توپ‌های لاستیکی برای کاهش تبخیر آب سدها، آری یا نه؟

پژوهشی جدید که حاصل همکاری محققان دانشگاه‌های ام آی تی آمریکا، امپریال کالج بریتانیا و توئنته هلند است و در نشریه توسعه پایدار نیچر (Nature Sustainability) به چاپ رسیده، نشان می‌دهد که استفاده از توپ‌های پلاستیکی لزوما روشی مناسب برای کاهش تبخیر از مخازن سد‌ها نیست.

بر اساس نتایج بدست آمده، در طول مدت یک سال و نیم استفاده از این توپ‌ها در مخزن سد لوی آنجلس و در شرایط خشکسالی کالیفرنیا، مقدار ۱.۷ میلیون مترمکعب آب بواسطه کاهش تبخیر از مخزن سد ذخیره شده است. اما در مقابل، میزان آبی که برای تولید مجموع توپ‌های مورد استفاده می‌تواند تا ۲.۹ میلیون مترمکعب بوده باشد.

اگرچه رها ساختن توپ‌ها بر روی مخزن به مدت طولانی‌تر (خارج از دوره خشکسالی) می‌تواند در نهای به کاهش قابل توجه تبخیر منجر شود، مرطوب‌تر شدن هوا در خارج از دوره خشکسالی، بازدهی توپ‌ها برای کاهش تبخیر از سطح مخزن را کاهش می‌دهد به گونه‌ای که در شرایط سرمای زیاد حتی وجود توپ‌ها میتواند منجر به افزایش تبخیر از سطح آب شود (در مقایسه با مخزن بدون سطح پوشش).

با توجه به نتایج به دست آمده و با در نظر گرفتن اثرات احتمالی این توپ‌ها بر روی زندگی موجودات داخل آب (عدم انتقال اکسیژن و نور کافی)، استفاده طولانی مدت از توپ‌ها در دوره‌هایی که ذخیره آب با هزینه بالا ضرورت ندارد، توصیه نمی‌شود.

این پژوهش یادآور می‌شود که با اینکه در کوتاه مدت میزان تبخیر آب از حجم آب استفاده شده در فرآیند تولید توپ‌ها کمتر است، استفاده دراز مدت از توپ‌ها در شرایط خشکسالی طولانی می‌تواند منجر به کاهش اتلاف میزان قابل توجهی از آب شود.

این امر، در کنار مزایای استفاده از توپ‌ها برای کنترل کیفیت مخزن آب سد‌های مورد استفاده برای تأمین آب شرب، می‌تواند هزینه‌های اقتصادی بالای تأمین و استفاده از توپ‌ها و حتی هزینه آب مورد نیاز برای تولید آن‌ها را توجیه پذیر کند به خصوص اگر تولید توپ‌ها در مناطق پرآب جهان صورت گیرد و به مخزن سد منتقل شود.

اما در نهایت به عقیده نویسندگان این مقاله، اثرات زیست محیطی تولید توپ‌ها (نظیر میزان گاز‌های گلخانه‌ای رها شده در فرآیند تولید توپ ها) و همچنین اثرات دراز مدت توپ‌ها بر اکولوژی مخزن سد نیاز به مطالعه بیشتر دارد تا بتوان به طور قطعی در مورد مطلوبیت استفاده از این توپ‌ها نظر داد.