برای بالا بردن سرعت خود تحول جدی نیاز داریم
وی در ادامه افزود: موضوعی که مقام معظم رهبری در همه بحث ها و رویکردها به آن اشاره میکنند، این است که ضمن تشکر از دست اندرکاران میفرمایند: « توقعات بیشتر از اینها است...» معمولا انتظار ایشان درموضوع پدافندغیرعامل فراتر از اقداماتی است که ما تاکنون انجام داده ایم لذا باید بنده و شما دست در دست هم انتظارات رهبری عزیز را جامه عمل بپوشیم و این جز تلاش بسیجی گونه میسر نیست، ضمن تشکر از همه محققان و پژوهشگران این جشنواره من نیز به تبعیت از مشی رهبر معظم انقلاب عرض میکنیم که انتظارات از موضوع جشنواره سلمان فارسی بیشتر است و بایستی برای بالا بردن سرعت خود سال آینده یک تحول جدی در این حوزه داشته باشیم و یک بازنگری در موضوعات مورد بحث و چهارچوبها ایجاد کنیم.
کار در حوزه پدافند غیرعامل باید علمی، دقیق و همه جانبه باشد
رییس سازمان پدافندغیرعامل کشور: در همه بیانات رهبر معظم انقلاب در خصوص پدافند غیر عامل این نکته وجود دارد که میفرمایند: «مسئله پدافند غیرعامل مسئله بسیار مهمی است» در دیدار اخیر هم ایشان فرمودند: «هر روزی که میگذرد به اهمیت پدافند غیرعامل افزوده میشود» مفهوم این جمله این است که وقتی ما در شرایط فعلی هستیم بایستی نسبت به گذشته اهمیت بیشتری را برای امور پدافندغیرعامل درنظر بگیریم رهبری فرمودند: در برهه کنونی شیوههای تهاجم دشمن به نحوی است که اگر مسئولان ارشد کشور اهمیت پدافند غیرعامل را درک نکنند یا پدافند غیرعامل آنچنان که باید و شاید در کشور توسعه پیدا نکند و اعمال نشود، ما در معرض تهدیداتی قرار میگیریم که بعضا میتواند برای کشور جبران ناپذیر باشد، این یک طرف قضیه است، طرف دیگر قضیه شما هستید، شمایید که با جدیت و اقتضاعاتش پدافند غیرعامل را بایستی دنبال کنید یکی دیگر از این اقتضاعات این کار این است که کار کاملا علمی، دقیق و همه جانبه باید انجام شود.
رهبری فرمودند: چه نظامی و چه غیرنظامی همکاری کامل و لازم را با سازمان پدافند غیرعامل داشته باشند
سردار جلالی یاد آور شد: امام خامنه ای عزیز این وظیفه را بر عهده ما گذاشته اند که ما باید در راستای تحقق منویات ایشان امورات محوله را با دقت و پشتکار دو چندان انجام دهیم. رهبری در فراز دیگری از بیانات خود افزودند: « سردار جلالی و بقیه همکارانی که با ایشان همکاری میکنند کار را با جدیت کامل دنبال کنند، اصرار دارم که همه بخش های کشور چه نظامی و چه غیرنظامی همکاری کامل و لازم را با سازمان پدافند غیرعامل داشته باشند»، در واقع رهبری یک جمع را خطلاب قرار دادند سازمان پدافندغیرعامل، کسانی که با زمان پدافندغیرعامل همکاری دارند و افراد و ارگانهایی که تکالیفی در این خصوص دارند مخاطب قرار گرفته اند اگر ما بخواهیم به تحلیل محتوای بیانات رهبری توجه کنیم، اشاره ایشان به پیچیدگی تهدیدات است یعنی در عرصهای که ما قرار گرفتیم تهدیدات کاملا پیچیده شده هستند، به عبارتی (complicated) شده اند، پیچیدگی تعابیر و معانی گسترده ای دارد، پیچیدگی میتواند ابعاد پنهان یک موضوع باشد، یعنی این موضوع شفاف نیست یا به عبارتی دیگر ممکن است در آن جعل وجود داشته باشد، مفهوم دیگر هم یعنی میتواند ترکیب بین چند موضوع با یکدیگر معنی شود، ولی در فرهنگ عامه پیچیدگی به عنوان یک مفهوم غامض و تقریبا سخت عنوان میشود.
پیچیدگی های موضوعات علمی پدافند غیرعامل را کشف کنید
وی با اشاره به مفهوم پیچیدگی در کنار مفاهیم علمی خاطر نشان کرد: با در کنار هم قرار گرفتن مفاهیم علمی و پیچیدگی مفهومی جدید در این حوزه شکل میگیرد، اقتضاعات، صلاحیت ها، پیچیدگی ها، علمی بودن و همه جانبه بودن پنج محوری است که باید در آن ورود کنیم و انتظارات فرماندهی کل قوا را در خصوص مباحث پدافند غیرعامل با این رویکرد تحلیلی و تحقیقی در این پنج محور جامه عمل بپوشانیم. جمعی که امروز در این سالن حضور دارد در واقع یک جمع علمی است و موضوعیت مجمع ما هم این است که تولید دانش، تلاش، مهارت، آموزش ها و مدیریت هایی که انجام شده را طی سال گذشته ارزیابی کنیم، علی القاعده باید پیچیدگی ها در بین تکنولوژی و فناوری ها از طریق فعالیت های علمی دقیق احصا شود تا مدیران و همکاران در تشخیص تهدیدات و آسیب ها دچار ابهام نشوند، لذا بایستی رویکرد تحقیقاتی محققان و پژوهشگران اصلاح شود تا ما این پیچیدگی ها را کشف کنیم چرا که اگر این پیچیدگی ها احصاء نشود دچار سردگمی خواهیم شد و نمیتوانیم امور را به درستی انجام دهیم.
نگاه نو در تولید علم و فناوری میتواند سرعت تولید علم را بیشتر کند
رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور با اشاره به این که امروزه در جهان فناوری های زیادی در حال رشد هستند و سرعت رشد این فناوری ها نیز بسیار زیاد است، مطرح کرد: ما باید میزان و سرعت تولید علم و فناوری در کشور را با دنیا مقایسه کنیم و ببینیم این دو در چه تناسبی با یکدیگر قرار دارند، این که ما در جهت کسب علم و تولید آن فعالیت کنیم بسیار خوب است اما باید بدانیم سرعت تولید علم و فناوری در ایران چقدر است؟ اگر سرعت تولید علم و فناوری ما نصف باشد یا یک سوم و یا کمتر باشد به صورت طبیعی همواره دنباله رو تهدیدات ناشی از فناوریها خواهیم بود به تعبیر دیگر یک فناوری در دنیا تولید میشود، قابلیت، سرویس و خدمات تولید میکند و قطعا در کنار این کارکردها آسیب و تهدید نیز تولید میکند، اگر سرعت تولید علم فناوری ما در کشور پایین تر از جهان باشد ما باید دنبالهرو تهدیدات باشیم و با حل یک آسیب از یک یا چند تهدید و آسیب جدید تولید شده غافل بمانیم، با این حال چگونه میتوانیم آسیبها و تهدیدات را مدیریت کنیم!؟ ما برای رصد، تحلیل و مدیریت این موضوعات راهی جز سرعت بخشیدن به تولید علم در کشور نداریم پس انتظار میرود با رویکرد های جدید و نگاهی نو تلاش خودمان را در تولید علم و فناوری بیشتر کنیم تا در تهدیدات و آسیبهای پیش رو مصون بمانیم.
همه فناوریهای ترکیبی قابلیت اشراف و کنترل را در ذات خودشان دارند
سردار جلالی مطرح کرد: فناوریهای مدرن و جدید به اندازهای قابل توجهی ترکیبی شدهاند، ترکیبی به این معنا که فناوری ها در حوزه فناوریهای همگرا (Synergy) ترکیب و بعضا فناوریهای جدید را بوجود آوردهاند و با توجه به قابلیتهایی خاصی که در فناوریهای ترکیبی جدید بوجود آمده، توانستهاند در درون این فناوری ها یک مفهومی به نام «استتار تهدید» بوجود بیاورند، یعنی وقتی ما فناوری را از درون مورد کنکاش قرار میدهیم، مشاهده میکنیم در آن مدیریت و کنترل از راه دور، کنترل گریزی از مرکز، اشراف اطلاعاتی در ذات آن فناوری نهادینه شده است و در چرخه اطلاعات دادهها در این فناوری تجمیع شده و ارسال و تحلیل میگردد و از آن استفاده می شود، به این موضوع بنده چندین بار در جلسات مختلف اشاره کرده ام در همه فناوری های مهم سیستمی شدن و ترکیب یک فناوری با فناوری سایبری وجود دارد، درواقع (Big Data) تولید میشود و تحلیل (Big Data) باعث بوجود آمدن اشراف و تسلط اطلاعاتی را برای صاحب فناوری ایجاد میکند بنابراین برای ما به صورت طبیعی همه فناوریهای جدید که به تعبیری جزء فناوری های هوشمند هستند، قابلیت اشراف و کنترل را در ذات خودشان دارند، این شامل بسیار از فناوری های هوشمندی است که مردم در همه جا از آن ها استفاده میکنند.
فناوری های نومحیط اختلاط تهدید و فرصت هستند
وی هشدار داد: کارشناسان ما ساده ترین نوع فناوری یعنی همین دوربین های مدار بسته که مورد استفاده عموم مردم برای حفاظت است را در آزمایشگاه تخصصی کنترل کردند، مدار الکترونیکی داخل این دوربین ها قابلیت دریافت و ارسال اطلاعات و اشراف، کنترل و مدیریت را داراست در واقع میشود مدیریت و کنترل از راه دور، کنترل گریزی از مرکز، اشراف اطلاعاتی که در ذات فناوری های جدید وجود دارد را به عنوان جزئی از ویژگی های فناوری های نو قلمداد کرد، فناوری های نو محیطی را برای ما ایجاد میکنند که محیط اختلاط تهدید و فرصت است، ما در بررسی فناوری ها در سازمان پدافند غیرعامل با محیطی از فرصت ها و تهدید ها رو به رو هستیم، هیچ کارشناسی با قطعیت تمام نمیتواند اعلام کند که یک فناوری صرفا تهدی است و یا صرفا فرصت لذا بررسی و تحلیل فناوری ها از نظر فرصت ها و تهدیدات نیز باید به صورت علمی در دستور کار قرار گیرد تا میزان فرصت یا تهدید بودن یک فناوری برای ما روشن شود و به عبارتی یک کارعلمی باید در زمینه رصد فناوری های نوین صورت گیرد.
رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور مطرح کرد: سازمان پدافند غیرعامل هر فناوری را باید از چند منظر بررسی کند: 1) آن فناوری باید مورد پدیده شناسی قرار گیرد که در چه حوزهای فعالیت میکند، اجزای آن چیست و در چه رنجی از دانش و علوم قرار دارد و کارکردهای آن چه خواهد بود 2) چه خدمات، سرویس و فرصتهای در آن فناوری وجود دارد 3) تهدیدات این فناوری چیست؟ پس از بررسی فناوری ها میتوان با تجزیه و تحلیل نحوه استفاده از این فناوری بگونهای که درگیر تهدید های آن نشویم و بلکه از همه فرصت های آن نیز استفاده کنیم پدید میآید، این روندی است که ما باید در رابطه با همه فناوریهای نوین سایبری به آن بپردازیم، برخی از فناوریهایی که باید مورد ارزیابی قرار گیرند مثل شهر هوشمند، پردازش ابری (Cloud Computing)، هوشمندسازی زیرساختها، فناوریهای ترکیبی در حوزه سایبری هستند اگر این مراقبتها صورت نگیرد قطعا در تور و شبکه قرار میگیرم و مورد مدیریت و کنترل قرار میگیریم که این تهدید بسیار بزرگی برای ما خواهد بود. بنابراین شناسایی هر تهدید و فرصتی در فناوری ها در محیط اختلاط شدید فرصت ها و تهدید ها میتواند یکی از اقتضاعات پدافند غیرعامل باشد که ما باید به آن بپردازیم.
کاهش تسلط بر روندهای فناورانه جهانی باعث افول امریکا خواهد شد
سردار جلالی اظهار کرد: دو نکته بسیار مهم در فناوری ها وجود دارد: 1) استراتژی مستتر در ذات هر فناوری 2) استراتژی حاکم بر فناوری، به این معنا که این فناوری قابلیت های پنج گانه خود: یعنی درتعامل با محیط و سیستمی بودن، تبادل اطلاعات، فرمانپذیری و کنترل از راه دور چگونه عمل میکند و کجای آن سیستم کلان وجود دارد، امریکاییها در اسناد راهبردی خود اعتراف میکنند در حال از دست دادن اشراف وحاکمیت خود در عرصه فناوری را از دست میدهیم و این کاهش تسلط بر روندهای فناورانه جهانی باعث افول امریکا خواهد شد، این سند در سال 2019 و یک ماه پیش توسط خود امریکایی ها مطرح و چاپ شده، علاقمندان میتوانند این سند را مطالعه کنند، در بخش هایی از این سند آمده است ما در چه جایگاهی در توسعه فناوری قرار داریم و آمریکایی ها میگوند، ما باید به واسطه فناوریها جهان را اداره کنیم این استراتژی حاکم بر فناوری است، بنابراین فناوری را نباید به تنهایی و صرفا در راستای این که یک فناوری است، مورد ارزیابی قرار داد بلکه باید دید این فناوری توسط چه کشوری تولید شده مقصد آن کجاست و قرار است به چه نحوی مورد استفاده قرار بگیرد، این یک موضوع هوشمندانه است.
زوال حکومتهای سنتی با توسعه فناوریهای سایبری
وی عنوان کرد:در پدافندغیرعامل درگیر دو موضوع هستیم:1) مولفه مباحث فنی و سخت افزاری 2) مولفههای انسانی، که ناشی از نگاه انسان و درواقع دکترین استراتژی و نحوه بکار گیری آن فناوری است. وقتی در اسناد امریکاییها تامل میکنیم میبینیم که معماری جهان بر اساس توسعه فناوریهای سایبری است و یا در جایی دیگر امریکاییها عنوان میکنند زوال حکومت های سنتی با توسعه فناوری های سایبری صورت میگیرد، به عنوان مثال نظام اقتصادی، پولی و تجاری جهان وقتی مبتنی بر فناوریهای سایبری است، باید مراقب بود ماموریت ما در سازمان پدافندغیرعامل پرداختن به همین تهدیدات و آسیب هاست ما نمیتوانیم چشممان را به روی این موضوعات ببندیم و صرفا به جزئیات سخت افزاری و فنی فناوری بپردازیم. در این خصوص هم رشته های علوم انسانی، علوم استراتژیک، علوم دفاعی و علوم راهبردی وظیفه دار هستند و باید فعال شوند و ارتباط راهبردها و نقشه راه بالادستی بالادستی دشمنان را در فناوری ها و راهکارهای مقابله با آن را استخراج کنند، بخشی از بیانات رهبر معظم انقلاب که ناظر به همه جانبه بودن پدافندغیرعامل بود مربوط به همین موضوعات است.
باید نسبت به فناوریها پیشکُنش گرایانه عمل کنیم
رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور اظهار کرد: رهبری در بخش دیگری از بیانات خود میفرمایند:« اگر پدافند غیرعامل آنچنان که باید و شاید توسعه پیدا نکند و اعمال نشود ما مورد تهدید قرار میگیریم » آیا وضع موجود باید و شایدی است که مورد نظر رهبری است؟ یا باید شایدی است که کفایت ماموریت ما را میکند؟ طبیعتا پاسخ منفی است، تلاش هایی صورت گرفته ولی آن اتفاقی که مورد انتظار رهبر معظم انقلاب در پدافندغیرعامل باید صورت بگیرد محقق نشده است. اگر ما بخواهیم نسبت به فناوری ها پیش کنش گرایانه عمل کنیم باید سرعت تولید علم را به اندازه سرعت تولید علم در دنیا جلو ببریم یعنی اگر محصولی در دنیا میخواهد تولید شود ما باید همزمان مطلع شویم باید بررسی کنیم این فناوری جامعه ما رات با چه فرصت ها و تهدیداتی مواجه میکند، مثل فناوری شبکههای اجتماعی نباشد که همه نظامات رسانه ای، اطلاعاتی و امنیتی ما را بر هم بزند و مسئولان ما مستاصل بمانند که در قبال این فناوری چه کاری باید انجام دهند و این پدیده را چگونه مدیریت کنند، اگر تولید فناوریها را رصد نکنیم تابعی از این جریان خواهیم بود، برخی از این فناوریها اقتصاد، فرهنگ، خانواده، ارزش ها و... را در کشور دچار اختلال و مشکل میکنند
سردار جلالی مطرح کرد: افرادی که همه اثرات یک فناری را رصد میکنند، افراد معدودی هستند هر فردی از زاویه باریک نگاه خود به فناوری توجه میکند، در واقع آن نظام حکمرانی که باید این پدیده ها را مدیریت کند، مجهز به یک نظام رصد فناورانه باشد، بایستی به یک برآورد جامع و یک چهارچوب کلی در این موضوع برسیم، این مشکلی است که ما در پدافند غیرعامل با آن مواجه هستیم، لذا پدافند غیرعامل بنا دارد از نظر علمی کاملا متحول شود و رویکرد و نگاهی نو را در عرصه رشد و تولید علم پیش بگیرد، نقش جشنواره علمی سلمان که محلی برای تولید علم در حوزه پدافند غیرعامل است نیز همین است باید این جشواره نگاه ها و رویکرد های نویی را در آینده اتخاذ کند. ماباید بتوانیم فناوری های مهاجم و اثر گذار در کشور را شناسایی کنیم، اثرات و پیامد های آن را کنترل کنیم، الان فناوری به نام شبکه های اجتماعی بر همه شعونات ما اثرگذار شده است، سوال اینجاست که ما در حوزه دینی، فرهنگی و ارزشی باید بر این فناوری تعیین تکلیف کنیم یا او برای ما تعیین تکلیف کند؟ این فناوری اثرات خود را برجامعه ما گذاشته، سخن ما این است شبکههای اجتماعی یک فناوری نو هستند که باید از آن استفاده کرد ولی باید جایگاه ارزشها، اصول ایرانی، اسلامی مشخص شود ما باید از فرصت های این فناوری استفاده کنیم و در این فناوری اثر گذار باشیم.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: فناوریها در کشور به باسرعت بسیار زیادی وارد کشور میشوند و خارج از یک (Framework) سیاستی اثر گذاری میکنند و طبیعتا رویکرد ما در مواجه با آن ها وا پس گرایانه خواهد بود در صورتی که آن چیزی که از پدافند غیرعامل از نگاه رهبری مورد تاکید است این استن که مصون سازی قبل از حادثه است باید حاصل شود، اگر این مصون سازی را قبل از حادثه را در بدنه جامعه و دستگاه های کشور ایجاد کرده باشیم، قطعا حادثه برای ما بوجود آمد بر ما اثر گذار نباشد.
مهندسان با نگاه مهندسی به موضوع پدافند غیرعامل توجه کنند
وی با اشاره به روز مهندس، افزود: من به نوبه خود این روز را به همه مهندسان کشور و مهندسین جمع حاضر تبریک میگویم ما از مهندسان میخواهیم که با نگاه مهندسی به موضوع پدافند غیرعامل توجه کنند چرا که مهندسان باید با یک نگاه دقیق، عمیق و همه جانبه بر پدیده ها میتواند کمک های بسیاری به این موضوع کنند، به خاطر نوع نگاه متفاوت مهندسان است که برخی عنوان برخی از عملکرد ها در علوم انسانی آن را مهندسی مینامند مثل مهندسی فرهنگی، ما در پدافند غیرعامل باید یک رویکرد جدید را ایجاد، ارتقاء و توسعه دهیم. ما باید مهندسی تهدید شناسی داشته باشیم و تهدیدات را بر اساس دو مولفه فنی و انسانی (منظور از مولفه انسانی استراتژی و راهبرد است) بررسی کنیم. باید بتوانیم عنصر تهدید را کمی کنیم، ما باید تهدیدات و اثرات آنها را پیامد سنجی و رفتار سنجی کنیم این موضوع در رشته های مهندسی کشور وجود ندارد البته من همه رشته ها را بررسی نکرده ام ولی در آن رشته هایی که بررسی کرده ام متاسفانه این ویژگی وجود ندارد. باید با استفاده ازعلوم مهندسی اثر تهدید را بر کشورمان کاهش و یا حداقل مدیریت کنیم خوشبختانه در سال جاری در دانشگاه های معین سازمان پدافند غیرعامل توانستیم در این حوزه فعالیت های خوبی را انجام دهیم و باید در راستای رفع تهدیدات و آسیب های جدید رشته هایی متناسب با آن در کشور تاسیس کنیم تا در حوزه پیشگیری از تهدیدات نو پیش قدم باشیم.
برای پاسخ به تهدیدات نیاز جهاد علمی بین رشتهای داریم
رییس سازمان پدافند غیرعامل کشور با تاکید بر لزوم استفاده از آموزش علوم بین رشته ای، عنوان کرد: باید یک مراسم ختم برای علوم مهندسی گذشته بگیریم و آن ها را دفن کنیم و یک جشن تولد برای علوم فنون جدید مهندسی، در دنیای امروز با پیشرفت فناوری ها و وجود فناوری های ترکیبی علوم و فنون این فناوری ها نیز باید در برنامه آموزشی سازمان پدافند غیرعامل قرار گیرد، فناوری های ترکیبی فناوری هایی هستند که ازهم افزایی دو یا چند فناوری ایجاد و یک فناوری جدید پدید می آورند. در مواجه با این فناوری رفتارشناسی و کارکرد فناوری های گذشته کاربردی ندارد و باید با مدل های جدید رفتار و کارکرد این فناوری ها مورد ارزیابی قرار بگیرد. اگردر تولید علم به رویش های جدید دانش توجه نکنیم باید کماکان دانش 20 سال گذشته را دنبال کنیم، که متاسفانه این موضوع در اکثر رشته های ما حاکم است، به عنوان مثال کتب ما در حوزه امنیت سایبری به 15 سال گذشته بر میگردد، بنابراین این منابع نمی توانند به تهدیدات امروز ما پاسخ دهند. ما نیاز به جهاد علمی بین رشته ای داریم علوم مختلف میتوانند با ترکیب با یکدیگر علوم بین رشته ای جدیدی را شکل دهند بیولوژیک و سایبری موضوع جدیدی به عنوان بیو سایبر تولید میکند.
پدافند غیرعامل میتواند راهبر فناوری های نو در کشور باشد
سردار جلالی با تاکید به تغییرات گسترده در نظام آموزشی و پژوهشی کشور، خاطر نشان کرد: سازمان پدافند غیرعامل به پرچم داری دانشگاههای معین خود باید این تغییرات گسترده را در خود آغاز کنند و روش های متفاوتی را در تولید علم و ایجاد رشته های جدید آغاز کند، خوشبختانه دانشگاه آزاد تهران شمال نیز به این صف پیوسته و قطب پدافند غیرعامل در این زمینه شده است، بنابراین پدافند غیرعامل میتواند راهبر فناوری های نو در کشور باشد و این موضوع برای کشور به نظر من موضوع مبارکی است.
وی در عنوان کرد: اجرای آموزشهایی که دانش و متون آن برای 15 الی 20 سال گذشته است باعث افتخار نیست، البته به عنوان مبانی و مقدمات اشکالی ندارد ولی نمیتواند جوابگوی نیاز امروز کشور باشد اگر کسی در گذشته درسی خوانده و از دانش تولید شده امروز اطلاعی نداشته باشد، قطعا از اعتبار دانش او کاسته میشود لذا در این راستا دانشگاه های معین سازمان پدافند غیرعامل میتوانند، پیشران علمی کشور باشند، انتظاری که ما از جشنواره علمی سلمان داریم این است که بتوانیم سرعت تولید علم، سرعت شناخت رشته ها و علوم مختلف را به اندازه ای جلو ببرد که بتواند حادثه و فناوری را قبل از وقوع و ورود به کشور شناسایی کند و راه حل ها و رویکرد هایی را به کشور ارائه دهد تا نقشه راهی برای جلوگیری از تهدیدات و آسیب های فناوری های جدید در کشور باشد، پژوهشگران و محققان گرانقدر توجه داشته باشند این هدف گذاری کار بسیار جدی واساسی است که باید در اولویت قرار گیرد.