در حال حاضر۳۳۷ ایستگاه و مرکز جمع‌آوری داده‌های اطلاعاتی در ۸۹ کشور جهان مستقر هستند که به صورت دقیق معیارهای مدنظر کنوانسیون منع جامع آزمایش‌های اتمی در مناطق مختلف جهان را جمع‌آوری و به وین مقر( سی تی بی تی) ارسال می‌کنند تا به صورت دقیق مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.
تاکنون ۱۸۳ کشور کنوانسیون «سی تی بی تی» را به امضا رسانده‌اند و
۱۶۴ کشور نیز آن را از تصویب مجالس قانونگذاری خود گذرانده‌اند تا وارد
فرایند اجرایی شود. جمهوری اسلامی ایران نیز معاهده منع جامع آزمایش
هسته‌ای (CTBT) را امضاء کرده، ولی آن را تصویب نکرده است. بر اساس قانون
اساسی ایران، معاهدات بین‌المللی، باید به تصویب مجلس این کشور برسد.
اما یکی از کشورهایی که با وجود برخورداری از زرادخانه‌های هسته‌ای،
هنوز پیمان «سی تی بی تی» را برای عملیاتی شدن از تصویب نهادهای قانونگذار
خود نگذرانده است، آمریکاست. در سال ۲۰۰۸ که باراک اوباما کرسی ریاست کاخ
سفید را تصاحب کرد، متعهد شد که با اجرای کنوانسیون منع آزمایش‌های اتمی،
صلح بیشتری برای جهان به ارمغان بیاورد.
دوران هشت ساله ریاست جمهور اوباما در آمریکا هم تمام شد، اما خبری از تصویب و اجرای کنوانسیون منع آزمایش‌های اتمی در این کشور نشد.
«بن رودز»، معاون مشاور امنیت ملی اوباما در اواخر دوران تصدی وی
برکاخ سفید گفت که «با توجه به کنترل جمهوری‌خواهان بر سنا و مجلس
نمایندگان، مسیر تصویب این معاهده هیچ پیشرفتی نداشته است.»
جانشین
اوباما یعنی ترامپ با رؤیای تجدید نزاع هسته‌ای در آمریکا به روی کار آمده و
همین چندی پیش با تغییر راهبرد هسته‌ای آمریکا دستور ساخت نسل جدیدی از
سلاح‌های اتمی را صادر کرد. امری که به گفته بسیاری از سیاستمداران و
تحلیلگران حوزه بین‌الملل بشریت را به نابودی نزدیکتر می‌کند.
موضوع دیدار رسانه‌ای نشده صالحی با زربو از آنجا مهم و حساس می‌شود
که در اواسط اسفندماه ۹۶، رسانه‌های آمریکایی گزارش دادند که مقامات این
کشور به موجب سفارش سازمان «سی تی بی تی» مجوز صدور تجهیزات شبکه‌ای و
ماهواره‌ای که در نظارت هسته‌ای کاربرد دارد را به ایران صادر کرده‌اند.
آنطور که المانیتور گزارش داده بود، «جان سالیوان» معاون وزیر خارجه
آمریکا دستوری را امضا کرده که یک شرکت فناوری آمریکایی مستقر در ایالت
مریلند به نام «هیوز نتوورک سیستمز» را درمورد صادرات تجهیزات شبکه‌ای،
ماهواره‌ای و بی‌سیم به ایران برای ایستگاه‌هایی که انفجارهای هسته‌ای را
رصد می‌کنند، از تحریم مستثنا می‌کند.
این گزارش مدعی شده بود، سازمان «سی‌تی‌بی‌تی» یک سایت در تهران و
دو سایت درکرمان و شوشتر دارد و در حال راه‌اندازی سه سایت دیگر در ایران
است.
هرچند که آقای بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به
ادعای سایت المانیتور مبنی بر صدور مجوز صادرات تجهیزات نظارتی از سوی دولت
آمریکا با هدف تشدید نظارت بر اجرای برجام و برنامه هسته‌ای کشورمان، این
خبر را رد کرد و گفت که «محتوای خبر منتشر شده از سوی این سایت مخدوش و
اطلاعات ارائه شده در آن در مورد ایران نادرست و غیر واقعی است.» اما سایت
رسمی سی‌تی‌بی‌تی نشان می‌داد که مراحل نصب و استقرار 2 ایستگاه «لرزه‌سنجی
کمکی» در کرمان و شوشتر به پایان رسیده و علاوه بر آن، طرح نصب 2 ایستگاه
«لرزه‌سنجی اصلی» و «فروصوت» به تأیید سی‌تی‌بی‌تی رسیده و طرح نصب 2
ایستگاه «رادیونوکلئید» و «سامانه کشف گاز» در تهران نیز در دست آماده‌سازی
است که شواهد آن نیز در این سایت منتشر شده بود.
اما هر یک از این ایستگاه‌های سی‌تی‌بی‌تی چه کاربردی دارند؟
«ایستگاه‌های لرزه‌سنجی» : ایستگاه لرزه‌سنجی اصلی به کمک ایستگاه‌های
لرزه‌سنجی کمکی تمامی لرزه‌های ناشی از آزمایش‌های تسلیحاتی را کشف و ثبت
می‌کنند و اطلاعات به دست آمده از آن را به شبکه مرکزی سی‌تی‌بی‌تی
می‌فرستند. شبکه‌ای که همه اعضا، از جمله اسرائیل به داده‌های آن دسترسی
دارند.
«ایستگاه رادیونوکلئید»: این ایستگاه‌ها قادر به کشف ذرات جامد و گازهای رادیواکتیو و سنجش میزان فراوانی آنها هستند.
«ایستگاه
گاز»: این ایستگاه به عنوان مکمل ایستگاه رادیونوکلئید، به کشف گازهای
متصاعد شده از انفجارهای زیرزمینی می‌پردازد. اگر آزمایش‌ها و انفجارهای
تسلیحاتی در تأسیسات زیرزمینی صورت گیرد و سایر ایستگاه‌ها قادر به شناسایی
و تعیین دقیق نوع آنها نباشند، ایستگاه گاز با کشف گازهای متصاعد شده به
جو می‌تواند اطلاعات لازم را تأمین کند.
«ایستگاه مادون صوت»: تجهیزات این ایستگاه تغییرات بسیار بسیار کوچک
در فشار هوا را کشف می‌کنند و به صورت آنلاین به مرکز داده سی‌تی‌بی‌تی در
وین می‌فرستند تا مورد تحلیل قرار گیرد.
183 کشور عضو سی‌تی‌بی‌تی هستند و 166 عضو نیز آن را تصویب کرده‌اند
اما با این حال، تاکنون تنها 13 ایستگاه رصد این پیمان در سراسر دنیا نصب
شده است که از این تعداد، 2 ایستگاه در ایران مستقر شده‌اند! ایرانی که
هنوز این معاهده را تصویب نکرده و اولین قربانی معاهدات هسته‌ای مورد حمایت
غرب است. جالب‌تر آنکه هیچ یک از ایستگاه‌های سی‌تی‌بی‌تی در کشورهای غربی
نصب نشده‌اند. انگلستان با وجود تصویب سی‌تی‌بی‌تی تاکنون حاضر به نصب هیچ
یک از ایستگاه‌های سی‌تی‌بی‌تی در خاک خود نشده است. آمریکا، رژیم
صهیونیستی، روسیه و بسیاری دیگر از کشورهای امضا کننده سی‌تی‌بی‌تی نیز
راضی به نصب تجهیزات ایستگاه‌های شناسایی این معاهده در خاک خود نشده‌اند.
اگر
از تهدیدات ناشی از خروج اطلاعات حیاتی کشور از طریق ایستگاه‌های
سی‌تی‌بی‌تی نادیده بگیریم، باید از محدودیت‌های آن برای پیشرفت کشور نگران
باشیم. هند اعلام کرده که سی‌تی‌بی‌تی صرفاً برای رسمی کردن تبعیض هسته‌ای
و اجازه دادن به پنج قدرت بزرگ برای نگهداری و ابقای تسلیحات مدرنشان و
جلوگیری از توسعه یک توانایی هسته‌ای مناسب بازدارنده توسط دیگر کشورهاست.
به
گزارش «تسنیم» در همین رابطه یک تحلیلگر حوزه امنیت ملی گفته است: «ظاهراً
دولت موافقت کرده تجهیزات بسیار پیشرفته آمریکایی که مخصوص انتقال اطلاعات
دیجیتال به مسافت‌های دوردست است، در ایران نصب شود! ماجرا مربوط می‌شود
به ایستگاه‌های اندازه گیری و لرزه‌نگاری CTBT که در تهران، کرمان و شوشتر
تعبیه شده و حالا بناست به تجهیزات فوق‌مدرن آمریکایی مجهز شود. در حالی که
آمریکا عملیات خرابکارانه در ایران را در رأس دستورکارهای خود قرار داده و
همین دو هفته قبل یک شبکه بزرگ جاسوسی آن - که در پوشش محیط زیست عمل
می‌کرد- دستگیر شده، بسیار عجیب و غیر قابل باور است که دولت اجازه داده
باشد آمریکا چنین به سادگی ابزارهای جمع آوری اطلاعات لرزه نگاری خود را در
ایران نصب کند. این ابزارها ظاهراً با هدف نظارت بر لرزه‌های ناشی از یک
آزمایش احتمالی هسته‌ای نصب می‌شود، ولی هیچ کس دقیقاً نمی‌داند تجهیزات
جدید آمریکایی چه اطلاعاتی را جمع‌آوری کرده و به کجا ارسال خواهد کرد.»
لاسینا زربو پیش از این نیز خواستار آن شد که ایران پیمان «سی‌تی‌بی‌تی» را
به تصویب مجلس برساند و اجرایی کند.
حال سازمان انرژی اتمی ایران باید
پاسخ دهد که این دیدار به چه منظور بوده و چرا رسانه‌ای نشده است و آیا
شورای عالی امنیت ملی از این دیدار خبر داشته است؟