چرخش صنایع به سوی استفاده از توان داخل

به گزارش پایداری ملی، هرچند تحریم‌ها برخی تأخیرها و محدودیت‌ها را در تأمین نیاز بخش‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی کشور به همراه داشته اما بزرگترین حسن آن، فعال شدن ظرفیت‌های داخلی و تلاش برای داخلی سازی بسیاری از قطعات و تجهیزات وارداتی بوده است. به این ترتیب رایزنی شرکت‌های وابسته به خدمات و قطعات وارداتی با شرکت‌های دانش بنیان داغ‌تر از همیشه شده که در صورت به نتیجه رسیدن این مذاکرات شاهد کاهش ارزبری و در نتیجه پایین آمدن قیمت تمام شده تولید کالاها در کشور خواهیم بود.

در این مورد با تعدادی از مدیران صنعتی که برای بهبود تولید خود و استفاده از شرکت‌های توانمند داخلی اعلام نیاز کرده‌اند و این نیازها را در نمایشگاه ساخت داخل عرضه کرده‌اند، به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

حسین‌زاده یکی از مدیران شرکت پارسیان پارت پاسارگاد در مورد نیازهای این شرکت به خبرنگار فارس گفت: ما برای دریافت خدمات متالورژی در زمینه بهبود قطعات اعلام نیاز کرده‌ایم. مواد اولیه مورد مصرفمان از باطری‌های داخلی و وارداتی تامین می‌شود که در حال حاضر به دلیل محدودیت واردات، تمرکز بیشتری روی باطری‌های داخلی داریم و در این زمینه از تامین کنندگان باطری استقبال می‌کنیم.

وی ادامه داد: شرکت سازنده خط بازیافت ما یک شرکت ایتالیایی است که البته چون با آنها قرارداد خرید دانش فنی نداشته‌ایم، دانش فنی بازیافت را به ما انتقال نداده‌اند و فقط فروش تجهیزات به ما داشتند.

حسین زاده افزود: یکسری از تجهیزات را توانسته‌ایم از تامین‌کنندگان داخلی تهیه کنیم ولی باز هم با کمبودهایی روبه‌رو هستیم. برخی قطعات را از طریق مهندسی معکوس تامین کرده ایم ولی در زمینه بهبود قطعات نیاز به همکار داریم.

وی گفت: در حال حاضر برای وارد کردن قطعات یدکی خطوط تولید با مشکل مواجه هستیم، حتی اگر شرکت بخواهد به صورت تستی قطعه‌ای را تولید کند، ما حاضر به همکاری هستیم.

روح‌الله کیانی، کارشناس امور فنی و برنامه‌ریزی تولید شرکت ذوب‌ آهن اصفهان نیز در این مورد به خبرنگار فارس گفت: در حال حاضر بیشترین نیاز ما به قطعاتی است که زمینه تولید آنها در کشور فراهم نشده است، از جمله قطعات مربوط به ریخته‌گری فولاد مذاب و تجهیزات مربوط به کوره‌‌بلندهای شرکت ذوب‌آهن مانند فرم‌های سه‌جداره مسی، مکانیزم دریچه کشویی پاتیل‌های فولاد و برخی قطعات نوردی.

وی با بیان اینکه تأمین این ابزار قبلاً از طریق واردات صورت می‌گرفت، گفت: به دلیل تشدید تحریم‌ها، امکان تأمین این قطعات از خارج فراهم نیست و باید از داخل تأمین شوند، البته این قطعات تاکنون زمینه ساخت داخل نداشته‌اند، ولی حالا برخی شرکت‌ها برای تولید آنها به ما مراجعه کرده‌اند که تفاهم‌نامه‌هایی نیز در این راستا به امضا رسیده است.

وی افزود: تجربه گذشته در زمینه داخلی‌سازی قطعات مورد نیازمان نشان‌دهنده کاهش چشمگیر ارزبری کارخانه بوده است، از جمله در زمینه تأمین نسوز مورد نیاز صنعت فولاد. 

کیانی ادامه داد: بیشتر متقاضیان از شرکت‌های خصوصی بوده‌اند و شرکت‌های دانش‌بنیان نیز اعلام آمادگی کرده‌اند.

این مدیر شرکت‌ ذوب‌آهن با بیان اینکه در زمینه تأمین سیم بوکسل‌های مذاب و یا نوار نقاله‌های انتقال مواد از انبار مواد خام به کوره‌بلند‌ها تاکنون تولیدی نداشته‌ایم و در این بخش نیازمند همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان هستیم، ادامه داد: تولید این ابزار نیازمند دانش فنی و یا تجهیزات خاص است که باید زمینه انتقال دانش فنی و تولید این قطعات در کشور فراهم شود.

علی محمدی، مدیر فروش شرکت صنایع سنگین زرین کوپال نیز در خصوص نیازمندی‌های این شرکت به خبرنگار فارس گفت: ما تولیدکننده انواع مینی‌لودر و لیفتراک هستیم که به موتورهای مینی‌لودر، مینی‌بیل و لیفتراک در ظرفیت‌های مختلف و یکسری قطعات هیدرولیک برای تولیدا‌تمان نیاز داریم.

وی با بیان اینکه برای تأمین بخشی از این نیازها در حال مذاکره با شرکت‌های داخلی هستیم، افزود: در زمینه تأمین موتور هنوز شرکت اعلام آمادگی نکرده، ولی برای تأمین یکسری قطعات هیدرولیک، مذاکراتی را با برخی شرکت‌های داخلی داشته‌ایم.

محمدی با بیان اینکه خرید ماشین‌آلات مشمول تحریم‌ها نشده است، گفت: در حال حاضر در انتقال پول مشکل داریم و نمی‌توانیم خرید کنیم. این مسئله تولید ما را فلج کرده است. به همین دلیل به دنبال استفاده از ظرفیت‌های داخلی برای تأمین نیازمان هستیم.

به گفته وی، هم‌اکنون اکثر شرکت‌های تولیدکننده ماشین‌آلات راه‌سازی، تولیدکننده لودر و ماشین‌آلات سنگین مشابه تولیدات خارجی با مشکل روبه‌رو هستند و تقریباً همه تولیداتشان متوقف است، مگر اینکه از طریق قاچاق بتوانند قطعه وارد کنند که آن هم به‌ راحتی امکان‌پذیر نیست.

این تولیدکننده تصریح کرد: در حال حاضر سفارش زیادی برای مینی‌لودر و مینی‌بیل به ما ارائه می‌شود، ولی با مشکل تولید روبه‌رو هستیم.

وی ادامه داد: قبلاً یک شرکت ایرانی، موتورهای موردنیاز صنعت ما را تولید می‌کرد که یکی از شرکت‌ها از آن موتورها بر روی محصولاتش استفاده کرد، ولی جواب مناسبی نگرفت.

اصغر مصاحب، معاون صنایع کوچک سازمان صنایع کوچک و شرکت‌های صنعتی ایران  هم در مورد نیازمندی‌های این سازمان به خبرنگار فارس گفت: 40 شرکت نیازهای خود را در قالب یک، دو و یا سه مورد اعلام کرده‌اند تا از طریق شرکت‌های داخلی تامین شود. همچنین سازمان صنایع کوچک نیازهای فناورانه واحدهای صنعتی را جمع‌آوری کرده که شرکت‌های استارتاپی و دانش‌بنیان می‌توانند فهرست این نیازها را دریافت و برای تأمین آن اعلام آمادگی کنند.

وی توضیح داد: این نیازها در بخش‌های مختلف از جمله مواد اولیه، تجهیزات و قطعات مورد نیاز در صنایع مختلف تعریف شده است.

غلامی، یکی از کارشناسان پروژه هنگام مجتمع کشتی‌سازی و شرکت فراساحل ایران نیز در این زمینه به خبرنگار فارس گفت: ما بیشتر نیازمند ولو و شیرآلات هستیم. همچنین ابزار دقیق نیز مورد مصرف ما است.

وی با بیان اینکه تا پیش از تشدید تحریم‌ها، خرید زیادی از شرکت‌های خارجی داشتیم، افزود: هم اکنون خرید این ابزار از خارج متوقف شده و تولیدات داخلی نیز کیفیت مناسبی ندارند. به هر حال در صنعت نفت و گاز باید از تجهیزات با کیفیت بالا استفاده شود. متاسفانه در حال حاضر پروژه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایمان کمی لنگ می‌زند.

وی با بیان اینکه خیلی از شرکت‌ها پیشنهاد‌ات خود را برای تامین قطعات ارائه کرده‌اند، گفت: کیفیت تولیدات اکثر این شرکت‌ها در حد پایین است و خرید از خارج نیز به دلیل مشکل انتقال وجه متوقف است.

علیرضا کاظمی، فرمانده کشتی‌های نفتکش شرکت ملی نفتکش نیز در مورد نیازمندی این شرکت به دانش فنی داخل به خبرنگار فارس گفت: کشتی‌های مورد استفاده ما ساخته شده و قطعات روی آنها نصب شده است. به همین دلیل زمانی که به یک قطعه نیاز داشته باشیم، به سازنده کشتی مراجعه می‌کنیم.

وی تصریح کرد: ما از شرکت‌های داخلی که توانایی تامین نیازمان را داشته باشند بروشور و معرفی‌نامه می‌گیریم و در بخش بایگانی شرکت نگه می‌داریم تا در زمان نیاز از آنها کمک بگیریم.

وی افزود: کشتی‌ها به صورت سفارشی ساخته می‌شوند و در هر کشتی قطعات مختلف توسط سازنده نصب می‌شود، ولی برای تامین قطعات یدکی از شرکت‌های داخلی تامین نیاز خواهیم کرد.

وی تصریح کرد: در کار ما سرعت اهمیت زیادی دارد، در عین حال از قبل نیز می‌توانیم نیازهایمان را اعلام کنیم، زیرا وقتی قطعه‌ای معیوب شود باید نسبت به تعویض آن اقدام کنیم. به همین دلیل سرعت عمل برای ما مهم است.

نصراله پناهنده، سرپرست واحد مکانیک شرکت صنایع سامانه‌های راه دور که یک تولیدکننده رادیو و آنتن‌های مایکروویو است نیز در این مورد به خبرنگار فارس گفت: ما برای تولید محصولاتمان نیازمند برون‌سپاری برخی امور هستیم، مثلاً طراحی بُردهای الکترونیک را خودمان انجام می‌دهیم، ولی تولیدش را به شرکت‌های دیگر واگذار می‌کنیم.

وی ادامه داد: تکنولوژی تست برد در ایران وجود ندارد، به همین دلیل تولید این محصول در کشور زمان‌بر است و مثلاً شرکتی وجود ندارد که بتواند برد 12 لایه برای ما تولید کند.

وی با بیان اینکه تشدید تحریم‌ها طی 2 سال اخیر، تولید ما را به شدت کاهش داده است، گفت: در این مدت به سمت ارائه خدمات و یا ارائه محصولاتی مثل آنتن‌ها حرکت کرده‌ایم.

پناهنده با بیان اینکه صنایع نظامی،  مخابرات و اپراتورها عمده مشتریان ما هستند، گفت: باید به سمت تکنولوژی جدیدتر حرکت کنیم که این کار هزینه‌بر است. به عنوان مثال روی یک پروژه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، کار تحقیق و توسعه انجام داده بودیم ولی چون هزینه‌بر بوده کار متوقف شد.

به گفته وی، افزایش نرخ دلار و اعمال تحریم‌ها باعث شده قیمت یک محصول ما 3 تا 3.5 برابر شود. در مورد برخی قطعات نیز افزایش قیمت بسیار بیشتر از این میزان بوده است. مثلاً قیمت یک خازن که قبلاً 50 تومان بود، حالا به 500 تومان رسیده است.

وی تصریح کرد: در حال حاضر آلومینیوم داخلی را کیلویی 25 هزار تومان خریداری می‌کنیم و درحالی که قبلاً 5 هزار تومان بود.

وی افزود: 100 نفر هستیم که در یک فضای کوچک مشغول به کاریم، تولیداتمان های‌تک محسوب می‌شود و قیمت تمام‌شده محصولاتمان افزایش قابل توجهی داشته است.

گپ و گفت با تولیدکنندگان داخلی نشان می‌دهد در صورت فراهم شدن امکان خرید مواد اولیه از داخل، این امر را به واردات ترجیح خواهند داد و قطعاً نیازهای دانش محور خود را از طریق شرکت‌های داخلی دانش بنیان تأمین خواهند کرد. به این ترتیب علاوه بر صرفه‌جویی در ارزبری قطعات و مواد اولیه شاهد مقاوم سازی صنایع داخل در مقابل هرگونه فشار خارجی و تحریم خواهیم بود. دستیابی به این هدف، توجه بیشتر مسئولان دولتی و حمایت مالی و معنوی از محققان کشور و مراکر تحقیق و توسعه است.