ویژگی‌های یک امام جمعه در تراز انقلاب اسلامی

«ائمه جمعه از اهالی ثروت و قدرت دوری کنند». این سخنان آیت‌الله خامنه‌ای(مدظله‌العالی)، رهبر انقلاب در دیدار اخیرشان با ائمه جمعه سراسر کشور بود. رهبر انقلاب در آن سخنرانی برای تبیین بهتر و دقیق‌تر مساله دوری‌گزینی از قدرتمندان و زراندوزان به نامه امام‌علی(ع) به عثمان بن حنیف، عامل و حاکم ایشان در شهر بصره اشاره کردند و گفتند: «نامه‌ حضرت به عثمان‌بن‌حُنِیف را که یادتان هست؛ حالا ما توقع نداریم، نه عثمان‌بن‌حُنِیفی در بین ما هست، نه وضع ما با وضع امیرالمؤمنین قابل مقایسه است؛ اما این را می‌توانیم توصیه کنیم و می‌توانیم برای خودمان قرار بدهیم که به آن طبقات برگزیده و اَشرافی زیاد نزدیک نشویم».

نامه مولا علی (ع)به عثمان بن حنیف  

امام علی(ع) وقتی شنید که عثمان بن حنیف، عامل ایشان در بصره، به مهمانی قومی از مردم بصره دعوت شده و به آنجا رفته است، خطاب به او چنین نوشت: «ای پسر حنیف، به من خبر رسیده که مردی از جوانان بصره تو را به سوری فراخوانده و تو نیز بدانجا شتافته‌ای. سفره‌ای رنگین برایت افکنده و کاسه‌ها پیشت نهاده. هرگز نمی‌پنداشتم که تو دعوت مردمی را اجابت کنی که بینوایان را از در می‌رانند و توانگران را بر سفره می‌نشانند». مولا علی(ع) در ادامه خطابه خود به پسر حنیف نوشتند: «بنگر که در خانه این کسان چه می‌خوری، هر چه را در حلال بودن آن تردید داری از دهان بیفکن و آنچه را یقین داری که از راه حلال به دست آمده است، تناول نمای. بدان که هر کس را امامی است که بدو اقتدا می‌کند و از نور دانش او فروغ می‌گیرد. اینک امام شما از همه دنیایش به پیرهنی و ازاری و از همه طعام‌هایش به دو قرص نان اکتفا کرده است. البته شما را یارای آن نیست که چنین کنید، ولی مرا به پارسایی و مجاهدت و پاکدامنی و درستی خویش یاری دهید. به خدا سوگند، از دنیای شما پاره‌ زری نیندوخته‌ام و از همه غنایم آن مالی ذخیره نکرده‌ام». 

دوری از اصحاب زر و زور 

توصیه رهبر انقلاب به ائمه جمعه برای دوری از اهالی ثروت و قدرت، قابل تعمیم به همه مسوولان کشور است. 

با این حال، جایگاه ویژه و حساس امامان جمعه در کشور، اجرایی شدن توصیه‌های رهبری را دوچندان واجد اهمیت می‌کند. توجه به توصیه آیت‌الله خامنه‌ای(مدظله‌العالی) از آنجا مهم و باارزش است که ایشان در بیان چرایی دوری‌گزینی از اهالی قدرت و ثروت تاکید کردند که نزدیک‌شدن به اصحاب زر و زور «به طور طبیعی مایه‌ دور شدن از توده‌ مردم و عامه مردم است». برای بررسی بیشتر این مساله، به سراغ حجت‌الاسلام حمید مشهدی‌آقایی، عضو شورای سیاست‌گذاری ائمه‌جمعه سراسر کشور رفتیم.او که مشاور عالی رئیس و سرپرست حوزه ریاست مرکز رسیدگی به امور مساجد را نیز بر عهده داردبا اشاره به لزوم جامه عمل پوشاندن به فرمایش رهبری، تاکید دارد که ائمه جمعه حتی نباید به رفقای گرمابه‌وگلستان متمولین متدین تبدیل شوند. در ادامه گفت‌وگوی مشروح روزنامه «صبح‌نو» با حجت‌الاسلام مشهدی‌آقایی را می‌خوانید.

افتخار روحانیت، همراهی با مردم است

وی با اشاره به توصیه اخیر رهبر انقلاب به ائمه جمعه مبنی بر دوری از اهالی ثروت و قدرت گفت: افتخار روحانیت و به ویژه روحانیت شیعه در طول تاریخ، همیشه همراهی با مردم بوده و هر جایی که قشر و مردمان ضعیفی بوده‌اند، در میدان حضور داشته است. حضرت امام هم بارها تاکید داشتند که روحانیت، هیچ‌گاه سر سازش با قدرتمندان و زورمداران نداشته است. ائمه جمعه ضلعی از قشر روحانیت هستند که موظف‌اند به سیره گذشتگان خود عمل کنند. 

ائمه جمعه از اهالی ثروت و قدرت دوری کنند

مشهدی‌آقایی در این‌باره افزود: البته در تاریخ روحانیونی نیز بوده‌اند که به اصحاب ثروت و قدرت نزدیک شدند و به خود، روحانیت و جریان‌های دینی ضربه زدند. همه روحانیت به طور خاص و ائمه جمعه به طور اخص باید از اهالی ثروت و قدرت دوری کنند چون اولا ائمه جمعه نماینده حاکمیت و ولی فقیه و امام مسلمین هستند و ثانیا اینکه نماز جمعه، نهادی مردمی ‌است که پیامش در حوزه مردم است و اگر از حداقل پنج نفر به بالا مردم جمع نشوند، نماز جمعه اصلا شکل نمی‌گیرد.

امام جمعه باید نسبت به اطرافیانش تحفظ‌هایی را بپذیرد 

وی تاکید کرد: اگر قرار است نماز جمعه، نهادی مرد می‌باقی بماند، امام جمعه باید سلوک مرد می‌داشته باشد. دوری از اهالی ثروت و قدرت توصیه همیشگی رهبر انقلاب بوده که ذات پیشگیرانه دارد، یعنی هر فردی که در جایگاه ائمه جمعه قرار ‌می‌گیرد، باید نسبت به خودش، اطرافیانش و خانواده‌اش، تحفظ‌هایی را بپذیرد. 

آسیب انسان‌های ظاهرالصلاح 

مشهدی‌آقایی با اشاره به آسیب‌های جایگاه ائمه جمعه نیز گفت: افرادی که با چهره ظاهرالصلاح خواسته‌اند به طور مختصر یا مفصل کمکی کنند و در مواردی هم کمک کرده‌اند، بعد معلوم شده که این کمک‌ها در واقع محملی برای سوءاستفاده، بزک و توجیه کردن اشتباهات خودشان بوده است. در مواردی هم اگر چه زیاد نیست، این اتفاقات رخ داده که به روحانیت و جایگاه امامت جمعه آسیب و ضربه زیادی وارد کرده است.

اصحاب ثروتِ متدین هم داریم 

وی در بخش دیگری از اظهارات خود با اشاره به منظور رهبر انقلاب از اصحاب ثروت و قدرت گفت: منظور رهبر انقلاب از اصحاب ثروت و قدرت، آنهایی هستند که در پی سوءاستفاده‌اند. ما ثروتمندان مومن و متدین که بعضا انقلابی هم هستند، زیاد داریم، مثل کسانی که قبل از انقلاب در بازار حضور داشتند یا همین الان هم در بخش‌هایی مانند عمران مدارس و بیمارستان‌ها مشغول فعالیت‌اند. اینها هم جزء اصحاب ثروت هستند اما منظور رهبر انقلاب این‌جور آدم‌ها نیست. 

گوشزد به ائمه جمعه  

مشهدی‌آقایی در این‌باره تاکید کرد: من به عنوان فردی که زمانی تجربه امامت جمعه داشته‌ام، حتی حس‌ می‌کنم آن‌هایی که مومن و انقلابی هم هستند، وقتی ائمه جمعه‌ای به نزد اینها می‌رود تا برای حوزه علمیه یا مسجد یا یک مکان فرهنگی کمکی بگیرد، این کمک گرفتن، باید از موضع محترمانه و نه از موضع منفعلانه و ذلیلانه باشد، یعنی اگر من امام جمعه از یک خیر مومن و انقلابی که هیچ مشکل مالی هم ندارد، درخواست مالی دارم، این درخواست باید تحفظ‌هایی را به همراه داشته باشد.  وی اضافه کرد: قرابت و نزدیکی بیش از حد با فردی که آدم خوبی هم هست اما به هر حال وضعیت مالی خوبی دارد، در روحیه امثال من تاثیر می‌گذارد؛ یعنی بخشی از رسوخ روحیه اشرافی‌گری که برای همه بد است اما برای روحانیت بدتر، به دلیل برخی عدم تحفظ‌هایی است که برخی هم‌لباسی‌های ما دارند. 

ائمه جمعه به رفقای گرمابه و گلستان ثروتمندان تبدیل نشوند 

مشهدی‌آقایی گفت: بالاخره چه بخواهیم، چه نخواهیم، وقتی رفت و آمدها زیاد ‌می‌شود، آن کسی که اهل سوءاستفاده است، طبیعتا سوءاستفاده خاص خودش را می‌کند و به هر شکلی ضربه خود را وارد خواهد کرد. معتقدم من و امثال من، در آنجاهایی که پای منافع مردم وسط است، باید حضور داشته باشیم و مطالبه کنیم و از خیرات چنین افراد ثروتمندی، بهره بگیریم. منتها همه این‌ها باید برای منافع مردم باشد، نه منافع خودمان. قرابت و نزدیکی ما با افراد ثروتمند مومن و متدین باید تعریف‌شده و بر اساس معیارهای مشخص باشد. خدای‌ناکرده این‌طور نشود که ما برای این افراد، به رفقای گرمابه‌وگلستان تبدیل شویم. 

از 900 نفر ائمه جمعه، بالای 800 نفرشان از متن مردم هستند 

وی در بخش دیگری از اظهارات خود با اشاره به میزان حشرونشر ائمه جمعه با مردم گفت: بسیاری از مردم، حسب تبلیغات مغرضانه شبکه‌های ماهواره‌ای و فضای مجازی، تصور می‌کنند که ائمه جمعه از مردم دور هستند. این در حالی است که 900 نفر امام جمعه در شهرها و شهرستان‌های مختلف داریم و من به عنوان فردی مطلع به ضرس قاطع می‌گویم که از این تعداد ائمه جمعه، بالای 800 نفرشان از متن خود مردم هستند؛ نمونه‌اش شهید خرسند، امام جمعه شهر کازرون.

اگر نظرسنجی کنیم، مردم به امام جمعه رای خواهند داد  

مشهدی‌آقایی تصریح کرد: شاید مقایسه درستی نباشد اما اگر در یک شهر از مردم نظرسنجی کنیم که از میان فرماندار، امام جمعه و نماینده مردم در مجلس، مردمی‌ترین مسوول شهر شما کیست، بخش قابل توجهی از مردم به امام جمعه رای خواهند داد. البته ما در این زمینه فرازوفرودهایی داشته‌ایم، یعنی هر جا امام جمعه‌ای توانسته ارتباط خود را با مردم تقویت کند، فضا مردمی‌تر و حضور مردم، پررنگ‌تر شده است.وی با اشاره به تاکید رهبر انقلاب(مدظله‌العالی) برای بهره‌گیری از جوانان انقلابی و بافکر و مورد اعتماد در ستادهای نماز جمعه و نهادهای مرتبط با ائمه جمعه، گفت: ما در حوزه بهره‌گیری از جوانان، در برخی جاها دچار ضعف هستیم و در بعضی جاها نیز وضعیت بهتری داریم. در حوزه مردمی‌بودن و سرکشی ائمه جمعه به ضعفا و محرومان و رسیدگی به مشکلات مردم، البته واجد وضعیت بسیار بهتری هستیم.

منبع : صبح نو