رییس اتاق فکر کرونای تهران: سیاست آزمون و خطا درباره کرونا کارساز نیست

به گزارش پایداری ملی به نقل از ایسنا، دکتر حسین قناعتی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه تجربیات حاصل از مدیریت بحران در زمان شیوع بیماری کرونا در اتاق فکر ستاد کرونای استان تهران جمع آوری شده و به زودی در قالب کتاب منتشر می‌شود، اظهار کرد: هر عملیات و برنامه‌ای باید از یک پشتوانه علمی قوی و مجموعه فکر و برنامه‌ریزی جامع  برخوردار باشد و از آنجاکه پاندمی کرونا یک غافلگیری جهانی است، مدیریت و مواجهه صحیح با آن نیازمند عزم جدی و دقت درگردآوری اطلاعات صحیح، سازماندهی و تدوین آنها جهت بکارگیری در ابعاد مختلف از جمله عملیات مدیریتی و آگاه سازی مردم و مسئولین برای برنامه‌ریزی و اتخاذ تصمیمات درست است.

 وی با بیان اینکه اتاق فکر ستاد کرونای تهران از ابتدای شیوع بیماری نسبت به جمع‌آوری، رصد و بررسی اطلاعات جهانی پاندمی کرونا اقدام کرد، گفت: همزمان طرح‌ها و پروژه‌های متعددی در داخل کشور تدوین شد، به گونه‌ای که هم اکنون بیش از ۲۵۰۰ طرح و پروژه مرتبط با کرونا در حال انجام بوده  و ۲۰۰ مقاله نیز نگاشته شده است.  در سطح دنیا نیز تا کنون بیش از ۱۰ هزار مقاله مرتبط با کرونا منتشر شده است.

وی با بیان اینکه در اتاق فکر کرونا از همکاری و دانش اساتید در ابعاد مختلف همه‌گیری کرونا استفاده شد، خاطرنشان کرد: از اساتید همکار در اتاق فکر کرونا خواسته شد که ضمن بررسی ابعاد مختلف موضوع، به صورت جامع بر روی این مباحث کار کرده و چکیده این اطلاعات را در قالب مقاله تهیه کنند تا در نهایت به عنوان کتابی جامع با محوریت مدیریت بحران کرونا منتشر ‌شود.

دکتر قناعتی در ادامه با اشاره به برخی نکات منتج شده از تحلیل و بررسی مدیریت بحران کرونا در کشور، با اشاره به وجود برخی نواقص قانون‌گذاری و علمی در این زمینه، اظهار کرد: به عنوان نمونه  یکی از اساتید مطرح مغز و اعصاب به عنوان همکار اتاق فکر کرونا،‌ مطالعاتی در زمینه اثرات و تبعات اقتصادی کرونا داشته و پیشنهادات خوبی به عنوان ملزومات حرکت در بحران جمع‌آوری کرده که به صورت پیشنهادات قانونی به مسئولین زیربط ارایه شده است.

وی ادامه داد: برخی از این مطالعات، ضمن مشهود ساختن نواقص سازمان بحران، نشان داد که سازمان بحران برای ارایه عملکرد مطلوب نیازمند چه تغییرات و اصلاحاتی است.

این عضو هیات علمی دانشگاه با تاکید بر اینکه ساختار نظام سلامت بر نحوه مدیریت بحران اثرگذار است، گفت: یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار طی ماه‌های اول شیوع بیماری، ایثار و ازخودگذشتگی کادر سلامت بود که صادقانه به ارایه خدمت پرداخته و فداکاری و جانفشانی کردند، به عبارتی موفقیت‌های اولیه بحران را مدیون حمایت مردم و  فداکاری‌های کادر درمان هستیم.

رییس اتاق فکر کرونای تهران اشکالات و نواقص فعلی در مدیریت بحران کرونا را نتیجه برخی سوءتدبیرها دانست و گفت: سیاست آزمون و خطا در بحران‌هایی همچون بحران کرونا کارساز و پاسخگو نیست و هشدار می‌دهم  که اگر از این به بعد درست برنامه ریزی نشود و مردم نیز همکاری نکنند، خطر بروز مرگ و میرهای بسیار بالا وجود دارد. به عبارت دیگر اگر تصمیمات صحیح و به موقع اتخاذ نشود، ممکن است بیش از ۵۰ تا ۶۰ هزار نفر در ایران به خاطر کرونا جان خود را از دست بدهند.

وی با بیان اینکه تمام مباحث جمع‌آوری دراین کتاب که حاصل تجارب مدیریت بحران کروناست، در قالب پیشنهاداتی به مسئولین و ارگان‌های مرتبط ارایه شده است، گفت:‌ تیم علمی و اتاق فکر ستاد کرونای تهران مرتبا مشاوره‌های لازم را به مجلس شورای اسلامی، ستاد ملی کرونا، وزارت بهداشت، فرهنگستان علوم پزشکی و سایر ارگان‌های مرتبط  ارائه می‌کند.

دکتر قناعتی با تاکید بر ضرورت اتخاذ سیاست‌های صحیح برای تعدیل و اصلاح شرایط فعلی، ضمن اشاره به برخی نکات مهم و راهبردهای منتج شده از این تجارب، اظهار کرد: مدیریت بحران و ارکان اصلی آن یعنی نیروی انسانی، منابع مالی، تجهیزات و زمان توسط اتاق فکر ستاد کرونا تحلیل شده و بر اساس این تحلیل بر مساله "زمان" به عنوان یکی از مهمترین فاکتورهای تاثیرگذار در عملکرد مدیریت بحران تاکید شد. با این حال متاسفانه در کشور ما و برخی کشورهای مشابه آنگونه که باید به شاخص "زمان" توجه نمی‌شود.

وی با بیان اینکه به عنوان نمونه عدم تصمیم گیری به موقع و واکنش سریع کاپیتان کشتی و یا خلبان هواپیما در زمان‌های بحرانی منجر به بروز فاجعه‌های بزرگ انسانی می‌شود، گفت: متاسفانه در بحران کرونا آن‌گونه که باید به فاکتور زمان توجه نکردیم  و با تاخیر زمانی در شروع قرنطینه، حداقل ۳ تا ۴ هفته زمان طلایی را از دست دادیم.

این عضو هیات علمی دانشگاه در ادامه با تاکید بر اینکه کرونا دارو و واکسن خاصی ندارد، عنوان کرد:  طی بحران کرونا برخی تصمیمات اشتباه و نواقصی در رابطه با پروتکلهای دارویی و درمانی رخ داد که تبعات ناشی از این اشتباهات گاها جبران ناپذیر است. به عنوان نمونه یکی از این اشتباهات منجر به این شد که امروز داروی "رمدسیویر" تا ۱۰۰ میلیون تومان در بازار آزاد قیمت گذاری شده، در حالیکه حتی نحوه ورود آن به کشور و عرضه در بازار آزاد محل شک و تردید است.

رییس اتاق فکر کرونای استان تهران با بیان اینکه داروی رمدسیویر موجود در بازار آزاد عمدتا قلابی است، گفت: یکی از سیاست‌های اصلی مسئولین در شرایط کنونی باید جلوگیری از توزیع قاچاق دارو و برخورد قانونی و تعیین اشد مجازات برای قاچاقچیان دارو باید چراکه این افراد داروی قلابی را به جای رمدسیویر وارد بازار کرده و تا ۱۰۰ میلیون تومان نیز به فروش می رسانند، این افراد علنا با جان مردم بازی می‌کنند و جرمشان اعدام است.

وی همچنین با تاکید بر موضوعات پیچیده مرتبط با واکسن کرونا، اظهار کرد: بر اساس اطلاعات، ایمنی حاصل شده از تولید آنتی بادی کرونا ظرف مدت کوتاهی از بین می‌رود و درصد آنتی بادی IgG در بدن بیمار کاهش پیدا می‌کند. بنابراین باید بررسی شود که آیا واکسن تولیدی می‌تواند ایمنی لازم را ایجاد کند یا خیر؟ این‌ها مباحثی است که می‌تواند در پروتکل‌های درمانی و سیاستگذاری‌های آینده هر کشور تاثیرگذار باشد.

به گفته دکتر قناعتی، همچنین  بحث استفاده از سی تی اسکن و تست‌های آزمایشگاهی نیز باید با دقت و حساب و کتاب دقیق‌تری دنبال شود، در این راستا برخی اقدامات بی دلیل انجام شد؛ به عنوان نمونه مساله تب‌سنج‌ها موضوع قابل توجهی است که اگرچه اثربخشی آن هنوز مبهم است اما سرمایه‌گذاری‌های زیادی  برای آن شده، سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا ضرورت این سرمایه‌گذاری‌ها و هزینه‌ها سنجیده و بررسی می‌شود؟

رییس اتاق فکر کرونا با تاکید بر ضرورت توجه و سرمایه‌گذاری بیشتر بر روی IT و فضای مجازی، گفت:  تجارب این مدت نشان داد که توسعه و ارتقای IT و سرمایه‌گذاری بیشتر در این حوزه برای ارتقای عملکرد درمان، اقتصاد، آموزش و فعالیت‌های نظارتی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.

وی موفقیت‌های حاصل شده در مدیریت بحران کرونا را مدیون نظام شبکه و ارجاع، فداکاری و خدمات صادقانه کادر درمان و همچنین هماهنگی نیروهای داوطلب در غربالگری و تیماریابی عنوان کرد و گفت: بااین حال امروز بیش از هر زمانی ضرورت اعمال تغییر و اصلاحات در چارت مدیریتی و سازمانی بحران کرونا محسوس است.

دکتر قناعتی همچنین بر"صرفه‌جویی" به عنوان یک فاکتور مهم در مدیرت بحران کرونا تاکید کرد و گفت: هم از لحاظ شخصی و هم به لحاظ کشوری باید به مساله صرفه جویی توجه کنیم، چراکه آینده این بحران مشخص و قابل پیش‌بینی نیست وهمه باید در هزینه‌کرد سرمایه‌های فعلی دقت کنند تا بتوان از این طریق دوام و تاب‌آوری بیشتری در سطح جامعه ایجاد کرد.

وی با بیان اینکه این روزها برخی به اشتباه از رخداد موج دوم کرونا خبر می‌دهند، گفت: این در حالیست که هنوز موج اول تمام نشده و این فرود و نشیب‌ها در آمار ابتلا همگی از تواترهای موج  اول کروناست. موج دوم کرونا در پاییز می‌آید و ممکن است بسیار کشنده‌تر باشد، بنابراین همگی باید برای مدیریت بهینه این شرایط آماده باشیم.

دکتر قناعتی موضوع مهم بعدی در بررسی ابعاد مختلف مدیریت بحران کرونا را خستگی و فرسودگی کادر درمان عنوان کرد و گفت: کادر درمان و سایر ارکان نظام سلامت طی ۴ ماه گذشته با تمام توان وضعیت بیماران سخت کرونایی را مدیریت کرده‌اند و امروز بسیار خسته و فرسوده هستند، لذا عدم توجه به این مساله و عدم برنامه‌ریزی برای کنترل روند ابتلای بیماران کرونایی می‌تواند نظام سلامت و پاسخگویی درمانی وزارت بهداشت را با چالشی جدی روبرو کند.

وی تاکید کرد: مدیریت و کنترل این شرایط مستلزم همکاری همه ارکان جامعه جهت کاهش میزان ابتلا و ایجاد فرصتی برای احیا، بازسازی و تجدید قوای کادر درمان است تا بتوانند با شرایط بهتری بیماری و اپیدمی کرونا را مدیریت کنند.

دکتر قناعتی با تاکید بر اینکه کادر درمان امروز وضعیت خوبی ندارد، گفت: ابتلای بالای کادر درمان و نیروهای خدماتی، بیمارستان‌ها را با کمبود نیرو مواجه کرده و همین مساله منجر به تعطیلی بخش‌ها و اتاق‌های عمل در بیمارستان‌ها شده، به گونه‌ای که این وضعیت مشابه در بسیاری از بیمارستان‌ها مشاهده می‌شود.

به گفته وی، تعدیل و اصلاح این وضعیت نیازمند اتخاذ تصمیمات و واکنش سریع‌تر مسوولان و همکاری و رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی مردم است. بنابراین هم مسئولین و هم مردم باید این مسئله را جدی بگیرند.

این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران همچنین با تاکید بر اینکه کرونا تا مدتها با ما خواهد بود و باید زندگی خود را با آن تطبیق دهیم، گفت: "کرونا" جدی است و نباید آن را شوخی بگیریم، کرونا کشنده است و می‌تواند انسانها را خیلی سریع  از بین ببرد، بنابراین باید بیش از پیش آن را جدی گرفته بگیریم و برای این مساله برنامه ریزی کنیم.

این عضو هیات علمی دانشگاه با تاکید بر ۳ راهبرد اصلی پیشگیری از کرونا یعنی شست‌وشوی مرتب دست‌، استفاده از ماسک و رعایت فاصله گذاری‌ فیزیکی، اظهار کرد: با رعایت این اصول ‌می‌توان میزان مرگ و میر و ابتلا را به شدت کاهش داد، اهمیت این مساله تا جاییست که اگر ۲ فرد مبتلا و غیرمبتلا  به هم برسند، در صورت نبود ماسک احتمال انتقال بیماری ۷۰ درصد و در صورت استفاده از ماسک ۱.۵ درصد خواهد بود.

دکتر قناعتی با تاکید بر ضرورت فرهنگسازی و آگاهسازی مردم جهت ارتقای رعایت اصول بهداشتی و پروتکل ها گفت: یکی از راهبرهایی که می‌تواند از سوی مسئولین دنبال شود توزیع ماسک رایگان در بین مردم است، چراکه هزینه این مساله بسیار کمتر از درمان و بستری مبتلایان خواهد بود.

وی همچنین با اشاره به سایر اقدامات اتاق فکر کرونا در راستای بررسی علمی و فنی ابعاد مختلف کرونا، به تولید ۶۰ برنامه علمی پزشکی تحت عنوان "کشیک سلامت" در شبکه سلامت صدا و سیما اشاره کرد و گفت: طی این برنامه ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، روانی، درمانی و دیگر مسایل مختلف این همه‌گیری جهانی بررسی و بر پیگیری ابعاد و ارایه آموزش‌های مرتبط با آن تاکید شد.

دکتر قناعتی همچنین با اشاره به بررسی و تحلیل نقاط قوت و ضعف مدیریت بحران کرونا در اتاق فکر ستاد مقابله با کرونای استان تهران، عنوان کرد: در مجموع جامعه ما نمره خوبی گرفته، چراکه نقاط قوت نسبت به نقاط ضعف بالاتر بوده و نکته مثبت مساله این است که این نقطه ضعف‌ها نیز قابل اصلاح است.

به گفته وی، فداکاری و خدمات صادقانه کادر درمان و همچنین همکاری و هماهنگی مردم در روزهای اول شیوع بیماری از مهمترین نقاط قوت بحران کروناست که البته همکاری و مشارکت مردم در رعایت اصول بهداشتی و پروتکل‌ها طی چند ماه اخیر کاهش پیدا کرده که باید همچون گذشته جدی گرفته شود.

رییس اتاق فکر ستاد فرماندهی عملیات مدیریت کرونا در کلانشهر تهران  در خاتمه با بیان اینکه در سطح کلان و در رابطه با برخی تصمیم‌گیری‌ها نیز ناهماهنگی‌ها وسوء مدیریت‌ها وجود داشته که قابل انکار نیست و باید نسبت به اصلاح آن اقدام شود، تاکید کرد: راهکار اصلی برای مدیریت مطلوبتر بحران کرونا و خروج از شرایط کنونی، ورود نظام بصورت مقتدرانه برای حل مساله حتی با اقتدار انتظامی است.