دکتر غلامرضا معصومی درباره نحوه پیشگیری از مسمومیت با مونواکسیدکربن، گفت: یکی از مواردی که می‌تواند منجر به مسمومیت تنفسی شود، گاز مونواکسیدکربن یا co است. باید بدانیم که این گاز بی‌رنگ و بی‌بو بوده و در اثر احتراق ناقص مواد سوختی تولید می‌شود.
عضو برد تخصصی سلامت در بلایا وزارت بهداشت، افزود: این گاز به خصوص در فصل‌های سرد سال به علت استفاده از بخاری، آب گرمکن، اجاق گازهای غیر استاندارد یا به علت سیستم تهویه نامناسب (دودکش) جان بسیاری از انسان‌ها را می‌گیرد. طبق آمارها پس از استان تهران، بیشترین میزان مرگ ناشی از این نوع مسمومیت به ترتیب در استان‌های آذربایجان شرقی، خراسان‌رضوی، اصفهان و فارس رخ داده است.
این متخصص طب اورژانس با بیان اینکه بی‌اطلاعی و نا آگاهی موجب استفاده ناصحیح از وسایل گرمازا و حرارتی می‌شود، ادامه داد: این موضوع می‌تواند خطرات جدی و حتی مرگ را به دنبال داشته باشد. بنابراین انجام اقدامات پیشگیرانه در این زمینه ضروری است.
معصومی با اشاره به برخی اقدامات پیشگیرانه در این زمینه، گفت: از وسایل گرمایشی استاندارد استفاده کنید، از وسایل گازسوز و گرمایشی بدون دودکش استفاده نکنید، قبل از استفاده از وسایل گرمایشی، دودکش را کنترل کرده و از باز بودن مسیر آن اطمینان حاصل کنید و روزنه‌های آن را با فویل‌های آلومینیومی یا روش‌های مناسب دیگر مسدود کنید. باید توجه کرد که ساده‌ترین راه برای کنترل دودکش، لمس کردن آن در هنگام روشن بودن بخاری است. در صورتی که دودکش سرد باشد، هواکشی و خروج دود انجام نمی‌شود.
وی با بیان اینکه باید هر چند وقت یک‌بار، دودکش‌ها و وسایل گرمایشی یا پخت‌وپز را توسط افراد مجرب و آگاه کنترل کنید، افزود: دودکش بخاری هرچه کوتاه‌تر و مستقیم باشد، بهتراست. محل اتصالات دودکش نیز باید محکم باشد تا دودکش از جای خود بیرون نیاید. همچنین دودکش‌های بالای پشت‌بام باید دارای کلاهک مخصوص بوده و حداقل ۷۵ سانتی‌متر از سطح پشت بام بالاتر باشند.
شعله وسایل گرمایشی باید آبی باشد
همه روزنه‌های جریان هوا را نبندید
معصومی با بیان اینکه نباید اتومبیل خود را در پارکینگ درب بسته به مدت طولانی روشن نگه دارید، ادامه داد: رنگ شعله وسایل گرمایشی یا پخت‌وپز باید آبی باشد، در غیر این صورت نشانه وجود نقص در وسیله، سیستم سوخت‌رسانی یا کمبود اکسیژن در محیط است. در این‌گونه مواقع نسبت به تعمیر و سرویس وسیله اقدام کنید. در عین حال در فصل زمستان همه روزنه‌های جریان هوا را در منزل یا محیط کار مسدود نکنید، به خصوص در اتاق خواب.
این متخصص طب اورژانس همچنین اظهار کرد: در صورت امکان از یک شناساگر گاز منو اکسید کربن در منزل استفاده کنید. این وسیله به محض انتشار گاز منو اکسید کربن در فضای منزل با صدای زنگ شما را مطلع کرده و از خطر نجات می‌دهد. همچنین از قرار دادن منقل یا شعله باز در زیر کرسی اکیدا اجتناب کرده و از نصب آبگرمکن در حمام نیز خودداری کنید.
معصومی افزود: از سوزاندن چوب یا ذغال درون خانه، چادر و محیط سربسته خودداری کنید، از قرار دادن لباس و اشیاء در نزدیکی بخاری خودداری کنید، از روش کف و صابون در ناحیه اتصال شلنگ‌ها به وسیله گرمازا جهت اطمینان استفاده کرده و نحوه استفاده از وسایل گرمازا را بر اساس اقتضاء سن فرزندان‌تان، به آنها بیاموزید.
علائم مسمومیت با مونواکسیدکربن
وی در ادامه صحبت‌هایش به برخی علائم و نشانه‌های مسمومیت با منو اکسید کربن اشاره و اظهار کرد: سر درد و ضعف، سرگیجه و بی‌قراری، تهوع و استفراغ، تنگی نفس، خمیازه کشیدن بیش از حد و کاهش دید، کبودی دست و پا و دور لب‌ها از علائم مسمومیت با مونواکسید کربن است. باید توجه کرد که علائم مسمومیت با گاز مونواکسید کربن بسیار شبیه آنفلوانزاست و در نهایت منجر به تشنج، بیهوشی و مرگ می‌شود.
معصومی با بیان اینکه افراد در صورت مشاهده چنین علائمی می‌توانند یکسری اقدامات و کمک‌های اولیه را انجام دهند، گفت: اولا خیلی فوری مصدوم را از منطقه آلوده، وارد هوای آزاد کنید، سپس کمربند و یقه مصدوم را شل کرده و راه هوایی را باز نگه دارید، سریعا با اورژانس ۱۱۵ و در صورت نیاز آتش نشانی ۱۲۵ تماس بگیرید، در صورت توان احیاء قلبی – ریوی را آغاز کرده و وسیله گرمازا را خاموش و درب و پنجره‌ها را باز کنید.