سایه تجزیه‌طلبی بر سر بریتانیا

اتحادیه اروپا اتحادیه‌ای سیاسی-اقتصادی است و در ابتدا ۶ کشور عضو آن بودند اما بعدها و به مرور کشورهای دیگر هم عضو شدند. اکثر کشورهای این اتحادیه واحد پول مشترک یورو و ویزای شینگن را دارند اما از همان ابتدا انگلستان نه تنها واحد پول خود را به یورو تغییر نداد، بلکه برای سفر هم ویزای خود را حفظ کرد.

برگزیت و خروج وزنه‌ای سیاسی- اقتصادی از اتحادیه اروپا

انگلستان ادعا می‌کند ماندن در اتحادیه اروپا ضررهای اقتصادی فراوانی به کشورش وارد می‌کند؛ به طور مثال اتحادیه اروپا چارچوبی خاص برای تجارت بین کشورها در نظر گرفته است و لندن اظهار کرده است خارج شدن از این اتحادیه راه‌های تجارت را برایش باز می‌کند. از طرفی دیگر قوانین داخل این اتحادیه موجب می‌شود که همه کشورهای عضو، بتوانند از دریاهای این کشور استفاده کنند، به طور مثال  یونان به راحتی می‌تواند به دریاهای سرزمینی انگلستان رفته و ماهیگیری کند در صورتی که انگلیس قصد دارد به صورت انحصاری از دریاهای سرزمینی و منابعش استفاده کند. موضوع دیگری که این کشور مطرح می‌کند، حق عضویت است. در حال حاضر انگلستان سالانه ۶ میلیون یورو حق عضویت خود را به اتحادیه اروپا پرداخت می‌کند و عقیده دارد اگر این پول را وارد چرخه اقتصادی خود بکند، به مراتب سود بیشتری نصیبش می‌شود.

انگلستان پنجمین اقتصاد قدرتمند دنیا و دومین اقتصاد بزرگ اتحادیه اروپاست. با توجه به همین موضوع خروج این کشور از اتحادیه اروپا، به معنی خروج  حجم بزرگی از سرمایه این اتحادیه است و قطعا در پی این موضوع کشورهای بزرگ اتحادیه اروپا نظیر آلمان، فرانسه و ایتالیا باید جای خالی انگلیس را پر کنند و این بار سنگینی بر دوش این کشورها خواهد گذاشت. بنابراین خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا می‌تواند در کوتاه مدت هم بر  اقتصاد انگلستان و هم اقتصاد اتحادیه اروپا تاثیرگذار باشد. بانک مرکزی انگلستان در گزارشی اعلام کرده است که کاهش ۲۵ درصدی ارزش پوند، افزایش ۶.۵% بیکاری و تورم و سقوط ۳۰ درصدی ارزش ملک از جمله پیامدهای ناخوشایند برگزیت برای این کشور است. اکنون هم طبق آخرین نرخ ارز ارزش پوند انگلستان به قدری کاهش پیدا کرده که مسافران آن را هم تراز با دلار تهیه می‌کنند.

آیا برگزیت منجر به تقابل اتحادیه اروپا با ایالات متحده خواهد شد؟

دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا در اظهاراتی اعلام کرد: بسیار عالی است که مردم انگلستان موفق شدند کشور خود را از اتحادیه اروپا پس بگیرند! با این اظهارات این احتمال وجود دارد که سیاست انگلستان به ایالات متحده نزدیک‌تر شده و در مقابل اتحادیه اروپا قرار بگیرد.

عباس مقتدایی کارشناس مسائل بین الملل در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان درباره تاثیرات برگزیت از اتحادیه اروپا بر روابط لندن-واشنگتن، اظهار کرد: با توجه به اظهارات ترامپ در مورد اینکه مردم انگلستان با تصمیم خروج از اتحادیه اروپا کشورشان را پس خواهند گرفت، می‌توان این طور برداشت کرد که ترامپ تلاش می‌کند با نزدیک‌تر شدن به انگلستان و ایجاد یک صف مشترک در برابر اتحادیه اروپا به مقابله جدی و تضعیف حداکثری این اتحادیه کمک کند. این موضوعی است که واشنگتن در جریان برجام هم دنبال می‌کند و با خروج از برجام تلاش کرد که از نظر سیاسی اتحادیه اروپا را در موقعیت ضعیف‌تر قرار بدهد. به نظر می‌رسد این موضوع در میان مدت مشخص خواهد شد که برگزیت موجب ایجاد وحدت بیشتر اتحادیه‌ اروپا در برابر آمریکا و انگلستان خواهد شد یا خیر.

وی ادامه داد: به هرحال اتحادیه اروپا برای کاستن از قدرت انگلستان و به حاشیه بردن آن تلاش می‌کند، زیرا قدرتمندتر شدن لندن موجب می‌شود که سایر کشورها یا ملت‌های اروپایی به هوس جدایی بیفتند. از سوی دیگر انگلستان ممکن است از نظر موضوعات داخلی با شوک‌های قیمت و حتی شوک‌های روانی ناشی از خروج یا مقابله با اتحادیه اروپا مواجه شود که این موضوع می‌تواند کاهش ارزش پوند را در پی داشته باشد و این اتحادیه هم تلاش خواهد کرد تا در مقابل این اتفاق اقتدار یورو را به حداکثر خود برساند.

با توجه به اظهارات این کارشناس مسائل بین المللی، گرچه تبعات خروج انگلستان از اتحادیه اروپا مبهم است، اما هر چه باشد ابعاد گسترده‌ای خواهد داشت. از زاویه دید دیگر این طور به نظر می‌رسد که یکی از اهداف ترامپ برای خروج از برجام، تضعیف اروپا بوده است و حالا با حمایت از برگزیت هم همان هدف را دنبال می‌کند.

در جریان به رأی گذاشتن برگزیت، انگلیس و ولز، رأی به خروج از اتحادیه اروپا و ایرلند شمالی  و اسکاتلند، رأی به ماندن بریتانیا در این اتحادیه دادند. به عقیده کارشناسان این موضوع می‌تواند در آینده چالش بزرگی برای جامعه داخلی بریتانیا باشد و به نظر می‌رسد که تأثیرات اقتصادی و اجتماعی و حتی سیاسی قابل توجهی در نتیجه این خروج اتفاق خواهد افتاد. می‌توان این تأثیرات را در ابعاد داخلی انگلستان، اتحادیه اروپا و حتی در ابعاد کل جهان طبقه‌بندی کرد. در جریان برگزیت، حتی در داخل انگلستان هم وضعیت یکدستی حاکم نبوده است. مردم لندن و شهر‌ها به ماندن در اتحادیه اروپا رأی داده‌اند ولی در مقابل مردم حاشیه شهرها به خروج رأی داده بودند.

از دیگر مشکلات داخلی که در زمینه برگزیت وجود دارد، تعلل دولت این کشور در اجرایی کردن برگزیت است که موجب به وجود آمدن شبهه در این قضیه شده و از جمله ایراداتی که به وزیر مستعفی برگزیت «دومینیک راب» وارد می‌شد، تعلل وی در نهایی کردن برگزیت بود و منتقدان وی اظهار می‌کردند که «راب» قصد وقت‌کشی دارد ولی وی دلایل زمان‌بر بودن برگزیت را پیچیدگی کار مانند تبادل نیروهای کارگری، سرمایه‌گذاری‌های مشترک انگلستان با اتحادیه اروپا پس از برگزیت و اینکه چه بخش‌هایی باید باقی بماند، رفت و آمدهای مرزی، تعرفه‌های تجاری و... به چه صورت انجام خواهد گرفت را  مطرح می‌کرد. از طرفی دیگر برخی از کارشناسان معتقدند «ترزا می» نخست وزیر انگلستان با وقت‌کشی سعی دارد برگزیت را متوقف کرده و رفراندوم مجدد برگزار کند!

آیا خواب مارگارت تاچر برای غرب آسیا، در کشورش تعبیر خواهد شد؟

اتحادیه اروپا نردبان ترمیم و ترقی انگلسان جنگ‌زده

در پایان این سؤال پیش می‌آید که چرا انگلستان اکنون و در این شرایط، خروج از اتحادیه اروپا را به رأی گذاشت؟ تمام این سال‌ها شرایط یکسانی در این اتحادیه اعم از پرداخت حق عضویت تا محدودیت‌های تجاری یکسانی برقرار بود؛ اما به نظر می‌رسد که انگلستان در تمام مدت عضویت خود در اتحادیه اروپا، رؤیای آقایی بر جهان را از دست نداده است اما به دلیل آسیب‌های ناشی از جنگ جهانی دوم، انگلیس، اتحادیه اروپا را به عنوان یک ابزار تکیه‎کننده‌ای می‌دانست تا بتواند بدنه خود را ساخته و محکم کند و با حضور در اتحادیه اروپا این فرصت ترمیم خود را به دست آورد و به نظر می‌رسد که حالا دیگر نیازی به این اتحادیه ندارد. البته با توجه به غیر قابل پیش‌بینی بودن سیاست و شرایط جامعه بین‌الملل، آینده‌ای مبهم در انتظار این کشور و حتی این اتحادیه خواهد بود. اگر انگلستان پس از خروج پیشرفتی چشمگیر داشته باشد، ممکن است احزاب راست‌گرای هلند و فرانسه هم راه برگزیت در پیش گیرند و در مقابل اگر شکست بخورد، باید به فکر راه چاره برای حفظ ایرلند شمالی و اسکاتلند باشد.