جولان آلاینده‌ها در مواد غذایی/تولید پایدار لازمه امنیت غذایی

به گزارش پایداری ملی، هرچند مصرف سموم و کودهای کشاورزی در دهه‌های اخیر با افزایش تولید محصولات کشاورزی همراه بوده است، اما استفاده نادرست و بی‌رویه از این نهاده‌ها به‌دلیل ناآگاهی یا کم‌اطلاعی تولیدکنندگان باعث افزایش آلاینده‌های خطرناک در محصولات کشاورزی و بروز مشکلات زیست محیطی و بسیاری از بیماری‌ها و ناهنجاری‌های انسانی شده است.

در این خصوص دکتر ابراهیم فلاحی متخصص تغذیه و رژیم غذایی با بیان اینکه امنیت غذایی یعنی دسترسی کامل فیزیکی، اقتصادی، اجتماعی، تمام افراد جامعه به غذای کافی که از لحاظ مواد مغذی کامل و ایمنی غذایی داشته باشد، افزود: با این تفاسیر فرد باید بتواند نیازهای تغذیه‌ای خود را تأمین کند و زندگی شاداب و فعال داشته باشد .

وی اضافه کرد: هر چند میوه و سبزی دارای مواد مغذی هستند اما چنانچه ایمنی غذایی نداشته باشند (آلاینده داشته باشد) عملاً ارزش خاصی نخواهند داشت؛ آلاینده‌هایی مثل حشره‌کش‌ها، فلزات سنگین و موادی صنعتی نباید در مواد غذایی وجود داشته باشد.

این متخصص تغذیه و رژیم غذایی عنوان کرد: استفاده زیاد و بی رویه از کودها یا برداشت زودهنگام قبل از دوره‌ای که برای از بین رفتن سموم لازم است موجب از بین رفتن سلامت ماده غذایی می‌شود و مصرف این مواد غذایی سلامت انسان را به خطر می‌اندازد.

فلاحی با بیان اینکه وجود این آلاینده‌ها در مواد غذایی، امنیت غذایی را از بین می‌برد و سبب ایجاد بیماری از جمله بیماری‌های سرطانی می‌شود، عنوان کرد: این محصولات که در شرایط عادی می‌توانند سلامت ما را تضمین کند در این شرایط که مطرح شد به ضد سلامتی تبدیل می‌شود.

وی اظهار کرد: سرطان جزو مشکلاتی است که هزینه‌بر و بسیار خطرناک است و وجود این سموم و آلاینده‌ها در مواد غذایی در ایجاد سرطان پستان، دستگاه گوارش و … نقش دارند.

فلاحی با تاکید براینکه برای پیشگیری دستگاه‌هایی که متولی این کار هستند از جمله وزارت جهاد کشاورزی به کشاورزان آموزش دهند که استاندارد استفاده از کود چقدر است؟ بیان کرد: تهیه مواد غذایی ارگانیک و شبه ارگانیک ضروری است و زمان استفاده از سموم باید مناسب باشد و نزدیک برداشت محصول نباشد.

وی گفت: آموزش کشاورزان یکی از کارهایی است که باید انجام شود، فشار زیاد برای افزایش تولید به هر قیمت، مشکلی است که وجود دارد و باید جهاد کشاورزی تنها به افزایش کمیت توجه نکند بلکه کیفیت محصول را مدنظر قرار گیرد.

فلاحی اضافه کرد: مصرف‌کنندگان بدانند علیرغم اینکه پوست میوه و سبزیجات مفید است اگر ندانیم سموم آن در چه حد است چنانچه پوست آنها را جدا کنیم ایمن‌تر و بخشی از خطر کمتر می‌شود چون بخشی از سموم در لایه‌های بیرونی محصول قرار دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی لرستان با اشاره به اینکه بهترین راه این است که سموم و آلاینده‌ها در محصولات استفاده نشود تا مصرف کننده بتوانند با پوست میوه و سبزی را مصرف کند چراکه فوایدش بیشتر است، عنوان کرد: مصرف کننده مرغی را که تهیه می‌کند باید بین ۱ تا ۲ کیلو باشد و مرغ ۱.۵ کیلویی از لحاظ غذایی ارزش آن بیشتر از مرغ ۳ کیلویی است، مرغی که وزن بیشتری دارد به علت استفاده از آنتی‌بیوتیک چربی بیشتری دارد و سنگین‌تر است و مرغ کمتر از ۱ کیلو سوءتغذیه دارد .

وی توصیه کرد: در مورد سایر مواد غذایی، در خرید باید دقت کرد برچسب‌ها، تاریخ‌ها و محتویات مواد غذایی توجه شود تا در حداقل خطر قرار گیرد .

تحقیقات نشان می‌دهد که 75 درصد  از سم‌ها برای محصول‌های زراعی مانندگندم،جو، برنج، محصول‌های صیفی و جالیز، ذرت و سیب‌زمینی و 25 درصد در محصول‌های باغی و بیشترین مقداردر پسته و سیب مصرف می‌شوند .

دکتر رضا میر دریکوندی دکتری ژنتیک و اصلاح به‌نژادی در این خصوص با بیان اینکه طرح ارتقا سلامت از سوی وزارت بهداشت برای هشت محصول عمده که مصرف آنها زیاد است لحاظ کرده است، اظهار کرد: این هشت محصول شامل برنج، خیار، سیب‌زمینی، سیب درختی، گوجه و... بوده که کیفیت آنان بالاست که یکی از راه‌های افزایش کیفیت این است که باقی‌مانده سموم و فلزات سنگین کم باشد و برای این مهم هزینه‌هایی باید لحاظ شود که تاکنون اعتبار آن لحاظ نشده است .

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد خرم‌آباد بیان کرد: برای تولید این محصولات فعلا طرح اجرا نشده است .

میردریکوندی اضافه کرد: البته تاکنون از سوی وزارت بهداشت غنی‌سازی آرد انجام شده است .

این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه هرچه دولت در این راستا سرمایه‌گذاری کند هیچ آسیبی نمی‌بیند چون چند برابر سود آن به جامعه برمی‌گردد، اظهار کرد: امنیت غذایی باسلامت جامعه سر و کار دارد و در این راستا هر چه سرمایه‌گذاری صورت گیرد بهتر است .

وی خاطرنشان کرد: یک سری کمبودهای ویتامین و اسیدهای آمینه در مواد غذایی داریم و چنانچه این محصولات غنی‌سازی شوند مشکلات کمبود آن در مصرف‌کنندگان کمتر خواهدشد وعلاوه بر این چنانچه باقی‌مانده سموم کم شودخیلی از تبعاتی که محصولات در جامعه دارند کمتر خواهدشد .

میردریکوندی با بیان اینکه اجرای طرح ارتقای امنیت 8 ماده غذایی اهمیت بسیار زیادی در سلامت جامعه دارد اما تاکنون این طرح هنوز عملیاتینشده است، افزود: آسیب سمومی نظیر( آفت‌کش‌ها، حشره‌کش‌ها، قارچ‌کش‌ها و علف‌کش‌ها) مشخص شده است و با توجه به اینکه در کشورمان در سال 1346، قانونی تصویب شده که محصولاتی که از مزرعه به دست مصرف کننده می‌رسد باید تست و باقی‌مانده سموم آنها استاندارد باشد و متاسفانه این قانون در کشور به خوبی اجرا نشده است .

این دکترای ژنتیک و اصلاح به‌نژادی، نبود امکانات، نبود اعتبار لازم برای انجام کار، عدم همت لازم برای انجام کار و... از دلایل اجرایی نشدن قانون مذکور عنوان کرد و با بیان اینکه احساس می‌شود تصمیم‌گیران یا به اهمیت موضوع واقف نیستند یا اینکه سلامت جامعه برای آنان اهمیت ندارد، افزود: یکی از عوامل بیماری‌های ناشناخته و سرطان‌ها استفاده از مواد شیمیایی و به ویژه موادی که در تولید مواد غذایی استفاده می‌شود هستند که در مواردی دیده شده از یک مواد شیمیایی چندین بار برای یک محصول استفاده می‌شود .

وی گفت: هنگامی‌که کشاورز می‌خواهد حداکثر سود را از تولید محصولات خود داشته باشد و با یک آفت و بیماری مبارزه کند قطعا سم‌پاشی انجام می ‎ دهد که  البته این 100 درصد نیست ولی اکثر کشاورزان به آن مبادرت دارند .

میردریکوندی تاکید کرد: هر سمی دوره معینی دارد که این مهم در تولید محصولات اصلاً رعایت نمی‌شود و در اکثر کشورهای دنیا هر محصولی که بالا می‌آید باید تست سموم را روی آن انجام داد و در کشوری که اینها رعایت نمی‌شود و شیوع سرطان‌ها زیاد شده  این مهم به استفاده از سموم در محصولات برمی‌گردد .

وی با بیان اینکه سموم بی‌کیفیت در حال زیاد شدن هستند و سموم بی‌کیفیت بخشی از سمومی است که در کشور ما استفاده می‌شود، تصریح کرد: برای تست میزان سموم باقی‌مانده در محصولات کشاورزی دسترسی به  آزمایشگاه  وجود دارد و این مکان‌ها را حداقل در مراکز استان‌ها آزمایشگاه‌ها داریم .

این مدرس دانشگاه با بیان اینکه بخشی از کار اداره استاندارد باید روی همین میزان استاندارد سموم در محصولات غذایی باشد، آنها هم بودجه کامل برای این تست ندارند، گفت: امکانات است اما هنوز اندازه‌گیری باقی مانده سموم در محصولات مورد توجه نیست، محصولی که باقی مانده سموم و کود و فلزات سنگین آن بیش از حد مجاز باشد نمی‌گذارند وارد یک کشور شود و آن را عودت می‌دهند اما در کشور ما به راحتی استفاده می‌شود .

وی تصریح کرد: چندین مورد پیاز و سیب‌زمینی را تست کنید خواهید دید که بیش از چند برابر مجاز نیترات و عناصر فلزی سنگین دارند و اما ما به عنوان مصرف کننده همه آنها را استفاده می‌کنیم .

میردریکوندی با اشاره به اینکه هم متولیان و هم مسئولین باید به این مسأله توجه کنند و این برنامه جامعی است که اعتبار، آموزش و تأمین تجهیزات لازم  نیاز دارد، بیان کرد: سازمان‌هایی همچون وزارتخانه‌های جهادکشاورزی، بهداشت، محیط زیست و استاندارد روی این مسأله توجه ویژه داشته باشند و بخشی از کار را براساس وظیفه سازمانی خود انجام دهند؛ هرچه دیرتر وارد این مقوله شویم بیشتر آسیب می‌بینیم و تبعات مصرف آن گریبان‌گیر همه ما خواهد بود .

با توجه به محدودیت‌های افزایش سطح زیرکشت در سال‌های اخیر، اهم تلاش به افزایش محصول در واحد سطح محدود و یا افزایش عملکرد به آب مورد نیاز وابسته شده است.  تلاش برای تولید محصول‌های بیشتر، افزایش مصرف نهاده‌هایی همانند کودهای شیمیایی را به دنبال داشته است تا بشر بتواند از واحد سطح زمین‌های زیرکشت یا میزان آب مصرفی ، محصول بیشتری را برداشت کند. از جمله، در دهه‌های اخیر کشت  رقم های اصلاح شده و پرمحصول، ضمن افزایش تولید در واحد سطح، مصرف کودها و سم‌های شیمیایی را افزایش داده است .

در بحث استفاده از سموم در تولید محصولات کشاورزی، دکتر خسرو عزیزی دکترای اکولوژی نیز گفت: به پیشنهاد استاندار لرستان و رئیس سازمان مدیریت استان یک درصد بودجه هزینه‌ای دستگاه‌های اجرایی که برای کارهای پژوهشی لحاظ می‌شد تجمیع کردیم و به 720 میلیون تومان رسیده که در کارگروه آموزشی، پژوهشی و فناوری با اولویت‌های دستگاه‌های اجرایی پژوهش‌ها را انجام خواهیم داد .

وی ادامه داد: براین اساس 20 طرح تحقیقاتی به تصویب رسید که در حال اجرا هستند .

عضو هیات علمی  لرستان گفت: یکی از این طرح‌ها که با همکاری استانداری، علوم پزشکی، اداره استاندارد و جهاد کشاورزی تحت عنوان سلامت محصولات کشاورزی در حال انجام است .

وی با بیان اینکه در برخی  محصولات کشاورزی  مواد شیمیایی اعم از اوره و سموم  استفاده می‌شود که این مواد در محصول باقی می‌ماند و بر اساس اصل تجمع زیستی وقتی آن را مصرف می‌کنیم این سموم در بدن باقی می‌ماند و منجر به بروز آسیب به بدن افراد می‌شود، بیان کرد: از طرفی چون کشاورزی پایدار و ارگانیکی نداریم باید مصرف مواد شیمیایی را به حداقل برسانیم.

این اکولوژیست اضافه کرد: امسال روی سبزی‌های منطقه پل‌دختر تحقیقات خود را انجام خواهیم داد، در مواردی مشاهده شده که در برخی محصولات مواد شیمیایی زده می‌شود و چون دوره تجزیه آن رعایت نشده سم در محصول باقی می‌ماند.

وی گفت: برخی سموم نیز سیستمیک هستند و ممکن است خسارت‌زا برای افراد باشند.

 عزیزی با اشاره به اینکه باید به سمتی برویم که اگر بخواهیم صادرات غیرنفتی را افزایش دهیم باید استانداردهای لازم را رعایت کرده و داشته باشیم، عنوان کرد: چنانچه درصد نیترات در محصولات بالا باشد  پس از صادرات آنان به کشورهای دیگر چون تست روی محصول انجام می‌شود این محصولات برگشت خواهند خورد و خسارات زیادی را به همراه دارند.

موضوع سلامت و کیفیت محصولات کشاورزی و غذایی یکی از چالش‌های اساسی جوامع امروزی است؛ افزایش آگاهی مصرف کنندگان ضروری است.

مجید جوادی، مدیر حفظ نباتات جهاد کشاوزی لرستان نیز درباره وضعیت استفاده از سموم در تولیدات کشاورزی با بیان اینکه اصلی‌ترین راهبرد مهم برای توسعه کشاورزی در کشور، افزایش سطح سلامت جامعه با اولویت قرارگرفتن تولید محصول سالم و تولید محصولات ارگانیک است، اظهار کرد: در بخش کشاورزی بر سر راه تولید عوامل محدودکننده‌ای وجود دارد که از جمله این عوامل وجود آفات، بیماری‌ها و علف ‎ های هرز است که کنترل آن تحت عنوان حفظ نباتات صورت می‌گیرد.

وی اضافه کرد: همچنین عوامل متعددی در توسعه بخش کشاورزی نقش دارند که از آن جمله می‌توان به منابع انسانی، سرمایه و نهاده‌ها، فناوری، آموزشو مدیریت صحیح را نام برد.

مدیر حفظ نباتات جهاد کشاوزی لرستان با اشاره به اینکه با افزایش بهره‌وری و استفاده مناسب از ابزارهای تولید می‌توان بهتولید پایدار که لازمه امنیت غذایی است دست یافت که البتهبدون توجه به حفظ محصول تلاشی بیهوده است، افزود: برایدستیابی به کشاورزی پایدار در راستای تولید پایدار مدیریت تلفیقی آفات ویامدیریت تلفیقی محصول ازاهمیت ویژه‌ای برخوردار دارند  و باید در راستای کار قرار گیرند چرا که محصول سالم به محصول اطلاقمی‌شود که بر اساس استانداردهای ملی و جهانی موجود فاقد باقیمانده غیر مجاز باشد.

جوادی بیان کرد: استاندارد محصول سالم شاخص‌هایی است که بر اساس آن محصول تولیدی از نظر آلودگی مرکز سنجش واقع می‌شود.

وی با بیان اینکه افزایش آگاهی مصرف کنندگان و نگرانی از وجود بقایای سموم آفت کش‌ها، آنتی بیوتیک‌ها و سایر داروهای دامی کودهای شیمیایی ترکیبات هورمونی مواد نگهدارنده پذیری فلزات سنگین و پیام‌ها و پیامدها و مشکلات ناشی از آن که محیط زیست زیست و سلامت جامعه سبب شده که مصرفکننده به مصرف محصولات کشاورزی سالم و ارگانیک تمایل بیشتری نشان دهند، افزود: با توجه به اینکه توسعه مصرف کودهای شیمیایی سبب افزایش عملکرد تولید محصولات کشاورزی شده است و همزمان باافزایش مشکلاتی از قبیل از بین رفتن تعادل متقارن عناصر ضروری خاک، اختلال در حلالیت و جذب عناصر غذایی خاک، آلودگی رودخانه‌ها و آب‌های زیرزمینی و عناصر و فلزات سنگین موضوع برایسلامتی انسان از قبیل کادمیم،آرسنیک، کروم،سرب، جیوه و نیکل که همراه با برخی از کودهای شیمیایی وارد چرخه تولیدات محصولات کشاورزی و انتقال مصرف‌کنندگان می‌شوند پدیدار شد.

وی عنوان کرد: انتظار می‌رود تدوین استانداردهای فرآیند تولید و ارتقای محصول سالم باعث افزایش استفاده از محصولات ارگانیک و سالم شود.

مدیر حفظ نباتات جهاد کشاوزی لرستان بیان کرد: مدیریت حفظ نباتات در نظر دارد در راستای ارتقای سلامت محصول در کنار مدیریت تلفیقی آفات به مدیریت تلفیقی محصول بپردازد و با استفاده از روش‌های جایگزین استفاده از مواد کنترل بیولوژیکانواع کودهای زیستی و با تلفیق روش‌ها به زراعی به نژاد،به نژاد، بهبود راندمان آبیاری وتغذیه، انجام آزمایش‌های خاک و آزمایش آلاینده‌ها از جمله نیترات و باقیمانده سموم و فلزات سنگین، ارائه سوش‌های جایگزین در جهت کمیت بیشتر و تولید پایدار محصول سالم و حتی‌الامکان بدون استفاده ازسموم و کودهای شیمیایی در راستای حفظ ایمنی زیستی و حفاظت از محیط زیست، ارتقای کیفیت بهداشتی محصولات تولیدی و بهبود راندمان مصرف و کاربرد نهاده‌های کشاورزی و در نهایت در راستای ارتقا قیمت محصول گام تازه‌ای برداشت خواهد شد.

جوادی بیان کرد: در لرستان طی سال‌های 92تا 95 محصولات سالم باغی و زراعی تحت پوشش مدیریت تلفیقی آفات، تولید و موفق به اخذ گواهی استاندارد تشویقی محصولات سالم شده‌اند که جمعاً حدود 80 گواهی استاندارد صادر شده است به طوریکه برای تولید محصول سالم ضمن رعایت تمامی استانداردهای تعریف شده در تمامی مراحل کاشت، داشت و برداشت محصول، شناسنامه زراعی برای محصول ایجاد و نسبت به دریافتکد ۱۶ رقمی اقدام شد، بعد از معرفی نمونه‌های شناسنامه‌دار و دارای کد ۱۶ رقمی به آزمایشگاه، آنالیز و انجام آزمایشات تعیین باقیمانده سموم، فلزات سنگین و نیترات  انجام می‌شود و در صورت دریافت نتیجه آزمایش مطابق با استانداردهای ملی محصول به اداره کل استاندارد معرفی و بعد از پرداخت هزینه‌های مربوط، گواهی استاندارد برای محصولات سالم صادر شد.

مدیر حفظ نباتات جهاد کشاوزی لرستان بیان کرد: همواره مسائلی از جمله مسافت رسیدن نمونه به آزمایشگاه و اغلب از دست رفتن نمونه ارسالی به علت نداشتن آزمایشگاه مرجع و عدم تفاوت قیمت محصولات سالم با محصولات عادی پس از برداشت ونبود خوشه تولیدی در استان ازموانع مهم بر سر راه تولید محصول سالم  است.

جوادی اضافه کرد: به منظور ارتقای سلامت محصول در ۸ محصول کلیدی ضمن اجرای مدیریت تلفیقی آفات مدیریت تلفیقی محصول را نیز اجرا خواهیم کرد و این در حالیست که نیاز به حمایت‌های مشارکتی و حمایتی داریم که  ۵۰ درصد الگوی کار در مزرعه  با کشاورز به صورت مشارکتی انجام شود به طوریکه در فصل زراعی از محصول مورد نظر را شاهد قرار داده و ارزیابی‌ها در چندسال متوالی یعنی (سه سال) صورت خواهد گرفت.

وی با بیان اینکه در ابتدا  15 محصول با ریسک بالا انتخاب شدند که نیترات و باقی مانده انواع مسموم درآنها بیشتر است که شامل ( پیاز، سیب زمینی، خیار و گوجه گلخانه‌ای و فضای باز، سیب، پرتقال، سبزیجات و سیفی جات و ...) هستند، گفت: در مرحله اول 8 محصول را جمع کردند و با مشارکت مجموعه وزارت کشاورزی و وزارت بهداشت و  7 محصول  بعدی در فازهای بعدی انجام خواهد شد.

مدیر حفظ نباتات جهاد کشاوزی لرستان بیان کرد: این طرح 5 پروژه دارد که شامل دو پروژه تحقیقاتی و سه پروژه اجرایی در محصولات و سموم مختلف هستند.

جوادی با بیان اینکه  این پروژه  را در دهه 80 مشخص کرده بودند و از دهه 80 تاکنون 15 سال می‌گذرد، چون سموم جدید وارد شده این مهم نیاز به بازنگری دارد، افزود: پروژه‌های تحقیقاتی شامل تعیین آلودگی‌های خاک در کل کشور است که نقشه آلودگی خاک را به فلزات سنگین و نیترات قرار بود مشخص کنند که کاری ارزشمند است و کد 16 رقمی به محصولات دهیم و مرحله به مرحله آنها راتحت پوشش قرار می‌دهیم و برای هر استانی سطح مشخص می‌شود و راهکار کنترل عوامل خسارت‌زا را به آن می‌دهیم و از تولید حفاظت کنیم تا کیفیت محصول حفظ و مدل کنترل تلفیقی را با اولویت کنترل بیولوژیک داشته باشیم.

وی ادامه داد: با گذاشتن کد 16 رقمی توسط  وزارت جهاد محصول تولید شده شناسنامه ای برای محصول لحاظ می شود و این کد نشان می‌دهد که محصول مذکور تحت چه شرایطی تولید شده و نهایتا قبل از بسته بندی نمونه ای از طریق شرکت بازررسی معتمد استاندارد مشخص و پرونده برای محصول تعیین خواهد شد که به لحاظ میزان نیترات، فلزات سنگین و باقی مانده سموم بررسی و پس از آزمایش به صورت نمونه ای کار را انجام خواهیم داد که در صورت فراگیر شدن این طرح  به همت همه دستگاه‌های ذیربط نیاز است.

مدیر حفظ نباتات جهاد کشاوزی لرستان گفت: در حال حاضر کالاهای تولید جهاد کشاورزی فله ‎ ای انجام می‌شود و باید در عمل به خوشه تولیدی اعتقاد داشت و درلرستان آزمایشگاه دولتی که شامل مجموعه آزمایشات فلزات سنگین و سموم نداریم؛ البته آزمایشگاه بخش خصوصی راه اندازی شده است و نمونه را به اصفهان و تهران می‌فرستیم و غذا و داروی علوم پزشکی استان نمونه را به اهواز می‌فرستد که برای هر نمونه بین 700 تا 800 هزار تومان هزینه می‌کنیم که آزمایش‌ها مقرون به صرفه نیست والبته رغبتی برای انجام آن وجود ندارد چون جذابیتی به لحاظ افزایش قیمت ندارند .

جوادی بیان کرد: در کل کشور از محل طرح سلامت انسانی وزارت بهداشت قرار بود 28 میلیارد تومان برای این طرح به 21 استان اعتبار پرداخت شود .

وی با بیان اینکه پایان سال گذشته تقسیم‌بندی محصول و وضعیت اعتباری مشخص شد و تجهیز آزمایشگاهی که بتواند سه فاز آزمایشات را در حوزه فلزات سنگین، نیترات  و سموم انجام دهد نیز تعیین و 4.5 میلیارد تومان اعتبار نیز لحاظ شد، عنوان کرد: بعد از شورای سلامت کارگروهی با حضور معاونین حفظ نباتات، مدیر بودجه و نماینده علوم پزشکی برای تامین اعتبار تشکیل دادیم و این طرح را جزو اعتبارات امسال با امضای رئیس سازمان لحاظ کردیم .

وی اضافه کرد: این طرح ضروری است و در راستای مصوبات شورای سلامت مورد تاکید وزارت بهداشت بوده  و جزو الزامات جامعه است که باید به آن اهمیت داد تا بخشی از زیرساخت‌های سلامت جامعه را از این طریق تامین کرد؛ این مهم همچنین به عنوان یکی از طرح‌های مستقیم سازمان ماست که سال گذشته 470 میلیون تومان برای چهار طرح داشتیم و یک میلیارد و 600 میلیون تومان قرار است بدهند که هنوز رسما اعلام نشده است .

جوادی با بیان اینکه در برنامه اجرایی 5 ساله این طرح را در ارتباط با 8 محصول در نظر گرفته‌ایم که البته بجای پرتقال، انار را جایگزین کردیم، یادآور شد: راهکار کنترل این است که به سمت تولید محصول سالم برویم و از سر جمع اعتبارات استانی و ملی برای تجهیز کنترل‌های شیمیایی و بیولوژیکی از طریق هدفمندی یارانه‌های سموم اقدام کنیم .

مدیر حفظ نباتات جهاد کشاوزی لرستان  تصریح کرد: این طرح به نظر متخصصین جزو مطالبات مهم است و انجام آن کاملا ضروری است کهاز زمان تولید تا بسته بندی و هنگامیکه وارد بازار می‌شود باید نظارت و آزمایش روی آنها انجام شود .

بیس سلامت ما مواد غذایی سالم است و همت و هماهنگی لازم است که باید همه دستگاه‌های دولتی و سرمایه‌گذار بخش خصوصی ورود جدی پیدا کنند تا مردم نمود عملی این کار را با کدهای استاندارد عملا ببینند و کارهای آزمایشگاهی و نظارت کافی باشد که البته این مهم  هنوز در لرستان شکل نگرفته است .