فرستاده سلمان، به ترکیه التماس می‌کرد/اردوغان فرصتی برای تضعیف ریاض به دست آورده

به گزارش پایداری ملی، نشریه «گاردین» روز یکشنبه گزارشی مفصل از روند شکل‌گیری مناقشه دیپلماتیک حول پرونده قتل «جمال خاشقچی» منتشر کرده و نوشته است که «رجب طیب اردوغان» امیدوار است که از این پرونده برای تضعیف جایگاه عربستان سعودی استفاده کند.

گاردین ابتدا به تشریح روند ورود خاشقچی به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول و انتقال او به دفتر سرکنسول پرداخته و نوشته است: «بدون آنکه سعودی‌‌ها اطلاع داشته باشند، افسران اطلاعاتی ترکیه از آژانس جاسوسی ملی این کشور (میت) در حال گوش دادن بودند.»

این روزنامه در مورد اینکه این شنود و ضبط رخدادهای کنسولگری عربستان سعودی چطور رخ داده، نوشته است: «سناریوها از کار گذاشتن تجهیزات شنود داخل کنسولگری تا قرار دادن یک میکروفون رو به ساختمان از خارج از کنسولگری - که هر دو هم در حوزه توانمندی‌های ترکیه هست - متفاوت است. احتمال دیگری که در ترکیه و جاهای دیگر مورد بحث است، این است که ممکن است که یکی از اعضای تیم ترور به عنوان غنیمت یا برای آنکه آن را بعد از بازگشت [برای مقامات] پخش کند، عملیات ربایش را ضبط کرده است و این فایل صوتی یا همزمان شنود شده و یا بعدا از تلفن یکی از قاتلان بازیابی شده است.»

در هر حال، بلافاصله پس از این حادثه سرویس اطلاعاتی ترکیه این فایل صوتی را که در آن جزئیات قتل بی‌رحمانه خاشقچی مشخص است، در اختیار داشته است.

یک مقام ترکیه‌ای با بیان اینکه تیم ترور سعودی با خود اره استخوان‌بر به همراه داشته‌اند، به روزنامه «نیویورک‌تایمز» گفته است که «این مانند [فیلم جنایی] "داستان عامه‌پسند" است.»

بنا بر این گزارش، اندکی بعد «هاکان فیدان» رئیس سرویس اطلاعاتی ترکیه فایل صوتی را برای «رجب طیب اردوغان» پخش کرده است. مقام‌های ارشد ترکیه می‌گویند «خیلی زود شوک اردوغان، به خشم تبدیل شد» و او که شخصا خاشقچی را می‌شناخت به فیدا دستور داد که سعودی‌ها را فراخوانده و بخشی از آنچه را می‌داند به آن‌ها بگوید.

اما دیدار صورت گرفته میان طرفین خوب پیش نرفته و مقام‌های حاضر در نشست اطلاع از وضع خاشقچی را به کلی منکر شده‌اند. در نتیجه ساعاتی بعد مقام‌های ترکیه با درز اطلاعات به خبرگزاری «رویترز»، اعلام کردند که معتقدند این روزنامه‌نگار عربستانی به قتل رسیده است.

نهایتا ۱۰ روز پس از آغاز این مناقشه و با ادامه درز هدفمند اطلاعات از سوی ترکیه به رسانه‌ها، «سلمان پادشاه سعودی... "خالد الفیصل" امیر مکه را که یکی از مورد اعتمادترین فرستادگانش بود، راهی آنکارا کرد تا با اردوغان دیدار کند.»

به گفته یک مقام ترکیه‌ای، این روشی است که سعودی‌ها از قدیم دارند و همیشه برای جمع و جور کردن یک افتضاح، یکی از افراد معتمد را وارد میدان می‌کنند. بلافاصله پس از این دیدار، ریاض بیانیه‌ای منتشر و در آن بر روابط «برادرانه» میان عربستان سعودی و ترکیه تأکید کرد.

اما به گفته یک منبع ترکیه‌ای، اوضاع در پشت صحنه دستکم برای سعودی‌ها چندان خوب نبود و خالد الفیصل «به معنای واقعی کلمه برای کمک التماس می‌کرد. آن‌ها واقعا آشفته بودند.»

گاردین سپس در مورد اهداف ترکیه نوشته است: «با ادامه [اطلاع‌رسانی] قطره‌چکانی ترکیه‌ای‌ها، به نظر می‌رسید که پای عنصر انتقام هم در میان است. گویی که داشتند آل سعود را با وارد آوردن هزاران زخم می‌کشتند. فراتر از آن پاسخ اولیه، یک هدف راهبردی هم وجود داشت. اردوغان به سادگی کوتاه نمی‌آمد. مشخص شد که این تصور عربستان سعودی که آنکارا بر اساس وضعیت بد اقتصادی‌اش تصمیم می‌گیرد، نادرست بوده است. اینکه عربستان انعامی بدهد و بحران را فیصله دهد، چیزی بود که سعودی‌ها خیلی راحت با آن کنار می‌آمدند، اما اردوغان به دنبال چیزی به مراتب بزرگتر بوده است: فرصتی برای تضعیف یک رقیب مدعی سخنگویی از جانب اسلام اهل سنت و تبدیل دوباره ترکیه به مقر قدرت اسلامی.»

این روزنامه در بخشی دیگری از گزارش خود به برخورد آمریکا با این پرونده پرداخته و نوشته است که بر اساس گزارش‌ها هم آژانس مرکزی اطلاعات آمریکا (سیا) و هم «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا فایل صوتی ترکیه را گوش داده‌اند و این فایل حتی «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا را هم از پذیرش روایت رسمی عربستان سعودی در مورد نحوه مرگ خاشقچی، عاجز کرده است.

به نوشته گاردین، پرونده خاشقچی روابط آینده جامعه بین‌الملل با بن سلمان و عربستان سعودی را در معرض تهدید قرار داده و توان و اعتبار او برای رهبری عربستان سعودی را زیر سوال برده است. 

این روزنامه در پایان با بیان اینکه ترکیه هنوز مخرب‌ترین بخش از شواهد خود یعنی فایل صوتی ادعایی را افشان کرده، کاهش تنش را سناریوی مورد دلخواه آمریکا دانسته و به نقل از یک دیپلمات ارشد منطقه، نوشته است: «خواهیم دید که چه می‌شود. می‌توان گفت که نظام جهانی، همراه با خاشقچی مرد. از اینکه ممکن است بعد از این چه اتفاقی بیافتد، هراسانم.»