روند رو به رشد تلفات اقتصادی و جانی زلزله در کشور

به گزارش پایداری ملی به نقل از ایسنا، کیارش ناصر اسدی، دانشیار گروه سازه-زلزله دانشگاه زنجان در وبینار "بم؛ ۱۸ سال پس از زلزله" با بیان اینکه پس از زلزله بم نظارت بیشتری بر ساخت و سازها صورت گرفت، گفت: ولی همچنان تا وضعیت مطلوب فاصله داریم.

وی ادامه داد: بعد از زلزله اهر ورزقان ما به اهمیت مقاوم سازی سازه‌ها به ویژه مقاوم‌سازی سازه‌هایی مانند مدارس پی بردیم؛ چرا که در این زلزله مشاهده کردیم مدارسی که مقاوم سازی شده بودند، عملکرد بهتری در برابر زلزله داشتند.

ناصراسدی با تاکید بر اینکه ما هنوز در بخش مقاوم سازی اجزای غیر سازه‌ای ساختمان‌ها چالش‌هایی داریم، خاطر نشان کرد: در زلزله سرپل ذهاب به خوبی این موضوع نمایان شد و درس‌هایی که از این زلزله گرفته شد، موجب توجه بیشتر به اجزای غیر سازه‌ای ساختمان‌ها در شهرهای بزرگ شده است.

دانشیار گروه سازه-زلزله دانشگاه زنجان با تاکید بر اینکه در این زمینه نیز نیاز به کار بیشتر داریم، خاطر نشان کرد: بررسی روند کشته‌شدگان ناشی از زلزله از گذشته تاکنون نشان می‌دهد که خسارات اقتصادی و جانی زلزله همچنان روند رو به رشدی دارد و لازم است با استفاده از راهکارهایی این تلفات را کاهش دهیم.

وی ادامه داد: درس‌هایی که از زلزله بم می‌گیریم، آن است که خسارات شدید وارد شده به بم بعد از زلزله از قبل قابل پیش بینی بود، ضمن آنکه تجاربی که از این زلزله به دست آمد، دیر در سازه‌ها پیاده سازی شد.

ناصراسدی، بهبود یافتن مدیریت بحران در زلزله‌های کوچک را از دیگر درس‌های زلزله بم نام برد و یادآور شد: مدیریت بحران بعد از زلزله ازگله استان کرمانشاه بهتر از زلزله بم بوده است، ولی همچنان برای زلزله شهرهای بزرگ آمادگی کافی نداریم و در این زمینه نیاز به پوشش بیمه‌ای داریم.

این محقق حوزه زلزله و سازه از تصویب صندوق سوانح و آیین‌نامه اجرایی آن خبر داد و گفت: این صندوق از سال آینده راه‌اندازی خواهد شد.

در این وبینار دکتر مهدی زارع، استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با بیان اینکه ایران در جایی قرار دارد که با موقعیت پویا و پرلرزه خود، یکی از کشورهای لرزه خیز دنیا محسوب می‌شود، گفت: نمونه آن زلزله منجیل در ۳۱ خرداد ۶۹ در محل تلاقی ساختاری در شمال غرب ایران در مرز البرز و طالش و در پهنه ایران مرکزی و اولین زلزله‌ کشور است که در منطقه مدرن شهری رخ داده است.

وی زلزله منجیل را هشداری برای کشور دانست که زلزله مشابه آن در مناطق شهری نیز رخ خواهد داد، اظهار کرد: تا قبل از زلزله منجیل اکثر زلزله‌های کشور در مناطق کم جمعیت‌تر و به دور از مناطق مدرن شهری بوده است و ما در جاهایی در برابر زلزله آسیب پذیر می‌شویم که در محل‌هایی نزدیک به شهرها و نقاط پرجمعیت کشور رخ می‌دهد.

زارع، زلزله بم را از دیگر رخدادهای لرزه‌ای مهم کشور نام برد و یادآور شد: این زلزله در ۵ دی ماه سال ۱۳۸۲ رخ داد و امسال در هجدهمین سالگرد این زلزله قرار داریم و طی آن گسل بم در منطقه محدوده شرقی شهر بم دچار گسیختگی‌های جدیدی شد و این در حالی بود که تا قبل از این زلزله هیچ زلزله مهم دیگری در این منطقه رخ نداده بود.

استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، با اشاره به تلاقی دوگسل "بم" و "پشت‌رود" در این شهر، اظهار کرد: در این محل، نُود تکنوتیکی مهمی ایجاد و احتمالا بعد از ۵ سال، دچار گسیختگی شده است.

زارع با اشاره به سازه ارگ بم در این شهر با بیان اینکه این سازه تاریخی طی ۲ هزار سال فاقد هیچ گونه رکورد زلزله بوده است، یادآور شد: این زلزله بزرگ بم بدون هیچ سابقه قبلی بوده است و باید این درس مهم را از زلزله بم بگیریم که ممکن است چنین اتفاقاتی در محل آسیب پذیرتری چون شهرهای بزرگی مانند تهران، مشهد، تبریز و یا کرج رخ دهد.

وی ادامه داد: کلیه بررسی‌های بعد از زلزله بم نشان می‌دهد که پهنه گسل بم، پهنه‌ای با خطر نسبی بالا است.

این استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله گفت: بعد از زلزله بم بر روی لرزه‌خیزی تهران متمرکز شدیم و آسیب‌های آن را با رویکرد مخاطرات و تحلیل داده‌های زلزله، زمین لغزش و سیلاب مورد مطالعه قرار دادیم و نتایج آن نشان داد که بیشترین ریسک مخاطرات در شهر تهران مربوط به مناطقی است که جمعیت بیشتر با ساختمان‌های آسیب‌پذیری دارد.

به گزارش ایسنا، در ساعت ۵ و ۲۶ دقیقه بامداد ۵ دی ماه سال ۱۳۸۲ زمینلرزه‌ای با بزرگای ۶.۵ شهر بم و اطراف آن را ویران کرد، ولی شب قبل از این زلزله، دو زلزله قوی که تقریبا در ساعت ۱۵ و دیگری در ساعت ۲۲ رخ داد، موجب وحشت قابل‌توجهی از مردم شده بود.

پیشلرزه دیگری در ۴۳ دقیقه قبل از شوک اصلی در ساعت ۴ و ۴۳ دقیقه در این منطقه احساس شد و زمینلرزه اصلی در هنگامی رخ داد که بیشتر افراد در خواب بودند که منجر به بالاترین میزان تلفات در یک سانحه طبیعی در یک قرن گذشته در ایران شد. امسال هجدهمین سالگرد این زلزله است.