آیا زلزله استعفای لیبرمن دامن نتانیاهو را می‌گیرد؟

آویگدور لیبرمن در سال ۱۹۵۸ در یک خانواده یهودی در کیشیناو در مولداوی که آن زمان بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بوده است، زاده شد. وی در سن ۲۰ سالگی به فلسطین اشغالی رفت. زبان عبری را آموخت، با «الا زیکپن» ازدواج کرد و به فعالیت در عرصه عمومی و سیاسی پرداخت.

وی پس از گذشت چند سال، با بنیامین نتانیاهو آشنا شد و این دو جوان به یکدیگر بسیار نزدیک شدند. در دوره اول نخست وزیری نتانیاهو، لیبرمن به عنوان رییس دفتر او مشغول به کار شد. از آن زمان روابط آن‌ها تیره گشت؛ لیبرمن اواخر حتی از عباراتی همچون دروغگو، فریبکار و شیاد علیه نتانیاهو استفاده کرد؛ اما به نظر می‌رسد که منافع سیاسی نتانیاهو و تمایل برای حفظ منصب نخست‌وزیری او را وادار کرد تا در نهایت از برخی از این اظهارات لیبرمن چشم پوشی کند.

لیبرمن در سرزمین‌های اشغالی به عنوان رهبر حزب «اسرائیل خانه ما» شناخته می‌شود و سمت‌های مختلفی همچون وزارت امنیت داخلی، وزارت امور خارجی، وزیر زیرسازی ملی، وزیر ترابری، معاون نخست وزیری و وزارت جنگ را تجربه کرده است.

آنچه که بیش از همه بسیاری از صهیونیست‌ها را درباره لیبرمن نگران کرده بود، محکومیت وی به فساد در چندین پرونده است. از جمله تاسیس شرکتی به اسم دخترش میخال (۲۱ ساله) که میلیون‌ها دلار از صاحبان سرمایه به آن منتقل شده است... همچنین مشهور است که لیبرمن اهل خوشگذرانی بوده؛ به سیگار گرانقیمت و رستوران‌های فاخر و مشروب باکیفیت بسیار تمایل دارد و این امر ذهنیت خوبی از وی در افکار عمومی اسراییل که سرانی متواضع‌تر را ترجیح می‌دهند، ایجاد نمی‌کند.

با افزایش رویکرد‌های افراطی در سرزمین‌های اشغالی در نتیجه دور گذشته انتخابات پارلمانی، نتانیاهو چاره‌ای ندید جز اینکه با وجود اختلافاتی که با لیبرمن داشت، بار دیگر وی را در کابینه نگه دارد. این موضوع برای تشکیل دولت وی از اهمیت قابل توجهی برخوردار بود. چرا که در جامعه ۷۲ ملت سرزمین‌های اشغالی راضی نگه داشتن لیبرمنِ افراطی از برخی دیگر از گروه‌های سیاسی ساده‌تر بود.

فلسطینی‌ها همواره نگران مواضع لیبرمن درباره منازعه میان اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها هستند. لیبرمن از صدور حکم اعدام در حق مجریان عملیات استشهادی حمایت می‌کند؛ زیرا گمان می‌کند که این امر افراد دیگری را از انجام عملیات استشهادی باز می‌دارد.

در طول جنگ قبلی رژیم صهیونیستی علیه غزه حدود دو سال پیش، لیبرمن با شدت تمام از اقدام‌های نتانیاهو و یعلون وزیر جنگ انتقاد کرد و بدون توجه به واقعیت‌های میدانی خواستار ترور رهبران حماس و پایان دادن به موجودیت این جنبش در غزه شد. درست مانند جنگ اخیر که می‌توان گفت: با وجود اختلافات عمیقی که میان نتانیاهو و لیبرمن وجود داشت، اما سرفصل کناره‌گیری لیبرمن از کابینه اسرائیل، انتقادش نسبت به مدیریت جنگ و نحوه آتش‌بس با گروه‌های مقاومت بود.

استعفای لیبرمن در پی تصمیم کابینه امنیتی رژیم صهیونیستی مبنی بر آرامش در جبهه غزه و نیز در پی کاهش محبوبیت لیبرمن به سبب حوادث غزه و ناتوانی‌اش در کسب دستاورد (در برابر مقاومت فلسطین) صورت می‌گیرد.

این استعفا عمق کشمکش‌های داخلی و ناتوانی در اتخاذ تصمیمات راهبردی در کابینه امنیتی رژیم صهیونیستی را نشان می‌دهد و مهر تاییدی بر اظهارات رسانه‌های صهیونیستی است که پرده‌ای از این اختلافات را فاش کرده‌اند.

لیبرمن در همین رابطه از آتش‌بس رژیم صهیونیستی با حماس انتقاد کرد و گفت: [این کار]هیچ تعریف و معنای دیگری غیر از تسلیم در برابر ترور ندارد. کاری که الان داریم انجام می‌دهیم خریدن آرامش کوتاه مدت به بهانه از دست دادن امنیت‌مان در دراز مدت است.

لیبرمن که روزگاری در پی تصدی پست وزارت جنگ تهدید کرده بود که اسماعیل هنیه رهبر جنبش حماس دیگر در قید حیات باقی نخواهد بود، امروز به پایان حیات سیاسی خود نزدیک می‌شود.

سامی ابوزهری از رهبران جنبش حماس امروز چهارشنبه به شبکه المیادین گفت: استعفای اویگدور لیبرمن وزیر جنگ رژیم اسرائیل اذعان به شکست و ناتوانی در رویارویی با مقاومت فلسطین است. وی افزود: غزه با پایداری خود موفق شد زمین لرزه‌ای سیاسی در عرصه داخلی اشغالگران ایجاد کند.

در همین حال، ابومجاهد سخنگوی اطلاع رسانی کمیته‌های مقاومت فلسطین نیز استعفای لیبرمن را پیروزی ویژه‌ای برای مقاومت بعد از شکست امنیتی و نظامی رژیم اسرائیل در غزه توصیف کرد.

این درحالی است که حسام بدرانعضو دفتر سیاسی جنبش حماس پیشتر تاکید کرده بود که پایان درگیری‌های جاری بین مقاومت و رژیم اسرائیل منوط به برکناری اویگدور لیبرمن وزیر جنگ این رژیم است.

کناره‌گیری لیبرمن و انتخابات زودهنگام در سرزمین‌های اشغالی

بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی امروز اعلام کرد که در صورتی که آویگدور لیبرمن از وزارت جنگ رژیم صهیونیستی کناره‌گیری کند، مجبور به انحلال پارلمان خواهد بود و به این ترتیب باید انتخابات زود هنگام پارلمانی، سرنوشت کابینه آینده این کشور را تعیین کند. البته نتانیاهو گزینه دیگری نیز در اختیار خواهد داشت و آن اینکه سکان وزارت جنگ رژیم صهیونیستی را نیز خودش در اختیار بگیرد و کابینه را از فروپاشی نجات دهد.

روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارونوت امروز اعلام کرده بود که اسرائیل به جای اینکه حماس را از هم فرو بپاشد، اعصاب ساکنان سرزمین‌های اشغالی را فرو پاشیده است. حال باید این عبارت را به جمله خود اضافه کند که علاوه بر فروپاشی اعصاب ساکنان سرزمین‌های اشغالی، کابینه رژیم صهیونیستی را نیز فرو پاشیده است.

این در حالی است که تعدد قومیتی از ویژگی‌های برجسته جامعه صهیونیستی به شمار می‌رود، جامعه‌ای که از شهرک‌نشینان مهاجری تشکیل شده که از ملیت‌ها و مناطق مختلف دنیا به سرزمین‌های اشغالی آمده و فرهنگ‌ها و ارثیه اجتماعی و اقتصادی و سیاسی و دینی خود را دارند. تحت تأثیر همین لیبرالیسم قومیتی، تعدد احزاب نیز در سرزمین‌های اشغالی به وجود آمده که نشان دهنده کشمکش و اختلافات سیاسی و ایدئولوژیک در این رژیم است و باعث می‌شود احزاب از نقطه نظرات مختلف در تقسیم‌بندی‌های مختلفی قرار بگیرند.

از نظر شکاف‌های قومیتی، احزاب متعددی در سرزمین‌های اشغالی حضور دارند که شامل دو بخش عمده احزاب یهودی و احزاب عرب می‌شود که البته از تعدد و قدرت و اختیارات بسیار محدودتری برخوردار هستند.

در تقسیم بندی ایدئولوژیک میان صهیونیست‌ها، می‌بینیم که احزاب سرزمین‌های اشغالی به راست گرا و چپ گرا تقسیم می‌شوند. راست گرا‌ها دو بخش هستند. یک سری راست‌گرا‌های دینی نظیر شاس و مفدال و یهدوت هاتوراه هستند و یک سری راست‌گرا‌های لائیک مانند وحدت ملی و اسرائیل بعالیاه و اسرائیل خانه ما و لیکود و گیشر و ... هستند. حزب اسرائیل خانه ما که از مجموعه جریان‌های راست‌گرای لائیک به شمار می‌رود، از افراطی‌ترین احزاب حاضر در این تقسیم بندی است.

نتانیاهو گرچه در نتیجه علنی سازی روابط رژیم‌های عربی با رژیم صهیونیستی اوضاع مساعدی برای خود در برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی می‌بیند، اما برخی نگرانی‌ها به ویژه در خصوص پرونده مفاسد اخلاقی و مالی و همین جنگ اخیر غزه، باعث شده برگزاری انتخابات پارلمانی به کابوسی برای وی تبدیل شود.

گرچه رویکرد افکار عمومی سرزمین‌های اشغالی همچنان به سمت افراط‌گرایی و تندروی بیشتر پیش می‌رود، اما این موضوع هم نمی‌تواند شانس نتانیاهو را برای رسیدن به پست کنونی در کابینه آینده سرزمین‌های اشغالی تضمین کند. از سویی لیبرمن که در شرایط کنونی ساز خروج از دولت را کوک کرده، تلاش دارد با جلب نظر سران حزب خود به عنوان رقیب اصلی نتانیاهو در میان احزاب افراطی اسرائیل وارد عرصه شود، و از سوی دیگر احزاب میانه‌رو و چپ‌گرا نیز برای برگزاری انتخابات پارلمانی دندان تیز کرده اند و تلاش دارند از برخی اهرم‌ها نظیر چالش‌های اقتصادی و نابسامانی اوضاع معیشتی مردم به نفع کارتل‌های نظامی و امنیتی در سرزمین‌های اشغالی استفاده کنند.

به این ترتیب می‌توان استعفای بنیامین نتانیاهو را مقدمه‌ای برای دوره‌ای از کشمکش‌های سیاسی و امنیتی در سرزمین‌های اشغالی دانست. گرچه می‌توان آویگدور لیبرمن را اولین قربانی جنگ شکست خورده جدید رژیم صهیونیستی در غزه معرفی کرد، اما بر اساس آنچه که گفته شد، این جنگ می‌تواند قربانیان بزرگ‌ترین نیز داشته باشد که تا حد نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نیز پیش برود.