4هزار ساعت بازرسی از تاسیسات هسته‌ای ایران

  بعد از سال86 که رئیس‌جمهور در نطنز این خبر هسته‌ای را اعلام کرد که ایران به غنی‌سازی‌ صنعتی دست یافته است کارشکنی‌ها افزایش پیدا کرد و درحالی‌که اروپا، آمریکا و رسانه‌های وابسته به چشم تردید به این موفقیت می‌نگریستند، گزارش البرادعی مبنی بر راه‌اندازی هزاران دستگاه سانتریفیوژ در نطنز، فصل‌الخطاب همه تردیدها شد. در دوره این سیاستمدار مصری، ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری خوبی باهم داشتند و در همین راستا بارها ناظران آژانس برای بازدید از فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان، به ایران سفر کردند؛ موضوعی که پس از روی کار آمدن دبیر کل جدید هم تکرار شد و بازرسی‌های آژانس ادامه پیدا کرد تا ایران نشان دهد در چارچوب ان. پی. تی فعالیت های هسته ای خود را پیگیری می‌کند. برخی کارشناسان معتقدند در بیش از 20 گزارشی که در زمان البرادعی از سوی آژانس درباره فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران و راستی‌آزمایی این فعالیت‌ها منتشر شده بر این امر تأکید شده که فعالیت‌های هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است.

محمد البرادعی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در آخرین گزارشی که از فعالیت‌های هسته‌ای ایران در اختیار اعضای شورای حکام آژانس قرار داد نکات قابل‌توجهی داشت. این گزارش هم مانند سایر گزارش‌های آژانس در دوره این فرد مصری پر از ابهام بود. البرادعی در بیست‌و‌یکمین گزارش خود را در مورد انرژی هسته‌ای ایران اعلام کرد که باز هم با واکنش‌های متفاوتی مواجه شد. از نظر ایران این گزارش حاوی نکات مثبت فراوانی است که ادعاهای کشورهای غربی را در مورد ماهیت تردیدآمیز فعالیت هسته‌ای ایران منتفی می‌کند.

اما درخصوص نظارت‌های آژانس بر تاسیسات هسته‌ای ایران که بارها در دوره‌های البرادعی و آمانو تأکید کرده اند فعالیت های ایران تحت نظر آژانس انجام می گیرد، باید گفت که اعضای معاهده ان .پی. تی، موافقتنامه پادمان جامعی را امضا کرده‌اند که در این چارچوب مورد بازرسی‌ قرار می‌گیرند. براساس این سند کشورها می‌باید اطلاعات و مشخصات کامل تاسیسات هسته‌ای خود را به آژانس اطلاع دهند اما مطابق این موافقتنامه فرصت دارند که 6‌ ماه قبل از اینکه مواد هسته‌ای به تاسیسات تزریق شود، اطلاعات را ارائه کنند.

در سال1992 شورای حکام جلسه‌ای تشکیل داد و در آن جلسه پاراگراف مربوطه را اینگونه تفسیر کرد که کشورها در نخستین فرصت طراحی و ساخت می‌باید آژانس را مطلع کنند و این را به‌عنوان اصلاحیه کد 1/3 ترتیبات فرعی نام بردند؛ از همین رو در سال1386 بازرسان آژانس تصمیم‌گرفتند که دوربین‌های جدیدی را در تاسیسات هسته‌ای ایران قرار دهند که در همان سال علی‌اصغر سلطانیه، نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در واکنش به درخواست معاون البرادعی گفت: نصب دوربین‌های دیگر در تاسیسات هسته‌ای ایران از سوی آژانس در حال بررسی است.

پس از البرادعی مصری نوبت به یوکیا آمانو رسید که بر مسند ریاست سازمان بین‌المللی انرژی اتمی تکیه بزند؛ آمانویی که به اظهارات دوپهلو معروف شد. آمانو در گزارش‌های خود نه وجود تسلیحات در ایران و نه عدم‌وجود آن را به صراحت بیان نمی‌کرد؛ لحن بیان دوپهلوی آمانو و همکاران پیشین وی که در طول سال‌های اخیر سعی در نفوذ بیشتر در فعالیت‌های هسته‌ای ایران داشته‌اند خبر از فشارهایی می‌دهد که از سوی دیگر کشورهایی که ادعای ابرقدرتی دارند به آنها وارد می‌شود. همه این ادعاها در حالی است که جدای از حضور فیزیکی بازرسان در تاسیسات هسته‌ای کشورمان امکان رصد لحظه به لحظه وقایع در حال وقوع در تاسیسات و نیروگاه‌های کشورمان وجود دارد، موضوع نصب دوربین‌ها و پلمب‌های آژانس در تاسیسات هسته‌ای ایران در عین ثبت لحظه به لحظه وقایع در نیروگاه‌ها از همراهی بی‌نظیر ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حکایت می‌کند.

دوربین‌های آژانس به‌صورت زنده (on line) تمامی مواردی که در این تاسیسات اتفاق می‌افتند را ثبت می‌کنند. در بازدید سفرای 120کشور جهان از تاسیسات هسته‌ای کشورمان که پیش از آغاز دور دوم نشست استانبول اتفاق افتاد آنها با تعجب به دوربین های نصب شده تاسیسات هسته ای نگاه می‌کردند. همه مواد هسته‌ای در تاسیسات نطنز و همچنین همه زنجیره‌های سانتریفیوژ نصب شده در این سایت، تحت نظارت دوربین‌ها و بازرسان و کنترل آژانس قرار دارد و آژانس از طریق تصاویر ماهواره‌ای بر وضعیت رآکتور آب‌سنگین اراک رسیدگی می‌کند.

بنا بر گفته محمد سجادی، سفیر ایران در روسیه، تا‌کنون بازرسان آژانس 4هزارساعت صرف مطالعه و بازدید از تاسیسات هسته‌ای ایران کرده‌اند. با همه این مسائل بارها و بارها جمهوری اسلامی ایران از آژانس و دیگر نهادهای بین‌المللی نظارتی دعوت کرده است که از تاسیسات جمهوری اسلامی ایران بازدید کنند تا هیچ‌گونه شبهه‌ای در رابطه با فعالیت‌های هسته‌ای صلح آمیز وجود نداشته باشد که برای نمونه می‌توان به آخرین اظهارات علی‌اصغر سلطانیه در نشست شورای حکام اشاره کرد که وی در پاسخ به ادعاهای غرب گفت: ایران آماده است تا دسترسی به مکانی در مریوان که آژانس ادعا می‌کرد آزمایش انفجاری بزرگی انجام شده است را در همان روز و دسترسی به سایت پارچین را در هفته بعد از آن فراهم‌سازد. لیکن در کمال شگفتی تیم آژانس به ما اطلاع داد که مدیرکل این پیشنهادهای سخاوتمندانه را نپذیرفته است.