آثار مثبت تصویب قطعنامه پیشنهادی ایران درسازمان ملل درباره ریزگردها

به گزارش پایداری ملی، قطعنامه پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران با عنوان مقابله با ریزگردها چهارشنبه گذشته با حمایت همه کشورها در هفتاد و دومین مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسید.

از این رو در گفت و گویی با غلامعلی خوشرو نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل توضیحاتی بر این قطعنامه، نقش جامعه جهانی در مقابله با این پدیده، نقش نهادهای وابسته به سازمان ملل و توجه این قطعنامه به سلامت مردم که از مهم ترین نکات آن بودند مورد بررسی قرار گرفتند.

مشروح این گفت و گو را در زیر بخوانید: 

قطعنامه سالانه جمهوری اسلامی ایران با عنوان مقابله با ریزگردها با حمایت کلیه کشورها در مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شد، ضرورت تصویب این قطعنامه چه بود؟

خوشرو: در نتیجه تلاش های جمهوری اسلامی ایران امروز مشکل ریزگردها به یک موضوع شناخته شده جهانی تبدیل شده است که تصویب قطعنامه مقابله با ریزگردها در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، نشان دهنده آن است. در ابتدا ضروری می دانم دو نکته مهم را مطرح کنم: موضوع اول مربوط به رنجی است که مردم کشورمان از بابت ریزگردها متحمل می شوند. نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در نیویورک با این آسیب ها به خوبی آشنا است و به همین دلیل مقابله با ریزگردها را در دستور کار خود قرار داد. 

دومین موضوع، مربوط به چگونگی برخورد با این مشکل است. باید تاکید کنم که مقابله با ریزگردها نیازمند تلاش و همکاری های بسیار جدی، صمیمانه و مستمر در سطح ملی و به همین شکل در سطح منطقه ای و جهانی است.

این قطعنامه به چه موضوعاتی اشاره دارد؟

خوشرو: این قطعنامه پس از دو ماه و نیم مذاکره، روز چهارشنبه در مجمع عمومی سازمان ملل متحد با حمایت همه کشورها تصویب شد. این قطعنامه تاکید دارد که ریزگردها خسارت های جدی اقتصادی، اجتماعی، انسانی و زیست محیطی را بر تعداد بسیاری از کشورها در سراسر جهان وارد می کند. 

قطعنامه بویژه اثرات منفی ریزگردها را بر سلامت مردم نشان می دهد، آن را مانعی جدی برای دستیابی به توسعه پایدار می داند و ضمن تاکید بر ضرورت همکاری های منطقه ای و بین المللی، خواستار اقدامات فوری جهانی برای برخورد با این مشکل شده است. در واقع برگزاری کنفرانس بین المللی تهران برای مقابله با ریزگردها به عنوان نخستین کنفرانس مقابله با ریزگردها با همکاری سازمان ملل متحد، یک اقدام مهم در سطح جهانی بود که براساس خواست جمهوری اسلامی ایران صورت گرفت. 

همایش بین المللی مقابله با گرد و غبار؛ چالش ها و راه حل های عملی 12 تیرماه با حضور نمایندگان 43 کشور جهان در تهران آغاز شد و در مدت دو روز، ضرورت همگرایی و تعامل کشورهای جهان را برای رفع چالش های محیط زیستی بیش از پیش برجسته کرد.

به سلامت مردم اشاره کردید، این قطعنامه چقدر به این موضوع مهم پرداخته است؟ 

خوشرو: قطعنامه به صراحت تاکید دارد که معضل ریزگردها بر سلامت مردم تاثیر جدی دارد و تلاش ها و حمایت های سازمان بهداشت جهانی و مشارکت آنها در این خصوص بسیار مهم است. به همین دلیل قطعنامه از سازمان بهداشت جهانی می خواهد تا به ویژه از طریق ارائه کمک های فنی و افزایش کمک های خود به کشورهای متاثر از ریزگردها عمل کند. 

همچنین قطعنامه از سازمان بهداشت جهانی می خواهد تا از طریق تدوین استراتژی های جهانی و منطقه ای برای مقابله با تاثیرات ریزگردها بر سلامت مردم و کاهش این تاثیرات، کشورهای متاثر از ریزگردها را مورد حمایت قرار دهد. 

علاوه بر آن از این سازمان می خواهد تا با همکاری کلیه آژانس های ذیربط سازمان ملل متحد از کشورهای متاثر از ریزگردها حمایت به عمل آورد. در واقع با تشکیل ساز و کار جهانی مقابله با ریزگردها با هماهنگی برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد انتظار می رود سازمان بهداشت جهانی در چارچوب آن برنامه، نقش فعالی را به عنوان یکی از اعضای موثر و تخصصی سازمان ملل متحد در جهت کاهش تاثیرات منفی ریزگردها بر سلامت مردم ایفا کند. 

مقابله با ریزگردها برای بسیاری از کشورها همچون جمهوری اسلامی ایران یک اولویت مهم و فوری محسوب می شود. آیا اقداماتی برای نشان دادن مهم و فوری بودن برخورد با ریزگردها در سطح جهانی صورت گرفته است؟

خوشرو: می توانم بگویم اقدامات بسیار مهمی برای مقابله با ریزگردها به عنوان یک موضوع مهم و فوری صورت گرفته است. در واقع برگزاری کنفرانس بین المللی تهران برای مقابله جهانی با ریزگردها با همکاری سازمان ملل متحد اولین اقدام مهم جهانی در این خصوص بود. در این اجلاس، اعلامیه وزرای کنفرانس تهران به همراه توصیه های فنی برای مقابله با ریزگردها صادر شد و این اسناد از سوی دبیرکل سازمان ملل متحد میان کشورها و سازمان های بین المللی توزیع شد. 

همچنین به درخواست کشورمان در سال 1394 اولین گزارش ارزیابی جهانی از وضعیت ریزگردها در کلیه نقاط جهان از سوی سازمان ملل متحد تهیه شد. 

جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهای متاثر از ریزگردها از تاثیرات منفی ریزگردها رنج می برد. اشاره کردید که مقابله با ریزگردها بایستی در سه سطح ملی، منطقه ای و جهانی صورت گیرد. لطفا بفرمایید براساس این قطعنامه چه اقدامات عملی دیگری قرار است در سطح بین المللی صورت گیرد؟ 

خوشرو: لازم می دانم مجددا تاکید کنم که برخورد با مساله ریزگردها نیازمند عزم ملی و همکاری های نزدیک منطقه ای و جهانی می باشد. 

قطعنامه مقابله با ریزگردها، سازمان ملل متحد را مسئول ارتقای همکاری های بین المللی و حمایت از کشورها برای مقابله با ریزگردها می داند. در همین راستا قطعنامه از معاون دبیرکل سازمان ملل متحد و مدیر اجرایی برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد می خواهد تا یک سازوکار جهانی با حضور آژانس های سازمان ملل متحد برای مقابله با ریزگردها تشکیل دهد. 

وظیفه این سازوکار انجام ترتیبات لازم برای مقابله جهانی با تاثیرات منفی ریزگردها است. برهمین اساس، برای مقابله با ریزگردها، یک برنامه اقدام و یک استراتژی جهانی به منظور برقراری همکاری های میان مدت و بلند مدت تهیه می شود. چنین ساز و کار مشترکی با هماهنگی برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد و تحت نظر معاون دبیرکل فعالیت خواهد کرد. 

در نتیجه این اقدام، مقابله با ریزگردها و برخورد با آن در سطح جهانی، در دستور کار همه آژانس های ذیربط سازمان ملل متحد قرار می گیرد و هم اکنون رایزنی های اولیه برای تشکیل این سازوکار آغاز شده است.

چگونه می توان اطمینان یافت که این موضوع در دستور کار بخش های مختلف سازمان ملل قرار می گیرد؟

خوشرو: به پیشنهاد کشورمان در تیرماه 1397 یک اجلاس عالیرتبه با ریاست رئیس مجمع عمومی سازمان ملل متحد و با حضور نمایندگان عالیرتبه کشورها، سازمان ملل متحد و آژانس های تخصصی آن، کمیسیون های منطقه ای سازمان ملل متحد، سازمان های مردم نهاد و محققان و دانشگاهیان برگزار می شود. 

در این نشست راه های ارتقای هماهنگی های سیاسی جهانی برای مقابله با ریزگردها و انجام اقدامات لازم برای این منظور مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. نتیجه این گزارش از سوی رئیس مجمع عمومی میان کشورها و سازمان های بین المللی توزیع و در گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد منعکس می شود. 

همچنین قطعنامه به نیاز کشورهای متاثر از ریزگردها به فناوری و کمک های فنی و تکنیکی و افزایش توانمندی های آنها برای مقابله با ریزگردها توجه دارد. قطعنامه ضمن تاکید بر اهمیت تبادل فناوری های نوین، ظرفیت سازی های لازم و ارائه کمک های فنی، بر نقش و ظرفیت سازمان های تخصصی سازمان ملل متحد از جمله سازمان هواشناسی جهانی، برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد و سازمان بهداشت جهانی تصریح می کند و از آنها می خواهد تا از کشورهای متاثر از ریزگردها حمایت های لازم را به عمل آوردند. 

به نشست تیرماه سال آینده اشاره کردید، آیا این موضوع در مجمع عمومی سال 97 هم مطرح خواهد شد؟

خوشرو: این قطعنامه برای اولین بار از دبیرکل سازمان ملل متحد می خواهد تا گزارش اقدامات بعمل آمده در مورد اجرای این قعطنامه را تهیه و در اختیار مجمع عمومی سازمان ملل متحد قرار دهد. لذا گزارش اقدامات جهانی برای مقابله با ریزگردها تا تابستان سال 1397 تهیه و در اختیار کلیه کشورها در مجمع عمومی سازمان ملل متحد قرار خواهد گرفت.