیت وجود اختلافات است و اختلاف نظر‌ها موجب مرزبندی می‌شود.

وی با اشاره به مسئله مرزبندی در فضای مجازی گفت: تا جایی که اراده حاکمیت به عرصه ظهور می‌رسد مرز حاکمیتی است که در جغرافیای فضای مجازی می‌تواند اعمال نفوذ کند.

محمد مهدی حبیبی با بیان اینکه آمریکا، چین، اتحادیه اروپا و… قدرت‌های قوی هستند و وقتی اختلاف پیدا می‌کنند سریع به مرزبندی می‌رسند، گفت: این موضوع در سخت افزارها، سیستم عامل‌های نرم افزاری و... قابل مشاهده است تا بتوانند اراده‌های خود را در محدوده مرز‌ها حاکم کنند.

وی با بیان اینکه منظور از اختلاف بین هویت محدود به انسان نیست، بیان کرد: جامعه مشخص به کاربران و موجودیت‌هایی است که در جغرافیای فضای مجازی در حال فعالیت هستند.
‌
نمی‌توانیم در اینستاگرام آزادی بیان داشته باشیم

مدیرعامل جمعیت توسعه گران فضای مجازی پاک با اشاره به کارکرد حاکمیت گفت: حقوق و تکالیف هر کدام از این هویت‌ها از سوی حاکمیت مشخص و اجرایی می‌شود؛ ما برای خودمان آزادی بیان قائل هستیم و محدوده آن را مشخص می‌کنیم، ولی نمی‌توانیم این آزادی بیان را در پلتفرم اینستاگرام اجرایی کنیم و در حیطه اختیارات ما نیست و نشان می‌دهد که در اینستاگرام حاکمیت ما محقق نیست.

وی با اشاره به مفهوم قدرت اظهار کرد: وقتی در خصوص قدرت صحبت می‌کنیم باید مشخص شود که این قدرت با چه معیاری اندازه گیری می‌شود؛ قدرت حاکمیت به میزان توانایی برای مشخص و اجرایی کردن اعضای مجموعه باز می‌گردد. در جایی که حاکمیت اراده‌ای انجام داده و آن اراده برخلاف افراد تحت حاکمیت بوده و آن را تحمیل می‌کند قدرت سخت حاکمیت شکل می‌گیرد. در جایی که اراده حاکمیت در طول نظر افراد حاضر در قلمرو قرار گیرد قدرت نرم شکل گرفته است.

محمد مهدی حبیبی با بیان اینکه وقتی نیاز‌های افراد در قلمرو در اختیار حاکمیت باشد قدرت سخت محقق می‌شود، افزود: حاکمیت‌ها برای اینکه حکم خود را به کرسی بنشانند به گرفتن حق حیات تهدید می‌کنند و اراده فرد را در مسیر اراده حاکمیت قرار می‌دهند.

کاربران اراده‌ای خلاف نظر صاحبان پلتفرم‌ها ندارند

وی با اشاره به اینکه کاربران حاضر در پلتفرم‌ها اراده‌ای خلاف صاحبان پلتفرم نخواهند داشت، اضافه کرد: صاحب پلتفرم نسبت به موجودیت کاربر، رابطه وجودی است؛ به خاطر همین است که می‌گوئیم بدون اینکه صاحب پلتفرم باشیم نمی‌توانیم کاری کنیم و همه چیز در اختیار صاحب پلتفرم است و هرمقدار که او می‌خواهد دیده و شنیده می‌شوید و در موضوع حاج قاسم سلیمانی از این موضوع به وضوح استفاده کردند.

مدیرعامل جمعیت توسعه گران فضای مجازی پاک گفت: در روزگار ما رسانه به فضای مجازی منتقل شده است؛ در گذشته اقتصاد در فضای حقیقی بود و امروز به جایی رسیده که هم در فضای مجازی و هم در فضای حقیقی وجود دارد، ولی رسانه‌ها کاملاً به فضای مجازی منتقل شده اند.

کلاب هاوس اتاق ۸ هزار نفری روز قدس را پاک کرد

محمد مهدی حبیبی در این خصوص بیان کرد: در مسئله حاج قاسم کاملاً مشهود و ملموس بود و ۴۰ میلیون کاربر ایرانی با آن روبه رو شدند؛ تعداد اعضای اتاق‌ها در کلاب هاوس به ۸ هزار نفر رسید و اتاقی که در روز قدس موضوع قدس را دنبال می‌کرد بسته شد و همه اکانت‌های عضو این اتاق نیز حذف شدند

مسئله ما با اینستاگرام استهجان است

وی با اشاره به اینکه کسی می‌تواند حقوق و وظایف خود را اجرایی کند که نیاز‌های مردم را پاسخ دهد تاکید کرد: البته دیدگاه‌هایی در کشور وجود داشته که جلوی توسعه را گرفته و لجبازی ایجاد شده است؛ کسی نمی‌تواند منکر این شود که صاحب پلتفرم هر کاری بخواهد با کابران خود می‌تواند انجام دهد و پلتفرم‌ها نمی‌توانند بی طرف باشد؛ به طور مثال باید جلوی خشونت را گرفته شود، ولی صاحبان پلتفرم مصادیق خشونت را بر اساس ارزش‌های خود توصیف می‌کند.

مدیرعامل جمعیت توسعه گران فضای مجازی پاک با موضع گیری اینستاگرام در خصوص نامه ارائه شده برای معرفی نماینده در ایران و بی توجهی صورت گرفته به این نامه اشاره کرد و گفت: مسئله ما با اینستاگرام مسئله استهجان است نه بی حجابی و بدحجابی؛ اگر بخواهید قوانین را تدوین کنیم نیازمند تجربه حکمرانی و سعی و خطا کردن هستیم تا زمانی که پلتفرم را به دست نگیریم نمی‌توانیم مسئله حکمرانی خود را توسعه دهیم.

وی با بیان اینکه اینستاگرام روابط جامعه امریکایی و جهانی را بررسی کرده و می‌گوید که نحوه ارتباط شما با مردم و دوست صمیمی متفاوت است تاکید کرد: آن‌ها ساختار اپلیکیشن را برای کاربر طوری طراحی می‌کنند که استوری را برای عموم مردم یا دوستان قابل نشرکند و ساختار پلتفرم خود را بر اساس نیاز مخاطب بومی سازی کرده اند.

فیلترینگ ابزار آخر است

حبیبی با بیان اینکه فیلترینگ یکی از ابزار‌هایی است که در مراحل آخر باید اعمال شود گفت: باید فیلترینگ به عنوان ابزار وجود داشته باشد، ولی سر جای خود مورد استفاده قرار گیرد؛ در برابر دشمنی که همه کشور شما را فراگرفته است باید از فیلترینگ استفاده شود.

وی با طرح این سوال که چرا ما روی شبکه‌های اجتماعی حساسیت ویژه‌ای داریم ادامه داد: شبکه‌های اجتماعی محل تجمیع و اجتماع مردم در فضای مجازی است و از سوی دیگر کاربران را به خود محتاج می‌کند. امروز یک دانشجو حتی اگر نخواهد از تلگرام استفاده کند نمی‌تواند چرا که ارتباطات بسیاری در این پلتفرم نهفته است. در شبکه‌های اجتماعی ما شاهد تشکیل تمدن‌های مجازی هستیم و در اینجاست که قملرو حاکمیت شکل می‌گیرد.

دلیل فیلترینگ تلگرام در سال ۹۷ مسائل اقتصادی بود

مدیرعامل جمعیت توسعه گران فضای مجازی پاک با اشاره به اینکه دلیل فیلترینگ تلگرام در سال ۹۷ مسائل اقتصادی بود و سخنرانی آقای سیف در مجلس موجود است؛ گفت: در تلگرام با استفاده فضای رسانه‌ای در خصوص دلار، قیمت سازی می‌کردند چه برسد به اینکه بخواهند پول دیجیتال ایجاد کنند و عملاً سیاست گذاری پولی و اقتصادی تحت تأثیر قرار می‌گرفت.

وی اضافه کرد: این همه ارز دیجیتال در دنیا عرضه می‌شود، ولی وقتی ارز دیجیتال روی تلگرام عرضه شود مورد حساسیت قرار می‌گیرد چرا که محل دسترسی مردم است.

تولید قدرت در فضای مجازی نیازمند ارائه خدمت به مردم است

محمد مهدی حبیبی با تاکید بر اینکه باید تولید قدرت و مدیریت قدرت داشته باشیم خاطرنشان کرد: تولید قدرت با توسعه خدمات و پاسخگویی به مردم صورت می‌گیرد؛ کسی که ضعیف باشد محتاج متا است؛ متا هم وقتی گفتگو می‌کند که محتاج به زیرساخت باشد و آنجا محل مذاکره است. تولید قدرت به معنای توسعه خدمات بومی و پاسخگویی به نیاز‌های مردم است.

مدیرعامل جمعیت توسعه گران فضای مجازی پاک در ادامه افزود: اگر تولید قدرت کردیم و مدیریت کاربران در چارچوب مرز‌ها قرار گرفت باید به دنبال مدل‌هایی برای ادامه کار باشیم.

محمد مهدی حبیبی تاکید کرد: طراحی مدل‌های بومی شبکه‌های اجتماعی اهمیت زیادی دارد و با طراحی درست، ارزش‌ها و فرهنگ بومی توسعه می‌یابد که برخاسته از نگاه مردم خودمان است.

وی خاطرنشان کرد: حوزه‌های علمیه، دانشمندان علوم اجتماعی و… باید در خصوص فناوری‌های اجتماعی و انسانی بحث و بررسی داشته باشند.

یکی دیگر از فعالان فضای مجازی حاضر در این نشست در خصوص تعریف حاکمیت یادآور شد: حاکمیت قدرت برتر فرماندهی یا امکان اعلام اراده بر دیگران است و حق انحصاری حکومت بر یک قلمرو عرضه مشخص است.

وی بیان کرد: ما شیعیان و مسلمانان معتقدیم که حاکمیت مطلق برای خداست و حاکمیت نسبی هم داریم که در برخی از امور حاکمیت را می‌پذیریم؛ مردم با انقلاب اسلامی حاکمیت جمهوری اسلامی را پذیرفتند و بالاترین مرجعیت قانونگذاری قلمداد کردند.

این فعال فضای مجازی گفت: ما در فضای مجازی حاکمیتی نداشتیم و با پدیده جدیدی روبه رو شدیم که در آن نقشی نداشتیم و مصرف کننده آن بودیم و وقتی با امکانات آن آشنا شدیم این مردم بودند که به مرور بر اساس نیاز‌ها به سمت فضای مجازی رفتند.

وی خاطرنشان کرد: در شرایط کنونی حکمرانان کشور تحت شرایطی قرار گرفتند که در فضای مجازی نمی‌توانند اعمال حاکمیت کنند؛ از ۲۶ سالی که با اینترنت آشنا شده و کار کرده ام ۱۵ سال با آن مقابله می‌شد و ابتدا جنبه‌های ناسالم گسترش یافت و به درستی رواج پیدا نکرد و نگذاشت که ما پیشرفت لازم را در این حوزه داشته باشیم.

این فعال فضای مجازی گفت: برای اینکه جمهوری اسلامی در فضای مجازی حاکمیت داشته باشد باید ابتدا این حاکمیت را ایجاد کند؛ اگر فرض کنیم پلتفرم مصداق ابزار حکمرانی است نظام می‌خواهد حکمرانی برقرار کند باید ابزار و بستر لازم را ایجاد کند و مشکل اینجاست که سال‌ها این مهم را نمی‌خواست و امروز ناچار به ورود شده است.

وی با بیان اینکه برخی‌ها در مسئله حاج قاسم به دنبال استفاده ابزاری هستند و این موضوع چیزی نیست که من بخواهم طرفداری کنم یا نسبت به آن موضع بگیرم گفت: سند‌هایی می‌توانم نشان دهم که خانواده شهیدی از چند سال پیش عکس حاج قاسم را در پروفایل خود گذاشته و این عکس پاک نشده است؛ در توئیتر جو راه انداخته اند که عده‌ای در متا هستند که تحت حاکمیت جمهوری اسلامی فعالیت کرده و چنین بحث‌های جدلی وجود دارد.

اگر فیلترینگ اثر بخش بود باید روند مشکلات فرهنگی کند می‌شد

وی تاکید کرد: باید پلتفرم‌های بومی مورد حمایت قرار گیرند و اگر امکانات خوب باشد مردم به آن‌ها مراجعه می‌کنند، ولی نباید فضا به گونه‌ای باشد که لج و لجبازی صورت گیرد.