قیمت و قاچاق

به گزارش پایداری ملی، وقتی قیمت خرید تضمینی گندم داخل کشور گران بود از خارج به داخل کشور گندم قاچاق میشد و وقتی بنزین ارزان بود از داخل به بیرون قاچاق میشد. به عبارت دیگر بنزین و گندم نماد دو کالایی است که قیمت و هزینه انتقال آنها تعیین کننده این است که قاچاق بشوند یا نشوند.

نکته مهم این است که همواره دلالان و سوداگران هر ریسکی را انجام می دهند که به سودهای کلان و افسانه ای برسند. بنابراین از آنجا که به دلیل مابه التفاوت نرخ ارز منافع فراوانی وجود دارد احتمال انجام قاچاق وجود دارد و این کار در سنوات گذشته هم انجام شده است. البته این موضوع در حالی رخ داده که دولت و بخش های مختلف دستگاه های اجرایی با تمام قوا خواهان مبارزه با این پدیده شوم بوده و هستند و اقدامات قابل توجهی را هم انجام داده و می دهند اما متاسفانه به دلیل موانعی که وجود دارد، تاکنون ریشه قاچاق خشکانده نشده است.

اما راهکار بسیار ساده است و هر گاه قیمت ها واقعی شود طبیعتا حاشیه سود قاچاق کالا و ارز به حداقل ممکن می رسد. البته تا زمانی که بین قیمت ارز رسمی و آزاد تفاوت خیلی معناداری وجود دارد، انگیزه های قاچاق کالا افزایش می یابد؛ به خصوص در مرزهای کشور که نرخ بیکاری هم بسیار بالاتر است و شغل های پایدار در حداقل ممکن است، همچنان باید انتظار داشته باشیم که قاچاق کالا و ارز انجام شود و راهکار همانطور که ذکر کردم، واقعی کردن قیمت هاست.

دولت روحانی از سال 92 که بر سر کار آمد، دو اقدام اساسی انجام داد. از زمانی که دولت یازدهم استقرار پیدا کرد یک استراتژی مهم را تعیین کرد و آن کم کردن نرخ تورم بود و در این قضیه هم بسیار موفق شد. همچنین استراتژی دیگر دولت ساماندهی موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز بود که در آن هم موفق شد. البتهاقدامی که دولت باید انجام می داد و این فرصت را در سال های 93 و 94 و حتی 95 داشت یکسان سازی نرخ ارز بود، ولی دولت یکسان سازی ارز را به یک دلیل ساده انجام نداد که آن دلیل ساده نگرانی از افزایش نرخ تورم بود. در واقع دولت نگران این بود که نرخ تورمی که در دو سال ابتدای دولت یازدهم یک رقمی شده بود، دوباره دو رقمی شود.

اما نکته این است که اگر یکسان سازی نرخ ارز در سال 95 یا حتی 96 انجام میشد، در حال حاضر شاهد افزایش دو برابری نرخ ارز در بازار نبودیم و به این ترتیب دستاوردهای درخشان دولت در دستیابی به تورم یک رقمی، کنترل موسسات مالی و اعتباری غیرمجاز و کنترل حجم نقدینگی تحت الشعاع قرار نمی گرفت و برخی افراد و رسانه ها نمی توانستند به دولت بابت این موضوعات حمله کنند. البته هیچ شکی وجود ندارد که دولت هیچ تعمدی در این موضوع نداشته و بنا به دلایلی که ذکر شد، این یکسان سازی را انجام نداد.

شاید سوالی که در اینجا مناسب باشد بپرسیم این است که چرا در اروپا و آمریکا و حتی ترکیه به عنوان همسایه ما قاچاق کالا انجام نمی شود و فقط قاچاق مواد مخدر انجام می شود ولی هیچ وقت ارز و لوازم خانگی و موبایل و بنزین قاچاق نمی شود، اما در کشور ما قاچاق انواع و اقسام کالاها از لوازم آرایشی گرفته تا کالاهای صنعتی انجام می شود؟ پاسخ بسیار واضح و روشن است؛ به دلیل سود اقتصادی کلان. زمانی که تفاوت قیمت یک کالای قاچاق با کالایی که به صورت قانونی وارد می شود، دو تا سه برابر است، نتیجه همین می شود که قاچاق انواع و اقسام کالا و ارز انجام می شود زیرا سود بالایی دارد.

در مجموع آنچه که باید گفت این است که علم اقتصاد راهکار را مشخص کرده و آن هم واقعی کردن قیمت ها است. در اقتصاد اگر قیمت ها واقعی نباشد، قاچاق کالا و ارز تداوم پیدا می کند و این در حالی است که دولت می تواند قیمت ها را واقعی کند، چرا که تعداد دلال ها زیاد نیست و شاید دو سه هزار نفر باشند و بنابراین می توان سر و سامانی به قاچاق کالا و ارز داد.

منبع:خبرانلاین