از «فجر» تا «زلزال»؛ رد انگشت‌های ایران زیر گوش اسرائیل

به گزارش پایداری ملی، چهلمین برگ از دفتر انقلاب اسلامی درحالی ورق می خورد که نهضت پایه گذاری شده توسط امام خمینی(ره) در طول 40 سال گذشته از سوی دشمنان و بدخواهان خود با چالش‌های متعددی در حوزه های مختلف مواجه بوده است.

علیرغم چالش‌هایی چون تحریم، ناامنی‌های داخلی، کودتا، جنگ تحمیلی، حمایت از گروهک‌های تروریستی در داخل و گسترش تروریسم در کشورهای منطقه که مهمترین مصادیق خصومت با انقلاب اسلامی از سوی دشمنان و در راس آن‌ها آمریکا است؛ توانمندی‌های امنیتی و دفاعی جمهوری اسلامی ایران در طول 40 سال گذشته نه تنها دچار تحدید نشد، بلکه با تکیه بر توانمندی‌های علمی، صنعتی، دانشگاهی و تکنیکی داخل کشور توانست پیشرفت های فنی خود در حوزه نظامی را بیش از پیش گسترش داد.

به موازات پیشرفت‌های نرم افزاری انقلاب اسلامی در عرصه دفاع و امنیت، از آنجایی که این حوزه از نخستین روزهای پس از انقلاب دچار تحریم کشورهای خارجی قرار گرفت، رویکرد خودکفایی در عرصه تجهیزات و تسلیحات دفاعی برای عبور از تنگنای تحریم نیز در دستور کار قرار گرفت و نیروهای مسلح به عنوان نخستین دستگاه در کشور نهضت جهاد خودکفایی را آغاز کردند.

صنایع دفاعی کشورمان طی ۴۰ سال گذشته توانستند در عرصه های گوناگون چون زمینی، هوایی، دریایی، موشکی، فضایی، پدافندی زرهی و ... تجهیزات و دستاوردهای قابل ملاحظه‌ای را تولید و به مرحله عملیاتی برسانند.

در چهارمین گزارش به بررسی دستاوردهای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در زمینه طراحی و تولید راکت‌های توپخانه‌ای خواهیم پرداخت.

قدرت و دقت آتش توپخانه یکی از عوامل مهم پیروزی در یک نبرد است که موجب تولید راکت های زمین به زمین بعنوان سلاحی دقیق تر از سامانه های توپخانه‌ای برای هدف قرار دادن مواضع و عقبه دشمن شد.

کارکرد سامانه های راکتی زمین به زمین به گونه‌ای است که با بکارگیری آنها می‌توان از مسافت های دورتر از خطوط درگیر و در خارج از محدوده خطر تسلیحات دشمن به اجرای عملیات آتش تهیه بر روی مواضع طرف مقابل اقدام کرد.

پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، تنها سامانه راکتی توپخانه موجود در کشور، راکت اندازهای ۱۲۲ میلیمتری موسوم به «گراد» بود که توسط رژیم پهلوی از شوروی خریداری شده بود.

این سامانه علیرغم اینکه از دقت بالایی برخوردار نبود، اما به دلیل حجم بالای شلیک آن و تاثیر حجم آتش ایجاد شده بر دشمن، در طول جنگ تحمیلی مورد استفاده رزمندگان در جبهه های جنگ قرار گرفت.

پس از پایان جنگ تحمیلی برای پر کردن خلاء راکت‌های زمین به زمین در سامانه های توپخانه‌ای، صنایع دفاعی کشور به سمت توسعه و تولید راکت های زمین به زمین برای افزایش دقت و حجم آتش در این زمینه حرکت کرد.

**فجر-۱

نخستین گام در تولید سامانه های راکتی توپخانه ای؛ تولید فجر-۱ بود که با الهام گرفتن از راکت انداز ۱۰۷ میلیمتری مینی کاتیوشا ساخته شد.

فجر-۱ را که قابلیت استفاده بر علیه خودروهای زرهی دشمن دارد، می‌توان بر روی خودروهای تاکتیکی و یا قایق های تندرو نصب کرد که در مدل های غیرمحمول و خودرویی قابلیت شلیک ۱۲ راکت و در نمونه های مربوط به قایق های تندرو ۱۶ راکت را می‌تواند حمل و شلیک کند.

مشخصات راکت فجر-۱ به شرح زیر است:

برد نهایی: ۸.۳ کیلومتر

شعاع ترکش: ۱۰۰ متر

سرعت: ۳۷۵ متر بر ثانیه

وزن راکت: ۱۸ کیلوگرم

وزن سرجنگی: ۷.۹ کیلوگرم

**فجر-۲ و ۳

راکت های فجر-۲ و ۳ بعنوان نمونه های بعدی خانواده فجر جهشی در طراحی و تولید راکت‌های زمین به زمین ایجاد کرد. این راکت ها که از سوخت جامد نیروی پیشران خود را تامین می کنند، با سر جنگی ۸۵ کیلوگرمی قدرت انفجار و تخریب مناسبی را برای انهدام اهدافی مانند مراکز فرماندهی، لجستیکی، اقتصادی و سیاسی، ایستگاه های رادار، شبکه های ارتباطی، فرودگاه ها و دیگر اهداف مهم فراهم می‌کند.

از نکات بارز این راکت‌های ۲۴۰ میلیمتری قابلیت تحرک راکت انداز آن است که می‌تواند علاوه بر اجرای آتش بر علیه مواضع دشمن، برای در امان ماندن از اصابت قرار گرفتن توسط طرف مقابل تغییر مکان دهد.

مشخصات راکت های فجر-۳ و فجر-۲:

** فجر-۵

فجر-۵ را می‌توان پیشرفته ترین و دوربردترین عضو خانواده راکت‌های زمین به زمین فجر نامید که در مدل های مختلف و با قابلیت‌های مختلف از جمله هدایت پذیری ارائه شده است.

شلیک راکت فجر-۳ در رزمایش ارتش

از جمله مدل های این راکت ۳۳۳ میلیمتری سوخت جامد، نمونه تک مرحله ای و دو مرحله‌ای آن است که در نمونه تک مرحله ای به برد ۷۵ کیلومتر و در نمونه دو مرحله ای به برد ۱۸۰ کیلومتر می‌رسد.

مشخصات سامانه راکتی فجر-۵:

خودروهای حامل فجر-۵ قابلیت حمل ۴ راکت را دارند و از اتوماسیون شلیک و کنترل آتش و سامانه های نوین ارتباطی برخوردار است.

شاید مهمترین موضوعی که بر اساس آن می‌توان فجر-۵ را مطرح ترین راکت ساخت ایران برشمرد، استفاده گروه‌های مقاومت فلسطین و حزب الله لبنان بر علیه صهیونیست‌ها باشد.

در آبان ماه سال ۱۳۹۱ و در جریان جنگ هشت روزه رژیم صهیونیستی علیه غزه، گروه های مقاومت فلسطین  برای اولین بار با راکت‌های فجر-۵ مواضع رژیم صهیونیستی از جمله فرودگاه بن گوریون تل آویو را مورد اصابت قرار دادند.

آخرین نمونه از فجر-۵ تحت عنوان فجر-C۵ هدایت شونده در سال ۱۳۹۵ توسط وزیر دفاع رونمایی شد که این راکت  نیز بر روی لانچرهای ۴ تایی نصب شده بود و بالک های نصب شده بر روی قسمت های ابتدایی و انتهایی راکت حاکی از هدایت پذیری آن است.

فجر-۵ هدایت‌شونده در رزمایش پیامبر اعظم نیروی زمینی سپاه

**سامانه راکتی فلق

سامانه راکتی فلق که در دو نمونه فلق-۱ با کالیبر ۲۴۰ میلیمتر و فلق-۲ با کالیبر ۳۳۳ میلیمتر تولید شده، به منظور استفاده در موقعیت های تهاجمی و تدافعی بر روی خودروهای رزمی و تاکتیکی نصب شده است.

راکت های فلق علاوه بر قابلیت نصب بر روی پرتابگرهای ۳ تایی محمول بر روی خودروهای تاکتیکی، قابلیت شلیک از شناورها و قایق های تندرو را نیز دارد.

سامانه فلق محمول بر خودروی تاکتیکی

شعاع تخریب ۱۵۰ متری فلق-۱ و ۳۰۰متری فلق-۲ و همچنین سرعت بالا و مدت زمان کم شلیک از دیگر ویژگی‌های راکت انداز فلق است که آن را به سلاحی مهلک بر علیه شناورهای دشمن تبدیل می‌کند.

مشخصات سامانه راکتی فلق به شرح زیر است:

**خانواده نازعات

نازعات نام خانواده ای از راکت‌های زمین به زمین ایرانی است که دو عضو یعنی نازعات-۶ و نازعات-۱۰ را در خود جای داده و در اوایل دهه هفتاد شمسی وارد یگان های رزم نیروهای مسلح به ویژه نیروی زمینی ارتش شد.

راکت‌‌های نازعات که از نوع سوخت جامد هستند و در نمونه نازعات-۶ تا برد ۱۰۰ کیلومتر و در نمونه نازعات-۱۰ تا برد ۱۳۰ کیلومتر را پوشش می‌دهند از سر جنگی ۱۳۰ کیلوگرمی در نمونه اول و ۲۳۰ کیلوگرمی در نمونه دوم برخوردار است.

سامانه راکتی زلزال بر روی خودروهای محمول به صورت تکی و ۳ تایی قابل نصب است.

مشخصات راکت‌های نازعات به شرح زیر است:

**خانواده زلزال

زلزال از جمله معروف ترین و متنوع ترین خانواده راکت‌های ایرانی است که تولید آن در دهه ۷۰ شمسی آغاز شد و در نمونه‌های مختلف برد آن از ۱۵۰ تا ۳۰۰ کیلومتر متفاوت است.

زلزال-۱و زلزال-۲ که به ترتیب دارای برد ۱۵۰ و ۲۱۰ کیلومتری بودند در ادامه مسیر جای خود را به زلزال-۳ و زلزال-3B دادند که از نظر برد و وزن سرجنگی نسبت به نمونه های گذشته پیشرفته تر بودند.

موشک زلزال-3B با بردی ۲۵۰ کیلومتری و وزن سرجنگی ۶۰۰ کیلوگرمی از توان تخریب بالای اهداف خود برخوردار است.

جدیدترین نمونه از راکت زلزال که از آن تحت عنوان زلزال بارشی یاد می‌شود، در جریان بازدید رهبر معظم انقلاب از نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه در سال ۱۳۹۳ رونمایی شد که در کلاهک آن از ۳۰ عدد بمب ۱۷ کیلوگرمی استفاده شده.

موشک زلزال بارشی

عملکرد زلزال بارشی اینگونه است که پس از رسیدن بر فراز هدف، کلاهک آن باز شده و ۳۰ بمب بر سر هدف فرود خواهد آمد که برای انهدام اهداف پراکنده مانند هواپیماهای مستقر در پایگاه‌های هوایی کاربرد دارد.