گزارش روزنامه روس از دورجدیدکاهش تعهدات ایران

روزنامه «کامرسانت»، چاپ مسکو امروز در تحلیلی نوشت: ایران دور جدید کاهش تعهدات خویش در قبال توافقنامه هسته‌ای را آغاز کرد. این مسئله را شب گذشته "حسن روحانی" رئیس جمهوری ایران اعلام کرد. امید برای تجدید نظر مقامات تهران برای ادامه کاهش تعهدات این کشور، بعد از آن از بین رفت که دولت آمریکا تحریم‌های جدیدی را علیه جمهوری اسلامی اعمال کرد. اکنون مشخص شده که ایران در صورت عدم تغییر وضعیت پیرامون برنامه جامع اقدام مشترک، از مواضع خود عقب نشینی نخواهد کرد.

رئیس جمهوری ایران شب گذشته گفت: «از آنجا که ما نتیجه مورد تمایل خود را به دست نیاورده‌ایم، سومین گام در جهت کاهش اجرای تعهدات ایران در چارچوب توافق هسته‌ای به اجرا گذاشته می شود.» به گفته وی، تهران تمامی محدودیت‌های اقدامات علمی-تحقیقاتی در زمینه سانتریفوژها را لغو می‌کند.

لازم به یادآوری است که بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، ایران موظف شده تا محدودیت‌هایی در زمینه اقدامات تحقیقاتی، فناوریها و موادی که می توانند برای ساخت سلاح هسته‌ای مورد استفاده قرار بگیرند، را متوقف کند.  ولی بعد از خارج شدن یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای در ماه مه سال گذشته و از سرگیری تحریم‌های آمریکا علیه تهران، مقامات جمهوری اسلامی اعلام کردند که به تدریج اجرای تعهدات خویش در چارچوب برجام را کاهش خواهند داد.

در عین حال مقامات تهران امیدوار بودند که به رغم تحریم‌های آمریکا، اتحادیه اروپا، بر اساس تعهدات خویش در چارچوب برجام، به همکاری‌های تجای-اقتصادی خود با جمهوری اسلامی ادامه دهد. بدین ترتیب که سه کشور اروپایی راه حلی برای حل و فصل مشکلات به وجود آمده در رابطه با اقدامات یکجانبه طرف آمریکایی پیدا کنند. در غیر این صورت تهران به تدریج به سمت خروج از توافق هسته‌ای گام بر خواهد داشت. اصلی ترین خواسته ایران نیز تضمین صادرات نفت و به دست آوردن درآمد ناشی از فروش آن است که حق قانونی این کشور به شمار می‌رود.

اخیراً فرانسه ابتکارعملی را پیشنهاد کرد تا طرفین برای ادامه حیات برجام به توافقات تازه‌ای برسند. مذاکرات این هفته "عباس عراقچی" معاون وزیر امور خارجه ایران در پاریس در این باره به نتیجه مورد توافق طرفین منجر نشد.

به عقیده کارشناسان، مشکل اصلی اینجاست که مقامات پاریس توانستند واشنگتن را متقاعد کنند تا از اعمال فشارها بر ایران دست بردارد. در این رابطه اظهارات ضدونقیضی از سوی مقامات آمریکایی شنیده شد. در حالی که "گوردون ساندلند" نماینده دائم آمریکا در اتحادیه اروپا اعلام کرد که دولت دونالد ترامپ در حال بررسی پیشنهاد جدید فرانسه درباره برجام است، "برایان هوک" نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران گفت که مقامات واشنگتن نمی توانند دیدگاه خود در رابطه با طرح پاریس را اعلام کنند، برای اینکه پیشنهاد مشخصی در این باره صورت نگرفته است. بدین ترتیب مشخص است که ایالات متحده نمی‌خواهد خود در برخورد خود در ادامه اعمال تحریم‌ها علیه تهران تغییری ایجاد کند. طی روزهای گذشته دولت آمریکا تحریم‌های جدیدی علیه ایران را آغاز کرد.

البته به عقیده "آندری باکیتسکی" کارشناس مرکز تحقیقات سیاسی روسیه، با وجود آغاز دور جدید کاهش تعهدات ایران، امکان ادامه مذاکرات از طریق کانال‌های مختلف همچنان وجود دارد. به این دلیل که مقامات تهران این بار "انحراف بسیار ملایمی" را از اجرای تعهدات خویش در چارچوب برجام در نظر گرفته‌اند. ضمن اینکه جمهوری اسلامی همچنان به محدودیت‌های تعیین شده در چارچوب برجام در زمینه تعداد و نوع سانتریفیوژها و استفاده از آنها برای غنی‌سازی اورانیوم، پایبند است و امکان توقف فوری تحقیقات در این زمینه هم ممکن است.

به گفته وی، در عین حال افزایش امکانات تحقیقاتی-علمی در عرصه برنامه هسته‌ای در ایران یک غرور ملی بشمار رفته و با اقدام مقامات تهران در واقع به افزایش تحریم‌های آمریکا پاسخ مناسب نشان داده‌اند.

 در این رابطه لازم به یادآوری است که "محمدجواد ظریف" وزیر امور خارجه ایران در جریان سفر چند روز قبل خود به مسکو، در مصاحبه اختصاصی با شبکه تلویزیونی «راسیا-24» با یادآوری اینکه تهران همواره به راه حل دیپلماتیک برای حل و فصل مسائل، از جمله وضعیت به وجود آمده پیرامون برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) اعتقاد دارد، گفت: «با وجود به اجرا گذاشته شدن گام سوم ایران در خودداری از اجرای برخی تعهدات خویش در چارچوب توافق هسته‌ای، مقامات تهران همچنان به مذاکرات خود در جهت حفظ برجام ادامه می‌دهند و تلاش می کنند تا این توافقنامه از بین نرود. ولی این مسئله در صورتی ممکن خواهد بود که کشورهای اروپایی اشتباهات خود را اصلاح کنند. به این دلیل که تمامی این اقدامات در چارچوب برجام در نظر گرفته شده و اروپایی‌ها خود به خوبی به این مسئله واقف هستند و نمی توانند این مسئله را انکار کرده و اقدامات تحریمی علیه تهران در نظر بگیرند. برای اینکه نمی توان کسی را محکوم کرد که در حال مجازات کردن شخص جنایتکار است.»