دیپلمات سازمان ملل: بازگشت تحریم‌ها علیه ایران در کار نخواهد بود

این دیپلمات ارشد که به شرط عدم افشای نام با خبرگزاری رویترز گفت‌وگو کرده درباره تلاش آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها از طریق ساز و کار موسوم به «مکانیسم ماشه» گفت: «[تلاش آمریکا] مثل این است که ماشه‌ای چکانده شود و گلوله‌ای خارج نشود.»

وی اضافه کرد: «هیچ بازگشت تحریمی در کار نیست؛ تحریم‌ها تعلیق‌شده باقی می‌مانند و برجام پابرجا خواهد ماند.»

برخی منابع خبری پنجشنبه مدعی شدند «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا قصد دارد با امضای یک فرمان اجرایی، طرف‌هایی که وارد مبادلات تسلیحاتی با ایران می‌شوند را تحریم کند.  

سه منبع که خواسته‌اند نامشان فاش نشود به خبرگزاری رویترز گفتند این فرمان اجرایی به  رئیس‌جمهور آمریکا اختیار خواهد داد علیه طرف‌هایی که «ممنوعیت‌های مربوط به مبادلات تسلیحات» با ایران را نقض می‌کنند تحریم‌های ثانویه اعمال کند. 

منابع مورد استناد رویترز گفته‌اند این فرمان اجرایی که احتمالاْ طی روزهای آینده صادر خواهد شد طرف‌های ناقض این «ممنوعیت‌ها» را به قطع دسترسی به بازار آمریکا تهدید خواهد کرد.

خبرگزاری روبترز نوشته طرف‌های باقی‌مانده در برجام-شامل بریتانیا، چین، فرانسه، آلمان،روسیه- و اکثر اعضای شورای امنیت گفته‌اند آمریکا قادر به بازگرداندن تحریم‌ها نخواهند بود.

«الیوت آبرامز»، نماینده آمریکا در امور ایران و ونزوئلا در پاسخ به این سئوال که آیا آمریکا برنامه‌های مدونی برای اعمال تحریم‌های ثانویه علیه ناقضان ممنوعیت‌های تسلیحاتی ایران دارد یا خیر گفت: «از خیلی نظرها، بله داریم همین کار را می‌کنیم و ما آخر هفته خبرهای جدیدی اعلام خواهیم کرد. دوشنبه، خبرهای بیشتری خواهیم داشت و بعد از آن باید منتظر بقیه روزهای هفته بمانیم.»

خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلمات‌ها نوشته کشورهای کمی احتمال دارد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را مجدداً اعمال کنند.   

محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران طبق مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت از ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ منقضی خواهند شد و تلاش قبلی آمریکا برای جلوگیری از انقضای آنها از طریق معرفی قطعنامه‌ای در شورای امنیت، به شکست انجامیده است.

پیش‌نویس قطعنامه آمریکا که روز ۲۵ مرداد به رأی گذاشته شد با ۱۱ رأی ممتنع، ۲ رأی موافق (آمریکا و جمهوری دومینیکن) و ۲ رأی مخالف (روسیه و چین) رد شد.

واشنگتن از قبل اعلام کرده بود چنانچه در تمدید محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران موفق نشود قصد دارد بر حسب تفسیر خود از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و توافق هسته‌ای برجام برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران اقدام کند.

بر همین اساس، دولت آمریکا روز۳۰ مرداد با ارائه نامه‌ای به رئیس شورای امنیت رسماً این شورا را از خواست خود برای بازگرداندن تمامی تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران مطلع کرد.

آمریکا در این نامه ایران را به «نقض اساسی» تعهداتش در «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) متهم کرده است.

چنانچه آمریکا از برجام خارج نشده بود، این نامه، روند ۳۰ روزه‌ای را آغاز می‌کرد که می‌توانست به «بازگشت خودکار» تحریم‌ سازمان ملل علیه ایران منجر شود.

در آن حالت، تمامی تحریم‌های سازمان ملل نیمه شب ۲۰ سپتامبر به وقت گرینویچ (برابر با ۰۴:۳۱ بامداد ۳۰ شهریورماه) علیه ایران از سر گرفته می‌شدند. این تاریخ، چند روز قبل از سخنرانی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد است.  
با این حال، آمریکا اردیبهشت سال ۱۳۹۷ به مشارکتش در برجام خاتمه داده و طبق گفته اعضای شورای امنیت نمی‌تواند از حقوق تصریح‌شده در این توافق و متن قطعنامه صادرشده برای تأیید آن استفاده کند.

به همین دلیل، تلاش آمریکا از همان آغاز با مخالفت‌های جدی روبرو شده است. خبرگزاری رویترز ۱ شهریورماه گزارش داد ۱۳ عضو شورای امنیت با نگارش نامه‌هایی مخالفت خودشان را با خواست آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران اعلام کرده‌اند.

 بسیاری از اعضای شورای امنیت، تفسیر ایالات متحده درباره قانونی بودن اطلاعیه این کشور برای آغاز روند بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را زیر سئوال برده و آن را از لحاظ حقوقی بلااثر دانسته‌اند.