فرصت‌‌های بازار ۱۰۰ میلیون دلاری نشر چین برای ایران

به گزارش پایداری ملی، چین کشور مهمان ویژه سی و دومین دوره نمایشگاه کتاب تهران است و این  فرصت خوبی برای ایجاد و بسط روابط تجاری بین اقتصاد نشر ایران و چین محسوب می‌شود.بهره‌مندی از این ظرفیت نیازمند آشنایی ناشران ایرانی با بازار نشر چین است تا بتوانند به حوزه داشتن روابط حرفه‌ایی نشر، از جمله مبادلات کپی رایت، بازار نشر چین ورود و حضور موفق داشته باشند.

بازار نشر چین، بعد از بازار نشر آمریکا، دومین اقتصاد بزرگ نشر در جهان را داراست. طبق آمار سالیانه ارائه شده در مجله ناشران چین، نزدیک به 500 هزار عنوان کتاب در سال 2018 انتشار یافته است. نشر در چین از دیرباز دولتی بوده و است و نزدیک به 600 ناشر رسمی موجود در چین همه دولتی هستند که در قالب 32 گروه انتشاراتی، با هدف ایجاد انگیزه رقابت، تجمیع شده‌اند. البته از سال 2001 به این طرف و بعد از پیوستن چین به سازمان تجارت جهانی، فضای نشر در این کشور بازتر شده و شاهد تغییرات و اصلاحات زیادی در این حوزه بوده است به طوریکه در سال‌های اخیر موسسه‌های نیمه خصوصی تحت عنوان "آژانس‌های فرهنگی" می‌توانند با اخذ اجازه از دولت بطور مستقل کار کنند.

بیشتر عناوین کتاب‌هایی که در چین منتشر می‌شوند، وارداتی هستند، به ویژه در موضوع کودک و نوجوان بیش از 90 درصد محتوای کتاب‌ها از کشورهای دیگر، عمدتاً از کشورهای اروپایی، آمریکا، انگلستان، کره جنوبی و هند، وارد می‌شود.

حدود 80 میلیون نفر از جمعیت 1.4 میلیاردی در این کشور مسلمان هستند که اغلب ریشه ایرانی دارند و در استان نین چیا ساکن هستند و علاقه زیادی به کتاب‌های ایرانی، به ویژه در موضوع مطالعات ایرانی و اسلامی، دارند. اما انتشار کتاب درباره اسلام در این کشور ممنوع است.

بازار نشر چین به تبعیت از اقتصاد محافظه کار آن، بازاری محافظه کار است و ورود به آن نیاز به دقت و ممارست دارد. با این همه از نظر ناشران خارجی این بازار برای سرمایه‌گذاری بازار مطمئنی است. ورود و فعالیت در این بازار استانداردها و قواعد خود را دارد. برای حضور موفق در آن باید فرهنگ و تمدن مردم چین را خوب مطالعه کرد و به آنها در مراوادت احترام گذاشت و ضمناً باید در چهارچوب مقررات دولت کار کرد.چینی‌ها به فرهنگ خودشان خیلی تعلق خاطر دارند و به قول خودشان "فرهنگ ما ارتباط همه چیز است". برای فعالیت در بازار چین باید آهسته و پیوسته عمل کرد، آداب گفتگو و تعامل با طرف‌های چینی را بلد بود و با حوصله تمام اعتماد آنها را برای همکاری جلب نمود.

اما از آنجاییکه بازار نشر چین به جهت اقتصادی و گردش مالی بالا(بیش از صد میلیون دلار در سال) و وجود مخاطبین بی شمار کتاب‌خوان،حائر اهمیت است، حضور در این بازار از نظر ناشران بین‌المللی امری معقول و سودآور به حساب می‌آید.از طرف دیگر، صنعت و بازار نشر در چین برای فعالان نشر خارجی به جهت وجود حوزه‌های مختلف فعالیت در آن و همکاری با عوامل چاپ و نشر جذابیت خاصی دارد، حوزه‌هایی همچون تبادلات کپی رایت و ترجمه، تولید مشترک و همچنین چاپ مشترک، از جمله آنهاست.استفاده از قابلیت‌های صنعت چاپ و نشر در چین برای تولید کتاب با صرفه اقتصادی بیشتر از جمله انگیزه‌های دیگر برای ناشران خارجی جهت ورود به این بازار به حساب می‌آید.

با اینکه چینی‌ها علاقه زیادی به امر صادرات دارند، اما واقعیت این است که آنها در حوزه محتوا نیازمند خرید کپی رایت هستند.به نظر می‌رسد بازار نشر ایران به جهت غنی بودن در محتوا، به ویژه در موضوع ادبیات داستانی و کودک و نوجوان و تصویرسازی می‌تواند سهم زیادی در برآورد این نیاز بازار نشر چین داشته باشد.به عبارت دیگر بازار نشر چین به جهت سخت‌افزاری ظرفیت‌های بالایی دارد و به جهت نرم افزاری نیازمند وارادت است و این امر می‌تواند بستر خوبی برای ایجاد و بسط رابطه تجاری بین نشر ایران و چین باشد.

با عنایت به مطالب پیش گفته در خصوص نیازمندی بازار نشر چین به واردات محتوا، دولت چین دست ناشران را برای ورود به حوزه مبادلات کپی رایت باز گذاشته است و آنها را به این امر ترغیب می کند.از طرف دیگر دولت چین علاقمندی زیادی به معرفی فرهنگ چین با استفاده از بستر و ظرفیت‌های بازارهای بین المللی نشر دارد. از این رو، از سال 2015 به این طرف بازار نشر چین توجه ویژه به موضوع مبادلات رایت پیدا کرده است و رشد سریعی در خرید و فروش کپی رایت و ترجمه  کتاب ها با بازارهای مختلف در جهان را تجربه کرده است.مجله ناشران چین از این موضوع به عنوان "جنبش جدید در توسعه اقتصادی نشر چین" یاد می کند.

در سال های اخیر بسترهای مناسبی برای توسعه روابط حرفه‌ایی بین بازار نشر چین و ایران فراهم آمده است.شایسته و بایسته است ناشران ایرانی از فرصت ایجاد شده برای ورود و حضور هدفمند در بازار نشر بزرگ نشر چین اندیشه کنند.