جدیدترین صحنه ماجراجویی آمریکا

به گزارش پایداری ملی به نقل از خبرگزاری مهر، حدود ۱۵ هزار نیروی نظامی، ۲۴۰ فروند هواپیما و یک ناوگروه تهاجمی مجهز به تسلیحات هسته‌ای، همه در تدارک انجام بزرگترین رزمایشی هستند که ایالات متحده آمریکا قرار است در سال جاری میلادی (۲۰۲۱) و درست یک هفته دیگر (۱۳ تا ۲۴ اردیبهشت) انجام دهد.

انجام چنین رزمایش عظیمی با این تعداد نیروی انسانی و تجهیزات، آن هم در برهه زمانی که تهاجم نظامی در شکل کلاسیک آن (شامل اعزام نیروی زمینی) امری هزینه بر تلقی می‌شود؛ به خودی خود عجیب است. اما بر شدت این تعجب زمانی افزوده می‌شود که متوجه می‌شویم این تمرین جنگی قرار است در قطب شمال انجام شود- سرزمینی پوشیده از یخ که عملاَ غیرقابل سکونت است!

ز سوی دیگر، طبق برآورد مرکز تحقیقات زمین شناسی آمریکا، ۳۰ درصد از ذخایر گاز طبیعی کشف نشده جهان و ۱۳ درصد از ذخایر نفتی کشف نشده، احتمالاً در قطب شمال قرار دارند.

فقط کشورهایی می‌توانند ادعای مالکیت بر قطب شمال را داشته باشند که موفق شوند ثابت کنند ادامه رشته کوهی که در کشور آن‌ها وجود دارد، تا اعماق آب‌های اقیانوس منجمد شمالی کشیده شده است. با توجه به این قاعده، پنج کشور (روسیه، نروژ، کانادا، دانمارک و آمریکا) می‌توانند ادعای خود را مطرح کنند. بر اساس «کنوانسیون حقوق دریاها»، هر کشور تا ۲۰۰ مایلی سواحل خود مالک بستر دریایی آن است. بنابراین، در قطب شمال بیش از یک میلیون کیلومتر مربع بدون مالک می‌ماند و اختلاف نیز بر سر مالکیت همین بخش است.

در نهایت، فقط سازمان ملل متحد باید بر اساس شواهد علمی که هر یک از این کشورها ارائه می‌کنند، تصمیم بگیرد که سرزمین مورد اختلاف به کدام کشور داده خواهد شد.

همزمان، چین نیز خود را کشور «نزدیک آرکتیک» (near arctic) نامیده و در سال ۲۰۱۸، از راهبرد خود درباره این منطقه رونمایی کرد.

رقابت‌ها، سهم خواهی ها، امتیازها و کاستی‌ها در اثبات ادعای مالکیت، برتری‌های نظامی-ژئوپلیتیکی و همچنین قابلیت ائتلاف در آوردگاه قطب شمال هم به نوبه خود بحثی مفصل را می‌طلبد که در مجالی دیگر به آن خواهیم پرداخت.

نکته پایانی آنکه بعد از گذرگاه آبی دریای چین جنوبی که در مرکز مناقشات ایندوپاسیفیک قرار دارد، قطعاً منطقه شمالگان در آینده‌ای نه چندان دور یکی از اصلی ترین صحنه‌های ماجراجویی قدرت‌های جهانی خواهد بود.