بررسی فنی خودروی JLTV، جایگزین هامر در ارتش آمریکا

نیروهای زمینی و دریایی آمریکا، به‌زودی ناوگانی از نسخه‌های مختلف JLTV در اختیار خواهند داشت و از هامرهای نظامی که اصطلاحا هاموی نامیده می‌شوند، در پشت جبهه و مأموریت‌های پشتیبانی استفاده خواهند کرد. تولید هاموی و تأمین لوازم یدکی آن، تا سال ۲۰۵۰ ادامه خواهد داشت.

آن دسته از خودروهای بیابانی جنرال‌موتورز که برای استفاده در ارتش ساخته می‌شوند، اختصارا هاموی (Humvee) نام دارند که به عبارت High Mobility Multipurpose Wheeled Vehicle اشاره دارد. جالب است بدانید که با وجود تعطیل شدن خط تولید هامر، سری هاموی همچنان توسط جنرال‌موتورز ساخته و به ارتش‌های جهان ارائه می‌شود. اولین سری هاموی مدت‌ها پیش از هامر و در سال ۱۹۸۴ تولید شد و تا به امروز بیش از ۲۸۰ هزار دستگاه از آن به نیروهای نظامی ۷۶ کشور جهان، از آمریکا گرفته تا عراق، افغانستان و سوریه فروخته شده است. امروزه میانگین قیمت هر دستگاه هاموی با تجهیزات مدرن، حدود ۲۲۰ هزار دلار است.

خودروی JLTV توسط شرکت سهامی عام آشکاش تولید می‌شود. نام JLTV مخفف عبارت Joint Light Tactical Vehicle به معنی خودروی رزمی چند منظوره است. خودروسازی آشکاش در سال ۱۹۱۷ با هدف ساخت انواع وسایل نقلیه‌ی مورد نیاز نیروهای نظامی آمریکا تأسیس شد و مقر اصلی آن در شهری به همین نام در ایالت ویسکانسین است. مدل‌های مختلف JLTV از سال ۲۰۰۵ تولید می‌شوند و جدیدترین نمونه‌ی آن، سال ۲۰۱۵ طراحی شده است.

خودروهای هاموی معمولا با پیشرانه‌ی دیزلی ۸ سیلندر و تنفس طبیعی به قدرت ۱۶۰ اسب بخار، همراه با جعبه‌دنده‌ی خودکار سه سرعته عرضه می‌شوند. البته نوع ۶.۵ لیتری و ۱۹۰ اسب بخار این مدل هم قابل سفارش است. این خودرو با تولید حداکثر گشتاور ۵۰۰ نیوتن‌متر در دور موتور ۱۷۰۰ دور بر دقیقه، به‌راحتی در شیب‌های تند و مسیرهای ناهموار تردد می‌کند، ولی چندان سریع و پرشتاب عمل نمی‌کند؛ چراکه وزن خالص هاموی در سبک‌ترین نسخه، حدود ۲۷۰۰ کیلوگرم و در مدل‌های زرهی، بیش از ۶ تن است.

جدیدترین مدل JLTV، با پیشرانه‌ی ساخت شورولت ارائه می‌شود که ۶.۶ لیتری توربودیزل و ۸ سیلندر است. این موتور، روی وانت‌های شورولت سیلورادو HD و GMC سیرا HD استفاده می‌شود، اما برای عملکرد در شرایط سخت روی JLTV، بهینه‌سازی شده است تا قدرتی در حدود ۴۰۰ اسب بخار داشته باشد. جعبه‌دنده‌ی این خودرو هم، مشابه نمونه‌ی به کار گرفته شده در وانت‌های جنرال‌موتورز و از نوع ۶ سرعته‌ی اتوماتیک ساخت برند آلیسون است.

مهم‌ترین وجه‌تمایز خودروهای نظامی هاموی و JLTV با شاسی‌بلندهای شهری، در سیستم ‌های قدرتمند دو دیفرانسیل و توانایی فنی آن‌ها در حرکت روی مسیرهای خارج جاده است. یک هاموی مدرن می‌تواند از تپه‌ای با شیب ۶۰ درصد بالا برود و روی مسیری با شیب عرضی ۴۰ درصد حرکت کند، ضمن اینکه با اگزوز استاندارد در آب تا عمق ۷۵ سانتیمتر و با خروجی اگزوز سقفی، تا عمق ۱.۵ متر به راحتی تردد می‌کند. هرچند جزئیات فنی JLTV محرمانه است؛ اما در مقایسه با توانایی‌های فنی هاموی که در بالا توضیح داده شد، برتر خواهد بود.

خودروهای JLTV با سیستم تعلیق و فنربندی TAK-4i ارائه می‌شوند که شامل بخش‌های مستقل در جلو و عقب، به صورت دو جناقی ( Double-Wishbone) است و فشار کمک‌فنرهای آن از طریق یک سامانه‌ی الکترونیکی، به صورت دستی یا اتوماتیک قابل تنظیم خواهد بود. چند ماه پیش، سیستم TAK-4i روی نسخه‌ی خاصی از وانت فورد Ford F-۱۵۰ رپتور نصب شد و این خودرو با چرخ‌های ۲۰ اینچ و لاستیک‌های غول‌آسا را به مقام قهرمانی رقابت‌های Baja ۱۰۰۰ مکزیک رساند. به لطف استفاده از TAK-4i و قابلیت افزایش ارتفاع، JLTV با اگزوزهای استاندارد می‌تواند در مسیرهای رودخانه‌ای به عمق ۱.۵ متر حرکت کند.

آنچه باعث فروش بالای هاموی در سطح جهانی و الزام ارتش‌های ۷۶ کشور جهان به پرداخت مبلغ ۲۲۰ هزار دلاری آن شد، قابلیت اطمینان و استهلاک پایین بود. علاوه بر این، تعویض قطعات و سرویس این خودرو، نیازمند نیروهای حرفه‌ای و مکانیک‌های دوره‌دیده نیست. جالب است بدانید که ارتش آمریکا، در مدتی نزدیک به ۳ سال، چند دستگاه هاموی و JLTV را مورد آزمایش قرار داده و عنوان کرده است که در مجموع ۲۲ آزمون انجام شده، قابلیت اطمینان JLTV در انواع عملیات نظامی، مورد تأیید قرار گرفته است. این خودرو به طور میانگین، در هنگام انجام مأموریت‌های مختلف نظامی، تا کارکرد ۱۱ هزار کیلومتر نیازمند هیچ‌نوع سرویس خاص یا دارای خرابی منجر به ناتوانی از ادامه‌ی حرکت نبوده است.

دیگر نکته‌ای که ارتش آمریکا را مجاب به استفاده از JLTV در مقایسه با هاموی کرده است، توانایی زرهی و پدافند غیرعامل آن است. این موضوع یکی از مهم‌ترین دلایل جایگزینی خودروهای هاموی به جای مدل‌های سنتی جیپ، در سال‌های پیش محسوب می‌شود؛ چرا که جیپ در ناحیه‌ی سقف و در به شدت آسیب‌پذیر بود و امنیت سرنشینان را تأمین نمی‌کرد.

خودروی JLTV، نه‌تنها در ناحیه‌ی سقف و نمای جانبی ایمنی زرهی قابل قبولی در کلاس خودروهای نظامی سبک دارد؛ از کف هم تقویت شده است تا در صورت مواجه با مین‌های امروزی، از سرنشینان خود محافظت کند. سطح زینی زیر JLTV، به صورت V شکل طراحی شده است تا موج انفجار و اثر ترکش‌های احتمالی را خنثی کند. ضمن اینکه شیشه‌های این خودرو از همه‌جهت ضد گلوله هستند. نسخه‌ی پایه از JLTV به مراتب بهتر از مدل‌های مختلف هاموی، قابلیت زرهی دارد، اما می‌توان با سفارش کیت بدنه‌ی موسوم به B-Kit، آن را به استاندارد حفاظتی B-Kit که مخصوص نفربرهای زرهی است، ارتقاء داد. واژه‌ی MRAP در خودروهای نظامی، به عبارت Mine-Resistant Ambush Protected ،به معنی مقاوم در برابر انفجار مین اشاره دارد.

در حال حاضر، تیراژ تولید JLTV به اندازه‌ی هاموی بالا نیست و از سویی دیگر، ارکان نظامی ارتش آمریکا، مثل نیروی هوایی و گارد ساحلی، هنوز علاقه‌ای به خرید آن نشان نداده‌اند. قیمت تمام‌شده‌ی JLTV، به میزان قابل توجهی گران‌تر از هاموی است و با آپشن‌های خاص، مثل سیستم‌های الکترونیکی و مخابراتی پیشرفته که امکان استفاده از اینترنت، شبکه‌های عملیات نظامی و ناوبری ماهواره‌ای را فراهم می‌کنند؛ بیش از ۴۳۰ هزار دلار قیمت خواهد داشت. ارزان‌ترین نسخه از JLTV، با قیمتی در حدود ۲۵۰ هزار دلار فروخته می‌شود.