شبکه ملی اطلاعات بدون ارتباط با اینترنت جهانی معنایی ندارد/ تلاش برای ملی‌سازی فضای سایبری

به گزارش پایداری ملی به نقل از آنا، راه‌اندازی اینترنت و توسعه ابزارهای دیجیتال در سراسر دنیا زمینه تحولی بزرگ در صنعت رسانه را فراهم کرده است. به اذعان اکثریت کارشناسان اکنون رسانه‌های خبری صرفاً بنگاه‌هایی برای خبرپراکنی و اطلاع‌رسانی به مردم نیستند بلکه دولت‌ها از خبرگزاری‌ها و پایگاه‌های خبری برای اقناع افکار عمومی جامعه و هدایت اذهان مردم به سمت‌وسویی خاص استفاده می‌کنند.

بدون شک فناوری‌های پیشرفته بستر ایجاد چنین تحول در رسانه‌ها هستند و فعالان این حوزه برای ارسال پیام‌های خود به جامعه هدف از شبکه‌های اجتماعی و اپلیکیشن‌های پیام‌رسان استفاده گسترده‌ای می‌کنند. کشورهای پرنفوذ در صنعت رسانه با سرمایه‌گذاری میلیارد دلاری در خبرگزاری‌های مکتوب و تصویری می‌کوشند به اهداف سیاسی و اجتماعی خود در اقصی نقاط جهان دست یابند. نقش رسانه‌ها و حوزه نفوذ آن‌ها در افکار عمومی جامعه را در تحولات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی به خوبی می‌توان درک کرد و اسناد معتبر نشان داده است نوع فعالیت یک رسانه چگونه می‌تواند سرنوشت تحولات بزرگ در کشورهای مختلف را تغییر دهد.

همزمان با گسترش روزافزون حوزه نفوذ رسانه‌های در ارکان گوناگون زندگی بشر سطح خطر تهدیدات سایبری نیز بیشتر شده است و طبق گزارش‌های منتشر شده از سازمان‌های امنیتی سالانه صدها هزار حمله سایبری به پایگاه‌های ذخیره‌سازی داده در کشورهای مختلف صورت می‌گیرد. متأسفانه تعداد زیادی از این حمله‌های سایبری منجر به انتشار اطلاعات مردم در فضای وب می‌شود و امنیت حریم خصوصی کاربران را به خطر می‌اندازد. در چنین شرایطی توجه به دستورالعمل‌های پدافند غیرعامل در حوزه تهدیدات سایبری می‌تواند نقش بسیار مؤثری در کاهش آسیب‌های فضای مجازی داشته باشد.

در همین رابطه با سردار غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیرعامل گفت‌وگو کردیم. در ادامه مشروح این گفت‌وگو را مشاهده می‌کنید:

جلالی: رسانه قابلیت‌ها و ظرفیت‌های بسیار زیادی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به جهت‌دهی به فکر و ذهن مردم و کارکردهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و آموزشی اشاره کرد. ارتقای فناوری‌های مرتبط با رسانه و افزایش نقش رسانه در کنترل افکار عمومی تأثیرگذاری آن را در حوزه‌های مختلف به‌ویژه در زمینه‌های امنیتی و دفاعی را بیشتر کرده است. هم اکنون در استراتژی بسیاری از کشورها به نقش رسانه در جهت‌دهی به افکار مردم توجه شده است. تعدادی از کشورهای پرنفوذ در رسانه از ابزارهای خود علیه منافع ملی مردم اقصی نقاط جهان استفاده می‌کنند. این موضوع تنها مختص به ایران نیست و چنین سیاستی علیه ملت‌های مختلف به‌کارگیری می‌شود. به عنوان مثال در کشور فرانسه گروهی از مخالفان دولت از سوی تعدادی از رسانه‌ها آمریکایی تحریک و ساماندهی می‌شوند.

فضای سایبری دنیا یا همان اینترنت در اختیار آمریکا است همین موضوع باعث شده بسیاری از کشورهای دنیا از این نوع مالکیت و حاکمیت دولت آمریکا احساس خطر کنند.

قطعاً در کنار استفاده مؤثر و مفید از رسانه باید از آن برای فرهنگی‌سازی در موضوعات استفاده کرد و همچنین آسیب‌های این حوزه را نیز باید شناخت و از گسترش و تأثیرگذاری آن‌ها جلوگیری کرد. در همکاری مشترک سازمان پدافند غیرعامل و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تلاش شده است که الگویی با جداسازی حوزه‌های مختلف رسانه از یکدیگر ارائه شود. البته این الگو هنوز کامل نیست و صاحبان دانش در حوزه رسانه می‌توانند آن را به دقت نقد کرده و به کامل‌تر شدن الگوی رسانه پایدار کمک کنند.

جدا کردن عوام‌گرایی(پوپولیسم) از رسانه و فضاسازی و جوسازی و دفاع از مردم و دارایی‌های آن‌ها موضوعاتی متفاوت هستند و مردم نباید فریب تبلیغات به ظاهر جذاب دشمن را بخورند. سازمان پدافند غیرعامل توجه ویژه‌ای به دفاع از افکار عمومی مردم دارد و برنامه‌های گوناگونی را با همکاری دستگاه‌های مختلف در این حوزه اجرا می‌کند. از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به ارائه الگوی رسانه‌ای باتوجه به دستورالعمل‌های پدافند غیرعامل در قابل سند راهبردی رسانه پایدار اشاره کرد.

جلالی: شبکه ملی اطلاعات در واقع برنامه‌ای با رویکرد جهانی به سمت ملی‌سازی فضای سایبری است. هم اکنون فضای سایبری دنیا یا همان اینترنت در اختیار آمریکا است همین موضوع باعث شد بسیاری از کشورهای دنیا از این نوع مالکیت و حاکمیت دولت آمریکا احساس خطر کنند. بنابراین هم آمریکایی‌ها، هم اروپایی‌ها، هم چینی‌ها و سایر کشورها به‌دنبال تعریف قلمرو ملی در فضای سایبری هستند.

اگر اینترنت جهانی را اقیانوس یا آب‌های آزاد جهان فرض کنیم برای اینکه دارایی‌های(داده‌ها) خود را در فضایی امن نگه داریم خلیجی در این اقیانوس ایجاد کرده و با ساخت اسکله و بندر زیرساختی مطمئن برای حفظ دارایی‌های خود طراحی می‌کنیم. قطعاً اگر آن خلیج و اسکله با آب‌های آزاد ارتباط نداشته باشند ماهیت فعالیت به طور کامل اشتباه است. یعنی در شبکه ملی اطلاعات نیز عدم ارتباط با اینترنت جهانی امری بی‌معنا است و حتماً باید با شبکه بین‌المللی ارتباط داشته باشیم ولی باید مراقبت‌های لازم صورت گیرد.

اکنون همه دنیا به‌دنبال تعریف نظام سایبری خودشان هستند و از همین رو اروپایی‌ها مجموعه قوانین زیادی را برای مقابله با تأثیرگذاری مخرب شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های آمریکایی تصویب و اجرا کرده‌اند.

در صورتی که انواع گوشی هوشمند را در کشور طراحی و فناوری‌های مربوط به این دستگاه‌ها نظیر سیستم عامل را بومی‌سازی کنیم تسلط بر داده‌های ملی در اختیار خودمان است. بی‌توجهی به حوزه‌های شناختی و افکار عمومی آسیب‌های سنگینی را به کشور وارد می‌کند و اساس پیشگیری از چنین آسیب‌هایی استفاده از زیرساخت‌های بومی است. امروز مشاهده می‌کنیم که تمام دنیا به سمت ملی‌سازی فضای سایبری پیش می‌رود.

جلالی: هیچ کس دارایی و سرمایه خود را جایی نمی‌گذارد همه به آن دسترسی داشته باشد و به طور طبیعی محلی امن را برای نگه‌داری پول خود انتخاب می‌کند. در فضای سایبری هم به چنین زیرساختی امن برای حفاظت از داده‌های مردم نیاز داریم. ایمنی شبکه سایبری کشور از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که این قسمت‌ها در کنار هم قلمرو سرزمینی فضای مجازی کشورهای را مختلف را ایجاد می‌کند. برای اداره و کنترل این قلمرو باید یک نظام حکمرانی تبیین و تعریف شود. اکنون همه دنیا به‌دنبال تعریف نظام سایبری خودشان هستند و از همین رو اروپایی‌ها مجموعه قوانین زیادی را برای مقابله با تأثیرگذاری مخرب شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های آمریکایی تصویب و اجرا کرده‌اند.

بررسی‌ها حاکی از آن است که شبکه‌های اجتماعی شناخته شده به دلیل نقض قوانین بین‌المللی اتحادیه اروپا بیشترین جریمه را باید بپردازند و تاکنون نیز مبالغ زیادی را پرداخت کرده‌اند. وزارت ارتباطات به عنوان نماد حاکمیت ملی در حوزه ارتباطات باید بتواند قانون و تعامل خود با شرکت‌های بزرگ فناوری را به گونه‌ای تنظیم کند که مردم به راحتی و با ایمنی کامل از سرویس‌های بین‌المللی استفاده کنند و درگیر مباحث آسیب‌زننده و تهدیدزا نشوند.