ترامپ در سال جاری از معاهده اتمی ایران خارج شد و تحریمهای تعلیق شده علیه ایران را بازگرداند که این تحریمها انتخاب سختی را پیش روی شرکتها و بانکهای غربی قرار داده است. اگر با ایران معامله کنند، دسترسی خود را به بازار و سیستم مالی آمریکا از دست میدهند. مطمئناً شرکتها و بانکها ارتباط خود با ایران را قطع میکنند یا برنامههای خود برای سرمایهگذاری در این کشور را متوقف میکنند. ولی یک اتصال مالی مهم با ایران باقی میماند: سرویس پیام دهی مالی که نقش مهمی در انتقال پول در سیستم بانکی بین الملل بازی میکند.
این سیستم ارسال پیام توسط یک شرکت بلژیکی به نام سوئیفت اداره میشود و مورد استفاده تمام بانکهای دنیاست و نقشی اساسی در جریان پول در کل جهان بازی میکند.
چون موج بعدی تحریمهای آمریکا نقل و انتقالهای مالی را هدف گرفته، حالا سوئیفت از طرف واشنگتن تحت فشار است که ارتباطش با ایران را قطع کند، ولی هنوز این کار را نکرده است. زمان رو به پایان است و تحریمها در ۴ نوامبر آغاز میشوند.
ترامپ حالا باید تصمیمهای سختی بگیرد. میتواند رویه سختگیرانه خود را ادامه دهد و سوئیفت و بانکها و افراد متصل به آن را جریمه کند، ولی این کار اوضاع موسسات مهم مالی متکی به سوئیفت را به هم میریزد. اهمیت سوئیفت را نمیتوان نادیده گرفت، چون بیش از ۱۱۰۰۰ بانک در بیش از ۲۰۰ کشور را به هم متصل میکند و هیچ سازمان دیگری نمیتواند به سرعت جای آن را بگیرد.
ولی اگر سوئیفت اجازه پیدا کند به ارتباط با ایران ادامه دهد، دولت ایران میتواند با استفاده از آن پول را به داخل و خارج کشور انتقال دهد. همچنین اتحادیه اروپا میتواند معاهده اتمی ایران را حفظ کند.
مشاور امنیت ملی ترامپ موضعی سخت نسبت به تحریمهای ایران گرفته است. او ماه گذشته گفت: «مقامات اجرایی موسساتی مثل سوئیفت باید از خود بپرسند آیا داد و ستد با ایران ارزش ریسک کردن را دارد».
ولی وزیر خزانهداری آمریکا که مسئول اعمال تحریمهاست، برای اجرایی کردن آنها مهلت تعیین کرده و هیچ نظری در مورد نحوه برخورد با سوئیفت نداده است. قرار بود او در مورد تحریمهای ایران و سوئیفت با مقامات اتحادیه اروپا در اجلاس بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول در بالی مذاکره کند.
شرکتهای بزرگ انرژی اروپایی روابط نزدیکی با ایران دارند، ولی نمیخواهند داد و ستد خود را در آمریکا به خطر بیاندازند. سوئیس هم همین طور است. از نظر سوئیفت معامله در ایران بسیار پر خطر است، چون بانکهای ایران به اندازه کافی از قوانین و استانداردهای بینالمللی تبعیت نمیکنند. سوئیفت در سال ۲۰۱۲ در پی اعمال تحریمها علیه ایران رابطه خود را با این کشور قطع کرد.
ولی از نظر رهبران سوئیفت شرایط فعلی متفاوت است. در سال ۲۰۱۲ هم آمریکا و اتحادیه اروپا، هردو ایران را تحریم کرده بودند و سوئیفت باید اطاعت میکرد.
امروز، اتحادیه اروپا سعی دارد ارتباط تجاری و مالی خود با ایران را حفظ کند و فعالانه تلاش میکند سیاستهای آمریکا علیه ایران را خنثی کنند. سویفت نگران است در صورت اطاعت از آمریکا، روابطش با اتحادیه اروپا به خطر بیفتد. اتحادیه اروپا بر روی یک سیستم پرداخت مخصوص به خود برای تجارت با ایران کار میکند.
اگردولت ترامپ بخواهد علیه سوئیفت اقدامی کند، باید با احتیاط عمل کند. تهدید سوئیفت سیستم مالی جهانی را به هم میریزد.