بسته پیشنهادی ۱+۴ باید ضمانت اجرایی داشته باشد

یک کارشناس مسائل بین‌الملل با تاکید بر این که بسته پیشنهادی ۱+۴ باید ضمانت اجرا داشته و مجازات‌هایی را برای طرف‌هایی که روابط اقتصادی را محدود می‌کنند، در نظر گیرد، گفت: اتحادیه اروپا باید برای کشوری که توافق را نقض کرده مجازات‌ها و محدودیت‌هایی را پیش‌بینی کند نه اینکه منتظر باشد آن کشور برایش محدودیت‌هایی در نظر گیرد.

مهدی ذاکریان درباره بسته پیشنهادی اروپا و مذاکرات وزیران خارجه کشور‌های ۱+۴ و ایران، گفت: ایران همواره به مواردی که در بسته اشاره شده عمل کرده و نیازی به بسته ندارد، بلکه رژیم ترامپ است که نیاز به بسته دارد. ما به چنین بسته‌ای عمل کرده‌ایم و همه موارد را به درستی، صحت و به شکل کامل انجام دادیم. اگر مواردی مربوط به تعهد اروپا در مورد حفظ روابط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ... است، اتحادیه اروپا باید فورا شرکت‌هایی که بنا به فشار‌های دولت آمریکا و تحریم‌های یکجانبه تعهدات خود را نقض می‌کنند مشمول جرایم و مالیات‌های سنگین کند.

اتحادیه اروپا باید در صورت نقض توافق از سوی هر یک از طرفین مجازات‌های سنگینی پیش‌بینی کند

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: در واقع در صورت نقض توافق از سوی اتحادیه اروپا باید مجازات‌های سنگینی پیش‌بینی شود. شرکت‌های آمریکایی که در ایران قرارداد داشتند، اما پس از اینکه ترامپ روی کار آمد نقض قرارداد کرده و خارج شدند باید مشمول جرایم اتحادیه اروپا شوند، نمونه آن تعهدات بوئینگ با ایران است. همچنین برخی بازیگران بین‌المللی مانند هند، چین، پاکستان، ترکیه و ... که خرید‌هایی از ایران داشته‌اند اگر خواسته باشند تخلف کنند اتحادیه اروپا باید در روابط خود با آن‌ها تجدیدنظر کند.

هیچ کشوری حق تهدید کشور دیگری را ندارد

وی در ادامه اظهار کرد: از آنجا که ما به همه تعهدات خود عمل کرده‌ایم، باید ببینیم ما به ازای این عمل چیست، ما به ازای انجام تعهدات باید روابط اقتصادی منطقی، غیرسلطه‌جویانه و حرف‌های غیریکجانبه‌گرایانه باشد در حالی که دولت ترامپ و شخص پمپئو علنا جمهوری اسلامی ایران را تهدید به سرنگونی می‌کنند، اما مطابق ماده یک منشور ملل متحد هیچ کشوری در روابط خودش حق تهدید کشور دیگری را ندارد، مخصوصا کشوری که در موضوعی مانند هسته‌ای تعهدات خود را به طور کامل انجام داده و مورد تایید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم است.

ذاکریان افزود: بنابراین اتحادیه اروپا باید به تعهدات عمل کند و برای کشور‌هایی که تهدید کرده و یا روابط اقتصادی را محدود می‌کنند در بسته پیشنهادی خود مجازات‌هایی را در نظر گیرد و در مقابل برای ایران مشوق‌هایی را پیش‌بینی کند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: بنابراین بسته پیشنهادی باید از نوع چماق و هویج باشد. اگر ما رفتار نادرستی انجام می‌دادیم ما به ازای آن باید چماق باشد در حالی‌که ما رفتار نادرستی انجام نداده و به تعهدات پایبند بوده‌ایم. اما یکی از طرف‌های توافق نه تنها قطعنامه ۲۲۳۱ را نقض کرده بلکه به دیگران هم فشار می‌آورد که این کار را انجام دهند.

وی ادامه داد:حتی پمپئو هنگام مذاکرات به طرف‌های اروپایی می‌گوید که این کار را انجام ندهند و ایران را معطل نگه دارند تا فشار‌های بیشتری وارد شود، زیرا می‌خواهند در مساله دیگری ایران با آن‌ها گفتگو کند، این حرف‌ها مبتنی بر فشار و زور بوده و پذیرفتی نیست.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه تمامی موارد بسته پیشنهادی باید مشتمل بر عمل باشد، گفت: شرکت‌هایی که با ایران قرارداد داشته‌اند اگر ایران را ترک کرده و قرارداد را منتفی کنند اتحادیه اروپا باید برای آن‌ها مجازات تعیین کند. از سوی دیگر اگر شرکتی مجازات هم شد و ایران را ترک کرد باید مابه‌ازای مجازاتی که طرف‌های اروپایی دریافت می‌کنند به ایران هم پرداخت کند. نمونه آن هم قراردادی است که پژو با ایران داشته، اما شاهد هستیم که وضعیت ایران خودرو و سایپا متزلزل است. چرا باید اینگونه باشد؟ چرا باید صنعت هوایی ما متزلزل باشد؟ ما با ایرباس هم قرارداد داشتیم.

ذاکریان با تاکید بر اینکه باید برای طرف‌هایی که برجام را نقض کردند مجازات‌هایی در نظر گرفته شود، گفت: اینکه یکی از طرف‌ها نقض تعهد کند و به او چیزی نگویند در حالی‌که اگر ایران این کار را انجام می‌داد همه آن‌ها به دنبال این بودند که ایران را تنبیه کنند، صحیح نیست. شاید بتوان سناریویی را به این شکل در نظر گرفت که اگر در ایران رییس‌جمهوری به قدرت می‌رسید و با سلیقه شخصی خودش می‌گفت: برجام را قبول ندارد اتحادیه اروپا حتما پیش‌نویس قطعنامه‌ای را به شورای امنیت ارائه می‌کرد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر هم یکی از طرف‌های مذاکره‌کننده رییس‌جمهوری است که قطعنامه شورای امنیت و برجام را نقض کرده و اتحادیه اروپا باید مجازات‌ها و محدودیت‌هایی را در روابط با آن کشور برای این نقض عهد پیش‌بینی کند نه اینکه منتظر باشد آن کشور برایش محدودیت‌هایی در نظر گیرد گویی قضیه معکوس است.

ایالات متحده آمریکا برای حیات اقتصادی اش نیاز به روابط با سایر کشور‌ها دارد

این استاد دانشگاه در ادامه بیان کرد: متاسفم که در ایران بعضی‌ها به این موضوع دامن زده و مرتب می‌گویند که اتحادیه اروپا کاره‌ای نیست، گرچه ایالات متحده آمریکا برای حیات اقتصادی خودش نیاز به روابط با سایر کشور‌ها دارد. اگر این نیاز به روابط وجود نداشت ترامپ این همه تلاش نمی‌کرد که تعرفه‌ها را افزایش دهد و قرارداد‌ها با چین و اروپا را تغییر دهد، در واقع اقتصاد آمریکا بر کشور‌های دیگری مانند اتحادیه اروپا، چین و روسیه که جزو کشور‌هایی با اقتصاد بزرگ هستند، اثرگذار است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل همچنین اظهار کرد: بنابراین طرف‌های دیگر برجام باید به صورت قاطع با آمریکا صحبت کنند و مجازات‌هایی را برای آن در نظر بگیرند که اگر هر عضوی از اعضای برجام بخواهد تخلف کند با مجازات دسته جمعی همه اعضا روبرو خواهد شد و اگر اتحادیه اروپا چنین کاری را انجام دهد سایر قدرت‌های خارج از برجام مانند ژاپن هم به کشور‌های عضو برجام می‌پیوندند، زیرا کشور‌هایی مانند ژاپن، ترکیه و ... نیز برجام را تایید کرده‌اند.

اتحادیه اروپا ضمانت‌های عملی را در بسته پیشنهادی خود بگنجاند

وی اظهار کرد: البته کشور‌های دیگری که عضو برجام نیستند اگر خواسته باشند تخلف کنند و در صورتی که شرکت‌های آن‌ها خرید نفت و یا صادرات برخی قطعات و صنایع را به ایران متوقف کنند آن هم به دلیل تهدید‌هایی که ترامپ انجام می‌دهد، اتحادیه اروپا باید ضمانت عملی را در بسته پیشنهادی خود بگنجاند.

وی با تاکید بر اینکه بسته پیشنهادی اروپا باید همراه با ضمانت اجرا باشد، گفت: در هر یک از مواد آن باید مشخص شود که چه امتیاز و چه ضرر‌هایی متوجه کشور‌ها می‌شود. برجام یک قرارداد و یک تفاهم بین‌المللی است و این موضوع باید مورد توجه قرار گیرد در غیر این صورت چرا باید ایران ملزم به رعایت مفاد باشد در حالی‌که تا به حال به تعهدات خود عمل کرده است.

روند مذاکرات در دوره روحانی تا به امروز صحیح و منطقی بوده است

این استاد دانشگاه با اعتقاد بر اینکه روند مذاکرات در دوره ریاست‌جمهوری حسن روحانی از آغاز تا به امروز صحیح، منطقی و مثمرثمر بوده است، گفت: اگر غیر از این بود یک فرد روان‌پریشی مانند ترامپ تا این اندازه مخالفت نمی‌کرد و اگر از اساتید و پژوهشگران حقوق و روابط بین‌الملل هم سوال کنید برجام را یک تفاهم برد ـ. برد می‌دانند که هم منافعی را متوجه ایران کرده و منافعی را هم برای ۱+۵ به همراه داشته است. گزینه مقابل این مساله هر گزینه‌ای باشد باخت است.

وی تصریح کرد: در واقع هیچ یک از طرفین در نظام بین‌الملل نمی‌پذیرند که یکی برنده باشد و دیگری بازنده، در نتیجه باخت ـ. باخت اتفاق می‌افتد و طرف‌ها در چنین شرایطی رودرروی یکدیگر قرار می‌گیرند و این مساله موجب از بین رفتن هر دو طرف می‌شود.

ذاکریان تاکید کرد: گزینه‌ای که تاکنون وزارت خارجه دنبال کرده گزینه برد ـ. برد بوده است. امروز آمریکا می‌خواهد که ایران کاملا بازنده و ایالات متحده آمریکا کاملا برنده باشد و مذاکره‌کنندگان و وزارت خارجه ما به این مساله آگاه هستند.

وی ادامه داد: این تصور ترامپ هم اشتباه است که در این موضوع برد با آمریکا است و باخت با ایران، زیرا مذاکره‌کنندگان و وزارت خارجه ما تا این اندازه توانایی دارند که مذاکرات را به سمتی ببرند که اگر قرار باشد برد - باختی اتفاق افتد، برد آن برای ایران و باخت آن برای آمریکا باشد.

این استاد دانشگاه همچنین بیان کرد: یکی از باخت‌هایی که برای آمریکا در منطقه وجود داشت و ما آن را برای آمریکا پاک کردیم وجود داعش در منطقه بود. ایران داعش را از عراق پاک کرد و از سوریه هم تقریبا در حال پاکسازی است و آن‌ها باید متوجه این موضوع باشند که نبود ایران و عدم فعالیت آن در منطقه چه باخت‌های بزرگی را برای آمریکا خواهد داشت.

ذاکریان افزود: این منطقه، منطقه منظم و باثباتی نیست و شخصیت‌های بیماری مانند صدام و افراد بی‌خردی مانند محمد بن سلمان در منطقه وجود دارند و نوع عمل آن‌ها از آنجایی که مبتنی بر عقلانیت و منطق نیست بحران‌های بزرگی را در منطقه می‌تواند به وجود آورد.

وی همچنین به موضع‌گیری‌های رییس‌جمهور کشورمان در سفر به اروپا هم اشاره کرد و گفت: رییس‌جمهور در سفر خود به این نکته اشاره کردند که رژیم‌هایی که سرزمین‌های سایر ملت‌ها را اشغال می‌کنند از طرف سازمان ملل محکوم هستند و تحت تعقیب قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل قرار دارند و آن‌ها باید متوجه این مساله باشند که در اینگونه موارد مسئولیت سنگینی بر عهده دارند.

عدم توجه به ایران تبعاتی را در منطقه و جامعه جهانی دارد

این کارشناس مسائل بین‌الملل در پایان اظهار کرد: مساله دیگری که رییس‌جمهور به آن اشاره کردند این بود که نفت در منطقه زمانی می‌تواند با ثبات صادر شود که هم کشور‌های منطقه بتوانند نفت خودشان را صادر کنند نه اینکه به صورت ظالمانه کشوری بتواند این کار را انجام دهد و سایر کشور‌ها نتوانند صادرات داشته باشند و این یک پیام جدی است که جمهوری اسلامی ایران با قدرت آن را ارائه کرده و در طول سه سال گذشته هم ثابت کرده که عدم توجه به ایران می‌تواند تبعاتی را برای منطقه و جامعه جهانی داشته باشد.