سانتریفیوژهای IR۴ و IR۲m گازدهی می‌شوند

به گزارش پایداری ملی به نقل از خبرگزاری تسنیم جمعی از فرماندهان، مدیران و مسئولان نمایندگی ولی فقیه و هادیان سیاسی در سپاه حفاظت انصارالمهدی(عج) و رده‌های تابعه از سایت غنی‌سازی شهید مسعود علی‌محمدی (فردو) بازدید کردند و در جریان آخرین دستاوردها و فعالیت‌های اقتدارآفرین صنعت هسته‌ای قرار گرفتند.

«علی‌اصغر زارعان» دستیار ویژه رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در این بازدید با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و همچنین شهدای هسته‌ای، شهید والامقام سردار سپهبد حاج قاسم سلیمانی را انسانی انقلابی بااخلاص، متواضع و خداترس توصیف کرد و اظهار داشت: این شهید بابصیرت همواره خداوند متعال را ناظر بر اعمال و رفتار خود می‌دید. شهادت این عزیز بار دیگر باعث وحدت و انسجام ملی شد و همچنین زوال ظالم و استکبار را تسریع بخشید و احیای مجدد مبارزه با استکبار را به ملت ایران آموخت.

دستیار ویژه رئیس سازمان انرژی اتمی ایران خاطرنشان کرد: ان‌شاءالله بتوانیم راه این شهیدان را ادامه دهیم و با تدبیر و بصیرت کلیه بیگانگان را از منطقه خارج کنیم و اگر این مسیر با قدرت دنبال شود، راه این شهید ادامه یافته است.

وی تصریح کرد: ما فدایی و خادم کشور هستیم و حاضریم تکه تکه شویم و ایران اسلامی پیشرفت کند. امروز نظام سلطه با روش‌ها و حیله‌گری‌های گوناگون توأمان با اقدامات روانی و رسانه‌ای درصدد است چهره سپاه پاسداران را خدشه‌دار کند ولی مردم آگاه و خردمند ایران این ترفندهای دشمن را خنثی کرده و آنها کاری از پیش نخواهند برد.

دستیار رئیس سازمان انرژی اتمی تأکید کرد: همان‌طور که شهید بهشتی به‌زیبایی گفته‌اند "پاسداران آگاهانه انتخاب می‌کنند، شجاعانه می‌جنگند، غریبانه زندگی می‌کنند و مظلومانه شهید می‌شوند و بی‌شرمانه مورد توهین قرار می‌گیرند و در کل پاسداران شجاعانِ مظلومند"، ما نیز در عرصه هسته‌ای با تلاش بی‌وقفه و شبانه‌روزی و به‌واسطه داشتن سرمایه‌هایی همچون شهید شهریاری که موجب افتخار این مرزوبوم بوده و هستند، بر خود می‌بالیم که هم‌اکنون صنعت هسته‌ای یکی از مؤلفه‌های قدرت و اقتدار ایران اسلامی است.

زارعان تصریح کرد: در این عرصه با دشمن‌شناسی و کوشش‌های شبانه‌روزی تمامی بخش‌های چرخه سوخت از اکتشاف، استخراج، فرآوری، غنی‌سازی، طراحی و تولید انواع مجتمع‌های سوخت به‌منظور استفاده در راکتورهای تحقیقاتی و ان‌شاء‌الله در آینده نزدیک اکتور قدرت مانند نیروگاه اتمی بوشهر و همچنین تولید آب سنگین را بومی‌سازی کرده و به خوداتکایی رسیده‌ایم.

زارعان تأکید کرد: یکی از الزامات اصلی این چرخه، طراحی و ساخت ماشین سانتریفیوژ است، در مقطعی این مهم مهندسی معکوس شد ولی هم‌اکنون سازمان انرژی اتمی با نوآوری و دانش بومی با تمرکز روی تکنولوژی سانتریفیوژهای جدید در دو مسیر اساسی گام نهاده است؛ در مسیر اول با ساخت ماشین‌های دارای سوی بالا، اقتدار علمی و دانش طراحی خود را در این حوزه به‌رخ جهانیان کشیده است و در سال جاری طرح‌هایی در این زمینه با نام قمر بنی‌هاشم(ع) آغاز شد.

وی ادامه داد: از جمله این طرح‌ها ساخت ماشین سانتریفیوژی با 2 برابر توان ماشین IR8 که به 50 سو می‌رسد، است، در این زمینه سازمان انرژی اتمی با چند سال تجربه، نزدیک بر 2 هزار سند در حوزه طراحی ماشین IR9، تولید کرده است. این ماشین دارای 5 بیلوز و ارتفاع چندین متر است. هرچه تعداد بیلوز در این ماشین‌ها بیشتر باشد تکنولوژی و دینامیک آن پیچیده‌تر است و کسانی که اهل‌فن باشند متوجه می‌شوند این چه اقدام بزرگ و چه دستاورد شگرفی است.

دستیار رییس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: تا قبل از آغاز طراحی و ساخت این ماشین، تمام ماشین‌های طراحی‌شده سانتریفیوژ، دارای کمتر از 5 بیلوز بوده‌اند که با طراحی این ماشین، جهش ویژه‌ای در دانش و تکنولوژی طراحی و دینامیک اجسام دوار کشور به‌وجود می‌آید. در مسیر دوم کنار تکنولوژی و دانش طراحی این ماشین‌ها، باید هزینه فایده را نیز مورد توجه قرار دهیم که خوشبختانه با مدیریت جهادی و بسیجی حاکم بر سازمان انرژی اتمی ایران، آگاهانه لزوم پایداری و بقا در این حوزه را به‌صورت عملیاتی دنبال کرده‌ایم.

زارعان خاطرنشان کرد: این نسل از ماشین‌ها بر اساس روند استاندارد تکوین محصول طراحی شده و بیش از 2500 سند طراحی برای این ماشین به دست آمده است، اینها نشانه چیست؟ اقتدار، خداباوری، تلاش خالصانه و کار جهادی که با حمایت‌های ویژه مقام معظم رهبری و همه دولت‌ها تا به امروز به نتیجه رسیده است.

وی با اشاره به تأکید رهبر معظم انقلاب بر علوم هسته‌ای به‌عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای بشری و ضرورت این مهم به‌عنوان قوت کشور، گفت: خوشبختانه با رویکرد آینده‌نگری و رفع نیاز تکنولوژیکی در حالی که قبل از برجام در حوزه تحقیق و توسعه حدود 5 ماشین در مراحل مختلف تحقیق گازدهی و توسعه داده می‌شدند، به‌صورت آگاهانه و به‌حسب ضرورت و عدم اعتماد به بیگانگان در یک جهش بی‌سابقه از 4 سال گذشته تاکنون این 5 نسل به 16 نسل سانتریفیوژ افزایش داده و این ماشین‌ها با سوی بالا طراحی و ساخته شدند و هم‌اکنون بعضی از آن‌ها در حال گذراندن تست‌های پایداری در حوزه مکانیکی قرار دارند.

دستیار رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: در سال جاری 9 نسل از این ماشین‌ها به‌صورت زنجیره 20تایی، چندماشین و تک‌ماشین در مسیر فعالیت قرار گرفته‌اند. باید اشاره کنم یک ماشین سانتریفیوژ تا زمان بهره‌برداری نهایی و صنعتی شدن مراحل مختلفی را باید پشت‌سر بگذراند که حدود 10 سال به‌طول می‌انجامد، مثل سانتریفیوژ IR6 که با سوی 10 هم‌اکنون در زنجیره 30تایی قرار گرفته است و به‌عبارتی یک دستگاه از این ماشین‌های سانتریفیوژ از نظر کارکردی مطابق با 10 دستگاه ماشین نسل اول محصول تولید می‌کند.

زارعان همچنین گفت: از سرریز این دانش 7 نوع سانتریفیوژ دیگر جهت استفاده در بقیه صنایع به‌صورت صنعتی همچون توبولار، زونال، اولترا، سنگ مخزن، دکانتر، زونال و زونال پیوسته طراحی و تولید شده‌اند. ان‌شاءالله در 20 فروردین سال آینده نمونه دیگری از این ماشین‌ها رونمایی خواهد شد. یکی از دلایل عصبانیت نظام سلطه تأثیرگذاری این صنعت به‌روی سایر صنایع در حوزه‌های صنعت، سلامت و به‌عبارتی به حرکت درآوردن موتور سایر صنایع استراتژیک بوده است. خوشبختانه سازمان انرژی اتمی با نشاط و سرعتی خاص در این عرصه به پیش می‌رود.

وی تصریح کرد: متأسفانه برخی از جراید و مطبوعات با اهداف گوناگون و جهت توجیه اظهارات و اهداف خود مبادرت به استفاده از آمار و ارقام پراکنده و نادرست می‌کنند، لذا امروز به مسائلی نظیر میزان غنی‌سازی، نوع و تعداد سانتریفیوژ و ظرفیت غنی‌سازی به‌طور دقیق خواهم پرداخت که شاید اگر افرادی در این زمینه ناآگاهانه مطلبی را می‌نویسند یا بیان می‌کنند بدانند صحیح این ماجرا چیست.

دستیار رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: قبل از برجام تعداد ماشین‌های سانتریفیوژ حدود 19 هزار بود که از این تعداد حدود 9600 ماشین گازدهی می‌گردید، یا به‌زبان ساده‌تر محصول تولید می‌کرده و پس از برجام به 6104 ماشین کاهش یافته است. ظرفیت غنی‌سازی قبل از برجام حدود 10 هزار سو و تولید روزانه 7.5 کیلوگرم با غنای کمتر از 5 درصد بوده است که هم‌اکنون به‌لطف خداوند توأم با تدابیر فنی اندیشیده‌شده و با بهره‌گیری از توان فنی متخصصین صنعت هسته‌ای و ارتقای زیرساخت‌ها، تولید اورانیوم با غناهای کمتر از 5 درصد به 10 کیلوگرم در روز افزایش یافته است.

زارعان اظهار داشت: ماشین‌های IR4 و IR2m که قبل از برجام در مسیر تحقیق و توسعه به نصب و گازدهی زنجیره‌های شاهد رسیده بودند، امروزه پس از گام سوم آخرین مرحله آن در حال انجام بوده و این زنجیره‌ها با ماشین‌های سانتریفیوژ پیشرفته به‌منظور تولید اورانیوم غنی‌شده گازدهی می‌شوند و پس از آن می‌توان به‌طور صنعتی شاهد به‌کارگیری این ماشین‌ها و در نتیجه جهش در تولید باشیم. در فردو قبل از برجام 696 ماشین سانتریفیوژ غنی‌سازی انجام می‌داده ولی هم‌اکنون 1044 ماشین فعال تولید اورانیوم می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: وزن اورانیوم خارج‌شده از کشور حدود 8.5 تن بوده که به کشور روسیه تحویل شده است و به‌ازای آن 400 تن کیک زرد یا U3O8 تحویل گرفتیم که مواد اولیه تولید اورانیوم غنی‌شده است. هم‌اکنون بعد از گام پنجم ذخایر اورانیوم تولیدشده از مرز 1200 کیلوگرم گذشته است که با سرعت تمام به ذخایر اورانیوم غنی‌شده اضافه می‌شود.

دستیار رئیس سازمان انرژی اتمی تأکید کرد: این نیز حاصل تلاش و آماده‌سازی همه زیرساخت‌ها بوده است. هم‌اکنون اگر نظام تصمیم بگیرد، سازمان انرژی اتمی به‌عنوان مجری، توان غنی‌سازی اورانیوم با هر درصد از غنا را خواهد داشت. فردویی که دشمن به‌دنبال تعطیلی آن بود هم‌اکنون مجموعه ساخت و تولید تجهیزات خلأ و همچنین راه‌اندازی مرکز مهندسی مواد که با آزمایشگاه‌های متعدد مشغول به فعالیت است و عملیاتی کردن فاز اول فناوری ایزوتوپ‌های پایدار را در کارنامه درخشان خود دارد. اگر از نظر دانش مقایسه‌ای با فناوری غنی‌سازی بکنیم خواهید دید از نظر استراتژیک، اهمیت فناوری ایزوتوپ‌های پایدار اگر بیشتر از غنی‌سازی نباشد، کمتر نیست. خوشبختانه مکان تولید مواد اولیه ایزوتوپ‌های پایدار نیز در این سایت در حال ساخت است و ان‌شاءالله در ماه‌های آینده به‌طور رسمی به بهره‌برداری خواهد رسید.

زارعان گفت: مدت‌های مدید هدف‌گذاری نظام سلطه این بوده و هست که به زیرساخت‌های این صنعت بومی را آسیب برساند و برای این کار به انواع حیله‌ها و حتی نفوذ و جلب همکاری نیروی انسانی متوسل شده است. اما سازمان انرژی اتمی با دشمن‌شناسی و روحیه انقلابی تا به امروز اقدامات دشمنان را خنثی و امید دشمن را به یأس تبدیل کرده است. باید خاطرنشان کرد همان‌طور که مقام معظم رهبری فرمودند ترویج علم در دنیای اسلام یک عمل صالح است، بر این اساس هر آنچه را نیاز داشته باشیم با تلاش و تولید علم و تبدیل آن به فناوری و ارتباط این صنعت با دانشگاه‌ها به‌دست می‌آوریم و با ایستادگی و صبوری مسیر خود را با افتخار به گذشته و امید به آینده دنبال می‌کنیم. 40 سال در مسیر تحقق آرمان‌ها همراه با عزت و سربلندی که نتیجه آن ظفر بوده گام برداشته‌ایم و در گام دوم انقلاب نیز ان‌شاءالله جهت بالندگی بیشتر و رسیدن به قلّه‌های نهایی دانش تلاش خواهیم نمود.

وی در ادامه به پیرامون ضرورت فنی مدرن‌سازی راکتور تحقیقاتی خنداب اراک اشاره کرد و ضمن مقایسه کاربردهای راکتور در حال ساخت قدیم و جدید اضافه کرد: از جمله ویژگی‌ها و خصوصیات فنی در بازطراحی راکتور جدید خنداب اراک می‌توان به افزایش جمعیت نوترونی راکتور که در گذشته 10 به‌توان 13 بوده و هم‌اکنون به 10 به‌توان 14 ارتقا یافته، وجود اشتغال بالاتر و استفاده بهینه‌تر از سوخت، تولید رادیوایزوتوپ‌های صنعتی و پزشکی، تولید رادیوداروی مولیبدن 99 به‌روش شکافت هسته‌ای، مصرف آب سنگین کمتر، ایجاد توانمندی انجام تست سوخت، ارتقای قابلیت انجام تست مواد، نیاز به سوخت کمتر، ارتقای سطح کیفی آنالیز ساختار اتمی، قابلیت تصویربرداری نوترونی و حفظ ماهیت آب سنگین راکتور اشاره کرد. بارها عنوان شده است که راکتور قبلی آماده بهره‌برداری بوده در حالی که چنین نبوده است، اما فرصتی برای کشور ایجاد شد که این مدرن‌سازی عملیاتی شود.

زارعان تصریح کرد: یکی از اقدامات مهم و استراتژیک سازمان در سال‌های اخیر بازطراحی و مدرن‌سازی راکتور تحقیقاتی خنداب اراک است که در ماه گذشته با حضور رییس سازمان انرژی اتمی مدار ثانویه این راکتور افتتاح شد، این کار اقدامی فوق‌العاده بود، ان‌شاءالله در سال 1400 تست سرد آن آغاز خواهد شد.

وی افزود: برای بازطراحی راکتور خنداب باید طراحی قلب را تغییر می‌دادیم. ما اعلام کردیم خود سازمان و شرکت‌های وابسته این بازطراحی را انجام می‌دهند و یک گروه کاری نیز روی آن نظارت داشته باشد. در گذشته چین، ایران و آمریکا عضو این گروه بودند، دو سال کار روی آن انجام شد و کار پایه‌ای انجام گرفت که با خروج آمریکا از برجام، انگلیس جای این کشور را گرفت. طراحی‌های جدید مورد تأیید کشورهای پیشرفته قرار گرفته و اصطلاحاً شناسنامه‌دار شده است، این موضوع خیلی ارزشمند است، این یعنی اقتدار و افزایش احساس غرور ملی که همه طراحی‌ها شامل مفهومی، پایه و تفصیلی توسط جوانان این مرز و بوم انجام شده و مابقی اقدامات این حوزه نیز به‌صورت شبانه‌روزی در حال انجام است.

زارعان در پاسخ به پرسشی درباره چگونگی عملکرد این راکتور، گفت: راکتور خنداب دو بخش مهم دارد که یکی جزیره هسته‌ای است که داخل گنبد و قلب راکتور است و آنچه در بیرون از آنجا قرار دارد بخش ثانویه می‌نامند. 51 یا 52 سیستم مختلف باید تکمیل شود تا راکتور عملیاتی شود. از این 52 سیستم تا به امروز حدود 21 سیستم کامل شده است که عمده آن برای بخش ثانویه بوده است، وقتی قسمت اولیه راکتور کار می‌کند در آنجا آبی هست که گرم می‌شود. دمای این آب باید کمتر شود و به حدود 40 درجه برسد. حجم اولیه آب سنگین که داخل چاله راکتور قرار می‌گیرد حدود 60 تن است. وقتی آب گرم می‌شود باید گرمای خود را پس بدهد.

وی اضافه کرد: مدل سیستم و اتاق کنترل را متخصصان خستگی‌ناپذیر صنعت هسته‌ای تکمیل کرده‌اند و بخش ثانویه تکمیل شده و بخش اولیه مانده است که ان‌شاءالله ظرف 3 ماه آینده اتاق کنترل اصلی هم به اتمام خواهد رسید. راکتور خنداب اراک مثل یک راکتور قدرت است یعنی عملاً مثل بوشهر اما سایز آن کوچک شده است. جای افتخار و غرور دارد وقتی که می‌بینیم متخصصان ما توانسته‌اند راکتوری به این پیچیدگی را بسازند.

زارعان در پایان به احداث واحدهای 2 و 3 نیروگاه اتمی بوشهر با بیش از 22 میلیارد کیلووات‌ساعت تولید برق اشاره کرد که پس از تکمیل تحویل شبکه سراسری خواهد شد و همراه با نیروگاه اتمی در حال فعالیت بوشهر، از ورود 21 میلیون تُن آلاینده به هوای کشور جلوگیری خواهد کرد. برای ساخت دو نیروگاه اتمی جدید در بوشهر 10 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری می‌شود.

وی همچنین در خصوص اتمام طراحی و ساخت کلیه زیرطرح‌های مجتمع غنی‌سازی نطنز و کسب دانش فنی تولید دوتره از آب سنگین و طراحی و ساخت لیزرهای توان بالا و دستیابی ایران اسلامی به دانش و فناوری نوظهور کوانتومی که این مهم مصداق بارز تحول علمی در کشور است، مطالبی را برای حاضران بیان داشت.