5 گزینه هسته ای علیه بد عهدی

به گزارش پایداری ملی، هادی محمدی نوشت: هفته قبل، هفته تهدید ایران برای اقدامی بزرگ در برابر اقدامات یک سال گذشته آمریکا بود. این تهدیدات از توئیت موسویان دیپلمات سابق آغاز شد که از شروع اقدامات متقابل ایران علیه تحریم‌های آمریکا در آستانه سالگرد خروج این کشور از برجام(18اردیبهشت/8 می) خبر داده بود و سپس به سخنرانی تند سید‌عباس عراقچی معاون ظریف در ترکیه رسید: «در حالی که برجام به دلیل موضع آمریکا به مخاطره افتاده هر لحظه امکان پایان یافتن آن وجود دارد». آخرین حلقه این سه‌گانه را بهزاد صابری مشاور ظریف کامل کرد و در توئیتش با اشاره به ماده 26 برجام نوشت: «اگر ایران در اجرای بند ۲۶ برجام و در پاسخ به اعمال دوباره تحریم‌های هسته‌ای از سوی آمریکا تصمیم بگیرد که اندکی اجرای تعهدات خود را کاهش دهد، در واقع این صرفاً کمکی به حقوق شناخته شده برای آن در خود توافق است.»اما بند 26 که در آن آمده «دولت ایالات متحده  از اعمال تحریم‌های جدید مرتبط با هسته‌ای خودداری خواهد کرد و ایران اعلام کرده است که تحمیل چنین تحریم‌های جدید مرتبط با هسته‌ای را به منزله مبنایی برای توقف کلی یا جزئی اجرای تعهدات خود وفق این برجام، تلقی خواهد نمود» تنها ماده تصریح کننده حق ایران برای کاهش تعهداتش طبق برجام نیست.

 آخرین بند برجام (ماده37) و در آخرین خط این توافق بین المللی نیز آمده است: « ایران بیان داشته است که چنانچه تحریم‌ها جزئی یا کلی مجددا اعمال شوند، ایران این امر را به منزله زمینه‌ای برای توقف کلی یا جزئی تعهدات خود وفق این برجام قلمداد خواهد نمود.» در حقیقت دیپلمات های ایران با علم به احتمال کارشکنی غرب، در دو بخش از برجام، حق ایران را نقض این توافق به عنوان یک اقدام «مشروع» گنجانده‌اند. به نظر می رسد با توجه به این اظهارات و شنیده‌های خراسان در این زمینه، جمهوری اسلامی ایران آماده می‌شود تا طبق تصریح دو بند متن اصلی برجام اقدامات کاهشی خود را در انجام تعهدات هسته‌ای صورت دهد. در این زمینه و با توجه به محدودیت های اصلی کشورمان طبق برجام که در فردو، نطنز، تحقیق و توسعه، راکتور اراک، کارخانه آب سنگین و نظارت ها بوده، این امکان وجود دارد که اقدامات متقابل احتمالی نیز در این حوزه‌ها باشد.

گزینه‌های پیش روی جمهوری اسلامی برای این کار متنوع بوده است و در صورت رسیدن نظام به تصمیمی قطعی می تواند طیف متنوعی را شامل شود. تزریق گازUF-6 به دو آبشار سانتریفیوژ موجود در فردو که هم اکنون بدون گاز در حال چرخش هستند و تولید اورانیوم با غنای 3.67 درصد در این مرکز، نصب سانتریفیوژهای IR-2M و IR-4 در نطنز که به ترتیب توان غنی سازی 2 و 5 برابری نسبت به ماشین های IR-1 دارند، گذشتن از سقف 130 تولید آب سنگین در کارخانه آب سنگین خنداب که  در ماده 14 برجام ذکر شده، فک پلمب از قرص‌های سوخت راکتور آب سنگین قدیمی اراک و ارسال آن‌ها از اصفهان به اراک و سرانجام توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی به ویژه اجرای کد 3.1، (به خصوص این که هفته پیش محمد جواد ظریف گفته بود یکی از  انتخاب‌های احتمالی ایران مقابل تحریم‌های آمریکا خروج از پیمان «ان.پی.تی» است) پنج اقدامی است که هر کدام به تنهایی یا ترکیبی از چند مورد می تواند طبق بندهای 26 و 37 برجام در مقابله با اقدام آمریکا در اعمال تحریم های هسته ای مشروعیت قانونی داشته باشد. هر چند این اقدامات در مرحله ابتدایی بوده و در صورت ادامه روند بی حاصل کنونی و نفع نبردن ایران از منافع برجام و اجرای تعهداتش، می تواند مراحل دیگری داشته و تا خروج قطعی کشورمان از برجام و ان پی تی را نیز در بر داشته باشد.

جمهوری اسلامی علاقه ای به برهم خوردن برجام نداشته و رفتار نجیبانه اش در این یک سال موید این حرف است اما همان طور که قبلا هم مسئولان اعلام کرده اند، کاسه صبر ایران هم حد و حدودی دارد. یک سال وقت زیادی برای آزمودن اراده و توان طرف مقابل به ویژه اروپایی‌ها برای حفظ توافقی بود که به گفته خودشان برای آن ها ابعادی امنیتی و حیثیتی داشت اما آن‌ها تاکنون ثابت کرده‌اند که یا نمی خواهند یا نمی‌توانند در برابر یک جانبه‌گرایی مخرب آمریکا بایستند. البته تاوان این ناتوانی یا نداشتن اراده را ایران نخواهد پرداخت وبه نظر می رسد باید بدانند اگر دنبال توافق یا قرارداد جدید هستند برای هر توافق و گفت‌وگوی جدیدی شرایط جدیدی نیز روی زمین ایجاد می‌شود.