سایه شوم جنگ تجاری بین المللی بر بازار بورس ایران

درباره چرایی افت شاخص، کارشناسان دلایل مختلفی بیان می‌کنند که از جمله آن‌ها می‌توان به نیاز طبیعی شاخص به اصلاح و تعدیل، نگرانی از برقراری تحریم ها، ابهام در روند حرکت قیمت ارز و افت قیمت کامودیتی‌ها (مواد پایه و معدنی) در بازار‌های جهانی اشاره کرد.

نگاهی به روند تحولات بازار سرمایه نیز نشان می‌دهد بورس ایران، با بازار‌های کامودیتی در عرصه بین المللی ارتباط و وابستگی نزدیک دارد؛ یعنی با رشد بهای کامودیتی ها، بورس ایران رونق گرفته و با افت نرخ کامودیتی ها، بورس ایران، روندی نزولی را تجربه می‌کند.
بتازگی «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا، با کشور‌های مختلف بویژه چین، اروپا و کانادا یک جنگ تعرفه‌ای و تجاری را آغاز کرده که سبب افت قیمت این مواد پایه و معدنی در بازار‌های جهانی شده است.
دولت ترامپ در روز‌های اخیر، برای ورود صد‌ها قلم کالا و محصول چینی به آمریکا، تعرفه‌های سنگینی را وضع کرد که واکنش تند چین را به دنبال داشت و پکن نیز به وضع تعرفه برای واردات برخی کالا‌های آمریکایی اقدام کرد.
«شی جین پینگ» رییس جمهوری چین، آمریکا را به آغاز بزرگ‌ترین جنگ تجاری در تاریخ اقتصاد و قلدری تجاری متهم کرد.
جنگ تجاری و افزایش تعرفه ها، به سرعت بازار‌های بورس کشور‌های مختلف مانند شرق آسیا را تحت تاثیر قرار داد و ارزش سهام در بورس‌های چین، ژاپن و کره جنوبی دچار ریزش شد.
با توجه به اینکه چین بزرگ‌ترین مصرف کننده مواد پایه و معدنی در جهان به شمار می‌رود، این جنگ تجاری باعث کاهش تولید این کشور و به تبع آن کاهش نیاز پکن به مواد پایه و معدنی می‌شود.
بر این اساس، حجم خرید و واردات مواد پایه و معدنی چین از سایر کشور‌ها کاهش می‌یابد و تولیدکنندگان و صادرکنندگان این مواد پایه که بخش عمده‌ای از آن‌ها شرکت‌های بورسی ایرانی اند، با افت فروش محصولات خود روبرو می‌شوند.
دامنه جنگ تجاری آمریکا به چین خلاصه نمی‌شود و اروپا، کانادا و شماری دیگر از کشور‌ها را نیز در برمی گیرد، اما تاثیر تنش با چین بر اقتصاد جهانی نسبت به سایر کشور‌ها بیشتر است.

** جنگ تجاری در عرصه جهانی
یک کارشناس اقتصادی امروز در گفتگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره چشم انداز بازار سرمایه گفت: اکنون بهای برخی کامودیتی‌ها در بازار‌های جهانی مانند مس و روی روندی کاهشی دارد که علت اصلی آن به جنگ تجاری چین و آمریکا بازمی گردد.
«حسین استاجی» افزود: همچنین برخی از سیاست‌های اقتصادی آمریکا مانند افزایش نرخ بهره، باعث تقویت ارزش دلار شده است که کاهش قیمت کامودیتی‌ها را به دنبال دارد.
وی یادآوری کرد: در ابتدا تصور می‌شد ترامپ در حملات لفظی به چین و اروپا و ... فقط به دنبال جنگ رسانه‌ای است و تهدیداتش عملی نمی‌شود، اما در عمل دیدیم در هفته‌های اخیر اجرای برنامه‌ها و وعده‌های خود را آغاز کرده است.
«ترامپ به افزایش تعرفه‌های واردات محصولات اروپایی، کانادایی و چینی اقدام کرده و جنگ اقتصادی راه انداخته است».
استاجی گفت: کارشناسان برای اقتصاد چین در سال ۲۰۱۸ رشد اقتصادی هفت درصدی را پیش بینی می‌کردند که بر اساس آن به واردات انواع کامودیتی‌ها مانند فولاد و مواد معدنی نیاز داشت، اما با توجه به جنگ اقتصادی که آمریکا به راه انداخته و تعرفه‌ها را بالا برده، در میزان رشد اقتصادی چین و به تبع آن میزان مصرف کامودیتی ها، ابهاماتی رخ داده است.
وی تصریح کرد: جنگ تجاری آمریکا و چین این نگرانی را ایجاد کرده است که قیمت کامودیتی‌ها کاهش یابد.
«در این میان، تنها امید اهالی سرمایه درباره کامودیتی‌ها به نفت خام است که پیش بینی می‌شود قیمت آن کاهش چندانی نیابد».
استاجی اضافه کرد: باتوجه به اینکه وضعیت تحریم نفتی ایران از سوی آمریکا مشخص نیست و با توجه به شرایط بازار، بعید است قیمت نفت، تغییر چندانی داشته باشد.
وی یادآوری کرد: در صورت تثبیت قیمت نفت، شرایط برای رشد سهام مرتبط به پالایشگاه‌ها در بورس ایران، تقویت می‌شود.

** نیاز بورس به اصلاح شاخص
این کارشناس بازار سرمایه درباره وضعیت بازار سرمایه گفت: به علت رشد شتابان شاخص بورس در هفته‌های گذشته، لازم بود بورس برای مدتی وارد مرحله اصلاح و تعدیل شود.
وی افزود: شاخص بورس در موج جدید صعود خود از کانال ۹۸ هزار به ۱۱۵ هزار واحد رشد کرد که رقم سنگینی به شمار می‌رود، بر این اساس همه کارشناسان منتظر بودند اصلاح و تعدیل شاخص انجام شود که این موضوع، در روز‌های اخیر آغاز شده است.

** عوامل رشد بازار
این کارشناس بازار سرمایه درباره دلایل رشد بورس در هفته‌های گذشته گفت: رشد بهای دلار سبب شد شرکت‌های ارزمحور بورس که با کامودیتی‌ها (مواد پایه و معدنی) ارتباط نزدیک دارند، سوددهی خود را بالا برده و بازار سرمایه تقویت شود.
استاجی افزود: همچنین، بیشتر شرکت‌های بورسی در گروه فلزی، معدنی و پتروشیمی سود خوبی را توزیع کرده و حتی شماری از آنها، زمان پرداخت سود را جلو انداختند که این موضوع بر بازار سرمایه تاثیر مطلوبی گذاشت و باعث شد حجم زیادی از نقدینگی وارد بازار شود.
وی ادامه داد: البته شرکت‌های بورسی مانند معدنی‌ها و فلزی‌ها در سال‌های گذشته، سرمایه گذاری گسترده‌ای را برای توسعه انجام داده و اکنون در وضعیت خوبی از نظر عملکرد و سوددهی قرار دارند.

** سردرگمی سهامداران به علت بی ثباتی در تصمیم گیری
این کارشناس بازار سرمایه گفت: اعلام تصمیم‌های متناقض مسوولان باعث نگرانی سهامداران و بی ثباتی در فعالیت‌ها می‌شود. به عنوان مثال تاکنون چندین بار درباره عرضه گواهی سکه‌های پیش فروش شده در بورس، اظهاراتی مطرح شده است که به یکباره تکذیب می‌شود و در اجرای این تصمیم تاخیر می‌افتد.
استاجی بیان داشت: زمانی که سهامداران و فعالان بازار سرمایه قصد سرمایه گذاری دارند به یکباره تصمیم مسوولان و نهاد‌های ذیربط تغییر می‌کند و همه معادلات را به هم می‌ریزد.
این کارشناس بازار سرمایه با حمایت از واقعی سازی نرخ دلار گفت: اکنون نرخ دلار ۴۲۰۰ تومانی برای سرمایه گذاران باور پذیر نیست؛ بنابراین با احتیاط نسبت به سرمایه گذاری اقدام می‌کنند.

** تداوم بازدهی مطلوب بورس تا پایان امسال
این کارشناس بازار سرمایه درباره تهدید‌های پیش روی بورس گفت: اکنون ابهام‌هایی مانند وضعیت تحریم ها، تهدید‌های ترامپ، نرخ خوراک پتروشیمی، نرخ ارز و ... وجود دارد که باعث احتیاط اهالی بازار سرمایه می‌شود.
رییس جمهوری آمریکا شامگاه هجدهم اردیبهشت ماه خروج از توافق هسته‌ای برجام را اعلام و دستور بازگشت تحریم‌ها را در دوره ۹۰ و ۱۸۰ روزه صادر کرد.
وی افزود: امکان دارد شرایط اصلاح و تعدیل بازار بورس به دلیل وضعیت نامشخص تحریم ها، نرخ دلار و رکورد معمول معاملات در شهریورماه همچنان ادامه یابد، اما در مجموع، شرایط بنیادی برای رشد قابل توجه بورس تا پایان امسال وجود دارد و پیش بینی می‌شود بازدهی خوبی در انتظار سرمایه گذاران بازار سرمایه وجود داشته باشد.

** کمک دولت به بورس با عرضه شرکت‌های سودده
این کارشناس بازار سرمایه گفت: در صورتی که دولت به تقویت بورس تمایل داشته باشد باید شرکت‌های خوب و سودده را در بورس عرضه و نقدینگی قابل توجهی را وارد کند.
استاجی ادامه داد: بورس هنوز این ظرفیت را دارد که پول را از بازار‌های رقیب و غیرمولد مانند ارز و طلا به سوی خود جذب کند، زیرا بازار ارز و سکه و طلا تاکنون بازدهی زیادی را عاید سرمایه گذاران کرده و رشد بیشتر آنها، نامشخص است، اما بورس هنوز جای رشد دارد.
وی ادامه داد: تجربه سال‌های گذشته نیز نشان می‌دهد همواره پس از رشد قابل توجه بازار ارز و طلا، بازار بورس رشد خوبی را تجربه کرده است.
به گزارش ایرنا، بورس تهران دیروز (دوشنبه) به سبب شهادت امام صادق علیه السلام تعطیل بود، اما روز پیش از آن (یکشنبه) با ۲۰۰ پله افت شاخص، به رقم ۱۱۱ هزار و ۵۱ واحدی رسید.
در معاملات یکشنبه ۸۱۶ میلیون سهم، حق تقدم و اوراق بهادار به ارزش یک هزار و ۸۶۸ میلیارد ریال در ۶۲ هزار و ۲۰۵ نوبت دادوستد شد.