ویژه‌نامه تحلیلی تبیینی عماد
۰۱ دی ۱۴۰۳ - ۱۷:۴۲
معاون توسعه فرهنگی و اطلاع رسانی سازمان پدافند غیرعامل کشور
دکتر محبی، در نشست «پدافند غیرعامل و حقوق شهروندی از منظر قرآن کریم» دکتر محبی به آیه نفی‌سبیل نیز اشاره و با تأکید بر اینکه موضوع محصولات تراریخته نیز جزو مسائل مرتبط با پدافند غیرعامل و نفی‌سبیل است، گفت: باید براساس آیه نفی‌سبیل جامعه را مستقل و متکی بر محصولات داخلی کنیم؛
به گزارش پایداری ملی، نشست تخصصی پدافند غیرعامل و حقوق شهروندی از منظر قرآن کریم شب گذشته، ۳۰ اردیبهشت‌ماه، با حضور دکتر محسن محبی معاون توسعه فرهنگی و اطلاع رسانی سازمان پدافند غیرعامل کشور، علی‌اصغر کاراندیش، معاون امور مجلس و استان‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سوقندی، مشاور ایثارگران وزارت ارشاد، حجت‌الاسلام احمد خزاعی، استاد دانشگاه و جمعی از صاحب‌نظران این دو حوزه در نمایشگاه قرآن برگزار شد.
در ابتدای این نشست کاراندیش با تأکید بر اینکه اسلام، اصل را بر باز بودن جوامع انسانی قرار داده است، گفت: نمونه‌های بارزی از این آزادی را می‌توان در حق بر حریم خصوصی، حقوق اجتماعی بشر از جمله حق بر آزادی اندیشه و بیان و ... ملاحظه کرد که در آیات و روایت‌های متعدد به آن اشاره شده است.
معاون حقوقی، امور مجلس و استان‌های وزارت ارشاد در ادامه پدافند غیرعامل از منظر فرهنگ را اتخاذ سیاست‌ها و راهبردهای عملیاتی برای مصون‌سازی جامعه از آسیب‌های اجتماعی و تاب‌آوری در برابر هجوم فرهنگی دشمن تعریف کرد و گفت: گام‌های اساسی برای تبیین این مفهوم در سطح وزارتخانه و زیر مجموعه‌های وابسته در سراسر کشور برداشته شده است.
سند راهبردی پدافند غیرعامل فرهنگی کشور تدوین می‌شود
وی با اشاره به اینکه سند راهبردی پدافند غیرعامل فرهنگی کشور برگرفته از مفاهیم غنی دینی و بومی است، گفت: این سند با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی در حال تدوین است و باید موضوع پدافند غیرعامل فرهنگی صیانت از دستاوردها و میراث کهن اسلامی و ایرانی در دستور کار نهادهای متولی حوزه فرهنگ و هنر قرار گیرد.
اشعار فردوسی، سعدی و ... مملو از مباحث حقوق شهروندی و آموزه‌های پدافندی
محمدرضا سوقندی، مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور ایثارگران نیز ضمن تبریک میلاد امام حسن(ع) صلح ایشان را نمونه‌ای از پدافند غیرعامل بیان کرد و گفت: موضوعات و مباحث پدافند غیرعامل و حقوق شهروندی در مباحث دینی و ادبیات ایران به خوبی مطرح شده است. اشعار فردوسی، سعدی و ... مملو از مباحث حقوق شهروندی و آموزه‌های پدافندی است.
در ادامه دکتر محسن محبی، معاون توسعه فرهنگی و اطلاع‌رسانی سازمان پدافند غیرعامل کشور، در تعریفی ساده از پدافند غیرعامل به عنوان دفاع بدون اسلحه نام برد و گفت: پدافند غیرعامل مجموعه اقدامات بدون استفاده از سلاح که آسیب‌پذیری کشور را در مقابل حملات احتمالی دشمن افزایش می‌دهد و تمهیدات قبل از اقدام حمله دشمن است.
وی ادامه داد: ارتقای پایداری ملی در شرایط بحران، استمرار خدمات زیرساختی در شرایط بحران، خدمات‌دهی مناطق حیاتی به صورت مداوم در زمان بروز بحران و ... از مباحث پدافند غیرعامل است. البته اکنون مباحث پدافندی به حوزه سایبری و زیستی نیز کشیده شده است. در جنگ سایبری مسئله هک کردن بانک‌ها، گلوگاه‌های انرژی و ... رخ می‌دهد و در حوزه زیستی نیز ممکن است دچار ترور بیولوژیکی شویم؛ پس باید دفاع ما هم به همین سمت پیش رود.
معاون توسعه فرهنگی و اطلاع‌رسانی سازمان پدافند غیرعامل کشور با تأکید بر اینکه سازمان پدافند غیرعامل تهدیدمحور است و باید تهدیدهای بیرون از مرزها را مدام رصد و راه‌های مقابله را پیدا کند، گفت: اکنون تهدیدات زیستی، پرتوی، هسته‌ای، اقتصادی، کالبدی، مردم‌محور و ... نیز مطرح شده است، مثلاً دشمن در حوزه جنگ‌های مردم‌محور تلاش می‌کند، مردم را در مقابل حاکمیت قرار دهد.
وی با اشاه به اینکه جنگ‌های امروزی تکنولوژی محور و علم‌محور شده است، گفت: در آیه ۶۰ سوره انفال آمده است: «وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ؛ و هر چه در توان داريد از نيرو و اسب‌هاى آماده بسيج كنيد تا با اين [تداركات] دشمن خدا و دشمن خودتان و [دشمنان] ديگرى را جز ايشان كه شما نمیشناسيدشان و خدا آنان را مىشناسد، بترسانيد و هر چيزى در راه خدا خرج كنيد پاداشش به خود شما بازگردانيده مى‌شود و بر شما ستم نخواهد رفت»، گفت: قوه‌ای که در این آیه به آن اشاره شده است، فقط نظامی نیست بلکه شامل پدافند غیرعامل هم می‌شود. همچنین در آیه ۸۰ سوره انبیا که در خصوص آموزش زره‌سازی به داوود(ع) سخن گفته شده، باید توجه کرد زره سلاح دفاعی است نه هجومی.
باید براساس آیه نفی‌سبیل جامعه را مستقل و متکی بر محصولات داخلی کنیم
دکتر محبی به آیه نفی‌سبیل نیز اشاره و با تأکید بر اینکه موضوع محصولات تراریخته نیز جزو مسائل مرتبط با پدافند غیرعامل و نفی‌سبیل است، گفت: باید براساس آیه نفی‌سبیل جامعه را مستقل و متکی بر محصولات داخلی کنیم؛ افرادی که معتقد به واردات گندم هستند دیدگاه آنها با آیه نفی‌سبیل مغایرت دارد. همچنین بومی‌سازی علم و تکنولوژی و محصولات استراتژیک هم جزو مبنای پدافند غیرعامل و نفی‌سبیل است.
وی ساخت خندق در جنگ خندق، آرایش خیمه‌های امام حسین(ع) و ساخت خندق در اطراف خیمه‌ها و نمونه‌های دیگری از استراتژی‌های دفاعی را در طول تاریخ اسلام به عنوان نمونه‌های پدافند غیرعامل مثال زد و گفت: با توجه به آیات متعدد قرآن در خصوص پدافند غیرعامل با حوزه علمیه ارتباط برقرار کرده و در سال ۹۴ همایش پدافند غیرعامل با محور آیه نفی‌سبیل را برگزار کردیم.
در ادامه این نشست، لاله افتخاری به حوزه پیشگیری و درمان آسیب‌های اجتماعی با محوریت زنان اشاره و آیات قرآن در خصوص عفت و حجاب را نمونه‌هایی از مباحث پدافند غیرعامل بیان کرد.
آیه محوری قرآن در خصوص پدافند غیرعامل
حجت‌الاسلام رضا حیدری، کارشناس فرهنگی سازمان پدافند غیرعامل نیز طی سخنانی آیه ۱۴۱ سوره نساء که در بخشی از آن آمده است: « وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا؛ و خداوند هرگز بر [زيان] مؤمنان براى كافران راه [تسلطى] قرار نداده است» را آیه محوری قرآن در خصوص پدافند غیرعامل بیان کرد و گفت: تا زمانی که مؤمنان به لوازم ایمان ملتزم باشند، خداوند هرگز کافران را برا آنها مسلط نخواهد کرد.
وی در ادامه به پدافند زیستی اشاره و اظهار کرد: در بحث تراریخته‌ها دشمن با محصولات تراریخته می‌تواند بر کشور مسلط شود. هم کنون در آمریکا پروژه شناخت ژن ایرانیان در حال انجام است و آنها از طریق شناخت ژن ما می‌توانند به تمام نقاط قوت و ضعف ما مسلط شوند و نسل و ژن ما را تغییر دهند و حتی می‌توانند نوع زندگی و اعتقادات ما را دستکاری کنند. برخی مطرح می‌کنند که چرا خداوند خواست تمام مردم عصر حضرت نوح(ع) نابود شوند، در پاسخ باید گفت برای اینکه ژن نسل آنها خراب شده بود.
حجت‌الاسلام حیدری ضمن انتقاد از نگاه سطحی به مسئله تراریخته‌ها، گفت: باید به حدی قوی باشیم که وقتی دشمن به ما نگاه می‌کند دچار رعب شود و این قدرت باید در همه حوزه‌ها باشد.
حجت‌الاسلام احمد خزاعی، استاد دانشگاه نیز طی سخنانی با تأکید بر اینکه تمام مسائل و مباحث در قرآن آمده است، گفت: براساس آیات سوره بقره بسیاری توسط قرآن هدایت می‌شوند و بسیاری نیز گمراه و در این گمراهی مقصر قرآن نیست بلکه خود افراد هستند که از آیات قرآن استفاده معکوس می‌کنند.
دو سوم قرآن در خصوص مباحث پدافند غیرعامل است
وی ادامه داد: دو سوم قرآن در خصوص مباحث پدافند غیرعامل است که شامل دفاع از طریق غیرمسلحانه و اقناع می‌شود. آیات زیادی نیز در خصوص حقوق شهروندی مطرح شده اما در مجموع می‌توان گفت بزرگ‌ترین دستاورد تحقق حقوق شهروندی رسیدن به پدافند غیرعامل است چون با اجرای حقوق شهروندی رابطه دولت و ملت قوی می‌شود.
حجت‌الاسلام خزاعی بهترین راه تحقق ارتباط خوب بین دولت و ملت را اقناع به کمک پاسخگویی بیان و اظهار کرد: شیوه حکومت‌داری پیامبر(ص) نیز اقناع از طریق پاسخگویی بود. پیامبر(ص) هر کجا احساس می‌کردند سؤالی پیش آمده به سرعت در مقام پاسخگویی برمی‌آمدند و همین پاسخگویی بود که مدینه فاضله زمان حضرت رسول(ص) را ایجاد کرد.
وی در بخش پایانی سخنان خود به صراحت اظهار کرد: مهمترین بخش راهبردی در حقوق شهروندی رابطه دوطرفه، پاک، سالم، دقیق و پاسخگو بودن است. برخی مدیریت را با خدایی کردن اشتباه گرفته‌اند. خدایی کردن الزاماتی دارد و مدیریت هم که یک علم است الزامات خود را دارد و نباید مدیران در مدیریت خود گمان کنند که هر چه بگویند باید اجرا شود.
ارائه گزارش از عملکرد دبیرخانه حقوق شهروندی در خصوص انتشار کتاب‌ها و تحقیقات مرتبط با حقوق شهروندی از دیدگاه اسلام توسط جواد نوروزی، رئیس شورای سیاست‌گذاری دبیرخانه حقوق شهروندی، پایان بخش این نشست بود.
مهمترین راهکار نهادینه سازی الزامات و ضوابط پدافند غیرعامل در دستگاه‌های اجرایی را چه می دانید؟!