به گزارش پایداری ملی، بعد از اجرای دور دوم تحریم‌های آمریکا، پیوند مالی سیستم سوئیفت (جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی) که برقرار کننده ارتباط بانکی بین بیش از یازده هزار بانک در دویست کشور است از دسترس بسیاری از بانکها و موسسات مالی ایران که در فهرست تحریم‌های آمریکا بودند، خارج شده است.
اما این تحریم ها باعث شده بانکها و شرکتهای غربی با یک چالش بسیار مهم روبرو شوند، اگر آنها به روابط تجاری خود با ایران ادامه دهند مورد تحریم های آمریکا قرار خواهند گرفت به همین دلیل بسیاری از شرکتها روابط بانکی خود را محدود کرده و از ایران خارج شده اند. این درحالی است که اتحادیه با ارائه سازکارهای مختلف سعی در ادامه ارتباط بانکی با ایران داشته است.
به نظر میرسد در بین تمام راهکارهایی که اتحادیه اروپا برای برقراری ارتباط بانکی با ایران در نظر گرفته است تنها SPV موثر و کارآمد تر نسبت به سایر سازکارها باشد اما زمان بسیاری جهت راه اندازی این سامانه از دست رفته است و باید هر چه زودتر این سامانه راه اندازی شود.
جبران خسارت های وارده شده با تاخیر در راه اندازی spv
پیش از اجرایی شدن دور دوم تحریم های آمریکا (13 آبان)، اتحادیه اروپا جهت ادامه همکاری اقتصادی با ایران از آماده شدن مکانیسم سیستم spv خبر داده بود. هدف از آماده سازی آن ادامه همکاری تجاری اروپا با ایران مطرح شده و قرار بود پیش از اجرایی شدن تحریم ها راه اندازی شود این در حالی است که تقریبا یک ماه از شروع تحریم های ثانویه آمریکا گذشته است اما همچنان راه اندازی مجموعه spv با ابهامات متعددی روبرو است. با فروش نفت و قطع خدمات سوئیفت و عدم همکاری بسیاری از بانک های اروپایی خسارت های جبران ناپذیری به کشور در حال تحمیل شدن است که باید هر چه زودتر مانع از ادامه آن شد و در پی جبران خسارات وارده باشیم.
راه اندازی سامانه spv در وقت اضافه
در حال حاضر شاهد عدم وجود رابطه بانکی ایران با سایر کشورهای اروپایی و تعدادی از کشورهای بزرگ خریدار نفت ایران هستیم که از تحریم های ثانویه آمریکا نیز معاف‌اند اما نحوه بازگشت پول نفت خریداری شده چالش بزرگی است که با آن گریبانگیر هستیم. به گفته برخی رسانه ها و کارشناسان راه اندازی این سامانه چندین ماه زمان خواهد بود در نتیجه حتی اگر کشور میزبان و کشور مدیریت کننده سامانه SPV مشخص شود همچنان این ضرر باقی خواهد بود تا زمانیکه این سامانه راه اندازی و شروع به کار کند.
چالش های پیشرو راه اندازی سامانه SPV
گفتنی است، که راه اندازی سامانه SPV چالش های جدی بر سر راه اتحادیه اروپا قرار داده است. مجموعه SPV که در اروپا قرار خواهد گرفت با داشتن روابط بانکی با ایران مورد تحریم قرار خواهد گرفت و یقینا با مشکلات جدی روبرو میشود در نتیجه اتحادیه اروپا جهت انتخاب محل قرارگیری این شرکت و معرفی کشور میزبان با چالش مواجه است. این درحالی است که برخی از کشورها اروپایی تا کنون پیشنهاد شده اند اما به دلیل حفظ منافع خود با آمریکا زیر بار مسئولیت قرار گیری این مجموعه در کشور خود نرفته اند. لازم به ذکر است که کشور های آلمان و فرانسه نیز برای مدیریت این شرکت پیشنهاد شده اند.
نقاط ابهام برانگیز سامانه SPV
جزئیات سازوکار مالی اروپا با ایران مشخص نیست و این یکی دیگر از چالش های پیشرو در اندک زمان باقی مانده است. بعد از تحریم های یکجانبه آمریکا هشت کشور از جمله چین، هند، ژاپن، کره جنوبی و ترکیه که از بزرگترین خریداران نفت ایران هستند از تحریم ها برای دوره شش ماهه معاف شده اند. با استناد بر موضوع مطرح شده صادرات نفت ایران صفر نخواهد شد اما کشورمان را با چالش بسیار جدی روبرو کرده است و آن نحوه بازگشت پول نفت خریداری شده است. مستثنی شدن این کشورها از خرید نفت ایران به معنای آن نیست که بانک های آنها می توانند نقل و انتقال پول با ایران داشته باشند.
مجموعه SPVهمچون یک شرکت برای روابط اقتصادی و تسویه مالی تجارت ایران با سایر کشورها به دور از حلقه های مالی متداول عمل می کند. به عنوان نمونه ایران می تواند به یک کشور اروپایی نفت بفروشد و پول حاصل از فروش نفت در قالب یک اعتبار مالی نزد شرکت SPV قرار داده شود در اینصورت ایران امکان واردات از یک کشور اروپایی دیگر را دارد و هزینه این واردات از طریق سامانه SPV بین دو کشور اروپایی جابجا خواهد شد.با قطع خدمات سوئیفت به ایران و بهانه جویی بانک های اروپایی برای همکاری نکردن با ایران نیاز سامانه ای مشابه SPV و یا سامانه ای برای برقراری ارتباط بین ایران و سایر کشورهای اروپایی بیش از پیش احساس می شود.