ویژه‌نامه تحلیلی تبیینی عماد
۰۱ دی ۱۴۰۳ - ۱۷:۴۲
وزیر نیرو گفت: از ابتدای مهر تا ۲۰ دی امسال در استان سیستان و بلوچستان بارندگی‌ها ۴۵ برابر پارسال بود.
به گزارش پایداری ملی به نقل از خبرگزاری تسنیم، رضا اردکانیان در برنامه نگاه یک شبکه اول سیما با تسلیت ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) و همچنین تسلیت به خانواده شهدای حادثه سقوط هواپیما افزود: در این ایام دو بار به مناطق سیل زده استان سیستان و بلوچستان سفر کردم.
وی گفت: آخرین جمع بندی مجموعه‌های رسمی بین المللی حاکی از این است که از سال 1995 تا 2015 میلادی از مجموع حوادث سیلاب، توفان، زلزله، موج گرما، رانش، آتشفشان و خشکسالی، بزرگترین حادثه مربوط به سیلاب بود به نحوی که 43 درصد بلایای طبیعی مربوط به سیل بود.
وزیر نیرو افزود: در این 20 سال جمعیت 2 میلیارد و 300 میلیون نفری (56 درصد جمعیت کره زمین) تحت تأثیر سیلاب قرار گرفتند و 157 هزار نفر در سیل جان باختند و خسارات قابل توجهی وارد شد به این ترتیب که 25 درصد کل خسارات معادل 662 میلیارد دلار در جهان مربوط به سیل بود.
اردکانیان گفت: ما باید آمادگی‌ها را برای کم کردن خسارات بالا ببریم. در سیل استان سیستان و بلوچستان در سال‌های 89، 92 و 94 خسارات جانی هم داشتیم. یکی از درس‌های سیلاب فروردین امسال که 24 استان را دربر گرفت این بود که با هماهنگی میان سازمان هواشناسی، وزارت نیرو، سازمان‌های امداد و نجات خسارات جانی نداشتیم و همکاری مردم استان سیستان و بلوچستان هم در سیل اخیر بسیار چشمگیر بود.
وی افزود: نمودار‌ها نشان می‌دهد که از مهر تا شهریور بارش تجمعی در استان سیستان و بلوچستان در خشک‌ترین سال (97 ــ 96) حدود 20 میلی متر و پر بارش‌ترین سال (93 ــ 92) بارش تجمعی حدود 120 میلی متر بود و بارش امسال تا دی ماه نزدیک 140 میلی متر بود که بالاترین عدد در 50 سال اخیر است.
وزیر نیرو گفت: این آمار‌ها حاکی از بارش وسیع است و با وجود اینکه سال قبل هم ترسالی بود بارش امسال از اول مهر تا 20 دی در استان سیستان و بلوچستان 45 برابر سال گذشته بود و خساراتی هم در معابر، آبگرفتگی جاده‌های روستایی و قطع برق در تعدادی از روستا‌ها داشتیم و البته در برخی از روستا‌ها هم سیستم برق رسانی به صورت دستی قطع شد تا کسی دچار برق گرفتگی نشود.
اردکانیان افزود: در استان سیستان و بلوچستان 11 شهر و 310 روستا، در استان کرمان 66 روستا و در استان هرمزگان 1 شهر و 242 روستا خسارت دیدند که در مجموع 53 هزار خانوار تحت تأثیر سیلاب قرار گرفتند و ما در زمان معقولی توانستیم وضع را به شرایط مطلوب برسانیم به این ترتیب که در بخش برق 877 روستا در روز‌های نخست برق دار شدند.
وی گفت: در استان سیستان و بلوچستان قبل از سیلاب اخیر نیز مشکل آبرسانی داشتیم و تعدادی از روستا‌ها با تانکر سیار آبرسانی می‌شدند و ما همزمان با سیلاب برنامه‌ای داشتیم که آبرسانی به 216 روستا افتتاح شود که تعدادی از این‌ها که از شبکه تأمین سد زیردان استفاده می‌کردند آبرسانی متوقف شده بود که البته وضع عادی شده است.
وزیر نیرو افزود: اکنون هر 5 سد استان سیستان و بلوچستان آبگیری کامل و 2 سد هم سرریز شدند.
اردکانیان با اشاره به اینکه در مجموع، شرایط استان سیستان و بلوچستان از حیث آب شیرین خوب است گفت: در بخش برق هم طرح‌های بزرگی را تا پایان سال در این استان با حجم حدود هزار و 200 میلیارد تومان افتتاح می‌کنیم که شامل توسعه نیروگاه، پست و خطوط انتقال و زیرساخت‌های دیگر است.
وی افزود: در سفر اخیر رئیس جمهور به استان سیستان و بلوچستان موافقت شد که منابع لازم برای سرعت دادن به تکمیل سد کهیر و شهری پور فراهم شود که در همین دولت به بهره برداری می‌رسد.
وزیر نیرو در پاسخ به سؤالی درباره آخرین وضع آب و برق در استان‌های کرمان و هرمزگان هم گفت: وضع خوب و در استان کرمان مشکلی نداریم و در استان هرمزگان نیز حجم قابل ملاحظه‌ای آب شیرین در سد استقلال و میناب جمع آوری شده است و در خصوص روستا‌ها هم مشکلاتی وجود دارد که در صدد رفع آن هستیم.
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه چرا همچنان جدای از سیلاب اخیر در برخی روستا‌های استان سیستان و بلوچستان آبرسانی با تانکر انجام می‌شود؟ افزود: استان سیستان و بلوچستان پهناور است و روستا‌های پراکنده فراوانی دارد و در موضوع آبرسانی روستایی در سال‌های اخیر به ویژه از سال 93 به بعد با اجازه‌ای که از مقام معظم رهبری برای برداشت از صندوق توسعه ملی گرفته شد جهش در موضوع آب روستایی در کشور داشته ایم.
اردکانیان گفت: بر اساس استاندارد‌های سازمان بهداشت جهانی برای بهره مندی روستاییان اگر یک روستایی با حدود حداکثر 30 دقیقه پیاده روی به منبع آب دسترسی داشته باشد روستای برخوردار تلقی می‌شود و ما اگر همین استاندارد را ملاک قرار دهیم بیش از 90 درصد روستا‌های ما برخوردار محسوب می‌شوند، اما ما دسترسی مناسب را اینگونه می‌دانیم که هموطنان روستایی مان مانند شهرنشینان به آب پایدار در منازل خود دسترسی داشته باشند و این دسترسی باید در همه ساعات شبانه روز باشد.
وی افزود: طبق این تعریف، جمعیت برخوردار ما در مقطع سال 92 و آغاز کار دولت 1 میلیون نفر بود و به مدد توجه دولت، مجلس و اجازه مقام معظم رهبری در 6 سال گذشته 7 میلیون و 100 هزار نفر از هموطنان روستایی ما در 10 هزار و 600 روستا به شبکه آب سالم و پایدار دسترسی پیدا کرده اند که تا پایان سال 1400 این رقم به 10 میلیون نفر می‌رسد که شاخص مهمی در جهان است.
وزیر نیرو گفت: امروز با این شاخص می‌توانیم بگوییم که 76 درصد جمعیت روستایی ما به شبکه آب سالم و پایدار دسترسی دارند که با اصلاح ساختاری صورت گرفته و یکپارچه کردن شرکت‌های آب و فاضلاب در شهر و روستا، آبرسانی به روستا‌ها و فاضلاب روستایی به میزان قابل توجهی توسعه یافته است.
آمار سد‌های ملی تا پایان دولت به 214 سد می‌رسد
رضا اردکانیان در ادامه سخنانش در برنامه نگاه یک شبکه یک سیما در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه چرا اقدام قابل توجهی برای کاهش خسارت‌های ناشی از سیل انجام نشده است؟ افزود: باید تاب آوری خود و جامعه را در مواجه شدن با این حوادث بالا ببریم.
وی گفت: بارش کشور از ابتدای امسال تا چهارم بهمن 147 میلی متر بود، اما متوسط بلند مدت (50 ساله) 104 میلی متر بوده است به این ترتیب که ما امسال 40 درصد از متوسط بلند مدت بیشتر بارش داشته ایم و از سال گذشته هم که ترسالی بود 15 درصد بارندگی بیشتر بوده است.
وزیر نیرو افزود: دو سال پیش ما شاهد خشک‌ترین سال در 50 سال اخیر بودیم و از خشک‌ترین سال وارد‌تر ترین سال شدیم و باید آمادگی خود را بالا ببریم به این معنا که دیگر سیل را حادثه غیرمترقبه ندانیم.
اردکانیان گفت: باید سیلاب‌ها برای ما منفعت داشته باشد و باید رودخانه‌ها به موقع لایروبی شود و در حریم رودخانه‌ها تجاوز صورت نگیرد و مخازن کافی برای نگهداشت سیلاب ایجاد شود.
وی افزود: البته برای تحقق این موارد علاوه بر دانش و نیروی انسانی نیازمند منابع مالی هم هستیم.
وزیر نیرو گفت: در سیلاب ابتدای امسال 35 هزار میلیارد تومان خسارت دیدیم که حدود 20 هزار میلیارد تومان را دولت تاکنون تأمین کرده است.
اردکانیان افزود: در پیشرفته‌ترین کشور‌های دنیا با همه آمادگی هایشان باز خسارت می‌بینند، اما ما باید در برنامه ریزی هایمان سهم بیشتری را به طرح‌های پیشگیرانه، مقاوم سازی مسکن روستایی و جاده سازی‌های مناسب‌تر و مهندسی رودخانه بدهیم.
وزیر نیرو در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه؛ وضع سدسازی در کشور با وجود انتقادات سال‌های گذشته به موضوع سدسازی در چه وضعی است؟ گفت: بیش از 47 هزار سد بزرگ در دنیا وجود دارد که نیمی از آن در چین است و بخش قابل توجهی در نیمه دوم قرن بیستم ساخته شده است و کشور‌های معدودی هستند که سدسازی هایشان را در قرن 21 آغاز کرده اند.
وی افزود: ما ته جدول هستیم که سال‌های جنگ تحمیلی، ساخت و ساز سد را محدود کرده بودیم.
وزیر نیرو گفت: در سال 57 نوزده سد ملی ساخته شد آن زمان وقتی وارد عرصه سد سازی شدیم سراغ ساخت‌های بزرگ رفتیم که با یک سد حجم زیادی از آب را جمع آوری کند.
اردکانیان افزود: از سال 57 تا 92 صد و بیست و پنج سد بزرگ و از سال 92 تا امروز حدود 37 سد ملی اضافه شد و طبق برنامه تا سال هزار و 400 به این عدد در پایان دولت اضافه می‌شود به این ترتیب که در مدت 8 سال 70 سد ملی به بهره برداری خواهد رسید و آمار سد ملی به 214 مورد می‌رسد.
وی گفت: یکی از کاربردهای سد علاوه بر کنترل سیلاب کمک به کشاورزی است یعنی آب تنظیم شده پشت سد می‌تواند منجر به انجام چندین بار کشت شود.
وزیر نیرو افزود: در موضوع شبکه‌ها نیز پس از ساخت سد شاهد ساخت شبکه‌های اصلی خواهیم بود و ما در سال 57، پانصد و پنجاه و دو هزار هکتار شبکه آبیاری زهکشی اصلی داشتیم که در طول 35 سال 1 میلیون و 573 هزار هکتار اضافه شد و در سال 92 به 2 میلیون و 125 هزار هکتار رسید و تا پایان این دولت به 2 میلیون و 454 هزار هکتار خواهد رسید.
اردکانیان درباره تصفیه خانه‌های آب شهری هم گفت: ما از 27 تصفیه خانه در سال 57 به 119 تصفیه خانه در سال 92 رسیدیم و اکنون 149 تصفیه خانه در مدار بهره برداری داریم و تا پایان دولت به 177 مورد خواهد رسید.
وی افزود: یکی از جذاب‌ترین آمار‌ها موضوع جمع آوری فاضلاب در شهرهاست و بحث فاضلاب فقط مربوط به ارتقای بهداشت عمومی نیست بلکه به فاضلاب تصفیه شده باید به عنوان منبع آب نگریست که می‌تواند در محصولات باغی هم استفاده شود.
وزیر نیرو گفت: زمانی که جمعیت کشور 35 میلیون نفر بود مجموع تصفیه خانه‌های فاضلاب شهری در سال 57 چهار مورد بود که از سال 57 تا سال 92 صد و شصت و چهار تصفیه خانه فاضلاب ساخته شد و از سال 92 تا 1400، صد و بیست و شش تصفیه خانه دیگر اضافه می‌شود.
اردکانیان افزود: در موضوع برق نیز باید اشاره کنیم که آسایش هموطنان ما در بخش خانگی، کشاورزی، صنعت و معدن در دسترسی راحت به برق مطمئن و پایدار است و از این حیث واقعاً کشور در نقطه افتخارآمیزی قرار دارد.
وی گفت: از حیث تأمین، 40 سال پیش 7 هزار مگاوات ظرفیت نصب شده داشتیم که در طول 35 سال 62 هزار مگاوات اضافه کردیم و سال 92 تا نیمه 1400 مطابق برنامه حدود 19 هزار و 600 مگاوات دیگر اضافه می‌شود و این علاوه بر نیروگاه‌های تجدیدپذیر است.
اردکانیان افزود: ما از لحاظ ارتباط با کشور‌های همسایه و امکان تبادل انرژی، ارتباطات خوبی داریم.
وی درباره پویش سازگاری با کم آبی گفت: بر اساس آموزه‌های دینی و اخلاقی هم مصرف کنندگان و هم تولید کنندگان باید انصاف داشته باشند به این ترتیب که مصرف کنندگان اسراف نکنند و تولید کنندگان هم از فناوری‌هایی استفاده کنند که با حداقل هدر رفت، محصول را تولید کنند.
وزیر نیرو افزود: از جهت دیگر ما باید تاب آوری جامعه را به ویژه در شرایط تحریم بالا ببریم و نکته‌ای که مقام معظم رهبری این روز‌ها در بحث قوی‌تر شدن مطرح کردند یکی از وجوهش این است که ایمنی خود را با اتخاذ روش صحیح مصرف بالا ببریم.
وی گفت: ما فرض کنیم که در 10 سال آینده همچنان ترسالی داشته باشیم آیا منطق ایجاد می‌کند که به 10 سال پس از آن فکر نکنیم؟ ما باید به کاهش هدر رفت آب توجه کنیم و در اسفند 96 وقتی بحث سازگاری با کم آبی را مطرح کردیم به دنبال مقابله با وضع غیرمترقبه نبودیم و خواستیم خودمان را در هر شرایطی سازگار کنیم و بر همین اساس کمیته‌های استانی سازگار با کم آبی در استان‌ها تشکیل شد و هر نوع تخصیص جدید آب مثلاً از دریا یا طرح‌های بزرگ را موکول کردیم که برنامه بلند مدت سازگاری با کم آبی را ارائه کند.
اردکانیان افزود: مثلاً اگر قرار است از خلیج فارس و دریای عمان آب شیرین تهیه کنیم باید از قبل سیستم استفاده از آب بهینه و نوع کشت و کشاورزی اصلاح شود.
تا پایان هفته 133 طرح به بهره برداری می رسد
وزیر نیرو گفت: مقرر شد در نیمه دوم امسال 227 طرح بزرگ را افتتاح کنیم که تا پایان این هفته 133 طرح به بهره برداری می‌رسد.
رضا اردکانیان در ادامه سخنانش در برنامه نگاه یک شبکه اول سیما در پاسخ به سؤالی درباره پویش "هر هفته الف به ایران" افزود: ما به عنوان دستگاهی هستیم که بیشترین تماس را با هموطنانمان داریم و باید مدام در تأمین، تولید و عرضه آب و برق اقدام کنیم و باید به هموطنان خود نشان دهیم که چرخ توسعه حتی در شرایط تحریم در حال گردش است.
وی گفت: ما قول داده بودیم که 227 پروژه بزرگ را در نیمه دوم امسال با سرمایه گذاری 33 هزار میلیارد تومان افتتاح کنیم که اتصال هزار و 124 روستا به شبکه پایدار آب، وارد مدار کردن 3 هزار مگاوات نیروگاه جدید و بهره برداری از 29 تصفیه خانه فاضلاب و افتتاح 10 سد بزرگ و چند 10 هزار هکتار شبکه آبیاری زهکشی تعدادی از این طرح هاست.
وزیر نیرو افزود: ما هر هفته در یکی از استان‌ها طرح‌های عمده‌ای را افتتاح می‌کنیم و تاکنون 6 سد و 6 هزار و 335 هکتار شبکه آبیاری زهکشی با سرمایه گذاری هزار و 129 میلیارد تومان در استان‌ها افتتاح کردیم.
اردکانیان گفت: 11 پروژه آبرسانی شهری و 12 طرح مجتمع آبرسانی شامل 670 روستا با جمعیت 384 هزار نفر افتتاح کردیم و در بخش آب و فاضلاب نیز 8 تصفیه خانه فاضلاب و 6 تصفیه خانه آب افتتاح شد و در موضوع انرژی هم 11 نیروگاه حرارتی و 3 نیروگاه مقیاس کوچک به ظرفیت هزار و 621 مگاوات را با سرمایه گذاری 11 هزار و 840 میلیارد تومان افتتاح کردیم.
وی افزود: 11 نیروگاه تجدید پذیر و پست‌های برق و خطوط انتقال نیز از 227 پروژه‌ای که وعده کردیم به بهره برداری می‌رسد که تا پایان این هفته تعداد طرح‌های بهره برداری شده 133 طرح خواهد بود.
وزیر نیرو گفت: سه شنبه این هفته در تهران پروژه‌ای با سرمایه گذاری 20 هزار میلیارد تومان با عنوان واحد دوم تصفیه خانه آب تهران به مدار بهره برداری می‌رسد که مناطق 15 تا 21 تهران و همچنین هموطنان ما در پاکدشت، ورامین و پیشوا که جمعیت 2 میلیون نفری را شامل می‌شوند از آب با کیفیت بهره‌مند خواهند شد.
اردکانیان افزود: با وجود همه محدودیت‌های ممکن تلاش می‌کنیم همه این طرح‌ها بدون هیچ وقفه‌ای انجام شود و سال آینده هم طرح هایمان ادامه خواهد داشت.
وی در پاسخ به سؤالی درباره اقدامات وزارت نیرو برای مقابله با چاه‌های غیرمجاز گفت: این تکلیفی قانونی است و با همکاری میان وزارتخانه‌های نیرو و کشور با دستگاه قضایی اقدامات خوبی صورت گرفت و از محل مسلوب المنفعه کردن چاه‌های غیر مجاز صرفه جویی‌های خوبی ایجاد شد.
وزیر نیرو افزود: از این طریق در مناطقی که محدودیت آب زیرزمینی داشتند معیشت کشاورزان اصلاح شد و به سمت توسعه صنعت گلخانه‌ای رفتند.
اردکانیان در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه برای کاهش مصرف گاز چه برنامه‌ای دارید؟ گفت: این از عرصه‌های کار بین دستگاهی است و ما در تابستان امسال تجربه خوبی به سبب همراهی هموطنانمان در بخش خانگی، صنعت و کشاورزی داشتیم و در موضوع گاز هم در شرایط معمولی 700 میلیون متر مکعب تولید و مصرف گاز در بخش‌های مختلف است که 520 میلیون متر مکعب مربوط به بخش خانگی و بقیه مربوط به نیروگاه‌ها و صنایع بزرگ و صادرات است.
وی افزود: در این روز‌ها که با سرمای هوا مواجهیم مصرف خانگی گاز به 600 میلیون متر مکعب رسیده است که اگر چه برای ما بخش خانگی اولویت دارد، اما قطعاً باید به جنبه‌های دیگر هم بپردازیم و اگر گاز مورد نیاز نیروگاه‌ها را نتوانیم تأمین کنیم جبران آن سخت می‌شود.
وزیر نیرو گفت: ما هم مانند شرکت گاز قرارداد‌هایی برای صادرات برق داریم و درست است که طرف‌های ما می‌دانند که اولویت برای مصرف داخلی خود ماست، اما باید به تعهدات خود هم عمل کنیم و اگر مصرف در کشور کنترل شود به قول و قرارهایمان به همسایگان هم می‌توانیم عمل کنیم.
اردکانیان افزود: در پنجشنبه گذشته دستورالعملی را دریافت کردیم که هم ما و هم وزارت نفت باید اقداماتی را انجام دهیم و باید پویش اصلاح مصرف به ویژه در زمان تحریم را برنامه ریزی کنیم که البته 75 درصد مردم الگوی مصرف را رعایت می‌کنند.
وی در پاسخ به سؤالی درباره جزئیات طرح جایگزینی کولر‌های گازی گفت: اگر چه در رسانه‌ها به این موضوع به عنوان طنز پرداخته شد، اما طنز کمک می‌کند تا مسائل مهم در کانون توجه قرار گیرد.
اردکانیان افزود: من در حاشیه جلسه کمیسیون آب و کشاورزی مجلس در جمع خبرنگاران موضوعی را در بحث دستگاه‌های سرمایشی مطرح کردم به این ترتیب که حدود 20 درصد از کل مصرف انرژی در دنیا مربوط به دستگاه‌های سرمایشی است.
وزیر نیرو گفت: این میزان در ایران بالاتر است و ما در زمان اوج بار، 56 هزار مگاوات در تابستان مصرف داریم که بیش از 22 هزار مگاوات مربوط به دستگاه‌های سرمایشی است که 4 تا 5 هزار مگاوات آن در دستگاه‌های دولتی و سازمان‌های عمومی مصرف می‌شود و بر اساس قانون رفع موانع تولید، دولت موظف است ترتیباتی اتخاذ کند که دستگاه‌هایی که از استاندارد لازم برای مصرف برق برخوردار نیستند اصلاح شوند.
اردکانیان افزود: از سال 94 کار سنگینی آغاز شد که در سال 96 به نتایج خوبی رسیدیم مصوبه‌ای در شورای اقتصاد مطرح شد به این ترتیب که کولر‌های گازی بسیار زیادی در مناطق گرمسیری داریم که به لحاظ فرسودگی مصرف بالا دارند که اگر 1 میلیون کولر اصلاح شود بیش از هزار و 600 مگاوات برق صرفه جویی خواهد شد.
وی درباره طرح برقی شدن موتورسیکلت‌ها هم گفت: امسال به سبب پدیده وارونگی هوا با تعطیلی مدارس مواجه شدیم که شرایط سختی بود و هزینه‌های اقتصادی زیادی وارد کرد.
اردکانیان افزود: سازمان حفاظت محیط زیست و شهرداری تهران گزارشی در هیأت دولت ارائه کردند به این ترتیب که بر اساس آمار‌ها موتورسیکلت‌های فرسوده تا 18 برابر یک اتومبیل آلایندگی دارند.
وی گفت: امروز جهت گیری در دنیا به سمت استفاده از وسایل نقلیه برقی است و در کشور همسایه که خواستند خودرو ملی عرضه کنند گفتند خودرویشان برقی خواهد بود.
وزیر نیرو افزود: تعداد قابل توجهی موتور سیکلت فرسوده در کلانشهر‌ها داریم که باید برای برقی کردن آن اقدام کرد یا باید موتور سیکلت‌های موجود برقی شود و یا ساخت موتور سیکلت‌های برقی در دستور کار قرار گیرد.
وی گفت: قطعاً این اقدام صرفه جویی قابل توجهی در مصرف بنزین دارد و برای صاحب وسیله نقلیه هم سودآور است.
اردکانیان افزود: ما ابتدا سراغ شرکت‌های خدماتی و توزیع برق رفتیم و بسیاری از همکاران ما سرکشی هایشان را با موتورسیکلت انجام می‌دهند که ما امروز و فردا تعدادی از موتور سیکلت‌های برقی را در اختیار آنان قرار خواهیم داد امیدواریم این اقدام در سازمان‌های دولتی دیگر هم انجام شود.
وی گفت: یک حرکت خوب دیگری از پارسال شروع کردیم که الحاق جمهوری اسلامی ایران به موافقتنامه اقتصادی اوراسیاست. از 5 آبان رسماً عضو شدیم و همکاری خوبی میان دستگاه‌ها وجود دارد و آخرین گزارش حاکی از افزایش 72 درصدی صادرات ایران به کشور‌های اوراسیاست و کاهش 7 درصدی واردات را هم به دنبال داشته است که این اقدامات موجب توسعه اشتغال می‌شود.
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاه‌های اجرایی را چه می دانید؟!